Quyosh haqida umumiy tasavvurlar
Quyosh haqida
Quyosh bu-yerga eng yaqin joylashgan yulduzdir. Quyosh asosan vodorod va geliydan tashkil topgan. Vodorod quyosh massasining ~73% ni hajmining ~92% ni, Geliy esa massasining ~25% ni hajmining ~7% ni tashkil etadi. Massa va hajmining qolgan qismini Fe, Ni, O, N, Si, S, Mg, C, Ne, Ca, Cr tashkil etadi Quyosh haqida umumiy tasavvurlar
Quyosh massasi o`zi tashkil qilgan quyosh sistemasining 99.866% ni tashkil qiladi. Quyosh sistemasi.
Quyosh aktivligi (faolligi). Quyoshdagi aktiv sohalar 1. Quyosh fotosferasidagi: donadorlik va mash`allar 2. Quyosh dog`lari. 3. Protuberaneslar – alanga “til” lari 4. Quyosh chaqnashlari Quyosh fotosferasida kuzatiladigan, fizik tabiati jihatidan jumboqlarga boy obyektlar quyosh dog`laridir. Quyosh dog`larining kattaligi turlicha bo`lib, ularning o`lchami 1000÷100 000 km gacha yetadi. Quyoshda kuzatilgan eng yirik dog` 1858-yilda kuzatilgan bo`lib uning diametri 230 ming km yetib yer diametridan 19 martagacha katta bo`lgan. Agar quyosh dog`ining kattaligi 40 ming km dan ortiq bo`lsa, bunday dog`larni quyosh chiqish va botish chog`ida oddiy ko`z bilan ko`rish mumkin. Quyosh do`glari quyoshdagi eng aktiv jarayonlardan ekanligi va Quyosh atmosferasi qatlamlarida uchraydigan barcha aktiv hodisalar bilan bevosita bog`lanishda ekanligi tufayli, quyosh dog`lari sonining 11,1 yillik davri- Quyosh aktivliginingdavri sifatida qabul qilingan. Quyosh dog`lari Protuberaneslar – alanga “til” lari Chaqnashlar Donadorlik
Quyosh sistemasidagi sayyoralar 1.Merkurey 2.Venera 3.Yer 4.Mars 5.Yupiter 6.Saturn 7.Uran 8.Neptun Yer tipidagi sayyoralar Gigant sayyoralar