logo

Sovuq va mo’tadil iqlim mintaqalaridagi tabiat zonalari

Загружено в:

10.08.2023

Скачано:

0

Размер:

4602.9873046875 KB
MAV ZU: Sovuq va mo’t adil iqlim 
mint aqalaridagi t abiat  
zonalari.
6-sinfl ar uchun t ay orlangan 
Namangan viloyati XTBga qarashli Chust 
tumanidagi 7-sonli davlat ixtisoslashtirilgan 
maktab internatining Geografiya fani 
o’qituvchisi  Begmat ov a Sev ara 
Zok irjonov naning  tayorlagan 
TAQDIMOTIMAV ZU: Sovuq va mo’t adil iqlim 
mint aqalaridagi t abiat  zonalari.   
Arktika mintaqasining tabiat 
zonalari.Arktika mintaqasida bitta 
tabiat zonasi -  Arktika sahrolari 
mavjud. Arktika sahrolari da havo 
juda sovuq va past haroratli davr 
uzoq davom etadi. Yog‘in qor 
holatida yog‘adi. Ko‘p yillik muzlar 
zonaning deyarli hamma qismini 
egallagan. Orollarning toshloq 
joylarida faqat mox va lishayniklar 
o‘sadi. Hayvonlardan oq ayiq, 
morj, tyulen, oq kakliklar ko‘p 
tarqalgan.ARKTIKA 
mintaqasining 
tabiat zonalari.
Oq ay iq
Oq k ak lik Morj
Tulen   
Subark t i k a mint aqasi  
ik k it a t abiat  zonasidan: 
tundra va o‘rmon-
tundradan  t ark ib t opgan. 
Tundra zonasida y il 
dav omida harorat  ancha 
past  bo‘ladi, y og‘in k am 
y og‘adi . Zonaning j anubida 
eng issiq oy ning o‘rt acha 
harorat i +10°C bo‘l adi . 
Zonaning asosi y  t uproq 
t ipi t undra-gley li , t orfl i -
gl ey li t uproqlardir. Ul ar 
mox-lishay nik  v a but alar 
bi lan qoplangan. Pak ana 
qay in, but alar, qut b 
lolaqizg‘aldog‘i k o‘p 
uchray di.Tundrada shimol 
bug’usi,Lemingl ar 
y ashay di .

  SUBARKTIKA MINTAQASINING 
TABIAT ZONALARI
TUNDRA ZONASI
Lemming Qutub lola 
qizg’aldog’i
Shimol bug’usi       
O‘r mon-tundra zonasi 
iqlimi tundraga nisbatan 
iliqroq. Iyulning o‘rtacha 
harorati +11°, +13° C ga 
teng. Yog‘in ko‘proq (300-
400 mm) yog‘adi. Zonada 
podzolli-gleyli, torfli-
podzolli va botqoq tuproqlar 
keng tarqalgan. Zonaning 
siyrak o‘rmonlarida pakana 
qarag‘ay, qayin, tilog‘och, 
tol o‘sadi. Bu yerlarda qutb 
tulkisi, qutb kakligi, 
rosomaxa kabi hayvonlar 
ko‘p tarqalgan. SUBARKTIKA MINTAQASINING 
TABIAT ZONALARI
O’RMON-TUNDRA 
ZONASI
ROSAMAXAQUTB
  TULKISI   Mo’tadil 
mintaqaning 
tabiat zonalari O’RMON -DASHT VA
DASHT 
ZONASI
CHALACHO’L
ZONASI
CHO’L 
ZONASITAYGA  
ZONA SI
ARALASH 
O’RMONLARZ
ONASI
KENG BARGLI 
O’RMONLAR 
ZONASI   MO’TADIL MINTAQANING TABIAT ZONALARIDAGI TUPOQLARI VA 
O’SIMLIKLARI
TAYGA  
ZONA SI ARALASH 
O’RMONLAR 
ZONASI KENG BARGLI 
O’RMONLAR
ZONASI O’rmon-dasht
Va
dasht Chalacho’l
zonasi Cho’l
zonasi
1.TUPROQLARI

PODZOL
2.O’SIMLIKLARI

YEVROPA 
QARAG’AYI

QORA VA 
OQ 
QARAG’AY

KEDR

TILOG’OCH 1.TUPROQLARI

CHIMLI-
PODZOL
2.O’SIMLIKLARI 1.TUPROQLARI
1.TUPROQLARI 1.TUPROQLARI 1.TUPROQLARI

IGNA 
BARGLI
VA KENG 
BARGLI 
DARAXTLAR

EMAN

QORA QAYIN

LIPA

ZARANG

GRAB 
QO’NG’IR 
O’RMON
2.O’SIMLIKLARI

KO’P YARUSLI 
O’SIMLIKLAR 
KENG BARGLI 
O’RMONLAR 
UCHUN XOSDIR 
O’RMONLARDA
SUR-QO’NG’IR

DASHTLARDA 
QORA 
TUPROQ
2.O’SIMLIKLARI

ILOQ

BETAGA

SHUVOQ 
QORAMTIR 
KASHTAN

TIPIK 
KASHTAN

OCH 
KASHTAN 
QUMOQ 

SHORXOK

SUR-
QO’NG’IR

OCH BO’Z
2.O’SIMLIKLARI

ERTA 
BAHORDAGI 
YASHIL 
RANG 
O’SIMLIGI   Mo’tadil mintaqada uchraydigan o’simliklar         
TAYGA ZONASIDAGI 
HAYVONLAR TAYGA ZONASIDAGI 
HAYVONLAR
QO’NG’IR AYIQ
BUG’U SILOVSIN
OLMAXON      
O‘rmon-dasht  v a 
dasht  zonalari

Hayvonlari 
sayg‘oq, sug‘ur, 
bo‘ri, sassiqko‘zan, 
yumronqoziq, 
qo‘shoyoq, 
burgut, olaxurjun 
va sichqonlardan 
iborat.  O’RMON -DA SHT,CHA LACHO’L VA 
CHO’L HAY VON LARI
CHALA CHO’L VA 
CHO’L 
HAY VON LARI
ikki o‘rkachli tuya, 
Prjevalskiy oti, 
jayron, sayg‘oq, 
echkemar, 
toshbaqa, ilonlar 
va yovvoyi eshaklar 
uchraydi.      
1. Mavzuni o`qish

2. Yozuvsiz xaritadan 
Yevrosiyoning tabiat zona 
mavzuni b`oyab kelish 
(shartli belgisi bilan birga)

3. Jadval to`ldirish Topshiriqlar   Tabiat zonasi Tuprog`
i O`simli
k hayvo
n
Arktika sahrolari
Tundra
O‘rmon-tundra
Tayga
Aralash o‘rmonlar
Keng bargli
O‘rmon-dasht  va  dasht
Chalacho‘l
Cho‘l

MAV ZU: Sovuq va mo’t adil iqlim mint aqalaridagi t abiat zonalari. 6-sinfl ar uchun t ay orlangan Namangan viloyati XTBga qarashli Chust tumanidagi 7-sonli davlat ixtisoslashtirilgan maktab internatining Geografiya fani o’qituvchisi Begmat ov a Sev ara Zok irjonov naning tayorlagan TAQDIMOTIMAV ZU: Sovuq va mo’t adil iqlim mint aqalaridagi t abiat zonalari.

 Arktika mintaqasining tabiat zonalari.Arktika mintaqasida bitta tabiat zonasi - Arktika sahrolari mavjud. Arktika sahrolari da havo juda sovuq va past haroratli davr uzoq davom etadi. Yog‘in qor holatida yog‘adi. Ko‘p yillik muzlar zonaning deyarli hamma qismini egallagan. Orollarning toshloq joylarida faqat mox va lishayniklar o‘sadi. Hayvonlardan oq ayiq, morj, tyulen, oq kakliklar ko‘p tarqalgan.ARKTIKA mintaqasining tabiat zonalari. Oq ay iq Oq k ak lik Morj Tulen

 Subark t i k a mint aqasi ik k it a t abiat zonasidan: tundra va o‘rmon- tundradan t ark ib t opgan. Tundra zonasida y il dav omida harorat ancha past bo‘ladi, y og‘in k am y og‘adi . Zonaning j anubida eng issiq oy ning o‘rt acha harorat i +10°C bo‘l adi . Zonaning asosi y t uproq t ipi t undra-gley li , t orfl i - gl ey li t uproqlardir. Ul ar mox-lishay nik v a but alar bi lan qoplangan. Pak ana qay in, but alar, qut b lolaqizg‘aldog‘i k o‘p uchray di.Tundrada shimol bug’usi,Lemingl ar y ashay di .    SUBARKTIKA MINTAQASINING TABIAT ZONALARI TUNDRA ZONASI Lemming Qutub lola qizg’aldog’i Shimol bug’usi

 O‘r mon-tundra zonasi iqlimi tundraga nisbatan iliqroq. Iyulning o‘rtacha harorati +11°, +13° C ga teng. Yog‘in ko‘proq (300- 400 mm) yog‘adi. Zonada podzolli-gleyli, torfli- podzolli va botqoq tuproqlar keng tarqalgan. Zonaning siyrak o‘rmonlarida pakana qarag‘ay, qayin, tilog‘och, tol o‘sadi. Bu yerlarda qutb tulkisi, qutb kakligi, rosomaxa kabi hayvonlar ko‘p tarqalgan. SUBARKTIKA MINTAQASINING TABIAT ZONALARI O’RMON-TUNDRA ZONASI ROSAMAXAQUTB TULKISI