Shimoliy Amerikaning tabiiy, iqlim, tabiat zonalari, tuproq kartalarini kompleks ta'rif berish
![M a v z u : S h im o liy A m e r ik a n in g
ta b ii y , iq lim , t a b ia t z o n a la r i,
tu p r o q k a r t a la r in i k o m p le k s t a 'r if
b e r is h R E J A
1 S H I M O L I Y A M E R I K A N I N G T A B I I Y K A R T A S I G A T A ' R I F B E R I S H .
2 S H I M O L I Y A M E R I K A N I N G I Q L I M I V A T A B I A T Z O N A L A R I
3 S H I M O L I Y A M E R I K A N I N G T U P R O Q K A R T A L A R I G A T A ' R I F
B E R I S H](/data/documents/6703d4de-e54e-4ce5-bea7-b67bf6102875/page_1.png)
![Shim oli y A me rika , Ye rnin g
gʻar biy yar ims har ida
joyl ash gan qit ʼa, G ʻar biy
yari msh arn ing shi mo liy
qism ida gi m at erik ,
Ame rik a qi tʼas inin g
shim oli y ya rm i.
Shim old an Shi mo liy M uz
oke ani chu qur kir ib
borg an Gu dzo n qo ʻlti gʻi
bila n, s har q va jan ub i-
shar qda n A tla ntik a
oke ani, gʻa rbd an Tinc h
oke ani va u lar ning
qoʻl tiql ari b ila n oʻ ralg an.](/data/documents/6703d4de-e54e-4ce5-bea7-b67bf6102875/page_2.png)
![Chek k a nuqt alari:
shimoldada Merchison
burni (71°50 shimoliy
k englik .), gʻarbda
Shahzoda Wales burni
(168° gʻarbiy uzunlik .),
sharqda Sent Charlz
burni (55°40° gʻarbiy
uzunlik .), janubda
Panama boʻyni orqali
Janubiy Amerik a mat erigi
bilan t ut ash.](/data/documents/6703d4de-e54e-4ce5-bea7-b67bf6102875/page_3.png)
![](/data/documents/6703d4de-e54e-4ce5-bea7-b67bf6102875/page_4.png)
![Shimoliy Amerik aga
Mark aziy Amerik ani ham
k irit adilar. Maydoni 20,36
million k m², orollari bilan
24,25 million k m². Yirik
orollari: Grenlandiya,
Kanada Ark t ik a
arxipelagi, Vest Indiya va
mat erik ning gʻarbiy
qirgʻoqlari yaqinidagi
orollar:](/data/documents/6703d4de-e54e-4ce5-bea7-b67bf6102875/page_5.png)
![Shimoliy
Amerikada
radiatsiya balansi
56° shahrik.dan
shim.da 20
kkal/sm2, jan.da
koʻpayib borib,
30° shahrik.dan
jan.da 60—80
kkal/sm2ga teng .](/data/documents/6703d4de-e54e-4ce5-bea7-b67bf6102875/page_6.png)
![Mat erik hududining k at t a
qismida havo oqimi gʻarbdan
sharqqa, faqat jan., t ropik
k englik larda shim.sharqdan
jan.gʻarbga (passat )
harak at lanadi. Kordilyera
t ogʻlarining ichk i plat olarida
ant it sik lonlar vujudga k eladi.
Sik lon ort idan sovuq Ark t ik a
havosi jan. t omon baʼzan
Mek sik a qoʻlt igʻigacha yet ib
k eladi.](/data/documents/6703d4de-e54e-4ce5-bea7-b67bf6102875/page_7.png)
![](/data/documents/6703d4de-e54e-4ce5-bea7-b67bf6102875/page_8.png)
![Tabiat zonalari. Mat erik
iqlimi va relyefi dagi
farqlar t abiat
zonalarining t urlicha
bo‘lishiga zamin yarat adi.
Buyuk k o‘llardan
shimoldagi t abiat
zonalari k englik bo‘yicha
t ark ib t opgan bo‘lsa,
janubdagi t abiat zonalari
deyarli meridian
yo‘nalishida joylashgan.](/data/documents/6703d4de-e54e-4ce5-bea7-b67bf6102875/page_9.png)
![](/data/documents/6703d4de-e54e-4ce5-bea7-b67bf6102875/page_10.png)
![Ark t ik a cho‘llari zonasi
Grenlandiya oroli va Kanada-
Ark t ik a arxiрelagini
egallaydi . Tundra va o‘rmon-
t undra zonasining janubiy
chegarasi sharqda 53° sh.k .dan,
g‘arbda 62° sh.k . yo‘nalishigacha
boradi . Tayga zonasi 45°
sh.k .gacha t arqalgan. Zona
bot qoq, podzol va muzloq
t uproqlardan t ark ib t opgan .](/data/documents/6703d4de-e54e-4ce5-bea7-b67bf6102875/page_11.png)
![](/data/documents/6703d4de-e54e-4ce5-bea7-b67bf6102875/page_12.png)
![Bo tq oq v a
tun d ra — g ley li
tup ro q la rda
bu ta va o ‘t
o‘s im li kla r,
pa ka na q ay in va
tol , t os hy or ar ,
mo x va
lis ha yn ik lar
o‘s ad i.](/data/documents/6703d4de-e54e-4ce5-bea7-b67bf6102875/page_13.png)
![Shimoliy Amerik aning
xilma-xil bo‘lgan iqlim
sharoit i
va t uproq qoplami
o‘simlik dunyosiga ham
o‘z t a’sirini k o‘rsat gan.](/data/documents/6703d4de-e54e-4ce5-bea7-b67bf6102875/page_14.png)
![](/data/documents/6703d4de-e54e-4ce5-bea7-b67bf6102875/page_15.png)
![](/data/documents/6703d4de-e54e-4ce5-bea7-b67bf6102875/page_16.png)
M a v z u : S h im o liy A m e r ik a n in g ta b ii y , iq lim , t a b ia t z o n a la r i, tu p r o q k a r t a la r in i k o m p le k s t a 'r if b e r is h R E J A 1 S H I M O L I Y A M E R I K A N I N G T A B I I Y K A R T A S I G A T A ' R I F B E R I S H . 2 S H I M O L I Y A M E R I K A N I N G I Q L I M I V A T A B I A T Z O N A L A R I 3 S H I M O L I Y A M E R I K A N I N G T U P R O Q K A R T A L A R I G A T A ' R I F B E R I S H
Shim oli y A me rika , Ye rnin g gʻar biy yar ims har ida joyl ash gan qit ʼa, G ʻar biy yari msh arn ing shi mo liy qism ida gi m at erik , Ame rik a qi tʼas inin g shim oli y ya rm i. Shim old an Shi mo liy M uz oke ani chu qur kir ib borg an Gu dzo n qo ʻlti gʻi bila n, s har q va jan ub i- shar qda n A tla ntik a oke ani, gʻa rbd an Tinc h oke ani va u lar ning qoʻl tiql ari b ila n oʻ ralg an.
Chek k a nuqt alari: shimoldada Merchison burni (71°50 shimoliy k englik .), gʻarbda Shahzoda Wales burni (168° gʻarbiy uzunlik .), sharqda Sent Charlz burni (55°40° gʻarbiy uzunlik .), janubda Panama boʻyni orqali Janubiy Amerik a mat erigi bilan t ut ash.
Shimoliy Amerik aga Mark aziy Amerik ani ham k irit adilar. Maydoni 20,36 million k m², orollari bilan 24,25 million k m². Yirik orollari: Grenlandiya, Kanada Ark t ik a arxipelagi, Vest Indiya va mat erik ning gʻarbiy qirgʻoqlari yaqinidagi orollar: