logo

Shimoliy Amerikaning tabiiy, iqlim, tabiat zonalari, tuproq kartalarini kompleks ta'rif berish

Загружено в:

10.08.2023

Скачано:

0

Размер:

1942.7490234375 KB
M	a	v	z	u	: 	S	h	im	o	liy	 A	m	e	r	ik	a	n	in	g	 	
ta	b	ii	y	,	 iq	lim	, 	t	a	b	ia	t	 z	o	n	a	la	r	i,	 	
tu	p	r	o	q	 k	a	r	t	a	la	r	in	i 	k	o	m	p	le	k	s	 t	a	'r	if	 	
b	e	r	is	h	 	 R E J A
1   S H I M O L I Y   A M E R I K A N I N G   T A B I I Y   K A R T A S I G A   T A ' R I F   B E R I S H .
2   S H I M O L I Y   A M E R I K A N I N G   I Q L I M I   V A   T A B I A T   Z O N A L A R I
3   S H I M O L I Y   A M E R I K A N I N G     T U P R O Q   K A R T A L A R I G A   T A ' R I F  
B E R I S H Shim	oli	y A	me	rika	, Ye	rnin	g 	
gʻar	biy 	yar	ims	har	ida 	
joyl	ash	gan	 qit	ʼa, G	ʻar	biy	 	
yari	msh	arn	ing	 shi	mo	liy 	
qism	ida	gi m	at	erik	, 	
Ame	rik	a qi	tʼas	inin	g 	
shim	oli	y ya	rm	i. 	
Shim	old	an	 Shi	mo	liy M	uz	 	
oke	ani 	chu	qur	 kir	ib 	
borg	an	 Gu	dzo	n qo	ʻlti	gʻi 	
bila	n, s	har	q va	 jan	ub	i-	
shar	qda	n A	tla	ntik	a 	
oke	ani,	 gʻa	rbd	an 	Tinc	h 	
oke	ani 	va u	lar	ning	 	
qoʻl	tiql	ari b	ila	n oʻ	ralg	an.	  Chek k a nuqt alari: 
shimoldada Merchison 
burni (71°50 shimoliy 
k englik .), gʻarbda 
Shahzoda Wales burni 
(168° gʻarbiy uzunlik .), 
sharqda Sent  Charlz 
burni (55°40° gʻarbiy 
uzunlik .), janubda 
Panama boʻyni orqali 
Janubiy Amerik a mat erigi 
bilan t ut ash.  Shimoliy Amerik aga 
Mark aziy Amerik ani ham 
k irit adilar. Maydoni 20,36 
million k m², orollari bilan 
24,25 million k m². Yirik  
orollari: Grenlandiya, 
Kanada Ark t ik a 
arxipelagi, Vest Indiya va 
mat erik ning gʻarbiy 
qirgʻoqlari yaqinidagi 
orollar: Shimoliy 
Amerikada 
radiatsiya balansi 
56° shahrik.dan 
shim.da 20 
kkal/sm2, jan.da 
koʻpayib borib, 
30° shahrik.dan 
jan.da 60—80 
kkal/sm2ga teng . Mat erik  hududining k at t a 
qismida havo oqimi gʻarbdan 
sharqqa, faqat  jan., t ropik  
k englik larda shim.sharqdan 
jan.gʻarbga (passat ) 
harak at lanadi. Kordilyera 
t ogʻlarining ichk i plat olarida 
ant it sik lonlar vujudga k eladi. 
Sik lon ort idan sovuq Ark t ik a 
havosi jan. t omon baʼzan 
Mek sik a qoʻlt igʻigacha yet ib 
k eladi.   Tabiat  zonalari. Mat erik  
iqlimi va relyefi dagi 
farqlar t abiat  
zonalarining t urlicha 
bo‘lishiga zamin yarat adi. 
Buyuk  k o‘llardan 
shimoldagi t abiat  
zonalari k englik  bo‘yicha 
t ark ib t opgan bo‘lsa, 
janubdagi t abiat  zonalari 
deyarli meridian 
yo‘nalishida joylashgan.  Ark t ik a cho‘llari zonasi 
Grenlandiya oroli va Kanada-
Ark t ik a arxiрelagini 
egallaydi . Tundra va o‘rmon-
t undra zonasining janubiy 
chegarasi sharqda 53° sh.k .dan, 
g‘arbda 62° sh.k . yo‘nalishigacha 
boradi . Tayga zonasi 45° 
sh.k .gacha t arqalgan. Zona 
bot qoq, podzol va muzloq 
t uproqlardan t ark ib t opgan .  Bo	tq	oq	 v	a 	
tun	d	ra	 —	 g	ley	li	 	
tup	ro	q	la	rda	 	
bu	ta	 va	 o	‘t 	
o‘s	im	li	kla	r,	 	
pa	ka	na	 q	ay	in	 va	 	
tol	, t	os	hy	or	ar	, 	
mo	x	 va	 	
lis	ha	yn	ik	lar	 	
o‘s	ad	i. Shimoliy Amerik aning 
xilma-xil bo‘lgan iqlim 
sharoit i 
va t uproq qoplami 
o‘simlik  dunyosiga ham 
o‘z t a’sirini k o‘rsat gan.

M a v z u : S h im o liy A m e r ik a n in g ta b ii y , iq lim , t a b ia t z o n a la r i, tu p r o q k a r t a la r in i k o m p le k s t a 'r if b e r is h R E J A 1 S H I M O L I Y A M E R I K A N I N G T A B I I Y K A R T A S I G A T A ' R I F B E R I S H . 2 S H I M O L I Y A M E R I K A N I N G I Q L I M I V A T A B I A T Z O N A L A R I 3 S H I M O L I Y A M E R I K A N I N G T U P R O Q K A R T A L A R I G A T A ' R I F B E R I S H

Shim oli y A me rika , Ye rnin g gʻar biy yar ims har ida joyl ash gan qit ʼa, G ʻar biy yari msh arn ing shi mo liy qism ida gi m at erik , Ame rik a qi tʼas inin g shim oli y ya rm i. Shim old an Shi mo liy M uz oke ani chu qur kir ib borg an Gu dzo n qo ʻlti gʻi bila n, s har q va jan ub i- shar qda n A tla ntik a oke ani, gʻa rbd an Tinc h oke ani va u lar ning qoʻl tiql ari b ila n oʻ ralg an.

Chek k a nuqt alari: shimoldada Merchison burni (71°50 shimoliy k englik .), gʻarbda Shahzoda Wales burni (168° gʻarbiy uzunlik .), sharqda Sent Charlz burni (55°40° gʻarbiy uzunlik .), janubda Panama boʻyni orqali Janubiy Amerik a mat erigi bilan t ut ash.

Shimoliy Amerik aga Mark aziy Amerik ani ham k irit adilar. Maydoni 20,36 million k m², orollari bilan 24,25 million k m². Yirik orollari: Grenlandiya, Kanada Ark t ik a arxipelagi, Vest Indiya va mat erik ning gʻarbiy qirgʻoqlari yaqinidagi orollar: