Tarix darslarida tarixiy taffakuri va tushunchalarni shakillantirish
TA RI X DA RSLA RI DA TA RI X I Y TA F FA KURI VA TUSHUNCHA LA RNI SHA K I LLA NTI RI SH
RE JA: • 1.Dars jarayonida tarix nuqtayi nazar orqali fikrlash • 2 Tarix darsida taffakur metodlari • 3. O ‘ quvchilarga tarixiy tushunchalarni o ‘ rgatish
Bugungi o‘qishga qiziqishlari borasida t urlicha y ondoshishlarning bir xil emaslik lari y aqqol k unda mamlak at imizning bozor iqt isodiga o‘t ish munosabat i bilan o‘quv chilarni k o‘zga t ashlanmoqda. Y os hlarning o‘rab t urgan ijt imoiy muhit o‘quv chilar duny oqarashida o‘z t amg‘alari bilan iz qoldirmoqda. Bunday sharoit da t arix o‘qit uv chisining v azifasi sinfda mav jud bo‘lgan barcha o‘quv chilar diqqat e’t iborlarini ularga nisbat an diff erensiat siy a usulini qo‘llab, bir v aqt da ularning hammalari uchun maqbul bo‘lgan t arixiy mat erialni bay on qilish bilan, ik k inchi t omondan har bir o‘quv chining qiziqishlarini hisobga olgan holda unga indiv idual y ondoshishga harak at qilmog‘i k erak .
Tarixiy fak t lar ik k i xil xarak t erda bo‘lishi mumk in. Birinchidan, ay rim t arixiy fak t lar y agona v oqeani ak s et t irib, t arixda faqat ma’lum sharoit da bir marot aba, ma’lum dav rdagi shaxslarning isht irok ida, qat ’iy chegaralangan mak on v a zamonda sodir bo‘ladi. Ik k inchidan t arixiy fak t lar o‘zlarida ma’lum t arixiy dav r y ok i zamon xususiy at larini ak s et t iradi.
Shuni alohida t a’k idlash k erak k i, t arix darsining zamonav iy t alabi must aqil O‘zbek ist on Respublik asining y oshlar orasida olib boriladigan mafk o‘rav iy ishlar v azifalariga mos k elishi, t arix o‘rganishning t urmush bilan aloqasini bog‘langanligida, O‘zbek ist on k elajagi buy uk dav lat bo‘lishini nazariy v a amaliy ishlar bilan bog‘lab olib borishga y o‘nalt irilgan bo‘lmog‘i k erak . Inson bilimi chek siz bo‘lmaganidek t arix o‘qit ish uslubiy at i, ay niqsa t arix darslari t urlari ham jamiy at t araqqiy ot i v a ilmiy -t exnik av iy inqilob jaray onida y angidan y angi t ur v ariant lar bilan boy ib borishi zarurligini, umuman t a’lim nazariy asi v a uslubiy at i bir joy da t epsinib t urmasdan dialek t ik harak at da bo‘lishini unut maslik k erak .