logo

Turon va Eron Tarixiy Rekonstruksiya

Загружено в:

12.12.2024

Скачано:

0

Размер:

1156.556640625 KB
Turon va Eron: Tarixiy 
Rekonstruksiya   Kirish
•
Turon va Eron: Markaziy Osiyo va Yaqin 
Sharqning ikki asosiy hududi.
•
- Turon: asosan O'rta Osiyo hududlari.
•
- Eron: hozirgi Eron davlati va unga yaqin 
hududlar.
•
Munosabatlar madaniy, iqtisodiy va siyosiy 
jihatlarda rivojlangan. Qadimgi davr
• - Ahamoniylar imperiyasi 
davrida Turon va Eron o'rtasida 
savdo va siyosiy aloqalar.
• - Zardushtiylik ta'siri va Avesto 
orqali madaniy almashinuv.  
Avesto va zardushtiylik davri
•
Eron hududida zardushtiylik 
dini shakllanib, u Turkiston 
hududidagi qadimgi 
qabilalarga ham ta’sir 
ko‘rsatgan. Avesto turkiy va 
eroniy xalqlarning qadimiy 
madaniy aloqalarini aks 
ettiradi.  Aleksandr Makedonskiy 
istilosi
•     -Turon va Eron madaniyatlari 
o'rtasida muvozanat o'rnatilishi.
•
Aleksandr Makedonskiy istilosi 
(miloddan avvalgi IV asr)
• Aleksandrning Sharqqa 
yurishlari Turon va Eron 
o‘rtasidagi aloqalarni biroz 
o‘zgartirdi, ammo mintaqa 
keyinchalik Parfiya va Kushonlar 
hukmronligi ostida madaniy 
almashuvni davom ettirdi.  Sosoniylar davri
•
- Sosoniylar va Turkiston 
hududlari o'rtasida savdo va din 
almashinuvlari.
•
- Buddizm va zardushtiylikning 
rivojlanishi.
•
Sosoniylar davri (III-VII asrlar)
•
Sosoniylar Eroni va Turkiston 
o‘rtasida kuchli aloqalar bo‘lgan. 
Ushbu davrda din va 
madaniyatning bir-biriga ta’siri, 
jumladan, zardushtiylik va 
buddizm aloqalari 
mustahkamlangan .    Arab istilosi va Islom dini
•
- Turon va Eron xalqlarining diniy jihatdan 
yaqinlashuvi.
•
Arab istilosi va islom tarqalishi (VII-VIII asrlar)
•
Eron hududi Arab xalifaligi tomonidan zabt 
etilgach, islom dini Turonga ham kirib bordi. 
Islom ta’sirida Turon va Eron xalqlari madaniy 
va diniy jihatdan yaqinlashdi. Somoniylar davri
•
- IX-X asrlarda Somoniylar 
davlati Turon va Eron madaniy 
aloqalarini mustahkamlagan.
•
- Fors tili va adabiyoti O'rta 
Osiyoda keng tarqalgan.
•
Turon hududidagi Somoniylar 
davlati Eron bilan mustahkam 
iqtisodiy va madaniy aloqalarga 
ega bo‘lgan. Ushbu davrda fors 
tili va adabiyoti rivojlandi, va u 
turkiy xalqlarga ham ta’sir etdi.   Saljuqiylar davri
•
- XI asrda Saljuqiylar davlati Turon va Eronni 
birlashtirgan.
•
- Davlat tuzumi, san'at va fan sohalarida almashinuv.
•
. Saljuqiylar (XI-XIII asrlar)
•
Saljuqiylar istilolari Turon va Eronning o‘zaro 
aloqalarini murakkablashtirdi. Bu davrda madaniy 
almashinuv davom etgan bo‘lsa-da, urushlar va 
vayronagarchiliklar ham bo‘lgan.   Mo'g'ullar istilosi
•
- XIII asrda 
Chingizxon istilolari.
•
- Turon va Eron 
hududlarining 
vayron bo'lishi, 
lekin keyinchalik 
madaniyat 
tiklanishi .   Temuriylar davri
•
- Amir Temur Eronni o'z imperiyasiga qo'shgan.
•
- Hirot madaniy markaz sifatida rivojlangan.
•
Temuriylar davri (XIV-XV asrlar)
•
  Amir Temur davrida Turon va Eron munosabatlari 
alohida ahamiyat kasb etdi. Temur Eronning ko‘plab 
hududlarini o‘z imperiyasiga qo‘shdi. Bu davrda ilm-
fan, san’at va madaniyat gullab-yashnadi. Masalan, 
Hirot shahri Temuriylar davrida madaniyat va ilm 
markaziga aylandi. Shayboniylar va Safaviylar
•
- XVI asrda Shayboniylar va Safaviylar 
o'rtasidagi raqobat.
•
Turonning Shayboniylar davlati va Eronda 
hukmronlik qilgan Safaviylar o‘rtasida siyosiy 
va harbiy raqobat yuzaga keldi. Ayniqsa, 
Movarounnahr va Eron o‘rtasida Buxoro va 
Hirot kabi muhim shaharlar uchun kurashlar 
bo‘lgan.   Savdo va madaniy aloqalar
•
- Ipak yo'li orqali 
savdo aloqalari.
•
- Madaniy va 
ilmiy 
almashinuvlar.  Rossiya istilosi ta'siri
•
- XIX asrda Rossiyaning Markaziy Osiyoni bosib 
olishi.
•
- Turon va Eron aloqalarining zaiflashishi.
•
Rossiya ta’sirining kuchayishi
•
XIX asrda Rossiya imperiyasining Markaziy 
Osiyoni istilo qilishi natijasida Turon va Eron 
o‘rtasidagi tarixiy aloqalar ancha susaygan. Turon va Eronning umumiy 
merosi
•
- Madaniyat: 
she'riyat, 
musiqa, san'at.
•
- Din va falsafa: 
islom ilmlari va 
tasavvuf.  Xulosa
•
- Turon va Eron munosabatlari boy tarixiy va 
madaniy meros qoldirgan.
•
- Ushbu munosabatlar mintaqa taraqqiyotiga 
katta hissa qo'shgan.
•
Turon va Eron munosabatlari asosan madaniyat, 
din, savdo va siyosat orqali rivojlangan. Har ikki 
mintaqa xalqlari bir-birlariga boy madaniy 
meros va qadriyatlar qoldirgan.

Turon va Eron: Tarixiy Rekonstruksiya

Kirish • Turon va Eron: Markaziy Osiyo va Yaqin Sharqning ikki asosiy hududi. • - Turon: asosan O'rta Osiyo hududlari. • - Eron: hozirgi Eron davlati va unga yaqin hududlar. • Munosabatlar madaniy, iqtisodiy va siyosiy jihatlarda rivojlangan.

Qadimgi davr • - Ahamoniylar imperiyasi davrida Turon va Eron o'rtasida savdo va siyosiy aloqalar. • - Zardushtiylik ta'siri va Avesto orqali madaniy almashinuv. Avesto va zardushtiylik davri • Eron hududida zardushtiylik dini shakllanib, u Turkiston hududidagi qadimgi qabilalarga ham ta’sir ko‘rsatgan. Avesto turkiy va eroniy xalqlarning qadimiy madaniy aloqalarini aks ettiradi.

Aleksandr Makedonskiy istilosi • -Turon va Eron madaniyatlari o'rtasida muvozanat o'rnatilishi. • Aleksandr Makedonskiy istilosi (miloddan avvalgi IV asr) • Aleksandrning Sharqqa yurishlari Turon va Eron o‘rtasidagi aloqalarni biroz o‘zgartirdi, ammo mintaqa keyinchalik Parfiya va Kushonlar hukmronligi ostida madaniy almashuvni davom ettirdi.

Sosoniylar davri • - Sosoniylar va Turkiston hududlari o'rtasida savdo va din almashinuvlari. • - Buddizm va zardushtiylikning rivojlanishi. • Sosoniylar davri (III-VII asrlar) • Sosoniylar Eroni va Turkiston o‘rtasida kuchli aloqalar bo‘lgan. Ushbu davrda din va madaniyatning bir-biriga ta’siri, jumladan, zardushtiylik va buddizm aloqalari mustahkamlangan .