logo

yerqo’rg’on manzilgohining o’rganilishi

Загружено в:

10.08.2023

Скачано:

0

Размер:

1916.6474609375 KB
MAVZU:YERQO’RG’ON MANZILGOHINING O’RGANILISHI.
• REJA:
• 1. YERQO’RG’ON MANZILGOXINING TOPILISHI.
• 2. MANZILGOHNING KENG QAMROVLI O’RGANILISHI.  YERQO'RG'ONNING HUDUDI ICHKI VA TASHQI DEVORLARI CHEGARASIDA ESKI SHAHAR XAROBALARIDAN IBORAT 
BO`LGAN TURLI XIL KATTALIKDAGI BALANDLIKLAR BILAN O'RALGAN. ENG KATTA BALANDLIK HUKMDOR QASRI EKANLIGI 
MA`LUM BO'LDI. SHUNINGDEK, SITADEL (QAL'A ICHIDAGI QO'RG'ON), SHAHAR IBODATXONASI, MAQBARA, 
ZARDUSHTIYLIK IBODATXONASI, HUNARMANDLAR MAHALLALARI QAZIB OLINDI. YERQO'RG'ON ATROFIDA, BUTUNLAY 
YO'QOLIB KETGAN, O'ZARO ZICH JOYLASHGAN SHAHAR OLDI IMORATLAR BO'LGAN VA ILK MING YILLIKNING BIRINCHI 
YARMIDA KENG JIHOZLANGAN SHAHAR OLDI HUDUDI G'ARBGA TOMON QASHQADARYO DARYOSI SOHILLARIGACHA 
CHO'ZILGAN. YERQO'RG'ONDAGI SHAHAR VI ASRDA EFTALITLAR DAVLATINI ISHG'OL QILISH DAVOMIDA TURK XOQONLIGI 
VA ERON SOSONIYLARINING BIRLASHGAN KUCHLARI TOMONIDAN YOQIB YUBORILGAN VA VAYRON QILINGAN.
YERQO'RG'ON SHAHRI QAZILMALARIDAN OLINGAN KO'PLAB BUYUMLAR TO'PLAMI QARSHI VOHASI HAMDA POYTAXT 
SHAHRI TARIXI VA MADANIYATI BIR NECHA BOSQICHDA RIVOJLANGANLIGINI ISBOTLASHGA YETARLI ASOS BO'LA 
OLADI.    • VOHANING DASTLABKI MARKAZIY SHAHRI MIL. AVV. VIII-VII ASRLARGA KELIB ILK MARTA HIMOYA DEVORLARI 
BILAN O RALDI. BU DEVOR KEYINCHALIK BUZILIB KETGAN BO LIB, UNING QOLDIQLARINI KULOLLAR ʻ ʻ
MAHALLASINING ENG QUYI QISMIDAN TOPISHGA ERISHILDI. ER. AV. VI ASRDA SHAHARLAR KENGAYIB, YANGI 
DEVOR QURILDI. ESKI DEVOR SHAHAR ICHIDA QOLIB KETDI VA KERAKSIZLIGI TUFAYLI KULOLLAR 
TOMONIDAN SOPOL IDISHLAR TAYYORLASH UCHUN LOY SIFATIDA ISHLATILA BOSHLANDI. SHUNINGDEK, BU ERDA 
YERQO RG ON SHAHRI TARIXINING INTIHOSIGACHA FAOLIYAT KO RSATGAN KULOLLAR MAHALLASI PAYDO BO LDI. 
ʻ ʻ ʻ ʻ
QADIMGI DEVOR, ANIQROG I, UNING QOLDIQLARI ERAMIZNING BOSHLARIGA KELIB, KULOLLAR MAHALLASI 	
ʻ
MADANIY QOLDIQLARI OSTIDA KO MILIB KETDI. YERQO RG ONDA QADIMIY DEVOR, ANIQROG I UNING QOLDIQLARI 	
ʻ ʻ ʻ ʻ
ERAMIZNING BOSHLARIGA YAQIN KULOLLAR HUDUDI MADANIY QATLAMI OSTIDA TO LIQ KO MILIB QOLGAN EDI.	
ʻ ʻ    • QADIMIY YERQO RG ON SHAHRI TARIXI HAQIDA BIZ YANA QUYIDAGILARNI AYTISHIMIZ MUMKIN: ʻ ʻ
QASHQADARYO DARYOSI VODIYDAN VOHAGA KIRIB KELISHIDA BIR QANCHA IRMOQLARGA BO LINAR 	
ʻ
VA QURUQ DELTANI HOSIL QILAR EDI; DELTADAN OQIB O TUVCHI IRMOQ CHAP QIRG'OG'INING QUYI 	
ʻ
QISMIDA MILODDAN AVVALGI VIII-VII ASRLARDA TARQOQ HOLDAGI DEHQONLARNING ISTIQOMAT 
JOYLARI, YA NI QISHLOQLARI PAYDO BO LA BOSHLADI. UNING MARKAZIY QISMI HIMOYA DEVORI BILAN 	
ʼ ʻ
O RALGAN. SHU YO L BILAN QASHQADARYO VOHASINING ENG DASTLABKI POYTAXT MARKAZLARI 	
ʻ ʻ
VUJUDGA KELGAN.    • ERAMIZDAN OLDINGI 1 MING YILLIKNING O RTALARIDA SHAHAR TOBORA KENGAYIB BORGAN. YANGI ʻ
HIMOYA DEVORLARINING BA ZI YERLARI 8 METRGACHA BALANDLIKNI SAQLAB QOLGAN BO LIB, ASOSI 3 	
ʼ ʻ
METR QALINLIKKA EGA BO LGAN. QALIN VA BALAND DEVORLAR SHAHARNI SAK OTLIQLARIDAN HIMOYA 	
ʻ
QILAR, AMMO DEVOR BUZUVCHI QUROLLARGA QARSHILIK QILOLMAS EDI. U 40 GEKTAR MAYDONGA 
YAQIN HUDUDNI O RAB OLGAN EDI. BU DAVRDA QARSHI VOHASIDA 	
ʻ
HAM SO'G'D VA BAQTRIYADAGI KABI KONUS SHAKLIDAGI SILINDRIK KULOLCHILIK IDISHLARI KENG 
TARQALGAN EDI. USHBU IDISHLAR SEKIN HARAKAT QILUVCHI KULOLCHILIK USKUNALARIDA YASALAR 
EDI.    • YERQO RG ONDAGI SHAHAR IBODATXONASI XAROBALARIDAGI QAZISHMALAR OSTIDA YANA IKKITA INSHOOTLARNING ʻ ʻ
QOLDIQLARI SHAHARGA STRATIGRAFIK SHURFNI QO LLAGANDA ANIQLANDI. YUQORI QATLAM ELLIN DAVRIGA TEGISHLI 	
ʻ
BO LIB, PASTKI QATLAM ESA MIL. AV. 1 MING YILLIKNING O RTALARIGA TEGISHLIDIR. OLIMLAR III-IV ASRDA QURILGAN 	
ʻ ʻ
IBODATXONA SHAHARNING QADIMIYROQ IBODATXONA XAROBALARI USTIDA QAD KO TARGAN BO LSA KERAK, DEGAN 	
ʻ ʻ
TAXMINGA BORDILAR. BUNGA SHU NARSA DALOLAT BERADIKI, ENG PASTKI INSHOOTNING OCHILGAN QISMI G ISHTLI 	
ʻ
PLATFORMADAN IBORAT BO LIB ODAM BO YI BO LGAN. UNI MATERIKDAN YUPQA TOSHKO MIR QATLAMI AJRATIB TURADI. 	
ʻ ʻ ʻ ʻ
BIZGA SHU NARSA MA LUMKI, ZARDUSHTIYLAR O Z DINIY RASM-RUSMLARINI OCHIQ JOYLARDA O TKAZISHGAN. USHBU 	
ʼ ʻ ʻ
MUQADDAS JOY PLATFORMA USTIDA JOYLASHGAN BO LIB, U TAXMINAN MIL. AV. 1 MING YILLIKKA TEGISHLIDIR. 	
ʻ
PLATFORMA OSTIDA ESA KUL UYUMI MAVJUD BO LIB, U MAYDONNI TOZALASH NATIJASIDA YIG ILIB QOLGAN.	
ʻ ʻ    • YERQO RG ON DAXMASI - SO G DIYONA ANTIK ARXITEKTURASIDAGI O Z MOHIYATI VA MAQSADIGA KO RA NOYOB TO RT ʻ ʻ ʻ ʻ ʻ ʻ ʻ
BURCHAKLI MONOLIT SHAKLIGA EGA BO LGAN, -G ARBIY VA SHARQIY OLD TOMONIDA IKKI MAROSIM MAYDONI MAVJUD 	
ʻ ʻ
BO LGAN SHAKLNI ESLATADI. YERQO RG ON DAXMASINI BO RTMA ASOSI O ZIGA XOS BO LIB, NA HINDISTONDAGI 	
ʻ ʻ ʻ ʻ ʻ ʻ
PARSLARNING "JIMLIK MINORALARI", NA ERONDAGI QOYA SAG ANALARI VA USTUNLI YODGORLIK INSHOOTLARIGA 	
ʻ
O HSHAYDI. BIROQ DAXMA ARXITEKTONIKA VA DEKORINING DETALLARI ETARLI DARAJADA QADIMGI SHARQIY VA ELLIN 	
ʻ
ARXITEKTURASIDA AN ANAVIYDIR. DEVORLARINING BIR MAROMDA VERTIKAL TARZDA TEKISLAB CHIQILISHI, ASOSIY 	
ʼ
ZINANING KONSTRUKTSIYASI, DAXMA OLD TOMONI DEVORINING USTKI QISMINI BEZAB TURGAN TISHLI MERLONLAR VA 
BEZAKLI TO G RI BURCHAKLI G ISHTCHALAR - BULARNING HAMMASI QADIMGI SHARQ ARXITEKTURASIDA, SHUNINGDEK, 	
ʻ ʻ ʻ
OROL OLDI SAK QABILALARINING QABR INSHOOTLARI VA ELLIN SHAHRI OYXONUMDAGI IBODATXONA - YODGORLIK 
ARXITEKTURASIDA HAM O Z AKSINI TOPGAN.	
ʻ    • YERQO RG ON QASRI O Z TUZILISHI VA UMUMIY MAZMUNIGA KO RA, O RTA OSIYONING MASHHUR QASRLARIDAN ʻ ʻ ʻ ʻ ʻ
BIRI BO LGAN. U HAR BIRI ALOHIDA REJA ASOSIDA QURILGAN MUSTAQIL IKKITA, YA NI YUQORI VA PASTKI 
ʻ ʼ
MAYDONCHALARGA BO LINGANLIGI BILAN HAM O ZIGA XOSDIR. YUQORI MAYDONDA KENG CHIZIQ BO YICHA 	
ʻ ʻ ʻ
CHO ZILGAN ALOHIDA TSELLALAR (XONALAR), VESTIBYULLAR, SHARQQA QARATILGAN AYVONLAR, HOVLILAR VA 	
ʻ
OVQATLANISH XONALARI MAVJUD BO LIB - BULARNING BARI TOR YO LAKLARINING IKKI QATORI BILAN 	
ʻ ʻ
TUTASHTIRILGAN EDI. UNI QASR IBODATXONASI BO LGAN DEB HISOBLASH MANTIQAN TO G RIDIR. YERQO RG ON 	
ʻ ʻ ʻ ʻ ʻ
QASRINING TOR YO LAKCHALAR BILAN BIRLASHTIRILGAN HOVLICHALAR VA IMORATLAR TUZILISHIGA EGA 	
ʻ
BO LGAN PASTKI MAYDONI REJASI TUZILISHI QADIMGI SHARQNING KO PGINA QASR MAJMUALARIGA XOS. 	
ʻ ʻ
BULARGA BOBILDAGI NAVUXODONOSOR QASRI VA SUZADAGI DORO QASRINI MISOL QILIB OLISH MUMKIN

MAVZU:YERQO’RG’ON MANZILGOHINING O’RGANILISHI. • REJA: • 1. YERQO’RG’ON MANZILGOXINING TOPILISHI. • 2. MANZILGOHNING KENG QAMROVLI O’RGANILISHI.

YERQO'RG'ONNING HUDUDI ICHKI VA TASHQI DEVORLARI CHEGARASIDA ESKI SHAHAR XAROBALARIDAN IBORAT BO`LGAN TURLI XIL KATTALIKDAGI BALANDLIKLAR BILAN O'RALGAN. ENG KATTA BALANDLIK HUKMDOR QASRI EKANLIGI MA`LUM BO'LDI. SHUNINGDEK, SITADEL (QAL'A ICHIDAGI QO'RG'ON), SHAHAR IBODATXONASI, MAQBARA, ZARDUSHTIYLIK IBODATXONASI, HUNARMANDLAR MAHALLALARI QAZIB OLINDI. YERQO'RG'ON ATROFIDA, BUTUNLAY YO'QOLIB KETGAN, O'ZARO ZICH JOYLASHGAN SHAHAR OLDI IMORATLAR BO'LGAN VA ILK MING YILLIKNING BIRINCHI YARMIDA KENG JIHOZLANGAN SHAHAR OLDI HUDUDI G'ARBGA TOMON QASHQADARYO DARYOSI SOHILLARIGACHA CHO'ZILGAN. YERQO'RG'ONDAGI SHAHAR VI ASRDA EFTALITLAR DAVLATINI ISHG'OL QILISH DAVOMIDA TURK XOQONLIGI VA ERON SOSONIYLARINING BIRLASHGAN KUCHLARI TOMONIDAN YOQIB YUBORILGAN VA VAYRON QILINGAN. YERQO'RG'ON SHAHRI QAZILMALARIDAN OLINGAN KO'PLAB BUYUMLAR TO'PLAMI QARSHI VOHASI HAMDA POYTAXT SHAHRI TARIXI VA MADANIYATI BIR NECHA BOSQICHDA RIVOJLANGANLIGINI ISBOTLASHGA YETARLI ASOS BO'LA OLADI.

• VOHANING DASTLABKI MARKAZIY SHAHRI MIL. AVV. VIII-VII ASRLARGA KELIB ILK MARTA HIMOYA DEVORLARI BILAN O RALDI. BU DEVOR KEYINCHALIK BUZILIB KETGAN BO LIB, UNING QOLDIQLARINI KULOLLAR ʻ ʻ MAHALLASINING ENG QUYI QISMIDAN TOPISHGA ERISHILDI. ER. AV. VI ASRDA SHAHARLAR KENGAYIB, YANGI DEVOR QURILDI. ESKI DEVOR SHAHAR ICHIDA QOLIB KETDI VA KERAKSIZLIGI TUFAYLI KULOLLAR TOMONIDAN SOPOL IDISHLAR TAYYORLASH UCHUN LOY SIFATIDA ISHLATILA BOSHLANDI. SHUNINGDEK, BU ERDA YERQO RG ON SHAHRI TARIXINING INTIHOSIGACHA FAOLIYAT KO RSATGAN KULOLLAR MAHALLASI PAYDO BO LDI. ʻ ʻ ʻ ʻ QADIMGI DEVOR, ANIQROG I, UNING QOLDIQLARI ERAMIZNING BOSHLARIGA KELIB, KULOLLAR MAHALLASI ʻ MADANIY QOLDIQLARI OSTIDA KO MILIB KETDI. YERQO RG ONDA QADIMIY DEVOR, ANIQROG I UNING QOLDIQLARI ʻ ʻ ʻ ʻ ERAMIZNING BOSHLARIGA YAQIN KULOLLAR HUDUDI MADANIY QATLAMI OSTIDA TO LIQ KO MILIB QOLGAN EDI. ʻ ʻ