logo

Yevropa va dunyo okeani hududida sivilizatsiyalarning paydo bo’lishi

Загружено в:

10.08.2023

Скачано:

0

Размер:

2287.361328125 KB
Yevropa va dunyo okeani 
hududida sivilizatsiyalarning 
paydo bo’lishi   Osiyo va Shimoliy Afrikada ( qadimgi Misr ) ilk sivilizatsiyalar bo’lgan. 
Ularning ta’sirida Yevropada ilk sivilizatsiyalar shakllangan.                                
           Ulardan eng qadimgisi bu Krit – Mikena sivilizatsiyasidir.      Krit – Mikena sivilizatsiyasi hozirgi O’rta Yer dengizi   hududidagi   
Yunonistonning janubidagi Krit orolida
 mil.avv. 3 – 2- ming yilliklar oralig’ida hukm surgan sivilizatsiya edi.   Krit sivilizatsiyasi o’zining hashamatli saroylari bn mashhur 
bo’lgan. Saroy devorlariga buqalar , hayvonlar va ko’proq 
ayollarni tasvirlari tushirilgan   Misr manbalarida qayda etilishicha Misr va Krit o’zaro yaqin 
munosabatda bo’lgan.  Kritdan bir qancha Misr buyumlari, o’z 
navbatida Krit buyumlari va kritliklar tasvirlari Misrdan topilgan.   Taxminan 1750 yilda Kritda alg'ov - dalg'ov vo q ealar yuz berib, 
Knoss va Festdagi saroylar va y ron qilingan. Aholi yasha y digan 
bosh q a  j oylar ham zarar kurgan. Buning sababi nomalum   Tez orada saroylari 
qaytadan tiklangan,bu 
davr 1500-1400-
yillarni o’z ichiga olib 
“ikkinchi  saroylar“ lar 
davri nomini olgan.Bu 
davrdagi saroylar 
avvalgisidan ham 
chiroyli va hashamatli 
qilib qurilgan  Mayya madaniyati.  Markaziy Amerikaning Yukatan yarimorolida, qalin 
chakalakzorlar orasida mayyalar yashardi. Bu xalq yashagan hudud tabiatan 
yashash uchun juda noqulay bo‘lgan. Biroq ular matonatli mehnatlari bilan 
bu hududni obod o‘lkaga aylantira oldilar. Mayya xalqi Amerika qit’asida 
eng rivojlangan madaniyat namunalaridan birini yaratdi.  Milodning birinchi ming 
yilligida mayyalarda shahar-
davlatlar vujudga keldi. 
Ularning hukmdorlari 
«Buyuk inson» deb atalgan. 
Hukmdorlik nasldan naslga 
meros bo‘lib o‘tgan. 
Mayyalar 300 belgidan 
iborat iyeroglifli yozuvni 
yaratganlar. Shuningdek, o‘z 
davri uchun   eng aniq 
bo‘lgan calendar  tuzishga 
ham erishganla  Inklar madaniyati Amerikaning   inklar 
deb atalgan xalqi (dastlab hozirgi Peru 
davlati hududida yashagan) ham o‘z 
davlatlarini tashkil etganlar. Davlatni 
oliy hukmdor – Oliy Inka boshqargan. 
Oliy Inkaning yaqin qarindoshi 
bo‘lgan erkaklar  o‘zlarini «Quyosh 
o‘g‘illari» deb atashgan. Bunga 
inklarning Quyoshni «bosh xudo» deb 
hisoblashlari sabab bo‘lgan. «Quyosh 
o‘g‘illari» davlatda yuqori 
lavozimlarni egallaganlar. Inklar 
qudratli sug‘orish tizimi bunyod 
etganlar. Xarsangtoshlardan mudofaa 
inshootlari qurganlar. Ayniqsa, ular 
yaratgan uch qavatli tosh devorli 
Quyosh ibodatxonasi mashhur bo‘lgan. 
Ibodatxona devorlari yarmigacha oltin 
bilan qoplangan.  Imperiyaning barcha 
shaharlari bir-biri bilan 
tarmoq orqali 
bog'langan edi a'lo 
yo'llar. Kichik yo'llar 
ulangan ikkita asosiy 
magistral trassa 
mamlakatning shimoliy 
va janubidagi ekstremal 
nuqtalarni bog'lab turar  
edi   Inka shahri Macha Pikchu   Machu – Pekchu bu inklar shahri bo’lib. 
Ispanlar davrida so’ng qarovsiz qolgan. 
1911- yilda Hiram Bingham tomonidan 
topilgan. 1970 – yilga kelib shaharning 3/1 
qismi ochilgan. 1983 – yilda shahar 
YUNESCO ming butun jahon madaniy 
meroslari ro’yxatiga kirgan.

Yevropa va dunyo okeani hududida sivilizatsiyalarning paydo bo’lishi

Osiyo va Shimoliy Afrikada ( qadimgi Misr ) ilk sivilizatsiyalar bo’lgan. Ularning ta’sirida Yevropada ilk sivilizatsiyalar shakllangan. Ulardan eng qadimgisi bu Krit – Mikena sivilizatsiyasidir.

Krit – Mikena sivilizatsiyasi hozirgi O’rta Yer dengizi hududidagi Yunonistonning janubidagi Krit orolida mil.avv. 3 – 2- ming yilliklar oralig’ida hukm surgan sivilizatsiya edi.

Krit sivilizatsiyasi o’zining hashamatli saroylari bn mashhur bo’lgan. Saroy devorlariga buqalar , hayvonlar va ko’proq ayollarni tasvirlari tushirilgan

Misr manbalarida qayda etilishicha Misr va Krit o’zaro yaqin munosabatda bo’lgan. Kritdan bir qancha Misr buyumlari, o’z navbatida Krit buyumlari va kritliklar tasvirlari Misrdan topilgan.