O’zbekistonda ekskursiya xizmatlarini tashkil qilishning tashkiliy- huquqiy asoslari MUNDARIJA I BOB KIRISH 1.1. Muqaddima.....................................................................................................3 1.2. Loyihaning muhimligi....................................................................................5 1.3. Maqsad va vazifalar........................................................................................7 1.4. Metodologiya..................................................................................................9 II BOB ADABIYOTLAR TAHLILI 2.1. Kirish............................................................................................................11 2.2. Nazariy ma`lumot.........................................................................................13 2.3. Oldingi tadqiqotlar........................................................................................15 III BOB TADQIQOT 3.1. Loyiha dizayni..............................................................................................17 3.2. Turizm hisobotlari hamda hukumat nashrlaridan ma`lumotlarni yig`ish jarayoni................................................................................................................19 3.3. Loyiha haqida batafsil ma`lumotlar...............................................................21 IV BOB NATIJA 4.1. Bitiruv loyiha ishining aniq natijalarini uyushqoqlik va mantiqiy taqdim etish......................................................................................................................23 4.2. Ushbu loyihada olingan natijalarni boshqa tadqiqotchilarning natijalari bilan solishtirish............................................................................................................27 V BOB YAKUNIY BOSQICH 5.1. Xulosa...........................................................................................................29 5.2. Foydalanilgan adabiyotlar ro`yxati...............................................................31

I BOB KIRISH 1.1. Muqadima Hozirgi kunda O’zbekistonda ekskursiya xizmatlarini tashkil qilishning tashkiliy-huquqiy asoslari mavzusidagi tadqiqotga kirish uchun quyidagi muqaddima yozish mumkin: Turizm sohasida ekskursiya xizmatlarini tashkil etishning tashkiliy-huquqiy asoslari katta ahamiyatga ega bo’lib, buning bilan birga turizm sanoatining samaradorligini ta’minlash, davlatni turizm sohasida ko’proq rivojlantirish va mamlakatning iqtisodiy rivojlanishiga qo’llik berish mumkin. O’zbekiston Respublikasining qonun hujjatlarida ekskursiyalar va turistik tadbirlar tashkil etishga oid eng muhim qonunchiliklar va shartlar ko’rsatilgan. Ular ekskursiyalar va turizm faoliyati tashkil etuvchi tashkiliy huquqiy shaxslar uchun asosiy qoidalardir. Bu tashkiliy-huquqiy asoslar, ekskursiya xizmatlarini sifatli, xavfsiz va ko’proq professional darajada tashkil etishni ta’minlash maqsadida qonunlar va tartiblarga rioya etishni ta’minlaydi. Ekskursiya xizmatlarini tashkil etish jarayonida turistik tadbirlar loyihalash, texnik xavfsizlik usullarini amalga oshirish, sayohat agentlar va texnik personalni kasbga yo’naltirish, xizmat ko’rsatish huquqiy shartlarini belgilash va turistlarga yuqori darajada xizmat ko’rsatishga qaratiladi. Bu muqaddima esa turizm sohasida huquqiy tuzilish va rivojlanishga oid eng muhim masalalar bilan tanishish va bu sohaga oid qonunchilikni tushuntirish maqsadida yozilgan. Keyinroq tadqiqotlar orqali tashkiliy-huquqiy asoslarning amalga oshirilish metodika va samaradorlik xulosalari olish mumkin. 1.2. Loyihaning muhimligi. O’zbekistonda ekskursiya xizmatlarini tashkil qilish, turizm sohasidagi bir necha huquqiy va tashkiliy asoslarga muvofiq amalga oshiriladi. Bu muhimligi quyidagi sabablarga ko’ra yoritish mumkin:

1. Qonunlar va tartibotlar: Ekskursiya xizmatlarini tashkil qilish davlat tomonidan belgilangan qonunlar va tartibotlar asosida amalga oshiriladi. Bunday qonunlar va tartibotlarning bajarilishi va muhofazasi, turistlarni himoya qilish va ularning maqsadlarini muvofiqlash uchun muhimdir. 2. Tashkiliy-tadbiriya faoliyat: Ekskursiya xizmatlarini tashkil qilishning muhim asoslari tashkiliy-tadbiriya faoliyatlarining bajarilishi va o’z vaqtida va samarador ravishda amalga oshirilishi bilan bog’liq. Bu faoliyatlar turistlarga yaxshi xizmat ko’rsatish va ularni yo’l-yo’g’on qilish uchun muhimdir. 3. Xavfsizlik va xizmat sifati: Ekskursiya xizmatlarini tashkil qilishda turistlarga xavfsiz va qulay mazmun ko’rsatish, ularning xizmat sifatidan mamnuniyat olishi muhimdir. Bunday tashkil qilish turistlarning O’zbekistonni yaxshi tanishmalariga va keyincha qaytishlari uchun o’zlarini maqbul his ko’rsatganlariga imkon beradi. 4. Marketing va reklama: Ekskursiya xizmatlarini tashkil qilishda marketing va reklama faoliyatlarini amalga oshirish muhimdir. Turistlarga O’zbekistonni yaqindan taniyishlari uchun yaxshi marketing strategiyalari va reklama vositalaridan foydalanish tadbiriga muhim ekanligi, doimiy mijozlar va yangi mijozlarni jalb qilish uchun zarurdir. Bularning hammasi ekskursiya xizmatlarini tashkil qilishning huquqi va tashkiliy asoslariga muvofiq amalga oshirilishi uchun muhimdir, bu esa turizm sohasini yanada rivojlantirish, mamlakatni turistlarning diqqatini jalb qilish va turistlarga yaxshi xizmat ko’rsatishga yordam beradi. 1.3. Maqsad va vazifalar. O’zbekistonda ekskursiya xizmatlarini tashkil qilishning tashkiliy- huquqiy asoslari mavzusidagi tadqiqot uchun kirish qismiga maqsad va vazifalar haqida yozib beraman. Maqsad va vazifalar quyidagicha bo’lishi mumkin: Maqsadlari:

1. O’zbekiston turizm sohasidagi ekskursiya xizmatlarini tashkil qilishning tashkiliy va huquqiy asoslarini o’rganish va tahlil qilish. 2. Davlat tomonidan belgilangan qonunlar, tartibotlar va huquqiy me’yorlarni ekskursiya xizmatlarini tashkil qilishga qanday ta’sir qilishining o’rganish. 3. Ekskursiya xizmatlarini tashkil qilishning tashkiliy-tadbiriya asoslari va faoliyatlarini tahlil qilish. 4. Xavfsizlik va xizmat sifati muammolarini ekskursiya xizmatlarini tashkil qilishda tashkil etishning muhimligini o’rganish. Vazifalari: 1. Huquqiy asoslar va qonunlar asosida ekskursiya xizmatlarini tashkil qilishning vazifalarni tahlil qilish. 2. Tashkiliy-tadbiriya faoliyatlarini tizimlash, turistlarga xizmat ko’rsatish huquqiy va tashkiliy asoslarini o’rganish. 3. Marketing va reklama faoliyatlarini ekskursiya xizmatlarini tashkil qilishda qanday muhim ahamiyatga ega bo’lishini tushunish. 4. Tashkiliy-hududiylarni va turistlarning himoyasi uchun qilinadigan tadbirlarni o’rganib chiqish. Shunday qilib, bu tadqiqotning maqsadi ekskursiya xizmatlarini tashkil qilishning tashkiliy-huquqiy asoslari haqida tafsilotli tahlil va o’rganishdan iborat bo’ladi. Bu vazifalar bajarilib, O’zbekistondagi ekskursiya xizmatlarini rivojlantirish va turizm sohasini yanada barqaror qilish uchun zarur bo’ladi. 1.4. Metodologiya. Metodologiya, tadqiqotning qanday usullarda olib borilishi, maqsadlarni, topilgan ma’lumotlarni tahlil qilish, natijalarni o’rganish va o’ngavqati bir tahlilni amalga oshirish usullarini belgilovchi ilmiy usullar birligi sifatida ta’riflanadi. O’zbekistonda ekskursiya xizmatlarini tashkil qilishning tashkiliy-huquqiy asoslari mavzusidagi tadqiqot uchun metodologiya quyidagi jarayonlarni o’z ichiga oladi:

1. Maqsadlarni belgilash: Tadqiqotning asosiy maqsadi, muammoni yechish va muammoni yechishda qo’llangan usullar aniqlanadi. 2. Ma’lumotlar to’plash usullari: Exsursiya xizmatlarini tashkil qilish huquqiy asoslari to’g’risida ma’lumotlar to’plash uchun anketalash, intreview, statistik ma’lumotlar to’plash, yurisdiktsiya qonun hujjatlari va boshqa metodlar qo’llaniladi. 3. Tahlil va natijalar: Topilgan ma’lumotlar tahlil qilingan vaqtlarda mavjud ma’qullar asosida tahlillar amalga oshiriladi va maqsadli natijalarga yetishishga intiladiladi. 4. Tavsif va ta’riflash: Tadqiqot natijalari, dapir va maqullar asosida ekskursiya xizmatlarini tashkil qilish huquqiy asoslari tavsiflangan va ta’riflangan bo’ladi. 5. Qabul va justifikatsiya: Tadqiqot natijalari mukofotlanadi va ekskursiya xizmatlarini tashkil qilish huquqiy asoslari ustida o’zgarishlar kiritishning sabablari va talablar ustida hisob-kitoblarni amalga oshirishga imkon beradi. Bu quyidagi metodologiya uchun kerak bo’lgan mohiyatdan foydalanish tajribalarni qo’llab-quvvatlantirish, samarali ma’lumotlar olish va lozimlik yonalishlarda amalga oshiriladi.