logo

“Shifoxona” sodda elektron ilovasini yarating. Ilovada bemorlar ro’yxati, kasallik tarixi, shifokorlar haqida ma’lumotlar saqlansin. Ma’lumotni izlash, o’chirish, tahrirlash,

Yuklangan vaqt:

13.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

2040.9375 KB
Mavzu:   “Shifoxona”   sodda   elektron   ilovasini   yarating.   Ilovada   bemorlar   ro’yxati,
kasallik  tarixi,  shifokorlar   haqida ma’lumotlar   saqlansin.   Ma’lumotni  izlash,  o’chirish,
tahrirlash, qo’shish imkoniyatlari mavjud bo’lsin.
                                              
                                                 MUNDAREJA
 KIRISH ..................................................................................................................... 2
 ASOSIY QISM ......................................................................................................... 3
Micrasoft visual studio .............................................................................................. 3
Dasturimizda fodalanilgan komponentalar . .............................................................. 5
 Ma’lumotlarga ishlov berish komponentasi BUTTON KOMPONENTASI ........... 5
 TEXTBOX XOSSALARI ........................................................................................ 9
 Komponentlarning xossalari ................................................................................... 11
 Dasturimizning umumiy ko`rinishi. ....................................................................... 15
Maydonlar to`ldrilmasa quyidagicha hatolik kuzatiladi(2-rasm) ............................ 16
Login paneli ............................................................................................................. 17
“Shifoxona” sodda elektron ilovasini kod qismi ....................................................... 25
XULOSA ................................................................................................................. 30
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR ................................................................. 31
1. KIRISH ....................................................................................................... 3
2. ASOSIY QISM .......................................................................................... 4
       Micrasoft visual studio ............................................................................ 4
       Dasturimizda fodalanilgan komponentalar . ........................................... 6
       Komponentlarning xossalari ................................................................. 12
       Dasturimizning umumiy ko`rinishi. ...................................................... 16
         “Shifoxona” sodda elektron ilovasini kod qismi ................................... 26
3. XULOSA .................................................................................................. 31
4. FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR .................................................. 32                                                                              KIRISH
Bugungi kunga kelib butun dunyo miqyosida fan va texnologiyalar sohasida ulkan
o'zgarishlar   sodir   bo’lmoqda.   Bu   o’zgarishlar   bevosita   axborot   texnologiyalarining
taraqqiyoti   bilan   bog’liqdir.   Aynan   axborot   texnologiyalari   sohasidagi   zamonaviy
muhandislar   faoliyati   bilan   bog’liq   o’zgarishlar,   oliy   texnik   ta’lim   tizimida   olib
borilayotgan   islohotlar,   bo’lajak   muhandis   kadrlarga   qo’yiladigan   talablarning   oshishi
mazkur   sohada   tayyorlanayotgan   talabalarning   kasbiy   kompetentligini   shakllantirish
zaruriyatini   keltirib   chiqaradi.   Axborot   texnologiyalari   iqtisodiyotning   barcha
tarmoqlariga   kirib   borgan   va   shu   sohaning   rivojlanishiga   o’z   hissasini   qo’shib
kelayotgan bir vaqtda, aynan mazkur yo’nalishlarga bog’liq axborot texnologiyalarining
tadbiqi   alohida   fan   sifatida   vujudga   kelmoqda.   Bu   esa   axborot   texnologiyalari   fani
sohasi ko’lamining kengayishiga olib keladi. Biz hohlaymizmi yo`qmi lekin hayotimiz
mobaynida   tibbiy   xizmatdan   foydalanamiz.   Biz   shifoxonalarga   uzundan-uzun
navbztlarni   oldini  olish   tez  oson  va   vaqtni   tejash  uchun  ushbu   dasturni  tuzishga   qaror
qildik.   Dasturimiz   “Shifoxona”   sodda   elektron   ilovasini   yarating.   Ilovada   bemorlar
ro’yxati,   kasallik   tarixi,   shifokorlar   haqida   ma’lumotlar   saqlansin.   Ma’lumotni   izlash,
o’chirish, tahrirlash, qo’shish imkoniyatlari mavjud bo’lsin. Shu kabi shartlarni bajarish
2 ga muljanlanga dasturni obeyektga yo`naltirilgan dasturlash Vizula Studiyo yordamida
yaratishga   erishdik.   Dasturni   komyuterimizga   o`rnatib   Form   oynasida   kerakli
kompponentalarni       joylab     bir     nechta   oynalarni   yaratamiz.   Bu   oynalar.   Ro`yxatdan
o`tish, tizimga kirish, bermorlar ro`yxati, kasallik tarixi, statistika, shifokorlar ro`yxati,
kabi   oynalarni   hosil   qilamiz   va   bir   birlari   bilan   bog`lab   navbatlarini   belgilab   bermiz,
Kod   qismida   esa   biz       kerakli     kodlarni   yozish   va   vazifalarini   belgilab   berish   orqali
dasturimizni   ishlash   faoliyatiga   qadar   dizayn   qismi   bilan   ham   ishlash   ranglash   va
ilovamiz   hamma   uchun   tushunarli   bo`lishi   uchun     soddaroq     ko`rinishiga   keltiramiz.
Ilovamiz   odamlarga   foyda   keltirdigan   masofadan   turib   tibbiy   xizmatlardan
foydalanishlari.   Kerkli   vaqtda   shifokorlarga   bog`lanib   o`zini   qiynab   turgan   kasliklari
haqida gapirib kerakli bo`lgan maslahatlarni olishlari ham mumkin bo`ladi. Ilovamizda
qilingan  ishlarimiz  to`g`risida  keying  sahifalarda  batafsil  to`xtalib o`tamiz.
 
                                                ASOSIY QISM
M icrasoft visual studio
Ushbu   integrallashgan   muhitning   shu   vaqtga   qadar   bir   qancha   versiyalari   taqdim
etilgan. Quyida ular bilan tanishib chiqamiz.  
Microsoft   Visual  Studio   –   Microsoft   mahsuloti  bo’lib,  dasturiy  ta’minot  yaratish
uchun   integrallashgan   muhitni   va   boshqa   instrumentlar   qatorini   taqdim   etadi.   Ushbu
mahsulot konsolli ilovalar, grafik intefeys bilan ishlovchi ilovalar yaratish imkoniyatini
beradi,   Windows Forms   texnologiyasi qo’llagan holda websaytlar, web-ilovalar, web-
xizmatlar,   turli   xil   platformalar   kodlarini   boshqaruvchi   Windows,   Windows   Mobile,
Windows   CE,   .NET   Framework,   Xbox,   Windows   Phone,   .NET   Compact
Framework  va  Silverlight larni qo’llaydi.  
 
 Tipi  – Integrallash ishlab chiqaruvchi muhit 
 Ishlab chiqaruvchi  – Microsoft 
 Dasturlash tillari  – C++ va C# 
 Operatsion tizim  – Windows 
3  Interfeys til i – xitoy, ingliz, fransuz, portugal, nemis, italyan, yapon, koreys, ispan ,
rus tillari 
 Oxirgi versiya  – Visual Studio 2015 (20-iyul 2015-yil) 
 Litsenziya  – foydalanuvchi bilan kelishuvi asosida 
 Sayt  –     www.visualstudio.com         
 
Komponentlari.   Visual   Studio   quyidagi   bitta   yoki   bir   qancha   komponentlarni
qo’llaydi: 
 
• Visual Basic .NET  – u Visual Basic asosida paydo bo’lgan 
• Visual C++ 
• Visual C# 
• Visual F#  (Bu Visual Studio 2010 dan boshlab ishlatiladi) 
 
Boshqa variantlarni quyidagilarni yoqish orqali yetkazib berish mumkin: Microsoft
SQL   Server   yoki   Microsoft   SQL   Server   Express   Visual   Studioning   oldingi   tarkibiga
ham mahsulotlar kiritilgan: 
 
• Visual InterDev  
• Visual J++ 
• Visual J# 
• Visual FoxPro 
• Visual Source Safe  – fayl-server tizimini boshqarish versiyasi 
 
Versiyalari.   Visual Studio 4.0  ning dastlabki versiyasida Visual Basic 3, Visual C+
+, Visual FoxPro va Source Safe ishlab chiqaruvchi muhitlarini mustaqil paket sifatida
yetkazib berilgan. 
Visual  Studio  97.  Visual  Studio  97   –  Visual  Studioning  birinchi  ishlab   chiqilgan
versiyasi hisoblanib, turli muhitlarda dasturiy ta’minot ishlab chiqish uchun ilk bora bir
joyda to’plangan. U ikki xil versiyada chiqarilgan –  Professional  hamda  Enterprise  va
4 ular   Visual Basic 5.0, Visual C++ 5.0, Visual J++ 1.1, Visual FoxPro 5.0  va ilk bora
ASP ishlab chiqarish muhiti – Visual InterDev ni joylashtirdi. 
Microsoft bu   versiyasida ilk bora ko’plab tillarni: Visual C++, Visual J++, Visual
InterDev va MSDN ni bir muhitda qo’llashga urinib ko’rdi va u Developer Studio deb
nomlandi.   Visual   FoxPro   va   Visual   Basic lar   alohida   ishlab   chiqarish   muhiti   sifatida
ishlatildi. 
Visual   Studio   6.0   (1998).   Visual   Studio   6.0   –   Windows   9x   platformasida
ishlaydigan   Visual   Studioning   eng   oxirgi   versiyasi.   Avvalgidek,   ommaviy   bo’lgan
Visual   Basic   muhitidan   foydalanildi.   Ushbu   versiyadan   Microsoftning   Windows
platformasi ilovalari uchun .NET paydo bo’ldi.  
Dasturimizda fodalanilgan komponentalar .
           Ma’lumotlarga ishlov berish komponentasi BUTTON KOMPONENTASI
Ushbu   komponenta   komponentalarning   Стандартные   элементы   управления
bo’limida   joylashgan.   Bu   komponentada   formada   sichqoncha   tugmasi   yordamida
bosiladigan   “tugma”   vazifasini   bajaradi.   Button   komponentasi   bir   qancha   xossalarga
ega. Uning ko’rinishi 3.1-rasmda keltirilgan. 
  BUTTON XOSSALARI 
Button ning   barcha   xossalari   Bu   yerdagi   ko’plab   xossalar   bilan   biz   “Formaning
xossalari” mavzusida allaqachon tanishib ulgurdik.  
Bizga tanish bo’lmagan xossalardan ba’zilarini ko’rib chiqamiz: 
AutoEllipsis   –   komponentaning   o’lchami   kichik   bo’lib,   unga   yozilgan   matn   esa
uzun bo’lsa, u oxirida ko’p nuqta shaklida komponenta ustida paydo bo’ladi. Mana shu
holatlarda   (ilovadan   foydalanish   rejimida)   komponenta   nomining   to’liq   ko’rinishi
haqidagi   ma’lumotni   foydalanuvchi   yetkazish   uchun   ushbu   xossa   qo’llaniladi.   Agar
uning   true   va   AutoSize   xossasining   qiymati   false   bo’lsa,   bu   haqida   xabar   yetkazish
mumkin.  Buni quyidagi 3.3-rasmda  to’liqroq ko’rish mumkin. 
   
5  
 
 
 
DialogResult –  modal rejimida ochilgan formani yopishni ta’minlash uchun xizmat
qiladi. Uning qiymatlari berilgan ro’yxatdan tanlanadi ( q. 1-bo’lim , 
“Formaning metodlari”)    
63.2 - rasm .   BUTTON xossalari  
2.3 - rasm .   AutoEllipsis xossasi          Dock   –   komponentani   formaning   turli   tomonlari   bo’yicha,   yoki   butun   sathi
bo’yicha burchak yoki markaz tarafiga joylashtirish. Agar bunda boshqa komponentalar
ham   mavjud   bo’lsa,   u   holda   bu   komponentalar   uning   ustiga   joylashib   qoladi.   Bu
xossaning   qiymatini   tanlash   uchun,   komponenta   belgilanib,   ro’yxatdagi   to’g’ri
to’rtburchaklardan   biri   tanlanadi.   Agar   ( none )   qiymati   tanlansa,   komponenta   qanday
joylashtirilgan   bo’lsa,   shu   holatda   qoladi.   Uning   qiymatlari   natijalarini   ko’rishimiz
mumkin (2.4-rasm).    
FlatAppearance –  bu xossadan foydalanish uchun,  FlatStyle  xossasining qiymatini
Flat   deb   belgilash   kerak.   Bu   xossa   o’zining   bir   qancha   ichki   xossalar   ega   bo’lib,
ularning   barchasini   tugmani   bezash   uchun   ranglar   bilan   ishlashni   anglatadi.     Ular
quyidagilar: 
1) BorderColor  – komponentaning chegara rangini aniqlaydi 
2) BorderSize  – komponentaning chegarasi qalinligini aniqlaydi 
3) MouseDownBackColor   -     komponentaning   sichqoncha   kursori   bosilmagan
holati 
4) MouseOverBackColor  – komponentaning sichqoncha kursori bosilgan holati
FlatStyle   –   tugmaning   stilini   tanlaydi.   Stil   keltirilgan   ro’yxatdan   birining   qiymati
orqali ifodalanadi.  
Image   –   tugmachaga   rasm   joylashtirish.   Faqat   bu   holat   FlatStyle   xossasi   qiymati
System   bo’lmasligi kerak.      
ImageAlign –   joylashtirilgan rasmning tugmachaning qaysi tarafida 
joylashishi aniqlash uchun ishlatiladi. Keltirilgan qiymatlar ro’yxatida bir qancha   
to’g’ri to’rtburchak shakllari bo’lib, ular birini tanlash orqali rasmning o’rnini 
aniqlash mumkin. 
7 2.4 - rasm .   Dock xossasi    ImageIndex   –   ushbu   xossa   bilan   tanishishdan   avval   ImageList   (bu   komponenta
bilan   keyinroq   tanishamiz)   komponentasi   bilan   tanishish   lozim.   Bu   komponentaning
rasmlar ro’yxatida joylashgan bir  qancha ramslardan birini tanlash imkoniyatini  ushbu
xossa   aniqlaydi.   Buning   uchun   BUTTON   komponentasining   ImageList   xossasidan
kerakli komponenta tanlanadi. ImageIndex esa shu komponentaning tasvirlar ro’yxatini
chiqaradi   (3.5-rasm) . Biz esa ushbu ro’yxatdagi elementlardan birini tanlashimiz kerak
bo’ladi.  
TabIndex   –   bu   xossa   dasturlash   muhitiga   har   bir   komponentani   tartib   bilan
konteynerga   joylashtiradi,   masalan,   formaga   (biz   hozircha   formalardan   boshqa
konteynerlar   bilan   tanish   emasmiz).   Bu   nimani   anglatadi?   Ma’lumki,   ko’plab   ilovalar
bilan   ishlaganimizda   tugmadan-tugmaga   o’tishimiz   <Tab>   klavishidan   foydalanamiz.
Har   bir   <Tab>   klavishini   bosganimizda   ular   tugmadan   tugmaga   ketma-ket   ravishda
o’tadi.   Mana   shu   tartibning   indeksini   demak   biz   aynan   shu   xossaning   qiymatiga
joylashtirishimiz mumkin. 
TabStop   –   < Tab >   klavishi   bosilganda   aynan   shu   tugma   tashlab   o’tiladi.   Buning
uchun uning xossasi  false  qiymatini qabul qilgan bo’lishi kerak. 
TextImageRelation   –   rasm   va   matn   o’rtasidagi   o’zaro   munosabatni   ifodalaydi.
(Matnning rasm ustida joylashishi, ostida joylashishi yoki yonida va boshqa holatlar). 
UseMnemonic   –   agar   komponenta   true   qiymatini   qabul   qilsa,   Text   xossasining
qiymatidagi   turli   xil   simvollarni   ishlatish   mumkin   bo’ladi   (bu   simvollar   orqali
dasturning ichki qismiga ta’sir ko’rsatish mumkin, u haqida biroz keyin so’z yuritamiz),
aks holda,  false  qiymatini qabul qilsa, oddiy matn sifatida ishlatiladi. 
Jimlik bo’yicha  true  qiymatini qabul qiladi. 
UseVisualStyleBackColor   –   Komponenta   foni   rangi   uchun   visual   stildan
foydalanish   imkoniyati.   Bunday   stil   tizimda   o’ziga   xos   ahamiyatga   ega.   Masalan,
komponentaning   rangi   va   shriftini   aniqlash   stili.     Bu   xossa   sizning   ilovangiz   intefeysi
bilan paramterlar koordinatsiyasini  ko’rsatish imkonini beradi. 
Ma’lumotlarni formada tasvirlash va kiritish komponentalari   LABEL
KOMPONENTASI
8 Label   ( Nishon )   komponentasi   ham   Стандартные   элементы   управления
bo’limida   joylashgan.   Bu   komponenta   o’zining   maydonida   matnlar   va   tasvirlar
joylashtirish   imkoniyatini   beradi,   bu   matnni   ilovadan   foydalanish   rejimida   o’zgartirib
bo’lmaydi.  
Formadagi   boshqa  obyektlarga yoki   bosh  konteynerga (bu yerda  konteyner  nishon
sifatida) identifikatsiyalash uchun komponentadan foydalanamiz, biroq kiritish fokusini
olish mumkin emas, <Alt> klavishi bilan birgalikda kirish kaliti deb ataluvchi klavisha
bosilgandan esa, boshqa komponentaning fokusini o’rnatish mumkin.  
          
              TEXTBOX   KOMPONENTASI  
 
TextBox   –   bir   yoki   ko’p   qatorli   ma’lumotlarni   kiritish/chiqarishni   ta’minlovchi
maydonni hosil qilish. Uning ko’rinishi 3 .12-ramda keltirilgan. 
 
 
 
                                             TEXTBOX XOSSALARI  
 
Uning xossalari to’liqligicha quyidagichadir (3.13-rasm). 
 
 
3.13-rasm .   TextBox
xossalari  
 
 
 
 
 
   
9   
 
 
 
  1 - satrli maydon  
 
Ko’p satrli maydon . Bu yerda 
MultiLine ga belgicha qo’yilishi kerak.  
3.12 - rasm .   TextBox 
komponentasi    Ulardan ba’zilarini ko’rib chiqaylik: 
AcceptsReturn   –   <Enter>   tugmasini   bosilishi   natijasida   kopsatrli   rejimda
komponentada   yangi   satrli   qator   hosil   qilish   ( true   qiymatini   qabul   qilgan   holda)   yoki
formada jimlik bo’yicha tugmani aktivlashtirish ( false ) vazifasini bajaradi.
Ma’lumotlarni ro’yxat orqali tasvirlash komponentalari
LISTVIEW KOMPONENTASI
 
    Bu komponentaning vazifasi elementlar 
ro’yxatini  formada  ro’yxat
ko’rinishida,   guruhlangan   tartibda   yoki
ustunlar   shaklida   namoyish   etishdan   iborat
(3.31-rasm). 
Buning uchun MenuStrip komponentasida
bo’lgani   kabi   bu   komponentada   ham
maxsus   tahrir   oynasi   ham   mavjud.   Bu   qism   ListView   Задачи   deb   nomlanadi.   Bu
oynaning   hosil   qilish   3.32-rasm da   berilgan.     Masalan,   biz   jadvallar   ko’rinishidagi
ro’yxatni hosil qilishimiz uchun bu 
oynadagi   Изменить   столбцы …   bo’limiga   3.31-rasm.   ListView   komponentasi
o’tamiz.  Natijada  Редактор   коллекции  
ColumnHeader   oynasi   ochiladi (3.33-rasm) .   Endi   yangi   element   qo’shish   va   uni
tahrirlashni   qarab   chiqamiz.   Hosil   bo’lgan
oynaning   Члены   qismida   kiritilayotgan   ro’yxatlar
berib  boriladi. Buning uchun  Добавить   tugmasi
bosilib,   hosil   bo’lgan   jadvalning   Text   xossasiga
uning   nomini   kiritishimiz   mumkin.   Masalan
www.ziyouz.com         kabi.   Qolgan   elementlarni
kiritish ham shu tartibda davom ettiriladi. 
Xuddi shu tartibda qolgan elementlarni 
10 3.32-rasm.   ListView   Задачи   ni   hosil   qilish   ham   kiritishimiz   mumkin.   Lekin   ularni
ListView   maydonida   hosil   bo’lmaganini   ko’rishimiz   mumkin.   Buning   uchun   ListView
Задачи   oynasining  Представление   qismining qiymatini  Details  deb o’zgartiramiz.
            Komponentlarning xossalari
                                                   button xossalari
this->button4->BackColor = System::Drawing::Color::Yellow;
           this->button4->Font = (gcnew System::Drawing::Font(L"Times New Roman",
11.25F, System::Drawing::FontStyle::Bold, System::Drawing::GraphicsUnit::Point,
        static_cast<System::Byte>(0)));
      this->button4->Location = System::Drawing::Point(385, 27);
      this->button4->Name = L"button4";
      this->button4->Size = System::Drawing::Size(178, 39);
      this->button4->TabIndex = 1;
      this->button4->Text = L"kassalik tarixi";
      this->button4->UseVisualStyleBackColor = false;
      this->button4->Click += gcnew 
System::EventHandler(this, &MyForm::button4_Click);
                                                   panel xossalari
this->panel10->BackColor = System::Drawing::SystemColors::ActiveCaption;
      this->panel10->Controls->Add(this->panel18);
      this->panel10->Controls->Add(this->label35);
      this->panel10->Controls->Add(this->numericUpDown1);
      this->panel10->Controls->Add(this->label34);
      this->panel10->Controls->Add(this->textBox9);
11       this->panel10->Controls->Add(this->checkBox2);
      this->panel10->Controls->Add(this->checkBox1);
      this->panel10->Controls->Add(this->button16);
      this->panel10->Controls->Add(this->button11);
      this->panel10->Controls->Add(this->button10);
      this->panel10->Controls->Add(this->listView1);
      this->panel10->Controls->Add(this->label16);
      this->panel10->Location = System::Drawing::Point(230, 16);
      this->panel10->Name = L"panel10";
      this->panel10->Size = System::Drawing::Size(714, 504);
      this->panel10->TabIndex = 3;
      this->panel10->Visible = false;
label xossalari
this->label43->AutoSize = true;
           this->label43->Font = (gcnew System::Drawing::Font(L"Times New Roman",
21.75F, System::Drawing::FontStyle::Bold, System::Drawing::GraphicsUnit::Point,
        static_cast<System::Byte>(0)));
      this->label43->Location = System::Drawing::Point(133, 6);
      this->label43->Name = L"label43";
      this->label43->Size = System::Drawing::Size(179, 32);
      this->label43->TabIndex = 43;
      this->label43->Text = L"Update panel";
textbox xossalari
this->textBox10->Location = System::Drawing::Point(229, 254);
      this->textBox10->Name = L"textBox10";
12       this->textBox10->Size = System::Drawing::Size(224, 20);
      this->textBox10->TabIndex = 42;
maskedtextbox xosaalari
// 
      this->maskedTextBox2->Location = System::Drawing::Point(229, 184);
      this->maskedTextBox2->Mask = L"+990(99) 000-00-00";
      this->maskedTextBox2->Name = L"maskedTextBox2";
      this->maskedTextBox2->Size = System::Drawing::Size(224, 20);
      this->maskedTextBox2->TabIndex = 38;
      //
checkbox xossalari
this->checkBox2->AutoSize = true;
      this->checkBox2->Location = System::Drawing::Point(308, 59);
      this->checkBox2->Name = L"checkBox2";
      this->checkBox2->Size = System::Drawing::Size(66, 17);
      this->checkBox2->TabIndex = 7;
      this->checkBox2->Text = L"selected";
      this->checkBox2->UseVisualStyleBackColor = true;
      //
listview xossalari
this->listView1->Activation   =
System::Windows::Forms::ItemActivation::OneClick;
      this->listView1->AllowColumnReorder = true;
      this->listView1->AllowDrop = true;
13       this->listView1->Columns->AddRange(gcnew        
cli::array< System::Windows::Forms::ColumnHeader^  >(7) {
        this->columnHeader1, this->columnHeader2,
                    this->columnHeader3,   this->columnHeader4,   this->columnHeader5,   this-
>columnHeader6, this->columnHeader7
      });
      this->listView1->FullRowSelect = true;
      this->listView1->GridLines = true;
      this->listView1->HideSelection = false;
      this->listView1->LabelEdit = true;
      this->listView1->LabelWrap = false;
      this->listView1->Location = System::Drawing::Point(16, 87);
      this->listView1->Name = L"listView1";
      this->listView1->Scrollable = false;
      this->listView1->ShowItemToolTips = true;
      this->listView1->Size = System::Drawing::Size(682, 397);
      this->listView1->TabIndex = 1;
      this->listView1->UseCompatibleStateImageBehavior = false;
      this->listView1->View = System::Windows::Forms::View::Details;
this->listView1->ItemSelectionChanged += gcnew       
System::Windows::Forms::ListViewItemSelectionChangedEventHandler(this, 
&MyForm::listView1_ItemSelectionChanged);
//
14 “ Shifokorlar”   soda   ilovamizni   yaratishimizga   bizga   Visual   Studio   dasturimizni
ishga   tushurgan   holda   Form   oynasiga   quydagicha   komponentalarni   (1-rasm)
ko`rinishida joylashtirib olamiz. 7 batton, 8 ta label, 6 ta textbox, 1 ta maskedtextbox.  
                                             Dasturimizning umumiy ko`rinishi.  
Dasturning birinchi ishga tushgandagi holati (1-rasm)
                                                           1-rasm
                             Ro`yhatdan o`tish panelidagi "ok" tugmasi bosilganda
int i = 0;
     String^ ism;
     String^ parol;
private: System::Void button13_Click(System::Object^ sender, System::EventArgs^
e) {
  //signup button
  ism = Convert::ToString(textBox1->Text);
  String^ familiya  = Convert::ToString(textBox2->Text);
  String^ manzili  = Convert::ToString(textBox3->Text);
  String^ tyil = Convert::ToString(textBox4->Text);
  String^ traqami = Convert::ToString(maskedTextBox1->Text);
  String^ shikoyat = Convert::ToString(textBox7->Text);
15   parol = Convert::ToString(textBox8->Text);
  if (ism == ""  familiya == ""  manzili == ""  traqami == ""  shikoyat == ""  tyil == 
""  parol=="") {
    MessageBox::Show("Maydonlarni to\'ldring!!", "Xatolik");
  }
  else {
    i++;
    listViewItem = gcnew Windows::Forms::ListViewItem("" + i);
    listViewItem->SubItems->Add(ism);
    listViewItem->SubItems->Add(familiya);
    listViewItem->SubItems->Add(manzili);
    listViewItem->SubItems->Add(tyil);
    listViewItem->SubItems->Add(traqami);
    listViewItem->SubItems->Add(shikoyat);
    this->listView1->Items->Add(this->listViewItem);
    this->panel16->Location = System::Drawing::Point(330, 120);
    this->panel16->Size = System::Drawing::Size(500, 250);
    panel9->Visible = false;
    panel17->Visible = false;
    panel2->Visible = false;
    panel16->Visible = true;
    panel10->Visible = false;
  }
}
Maydonlar to`ldrilmasa quyidagicha hatolik kuzatiladi (2-rasm)
16                                                               2- rasm
Login paneli
                    Foydalanilgan komponentalar   3 ta  label, 2 ra textbox, 1 ta button. (3-ram)
                                                                 3-rasm
Login panelidagi login tugmasi bosilganda
private: System::Void button12_Click(System::Object^ sender, System::EventArgs^
e) {
17   //login button
  String^ n = Convert::ToString(textBox5->Text);
  String^ p = Convert::ToString(textBox6->Text);
  if (n == ism && p == parol) {
    this->panel2->Location = System::Drawing::Point(230, 0);
    this->panel2->Size = System::Drawing::Size(710, 523);
    panel9->Visible = false;
    panel9->Visible = false;
    panel17->Visible = false;
    panel16->Visible = false;
    panel2->Visible = true;
    panel10->Visible = false;
  }
  else {
    MessageBox::Show("ism yoki parol xato !", "Xatolik");
  }
}
Maydonlar bo`sh bo`lsa yoki ism va parollar to`gri kelmasa quyidagicha xatolik
kuzatiladi (4-rasm)
                                                              4-rasm
                                 Login muxaffaqiyali bo`lsa shifokorlar oynasi ochiladi (5-rasm)
18                                                             5- rasm
Shifokorlar tugmasi bosilganda
private: System::Void button2_Click(System::Object^ sender, System::EventArgs^ 
e) {
  //shifokorlar
  this->panel2->Location = System::Drawing::Point(230, 0);
  this->panel2->Size = System::Drawing::Size(710, 523);
  panel10->Visible = false;
  panel9->Visible = false;
  panel2->Visible = true;
}
Bemorlar tugmasini bosganimizda bemorlarning ism familyasi va kassalik tarixi
ko`rinadigan sahifa ochiladi (6-rasm)
19                                                              6 - rasm
Bemorlar tugmasi bosilganda;
private: System::Void button1_Click(System::Object^ sender, System::EventArgs^ 
e) {
    //bemorlar
    this->panel9->Location = System::Drawing::Point(230, 0);
    this->panel9->Size = System::Drawing::Size(710, 523);
    panel17->Visible = false;
    panel16->Visible = false;
    panel2->Visible = false;
    panel10->Visible = false;
    panel9->Visible = true;
  }
Bemorlar ro`yxatidan istalgan bemorni kasallik tarixi tugmasini bosishimiz bilan 
quydagicha ko`rinishga ega bo`ladi.(7- rasm)
20 7-rasm
Kassalik tarixi tugmasi bosilganda
private: System::Void button4_Click(System::Object^ sender, System::EventArgs^ 
e) {
  //1-bemor tarixi
  First^ f = gcnew First();
  f->ShowDialog();
}
   
private: System::Void button5_Click(System::Object^ sender, System::EventArgs^ 
e) {
  //2-bemor
  Second^ s = gcnew Second();
  s->ShowDialog();
  
}
private: System::Void button6_Click(System::Object^ sender, System::EventArgs^ 
e) {
  //3-bemor tarixi
  Threeth^ t = gcnew Threeth();
  t->ShowDialog();
}
21 private: System::Void button7_Click(System::Object^ sender, System::EventArgs^ 
e) {
  //4-bemor
  Fourth^ f1 = gcnew Fourth();
  f1->ShowDialog();
}
Bemorning kasallik tarixi(8-rasm)
8- rasm
Statistika   tugmasi   bosilganda   ro`yhatdan   o`tgan   bemorlar   haqidagi   to`liq
ma`lumotlarni       ko`rish   mumkin   bu   yerda   qidirish   tahrirlash   va   o`chirish   amallarni
bajarish    mumkin. (9-rasm)
22                                                              9-rasm
Statistika tugmasi bosilganda.
private: System::Void button8_Click(System::Object^ sender, System::EventArgs^ 
e) {
  //statistika
  panel9->Visible = false;
  panel17->Visible = false;
  panel16->Visible = false;
  panel2->Visible = false;
  this->panel10->Location = System::Drawing::Point(230, 0);
  this->panel10->Size = System::Drawing::Size(710, 523);
  panel10->Visible = true;
}
Sichqonchani   kerakli   listviewning   elementiga   olib   borib   uni   tanlashimiz   mumkin
tanlaganimizda elementning orqa foni o'zgaradi(10 –rasm)
23                                                               10-rasm
Update tugmasi bosilsa update panel ochiladi(11-rasm)
                                                             11-rasm
Update tugmasi bosilganda
24 private: System::Void button11_Click(System::Object^ sender, System::EventArgs^
e) {
  //update
  this->panel18->Location = System::Drawing::Point(89, 129);
  this->panel18->Size = System::Drawing::Size(499, 338);
  this->panel18->Visible = true;
}
Kerakli   matnni   kiritib   chekboxlarni   tanlab   search   tugmasi   bosilsa   topilgan
elementning orqa foni o'zgaradi(12-rasm)
                                                             12 -rasm
“ Shifoxona” sodda elektron ilovasini kod qismi
Chiqish tumasi bosilganda
25 private: System::Void button3_Click(System::Object^ sender, System::EventArgs^ 
e) {
    //Dasturni yopish
    this->Close();
  }
Dastur dastlabki yuklanishida initsializatsilanadigan komponentalar
forn_load() metodi orqali
private: System::Void MyForm_Load(System::Object^ sender, System::EventArgs^
e) {
  this->panel17->Location = System::Drawing::Point(330, 90);
  this->panel17->Size = System::Drawing::Size(500, 370);
  panel9->Visible = false;
  panel17->Visible = true;
  panel10->Visible = false;
}
Chap tarafdagi ro'yhatdan o'tish tugmasi bosilganda
private: System::Void button15_Click(System::Object^ sender, System::EventArgs^
e) {
  //panel sign up
  this->panel17->Location = System::Drawing::Point(330, 90);
  this->panel17->Size = System::Drawing::Size(500, 370);
  panel17->Visible = true;
  panel9->Visible = false;
  panel2->Visible = false;
  panel16->Visible = false;
  panel10->Visible = false;
}
Chap tarafdagi login tugmasi bosilganda
private: System::Void button14_Click(System::Object^ sender, System::EventArgs^
e) {
  //panel login
  this->panel16->Location = System::Drawing::Point(330, 120);
  this->panel16->Size = System::Drawing::Size(500, 250);
  panel9->Visible = false;
  panel17->Visible = false;
  panel16->Visible = true;
  panel2->Visible = false;
26   panel10->Visible = false;
}
Listviewdagi elementni tanlab olish
System::Windows::Forms::ListViewItem^ SelectedItem;
private: System::Void listView1_ItemSelectionChanged(System::Object^ sender, 
System::Windows::Forms::ListViewItemSelectionChangedEventArgs^ e) {
  this->SelectedItem = e->Item;
}
Delete tugmasi bosilganda
private: System::Void button10_Click(System::Object^ sender, System::EventArgs^
e) {
  //delete
  if (this->SelectedItem) {
    this->SelectedItem->Remove();
  }
  else {
    MessageBox::Show("Element tanlanmagan!", "Xatolik");
  }
}
Search tugmasi bosilganda
private: System::Void button16_Click(System::Object^ sender, System::EventArgs^
e) {
  //search
  int col = Convert::ToInt32(numericUpDown1->Value) - 1;
  int colCount = col + 1;
  bool find = false;
  int lastItm = 0;
  if (checkBox1->Checked)
  {
    colCount = listView1->Columns->Count;
    col = 0;
  }
  for (int colAll = col; colAll < colCount; colAll++)
  {
    for (int lst12 = lastItm; lst12 < listView1->Items->Count; lst12++)
    {
27       if (listView1->Items[lst12]->SubItems[colAll]->Text->IndexOf(textBox9-
>Text) > -1 |
listView1->Items[lst12]->SubItems[colAll]->Text->ToUpper()-
>IndexOf(textBox9->Text->ToUpper()) > -1)
      {
        listView1->TopItem = listView1->Items[lst12];
        if (checkBox2->Checked)
        {
          if (lastItm > 0) listView1->Items[lastItm - 1]->BackColor = Color::Empty;
          listView1->Items[lst12]->BackColor = Color::Aqua;
        }
        lastItm = lst12 + 1;
        find = true;
        break;
      }
    }
    if (find)
      break;
  }
}
Update panelidagi update tugmasi bosilganda
private: System::Void button17_Click(System::Object^ sender, System::EventArgs^
e) {
  int tr = Convert::ToInt32(numericUpDown2->Value) - 1;
  if (tr>listView1->Columns->Count) {
    MessageBox::Show("Noto'g'ri qiymat kiritildi!", "Xatolik");
    panel18->Visible = false;
  }
  else {
    String ^name = Convert::ToString(textBox15->Text);
    String^ familiya = Convert::ToString(textBox14->Text);
    String^ manzili = Convert::ToString(textBox13->Text);
    String^ tyil = Convert::ToString(textBox12->Text);
    String^ traqami = Convert::ToString(maskedTextBox2->Text);
    String^ shikoyat = Convert::ToString(textBox11->Text);
    String ^password = Convert::ToString(textBox10->Text);
    String^ trr = Convert::ToString(tr+1);
    listView1->Items[tr]->SubItems[tr]->Text = trr;
    listView1->Items[tr]->SubItems[1]->Text = name;
    listView1->Items[tr]->SubItems[2]->Text = familiya;
28     listView1->Items[tr]->SubItems[3]->Text = manzili;
    listView1->Items[tr]->SubItems[4]->Text = tyil;
    listView1->Items[tr]->SubItems[5]->Text = traqami;
    listView1->Items[tr]->SubItems[6]->Text = shikoyat;
    panel18->Visible = false;
  }
}
Formaning xossalarini berish va initsializatsiyalash
// 
      // MyForm
      // 
      this->AutoScaleDimensions = System::Drawing::SizeF(6, 13);
      this->AutoScaleMode = System::Windows::Forms::AutoScaleMode::Font;
      this->BackColor = System::Drawing::Color::Purple;
      this->ClientSize = System::Drawing::Size(940, 523);
      this->Controls->Add(this->panel17);
      this->Controls->Add(this->panel16);
      this->Controls->Add(this->panel10);
      this->Controls->Add(this->panel9);
      this->Controls->Add(this->panel2);
      this->Controls->Add(this->panel1);
      this->Name = L"MyForm";
      this->StartPosition = 
System::Windows::Forms::FormStartPosition::CenterScreen;
      this->Text = L"Akbar Med klinikasi";
      this->Load += gcnew System::EventHandler(this, &MyForm::MyForm_Load);
      this->panel1->ResumeLayout(false);
      this->panel2->ResumeLayout(false);
      this->panel2->PerformLayout();
      this->panel8->ResumeLayout(false);
      this->panel8->PerformLayout();
      this->panel7->ResumeLayout(false);
      this->panel7->PerformLayout();
      this->panel6->ResumeLayout(false);
      this->panel6->PerformLayout();
      this->panel5->ResumeLayout(false);
      this->panel5->PerformLayout();
      this->panel4->ResumeLayout(false);
      this->panel4->PerformLayout();
      this->panel3->ResumeLayout(false);
      this->panel3->PerformLayout();
      this->panel9->ResumeLayout(false);
29       this->panel9->PerformLayout();
      this->panel11->ResumeLayout(false);
      this->panel11->PerformLayout();
      this->panel12->ResumeLayout(false);
      this->panel12->PerformLayout();
      this->panel13->ResumeLayout(false);
      this->panel13->PerformLayout();
      this->panel14->ResumeLayout(false);
      this->panel14->PerformLayout();
      this->panel15->ResumeLayout(false);
      this->panel15->PerformLayout();
      this->panel10->ResumeLayout(false);
      this->panel10->PerformLayout();
      this->panel18->ResumeLayout(false);
      this->panel18->PerformLayout();
      (cli::safe_cast<System::ComponentModel::ISupportInitialize^>(this-
>numericUpDown2))->EndInit();
      (cli::safe_cast<System::ComponentModel::ISupportInitialize^>(this-
>numericUpDown1))->EndInit();
      this->panel16->ResumeLayout(false);
      this->panel16->PerformLayout();
      this->panel17->ResumeLayout(false);
      this->panel17->PerformLayout();
      this->ResumeLayout(false);
Formalarni bir biriga boglash
#pragma once
#include "First.h"
#include "Second.h"
#include "Threeth.h"
#include "Fourth.h"
#include "Fiveth.h"
#include<map>
namespace Shifoxona {
           using namespace System;
  using namespace System::ComponentModel;
  using namespace System::Collections;
  using namespace System::Windows::Forms;
  using namespace System::Data;
  using namespace System::Drawing;
XULOSA
30 Biz bu Ilovani Shifoxona faoliyatini o`rgangan holda yaratdik. Bu ilova yordamida
biz   shifoxona   faoliyatini   va   u   yerda   paydo   bo`ladigan   ro`yxatdan   o`tish,   qo`shish,
o`chirish,   shifokorlar   haqida   ma`lumot,   bemorlar   haqida,   kasalik   tarixi   to`g`risida,
ma`lumotlarni   o`z   ichiga   olgan   ilovamizni   yaratdik.   Xulas   sifatida   biz   yaratgan   ilova
shifoxona faoliyatini yaxshilash navbatlarni oldini olish, o`z uyidan turgan holda dastur
yordamida   ro`yxatdan   o`tishlari   shifokorlar   haqida   ma`lumotlar   olishlari   va
shifokorlarga   bezovta   qiladigan   xastaliklar   haqida   kerakli   tavsiyalar   olib   borishlari
mumkin   bo`ladi.   Shifoxonaning   o`zida     ro`yxatga   olish   uchun   bir   kishi   qog`ozdan
foydalangan   holda   jadval   yaratish   tartiblashga   ancha   vaqtni   oladi.   Shifoxonada
davolangan bemorlarni bemorlar ro`yxatidan chiqarish kasalik tarixlarini saqlab qolish.
Biror   xatolarni   o`zgartirishda   vaqt   sarflanardi.   Bu   dasturimizda   ro`yxatga   olishda
boshlab barcha vazifalarni bajarishni bemorning o`zi yoki yaqinlari tomonidan tizimga
kiritish   yordamida   vaqtdan   unumli   foydalanib   kerakli   tashxislarni   shifokorlar
tomonidan   bemor   kiritgan   ma`umotlar   asosida   quyilib,   bemorga   kerakli   bo`lgan   dori
vositalarini   yozib   borish   mumkin   bo`ladi.   Ilovamizda   mavjud   imkoniyatlarini   yanada
boyitgan   holda   kelajakda   shifoxona   faoliyatiga   tadbiq   etgan   holda   shifoxonada   ham
barcha   soxalarda   bo`lgani   kabi   avftomatlashtish   orqali   bemorlar   va   xizmatchilar
faoliyatlarini osonlashtirish   ko`zda   tutuladi.,
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR
31 Elektron darslik
1.Vizual Studiyo 2013.pdf
2.file:///C:/Users/Akbar/Downloads/Telegram%20Desktop/Visual%20Studio%202013.pdf
Foydalanilgan vidyo dasliklar .
1.https://m.youtube.com/playlist?list=PL2i17lRog5pBe7t9zJdFdugQ6bxgjntJD
2.https://learn.microsoft.com/enus/dotnet/api/system.windows.forms?
view=windowsdesktop-6.0  
3.https://www.youtube.com/watch?v=CgwElbZTD2U&ab_channel=ClassicTech
%26Development
4.   https://youtu.be/piFM_0nzJ4I
Foydalanilgan saytlar.
1  https://www.flaticon.com/search?word=exit&order_by=4
2  https://www.iconsdb.com/white-icons/book-stack-icon.html
3. https://learn.microsoft.com/enus/dotnet/api/system.windows.forms?
view=windowsdesktop-6.0  
32

Mavzu: “Shifoxona” sodda elektron ilovasini yarating. Ilovada bemorlar ro’yxati, kasallik tarixi, shifokorlar haqida ma’lumotlar saqlansin. Ma’lumotni izlash, o’chirish, tahrirlash, qo’shish imkoniyatlari mavjud bo’lsin. MUNDAREJA KIRISH ..................................................................................................................... 2 ASOSIY QISM ......................................................................................................... 3 Micrasoft visual studio .............................................................................................. 3 Dasturimizda fodalanilgan komponentalar . .............................................................. 5 Ma’lumotlarga ishlov berish komponentasi BUTTON KOMPONENTASI ........... 5 TEXTBOX XOSSALARI ........................................................................................ 9 Komponentlarning xossalari ................................................................................... 11 Dasturimizning umumiy ko`rinishi. ....................................................................... 15 Maydonlar to`ldrilmasa quyidagicha hatolik kuzatiladi(2-rasm) ............................ 16 Login paneli ............................................................................................................. 17 “Shifoxona” sodda elektron ilovasini kod qismi ....................................................... 25 XULOSA ................................................................................................................. 30 FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR ................................................................. 31 1. KIRISH ....................................................................................................... 3 2. ASOSIY QISM .......................................................................................... 4 Micrasoft visual studio ............................................................................ 4 Dasturimizda fodalanilgan komponentalar . ........................................... 6 Komponentlarning xossalari ................................................................. 12 Dasturimizning umumiy ko`rinishi. ...................................................... 16 “Shifoxona” sodda elektron ilovasini kod qismi ................................... 26 3. XULOSA .................................................................................................. 31 4. FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR .................................................. 32

KIRISH Bugungi kunga kelib butun dunyo miqyosida fan va texnologiyalar sohasida ulkan o'zgarishlar sodir bo’lmoqda. Bu o’zgarishlar bevosita axborot texnologiyalarining taraqqiyoti bilan bog’liqdir. Aynan axborot texnologiyalari sohasidagi zamonaviy muhandislar faoliyati bilan bog’liq o’zgarishlar, oliy texnik ta’lim tizimida olib borilayotgan islohotlar, bo’lajak muhandis kadrlarga qo’yiladigan talablarning oshishi mazkur sohada tayyorlanayotgan talabalarning kasbiy kompetentligini shakllantirish zaruriyatini keltirib chiqaradi. Axborot texnologiyalari iqtisodiyotning barcha tarmoqlariga kirib borgan va shu sohaning rivojlanishiga o’z hissasini qo’shib kelayotgan bir vaqtda, aynan mazkur yo’nalishlarga bog’liq axborot texnologiyalarining tadbiqi alohida fan sifatida vujudga kelmoqda. Bu esa axborot texnologiyalari fani sohasi ko’lamining kengayishiga olib keladi. Biz hohlaymizmi yo`qmi lekin hayotimiz mobaynida tibbiy xizmatdan foydalanamiz. Biz shifoxonalarga uzundan-uzun navbztlarni oldini olish tez oson va vaqtni tejash uchun ushbu dasturni tuzishga qaror qildik. Dasturimiz “Shifoxona” sodda elektron ilovasini yarating. Ilovada bemorlar ro’yxati, kasallik tarixi, shifokorlar haqida ma’lumotlar saqlansin. Ma’lumotni izlash, o’chirish, tahrirlash, qo’shish imkoniyatlari mavjud bo’lsin. Shu kabi shartlarni bajarish 2

ga muljanlanga dasturni obeyektga yo`naltirilgan dasturlash Vizula Studiyo yordamida yaratishga erishdik. Dasturni komyuterimizga o`rnatib Form oynasida kerakli kompponentalarni joylab bir nechta oynalarni yaratamiz. Bu oynalar. Ro`yxatdan o`tish, tizimga kirish, bermorlar ro`yxati, kasallik tarixi, statistika, shifokorlar ro`yxati, kabi oynalarni hosil qilamiz va bir birlari bilan bog`lab navbatlarini belgilab bermiz, Kod qismida esa biz kerakli kodlarni yozish va vazifalarini belgilab berish orqali dasturimizni ishlash faoliyatiga qadar dizayn qismi bilan ham ishlash ranglash va ilovamiz hamma uchun tushunarli bo`lishi uchun soddaroq ko`rinishiga keltiramiz. Ilovamiz odamlarga foyda keltirdigan masofadan turib tibbiy xizmatlardan foydalanishlari. Kerkli vaqtda shifokorlarga bog`lanib o`zini qiynab turgan kasliklari haqida gapirib kerakli bo`lgan maslahatlarni olishlari ham mumkin bo`ladi. Ilovamizda qilingan ishlarimiz to`g`risida keying sahifalarda batafsil to`xtalib o`tamiz. ASOSIY QISM M icrasoft visual studio Ushbu integrallashgan muhitning shu vaqtga qadar bir qancha versiyalari taqdim etilgan. Quyida ular bilan tanishib chiqamiz. Microsoft Visual Studio – Microsoft mahsuloti bo’lib, dasturiy ta’minot yaratish uchun integrallashgan muhitni va boshqa instrumentlar qatorini taqdim etadi. Ushbu mahsulot konsolli ilovalar, grafik intefeys bilan ishlovchi ilovalar yaratish imkoniyatini beradi, Windows Forms texnologiyasi qo’llagan holda websaytlar, web-ilovalar, web- xizmatlar, turli xil platformalar kodlarini boshqaruvchi Windows, Windows Mobile, Windows CE, .NET Framework, Xbox, Windows Phone, .NET Compact Framework va Silverlight larni qo’llaydi.  Tipi – Integrallash ishlab chiqaruvchi muhit  Ishlab chiqaruvchi – Microsoft  Dasturlash tillari – C++ va C#  Operatsion tizim – Windows 3

 Interfeys til i – xitoy, ingliz, fransuz, portugal, nemis, italyan, yapon, koreys, ispan , rus tillari  Oxirgi versiya – Visual Studio 2015 (20-iyul 2015-yil)  Litsenziya – foydalanuvchi bilan kelishuvi asosida  Sayt – www.visualstudio.com Komponentlari. Visual Studio quyidagi bitta yoki bir qancha komponentlarni qo’llaydi: • Visual Basic .NET – u Visual Basic asosida paydo bo’lgan • Visual C++ • Visual C# • Visual F# (Bu Visual Studio 2010 dan boshlab ishlatiladi) Boshqa variantlarni quyidagilarni yoqish orqali yetkazib berish mumkin: Microsoft SQL Server yoki Microsoft SQL Server Express Visual Studioning oldingi tarkibiga ham mahsulotlar kiritilgan: • Visual InterDev • Visual J++ • Visual J# • Visual FoxPro • Visual Source Safe – fayl-server tizimini boshqarish versiyasi Versiyalari. Visual Studio 4.0 ning dastlabki versiyasida Visual Basic 3, Visual C+ +, Visual FoxPro va Source Safe ishlab chiqaruvchi muhitlarini mustaqil paket sifatida yetkazib berilgan. Visual Studio 97. Visual Studio 97 – Visual Studioning birinchi ishlab chiqilgan versiyasi hisoblanib, turli muhitlarda dasturiy ta’minot ishlab chiqish uchun ilk bora bir joyda to’plangan. U ikki xil versiyada chiqarilgan – Professional hamda Enterprise va 4

ular Visual Basic 5.0, Visual C++ 5.0, Visual J++ 1.1, Visual FoxPro 5.0 va ilk bora ASP ishlab chiqarish muhiti – Visual InterDev ni joylashtirdi. Microsoft bu versiyasida ilk bora ko’plab tillarni: Visual C++, Visual J++, Visual InterDev va MSDN ni bir muhitda qo’llashga urinib ko’rdi va u Developer Studio deb nomlandi. Visual FoxPro va Visual Basic lar alohida ishlab chiqarish muhiti sifatida ishlatildi. Visual Studio 6.0 (1998). Visual Studio 6.0 – Windows 9x platformasida ishlaydigan Visual Studioning eng oxirgi versiyasi. Avvalgidek, ommaviy bo’lgan Visual Basic muhitidan foydalanildi. Ushbu versiyadan Microsoftning Windows platformasi ilovalari uchun .NET paydo bo’ldi. Dasturimizda fodalanilgan komponentalar . Ma’lumotlarga ishlov berish komponentasi BUTTON KOMPONENTASI Ushbu komponenta komponentalarning Стандартные элементы управления bo’limida joylashgan. Bu komponentada formada sichqoncha tugmasi yordamida bosiladigan “tugma” vazifasini bajaradi. Button komponentasi bir qancha xossalarga ega. Uning ko’rinishi 3.1-rasmda keltirilgan. BUTTON XOSSALARI Button ning barcha xossalari Bu yerdagi ko’plab xossalar bilan biz “Formaning xossalari” mavzusida allaqachon tanishib ulgurdik. Bizga tanish bo’lmagan xossalardan ba’zilarini ko’rib chiqamiz: AutoEllipsis – komponentaning o’lchami kichik bo’lib, unga yozilgan matn esa uzun bo’lsa, u oxirida ko’p nuqta shaklida komponenta ustida paydo bo’ladi. Mana shu holatlarda (ilovadan foydalanish rejimida) komponenta nomining to’liq ko’rinishi haqidagi ma’lumotni foydalanuvchi yetkazish uchun ushbu xossa qo’llaniladi. Agar uning true va AutoSize xossasining qiymati false bo’lsa, bu haqida xabar yetkazish mumkin. Buni quyidagi 3.3-rasmda to’liqroq ko’rish mumkin. 5