Autoplay dasturiy vositasi.Uning vazifasi va o’quv jarayonida qo’llanishi
![Autoplay dasturiy vositasi.Uning vazifasi va o’quv
jarayonida qo’llanishi.
Reja:
I. KIRISH
1. Autoplay dasturi haqida umumiy ma’lumot.
II. ASOSIY QISM
1.Autoplay dasturi imkonyatilari.
2.AutoPlayda qo’llaniladigan obyektlar.
3. Plaginlar va ulardan foydalanish
III. XULOSA
IV. FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR](/data/documents/1251d5fe-4170-4bf3-be98-239950cbfeb5/page_1.png)
![KIRISH
Autoplay dasturi haqida umumiy ma’lumot.
Keyingi yillarda multimedia hujjatlarini yaratishga oid juda ham ko’plab dasturiy
ta minotlar ishlab chiqilgan. Ulardan biri AutoPlay dasturidir. Istalgan fayl yoki fayllar‟
to’plamini bitta muhitga birlashtirish, qolaversa, CD yoki DVD disklar uchun Autorun-
menyusi hosil qilishda Autoplay Media Studio eng kuchli vizual paket
hisoblanadi.Multimedia texnologiyalariga asoslangan amaliy dasturlarni yaratish uchun
Autoplay Media Studio dasturidan foydalanish foydalanuvchilar uchun juda oson va qulay
interfeysni taqdim etadi. Autoplay Media Studio bilan ishlashda deyarli dasturlash ishlari
talab qilinmaydi. Foydalanuvchi faqat turli dizaynli dasturiy muhitni tanlash uchun bir
nechta tayyor shakllardagi loyiha shablonlaridan foydalanishi mumkin .Bunda amaliy
dastur muhitini dizaynga boy holatga tashkil etish uchun Autoplay dasturiy vositasi
tarkibida tayyor obyektlar mavjud bo’lib, ular tarkibiga buyruq tugmasi, tovush
kuchaytirgichi, fayllarni printerdan bosmaga chiqarishni ta’minlovchi, Web-saytllarni
ochuvchi va ularga murojaatni amalga oshirib beruvchi qator funksional obyektlarni
kiritish mumkin.Amaliy dastur uchun grafik qobiqlarni yaratish, uni avtmatik ishga
tushirish uchun Autoplay Media Studio barcha kerakli fayllarni o’zi yaratadi.
Foydalanuvchilar zimmasiga esa faqat qattiq disk va kompakt diklarni yozish uchun
tayyor loyihalarni shakllantirish vazifasi qoladi.
2008-yilning 12-martida Indigo Rose Corparition kompaniyasi Autoplay Media Studio
7.1.1007.0 versiyasini iste molga chiqardi. Dastur foydalanuvchilarga obyektlarni o’zaro
‟
bog’lashni amalga oshirishga yordam beradigan yuzlab vositalarni taqdim eta
oladi.Autoplay Media Studio dasturi muhitida Visual Basic, Visual C++, Java,
Macromedia Flash kabi qator tizimlarda yaratilgan hujjatlarni ham bemalol qayta ishlash
mumkin . Dastur yordamida animatsiyalanuvchi menyuni, kataloglar daraxtini,
ma lumotlar bazasini va shunga o’xshash obyektlarni nafaqat tez yaratish, balki ularni
‟
boshqarish ham mumkin. Avtomatik ishga tushuvchi oynalarni o’zining kutubxonasidagi
“niqob”lardan foydalangan holda ixtiyoriy shaklda (formada) yaratish mumkin. Bunday
“niqob” sifatida .jpg, .bmp va .png kabi formatdagi fayllardan foydalanilsa ham bo’ladi.
Qolaversa, ma lumotlarni CD uchun tayyorlagan holda uni dasturning o’zidan turib, CD
‟
yoki DVDga yoza olishi Autoplay Media Studio dasturi naqadar keng imkoniyatlarga ega
ekanligini ko’rsatadi. Tayyor loyiha bunda .exe kengaytmali fayl sifatida o’zi ochiluvchi
arxiv ko’rinishda yoki qattiq diskdagi alohida papkada shakllantirilishi mumkin. Bundan
tashqari, dasturga matnni orfografik tekshirish imkoniyati ham kiritilgan. Dasturning bu
xossasi uning Label, Paragraph va Button kabi obyektlari bilan birga ishlaydi. Agar dastur
kompyuterga to’liq versiya bilan o’rnatilgan bo’lsa, matnni orfografik tekshirish uchun
uning kutubxonasida juda katta hajmdagi lug’atlar bo’lishi mumkin.](/data/documents/1251d5fe-4170-4bf3-be98-239950cbfeb5/page_2.png)
![Shunday qilib, AutoPlay Media Studio 7.0 ning yangi versiyasi quyidagi imkoniyatlarga
ega holda iste molga chiqarilgan:‟](/data/documents/1251d5fe-4170-4bf3-be98-239950cbfeb5/page_3.png)
![1. Avtomatik ishga tushuvchi xususiy menyu, interfaol taqdimotlar, multimedia-
ilovalar, sanoqli daqiqalarda dasturiy ta minotlarni yaratish; ‟
2. Loyihaga turli-tuman fotografiya, musiqa, video, animatsiya, matn va boshqalarni
biriktira olish xususiyati;
3. Web-ilova yaratishga mo’ljallangan mukammallashgan instrumentlar;
4. XML, SQL va shifrlash mexanizmlari bilan ishlay olishi;
5. RTF-formatli hujjatlar bilan ishlay olishi;
6. Slayd-shou bilan ishlash imkoniyati;
7. Matn rangini o’zgartirish uchun RadioButton obyektining mavjudligi;
8. Bosmaga chiqarishning kengaytirilgan funksiyasi;
9. Obyektlarni formatlash imkoniyati;
10. Kalit so’zlar yordamida qidiruv tizimining mavjudligi;
11. CD, DVD kabi kompakt disklarga yozish imkoniyati va hokazo.
AutoPlay Media Studio ishga tushirilgach, avvalo loyiha bilan bog’liq bir nechta
buyruqlarni o’z ichiga oluvchi muloqot oynasi yuzaga keladi :
AutoPlay dasturining ishga tushirilishi](/data/documents/1251d5fe-4170-4bf3-be98-239950cbfeb5/page_4.png)
![Bu muloqot oynasida quyidagi to’rtta taklif ilgari surilgan bo’ladi:
1) Create a new project (Yangfi loyiha yaratish);
2) Open an existing project (Yaratilgan loyihalardan birini ochish);
3) Restore last open project (Oxirgi ishlangan loyihani ochish);
4) Exit AutoPlay Media Studio (Dasturdan chiqish).
Agar AutoPlay Media Studioning ruscha varianti o’rnatilgan bo’lsa, u holda taklif rus
tilida, inglizcha varianti o’rnatilgan bo’lsa, u holda taklif ingliz tilida bo’ladi.
AutoPlay har bir buyruq tugmasi funksiyasi va unga mos scriptlar uchun tayyor kodlar
to’plamini ham taqdim etadi. Bu tayyor kodlardan qulayroq foydalanish uchun
dasturning ingliz tilidagi varianti bilan ishlagan ma qul. ‟
Shunday qilib, yuqoridagi taklifga binoan biz “Creat a new project” bandini tanlasak, u
holda bir nechta yangi loyiha shablonlarini taklif etishdan iborat quyidagi muloqot oynasi
yuzaga keladi:
Loyiha shablonlarini tanlashga oid muloqot oynasi
Biz yaratayotgan ilovamiz tabiatiga qarab, muloqot oynasida mavjud loyiha-lardan birini
tanlashimiz yoki o’zimiz istagan yangi loyihani tashkil qilishimiz mumkin. Quyida
“Audio” deb nomlangan loyiha tanlangan :](/data/documents/1251d5fe-4170-4bf3-be98-239950cbfeb5/page_5.png)
![“Quiz” loyihasining tanlanishi
Mavjud loyihani tanlashning ijobiy tomonlaridan biri shundaki, unda Web-sahifa uchun
ba zi ssenariylar tayyor yozilgan holatda bo’ladi. Ba zi obyektlar uchun bajariladigan‟ ‟
funksiyalar esa tayyor holatda berilgan bo’ladi. Bunday imkoniyat qisqa vaqtda
murakkab tuzilmali katta loyihani yaratishda amaliy yordam beradi.
AutoPlay dastur oynasi quyidagi tuzilmaga ega:
1. Dastur oynasining darlavha satri.
2. Dastur oynasining menyu satri.
3. Instrumentlar paneli satri.
4. Project Explorer muloqot oynasi.
5. Properties muloqot oynasi.
6. Holat satri.
Dastur oynasinig sarlavha satrida loyiha nomi, dastur nomi va oynani boshqarish
elementlari joylashgan. Oynaning menyu satrida quyidagi menyular joylashgan:](/data/documents/1251d5fe-4170-4bf3-be98-239950cbfeb5/page_6.png)
![ASOSIY QISM
Autoplay dasturi imkonyatilari.
AutoPlay dasturi oynasining tuzilishi Keyingi yillarda multimedia hujjatlarini
yaratishga oid juda ham ko’plab dasturiy ta’minotlar ishlab chiqilgan. Ulardan biri
AutoPlay dasturidir. Istalgan fayl yoki fayllar to’plamini bitta muhitga birlashtirish,
qolaversa, CD yoki DVD disklar uchun Autorun-menyusi hosil qilishda Autoplay Media
Studio eng kuchli vizual paket hisoblanadi. Multimedia texnologiyalariga asoslangan
amaliy dasturlarni yaratish uchun Autoplay Media Studio dasturidan foydalanish
foydalanuvchilar uchun juda oson va qulay interfeysni taqdim etadi. Autoplay Media
Studio bilan ishlashda deyarli dasturlash ishlari talab qilinmaydi. Foydalanuvchi faqat
turli dizaynli dasturiy muhitni tanlash uchun bir nechta tayyor shakllardagi loyiha
shablonlaridan foydalanishi mumkin [5]. Bunda amaliy dastur muhitini dizaynga boy
holatga tashkil etish uchun Autoplay dasturiy vositasi tarkibida tayyor obyektlar mavjud
bo’lib, ular tarkibiga buyruq tugmasi, tovush kuchaytirgichi, fayllarni printerdan
bosmaga chiqarishni ta’minlovchi, Web-saytllarni ochuvchi va ularga murojaatni amalga
oshirib beruvchi qator funksional obyektlarni kiritish mumkin. Amaliy dastur uchun
grafik qobiqlarni yaratish, uni avtmatik ishga tushirish uchun Autoplay Media Studio
barcha kerakli fayllarni o’zi yaratadi. Foydalanuvchilar zimmasiga esa faqat qattiq disk
va kompakt diklarni yozish uchun tayyor loyihalarni shakllantirish vazifasi qoladi. 2008-
yilning 12-martida Indigo Rose Corparition kompaniyasi Autoplay Media Studio
7.1.1007.0 versiyasini iste’molga chiqardi. Dastur foydalanuvchilarga obyektlarni o’zaro
bog’lashni amalga oshirishga yordam beradigan yuzlab vositalarni taqdim eta oladi.
Autoplay Media Studio dasturi muhitida Visual Basic, Visual C++, Java, Macromedia
Flash kabi qator tizimlarda yaratilgan hujjatlarni ham bemalol qayta ishlash mumkin.
Dastur yordamida animatsiyalanuvchi menyuni, kataloglar daraxtini, ma’lumotlar
bazasini va shunga o’xshash obyektlarni nafaqat tez yaratish, balki ularni boshqarish ham
mumkin. Avtomatik ishga tushuvchi oynalarni o’zining kutubxonasidagi “niqob”lardan
foydalangan holda ixtiyoriy shaklda (formada) yaratish mumkin. Bunday “niqob” sifatida
.jpg, .bmp va .png kabi formatdagi fayllardan foydalanilsa ham bo’ladi. Qolaversa,
ma’lumotlarni CD uchun tayyorlagan holda uni dasturning o’zidan turib, CD yoki
DVDga yoza olishi Autoplay Media Studio dasturi naqadar keng imkoniyatlarga ega
ekanligini ko’rsatadi. Tayyor loyiha bunda .exe kengaytmali fayl sifatida o’zi ochiluvchi
arxiv ko’rinishda yoki qattiq diskdagi alohida papkada shakllantirilishi mumkin. Bundan
tashqari, dasturga matnni orfografik tekshirish imkoniyati ham kiritilgan. Dasturning bu
xossasi uning Label, Paragraph va Button kabi obyektlari bilan birga ishlaydi. Agar
dastur kompyuterga to’liq versiya bilan o’rnatilgan bo’lsa, matnni orfografik tekshirish](/data/documents/1251d5fe-4170-4bf3-be98-239950cbfeb5/page_7.png)
![uchun uning kutubxonasida juda katta hajmdagi lug’atlar bo’lishi mumkin. Shunday
qilib, AutoPlay Media Studio 7.0 ning yangi versiyasi quyidagi imkoniyatlarga ega holda
iste’molga chiqarilgan
1. Avtomatik ishga tushuvchi xususiy menyu, interfaol taqdimotlar, multimedia-
ilovalar, sanoqli daqiqalarda dasturiy ta’minotlarni yaratish;
2. Loyihaga turli-tuman fotografiya, musiqa, video, animatsiya, matn va boshqalarni
biriktira olish xususiyati;
3. Web-ilova yaratishga mo’ljallangan mukammallashgan instrumentlar;
4. XML, SQL va shifrlash mexanizmlari bilan ishlay olishi;
5. RTF-formatli hujjatlar bilan ishlay olishi;
6. Slayd-shou bilan ishlash imkoniyati;
7. Matn rangini o’zgartirish uchun RadioButton obyektining mavjudligi;
8. Bosmaga chiqarishning kengaytirilgan funksiyasi;
9. Obyektlarni formatlash imkoniyati;
10. Kalit so’zlar yordamida qidiruv tizimining mavjudligi;
11. CD, DVD kabi kompakt disklarga yozish imkoniyati va hokazo.
AutoPlay dastur oynasi quyidagi tuzilmaga ega:
1. Dastur oynasining darlavha satri.
2. Dastur oynasining menyu satri.
3. Instrumentlar paneli satri.
4. Project Explorer muloqot oynasi.
5. Properties muloqot oynasi.
6. Holat satri.-dastur oynasinig sarlavha satrida loyiha nomi, dastur nomi va oynani
boshqarish elementlari joylashgan. Oynaning menyu satrida quyidagi menyular
joylashgan:
File. Bu menyu orqali yangi loyiha oynasini ochish, mavjud
loyiha oynasini ochish, loyihani xotiraga saqlash, loyihani
export qilish, hujjat xossasini o’zgartirish va dasturdan
chiqish kabi ishlarni bajarish mumkin.
Tools. Ba zida AutoPlay dasturining galeriyasidagi mavjud‟
buyruq tugmalari dizayn jihatidan yetarli bo’lmay qolishi
mukin. Shunday paytlarda ushbu menyuning “Button
Maker” bandiga murojaat qilib yangi dizayndagi buyruq
tugmalarini yaratish mumkin. Bundan tashqari loyiha uchun
ssenariy kodini yozish ham shu menyuda amalga oshiriladi.](/data/documents/1251d5fe-4170-4bf3-be98-239950cbfeb5/page_8.png)
![Publish. Bu menyu yordamida AutoPlayda tayyor holatga
kelgan amaliy dasturni ishlatib sinovdan o’tkazish va
kompilyatsiyalash mumkin.
Edit. Bu menyu orqali oxirgi
bajarilgan amalni bekor qilish yoki takrorlash, ajratilgan
obyektni kesib olish, uning nusxasini olish, boshqa joyga
qo’yish, o’chirish, sahifa dublikatini hosil qilish, bir
turga mansub obyektlarni guruhlash, obyektni “qulflash”,
obyektni fiksirlab qo’yish va yashirin holatga o’tkazish kabi
ishlarni bajarish mumkin.
Align. Bunda obyektning sahifaga (ishchi sohaga) nisbatan
koordinatalar bo’yicha, masalan, % Cut gorizontal, vertikal,
va boshqa o’lchamlarga nisbatan joylashuv holatini belgilab
olish mumkin
Page. Bu menyu loyihadagi sahifalar uchun xizmat qiladi.
Masalan, loyihaga yangi sahifa
qo’shish, mavjud tanlangan sahifani o’chirish,
mavjud
sahifaning dublikatini (aynan nusxasini) hosil qilish,
sahifaning xossasiga oid muloqot oynasini chaqirish kabi
ishlarni bajarish mumkin.
Object. Bu menyuda 24 ta obyektni sahifaga V Hide qo’yish imkoniyati mavjud bo’lib,
shundan 17 tasi konstruktorlik tizimida ishlatiladigan standart
obyektlar bo’lsa, qolgan 7 tasi plagin tarzida tashkil etilgan
obyektlar bo’lib, ular “Plugins” buyrug’i orqali sahifaga
qo’yiladi, masalan, Calendar, Windows stilidagi “Win–
Button” nomli buyruq tugmasi, Slider va hk. Shuningdek,
“Properties” buyru-g’idan foydalanib, sahifada belgilangan
obyektning xossalar oynasini hosil qilish imkoniyati mavjud.
Project. Loyihani har tomonlama mukammal ishlash uchun
imtiyozli yordam ko’rsatadigan ajoyib menyu hisoblanadi.
Uning “Settings” bandiga murojaat qilib, loyihaga oid
xossalarni o’zgartirish, “Menu Bar…” bandiga murojaat
qilib, yaratilajak amaliy dastur oynasini xususiy menyu bilan
ta minlash, “Global Functions…” bandi orqali loyihadagi‟
barcha sahifalarga birdek tegishli bo’lgan funksiya-qism
dasturlarini yozish mumkin. Shuningdek, turli multimedia](/data/documents/1251d5fe-4170-4bf3-be98-239950cbfeb5/page_9.png)
![hujjatlarini va plaginlarni joylashtirishni ham shu menyuda muvaffaqiyatli amalga
oshirish mumkin.
View. Bu menyu asosan amaliy dastur
qurish jarayonida AutoPlay dastur
oynasining tashqi ko’rinishini turli
jihozlar bilan boyitishga xizmat qiladi,
masalan, turli instrumentlar panelini
ko’rinadigan qilib qo’yish (ToolBars),
turli muloqot oynalarini dastur
oynasida akslantirib qo’yish (Panes),
sahifa parametrlarin belgilash uchun
chizg’ich (Ruler) va to’r (Grid) hosil
qilish, bir sahifadan boshqa sahifaga
tez o’tish (Find Page) va boshqa
ishlarni bajarish mumkin.
Help. Bu menyuda AutoPlay dasturi ma lumot-nomasiga murojaat qilish (F1),‟
foydalanuvchilar uchun qo’llanmani o’qish, On-Line rejimda dastur xususiy sayti bilan
bog’lanish va boshqa ishlarni bajarish mumkin.
AutoPlay dasturi muhitida 6 ta instrumentlar panelidan foydalanish mumkin bo’lib, ular
quyidagilardan iborat:
1. Standard;
2. Objects;
3. Advanged objects;](/data/documents/1251d5fe-4170-4bf3-be98-239950cbfeb5/page_10.png)
![4. Common;
5. Project;
6. Align.
“ Project Explorer ” muloqot oynasida joriy loyihani tashkil etuvchi elementlar ,
masalan sahifalar , obyektlar va ularning nomlari haqida axborot olish , ular bilan ishlash
imkoniyatiga ega bo ’ lamiz .“ Properties ” muloqot oynasida loyiha sahifasining o ’ zi va
sahifadagi har bir obyektga xos atributlar ro ’ yxati aks etgan bo ’ lib , bu muloqot oynasi
tanlangan obyektga qarab o ’ zgarib turadi . Chunki , turli obyektlarning atributlari turlicha
bo ’ lishi mumkin . Project Size satrida biz yaratayotgan loyihaning xotira o ’ lchami
haqidagi axborot aks etadi . Shu axborotga binoan uni CD yoki DVD ga mos
kompilyatsiya qilish variantini tanlash mumkin . Holat satrida joriy obyektga xos
ma ‟ lumotnomani chaqirish , loyiha o ’ lchami , sichqoncha kursori va obyektning
sahifadagi o ’ rni haqida ma ‟ lumot olish mumkin .
Help - bu menyuda AutoPlay dasturi
ma ’ lumotnomasiga murojaat qilish ( F 1),
foydalanuvchilar uchun qo ’ llanmani o ’ qish , On -
Line rejimda dastur xususiy sayti bilan bog ’ lanish
va boshqa ishlarni bajarish mumkin](/data/documents/1251d5fe-4170-4bf3-be98-239950cbfeb5/page_11.png)
![AutoPlayda qo’llaniladigan obyektlar.
AutoPlayda har bir loyiha uchun bir yoki bir nechta sahifalar to’plami taqdim
etiladiki, bu sahifalar bilan ishlaganda bir nechta obyektlardan foydalanish mumkin. Bu
obyektlardan har birining alohida funksiyalari mavjud bo’lib, ular orqali dasturni
boshqarishda foydalanuvchi uchun muloqot interfeysini yaratish alohida ahamiyat kasb
etadi.
Obyektlar va ularning funksiyalari
1. Button Buyruq tugmasi. Bir nechta rangdagi turli variantlari mavjud. Asosan
boshqaruv funksiyasini bajaradigan buyruqlar bu tugmaga biriktiriladi.
2. Label . Yozuv maydonchasi . Ishchi sohadagi yozuvlar shu obyekt bilan beriladi .
Yozuv gorizontal va vertikal ko’rinishlarda bo’lishi mumkin.
3. Paragraph . Bir nechta satrdan iborat matnni o’z ichiga oladigan yozuv
maydonchasi. Ko’rinish sohasiga sig’may qolgan pastdagi yozuvlar uning o’ng
tomonidagi lift yugurdagi orqali o’qilishi mumkin, .txt va .quiz-kengaytmali matn
fayllarini yuklab olib o’qitish ham mumkin.
4. Image . Turli formatdagi ikonkalar va rasmlarni ishchi sohada joylashtirish uchun
ishlatiladi.
5. RichText . WordPad, Блокнот , MS Word kabi matn muharrirlarida
tayyorlangan .txt va .rtf-fayllarni yuklash va uni samarali o’qish imkonini beradigan
yozuv maydoni.
6. Hotspot . Shaffof holatdagi to’g’rito’rtburchak ko’rinishdagi faollashtiruvchi
obyekt. U orqali sahifada bo’sh turgan sohani biror funksiyani bajaruvchi faol sohaga
aylantirish mumkin.
7. Video . Video fayllarni (.avi, .mpg, .wmv, mp4, …) ishchi sohaga joylashtirish va
turli o’lchamlarda ko’rish uchun foydalaniladigan obyekt.
8. Flash Macromedia .Flashda tayyorlangan .swf-fayllarni ishchi sohaga
joylashtirish va unda foydalanish imkonini beradigan obyekt.
9. Web . Bu obyekt orqali .htm, .mht kengaytmali fayllarni ishchi sohaga Web-sahifa
orqali joylashtirish va ko’rish mumkin.
10. SlideShow . Bir nechta grafik fayllarni bu obyekt orqali yuklab olish va ma lum‟
vaqt oralig’ida ketma-ket slayd ko’rinishida namoyish etish mumkin.
11. Input . Dasturga parol qo’yish yoki klaviaturadan kiritiluvchi biror
ma lumotga ehtiyoj sezilganda mazkur obyektdan samarali foydalaish mumkin.
‟](/data/documents/1251d5fe-4170-4bf3-be98-239950cbfeb5/page_12.png)
![12. CheckBox .Bu obyekt orqali ishchi sohada e’lon qilingan bir nechta variantli
ma lumotlardan bir nechtasini tanlash va jarayonni davom ettirish mumkin. ‟
13. Radio Button .Bu obyekt orqali ishchi sohada e’lon qilingan bir nechta variantli
ma lumotlardan faqat bittasini tanlash va jarayonni davom ettirish mumkin.
‟
14. ListBox . Ishchi sohaga ro’yxat shaklidagi ma lumotlarni joylashtirish va ulardan
‟
birini tanlash orqali jarayonni davom ettirish imkonini beradigan obyekt.
15. ComboBox .Ishchi sohaga ro’yxat shaklidagi ma lumotlarni “yashirin” tarzda
‟
joylashtirish va ulardan birini tanlash orqali jarayonni davom ettirish imkonini beradigan
obyekt.
16. Tree . Ma lumotlarni daraxt ko’rinishida ishchi sohada tasvirlash imkonini
‟
beradigan obyekt.
17. Progress . Vaqtga bog’liq jarayonni vizual tarzda ishchi sohada aks ettiruvchi
obyekt. Xususan, ko’p o’lchamli fayllarni nusxalashda, o’chirishda, xotiradan katta joy
egallovchi dasturni ishga tushirishda jarayonning kechishini bu obyekt orqali vizual
tarzda kuzatib turish mumkin.
Bu obyektlar sichqoncha yordamida dastur galeriyasidagi tayyor to’plamdan olib
qo’yiladi. Multimedia hujjatlarini tayyorlash, uning dasturlanuvchi qismlari uchun
scriptlar yozish, tayyorlanayotgan amaliy dasturni boshqarish interfeysini yaratishda bu
obyektlar dasturchiga imtiyozli yordam ko’rsatadi. AutoPlayning ajoyib
xususiyatlaridan yana biri shundaki, bu obyektlar xossalarini tanlash uchun maxsus
xossalar panelini ham dasturchiga taqdim etadi va u orqali bir qiymatli xossalar
qiymatidan samarali foydalanish mumkin .](/data/documents/1251d5fe-4170-4bf3-be98-239950cbfeb5/page_13.png)
![Buyruq tugmasi (Button) va uning xossalari
№
1. Obyekt Xossalari Funksiyalari
Button Settings Bu xossasiga binoan, buyruq tugmasi fayli-ning
nomi, rangi, shrift turi va o„lchami, sa-hifada
joylashuv holati, stili va matnning obyektga
nisbatan pozitsiyasi belgilanadi.
Atributes Bu xossaga binoan, buyruq tugmasinig nomi,
sahifadagi pozitsiyasi, ko„rinish va yashirin
holati, avto-o„lchami, izoh matni, obyekt ustida
kursor holati belgilab olinadi.](/data/documents/1251d5fe-4170-4bf3-be98-239950cbfeb5/page_14.png)
![Quick Action
Bu xossaga binoan, buyruq tugmasi sichqoncha
chap tugmasi bosilganda (Click hodisasi
ishlatilganda) uchun 10 ta funksiyadan bittasi
bajariladi. Bu funksiyalar quyidagicha
nomlanadi: Show Page (loyihadagi bir nechta
sahifadan bittasi ochiladi), Run Program (exe-
kengaytmali faylni ochadi), Open Document
(Word, Excel va shunga o„xshash muharrir
hujjatlarini ochadi), Print Document (Word,
Excel va shunga o„xshash muharrir hujjatlari-ni
printerdan chiqaradi), Send E-mail
(ko„rsatilgan elektron pochta manziliga xabar
yuboradi), View Website (Web-sahifani
ko„rishga imkon beradi), Explore Folder
(Papka provodnigini ochadi), Play Multimedia
(multimedia hujjatlarini ishga tushiradi),
Play/Pause Background Music (fon uchun
qo„yilgan musiqani ishga tushiradi va pauza
beradi), Exit/Close
(joriy dastur bilan ishni tugatishni ta minlaydi).‟](/data/documents/1251d5fe-4170-4bf3-be98-239950cbfeb5/page_15.png)
![Script
Quick Action ga ekvivalent xossa bo„lib,
undan farqi shundaki, Quick Action orqali
buyruq tugmasiga faqat bitta funksiyani
biriktirish mumkin va bu funksiyalar albatta
standart 10 ta funksiyalardan biri bo„lishi shart
Script xossasiga binoan esa bitta buyruq
tugmasiga bir vaqtda bir nechta funksiyalarni
biriktirish mumkin. Bunda funksiyalar soni 10
tadan ko„ra ko„proq songa ega. Script quyidagi
hodisalar uchun yoziladi:
· On Click (sichqoncha chap tugmasi bir marta
bosib qo„yib yuborilgandagi holat);
· On Right Click (sichqoncha o„ng tugmasi bir
marta bosib qo„yib yuborilgandagi
holat);
· On Enter (klaviaturadagi Enter tugmasi
bosilgandagi holat);
· On Leave (sichqoncha ko„rsatkichi obyekt
ustiga keltirilganda ro„y beradigan holat).
Buyruq tugmalari grafik turda bo„lganligi uchun loyiha kutubxonasida mavjud bo„lgan
standart buyruq tugmalaridan tashqari foydalanuvchi didiga mos istalgan dizayndagi
buyruq tugmalarini yangidan yaratish mumkin. Buning uchun
AutoPlay dastur oynasidagi “Tools” menyusining “Button Maker” bandiga murojaat
qilish yetarli. Natijada “Untitled – AutoPlay Media Studio Button Maker” sarlavhali
muloqot oynasi yuzaga keladi](/data/documents/1251d5fe-4170-4bf3-be98-239950cbfeb5/page_16.png)
![XULOSA
Xulosa qilib aytganda Autoplay dasturi rasmlar, audio, video, internet saytlari, iSpring
dasturida yartilgan tayyor fayllar, html fayllar, word, powerpoint, animatsiyalar kabbi bir
qator dasturiy ta’minotlar bilan ishlash imkoniyatini beradi. Buning afzalligi shundaki u
yuqoridagi barcha fyllarni cheklanmagan hajmda bitta muhitga to’plash va ishlash
imkoniyatiga ega. Bu kabi dasturlar bilan dars jarayonlarini integratsiyalash ijobiy
samara berishini tajribalarimiz natijalaridan ko’rib kelmoqdamiz. Yosh avlodga ta’lim
tarbiyani zamonaviy texnologiya yutuqlari bilan hamohanglikda bersakgina ularni
fanlarga bo’lgan qiziqishini yanada ortishiga erishishimiz mumkin. Zero vatanimiz
kelajagi biz tarbiyalab kelayotgan ilmga chanqoq yosh avlodimiz qo’lida. Yosh avlodga
munosib zamonaviy bilimlar berish esa biz pedagoglar zimmasidadir.](/data/documents/1251d5fe-4170-4bf3-be98-239950cbfeb5/page_17.png)
![FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR
1. “Ta’lim to’g’risida”gi qonun, O’RQ-637-son, Toshkent 2020 yil.
2. T. Madumarov, M. Kamoldinov “Innovasion p е dagogik t е xnologiya asoslari va uni
ta’lim tarbiya jarayonida qo’llash”, T. “Talqin”, 2012 yil.
3. http://www.findsoft.ru/. AutoPlay Media Studio 7.0 – быстрое создание
мультимедиа-приложений
4. https://www.indigorose.com/autoplay-media-studio/
5. X. X. Muratov, Qalamtasvir, o’quv qo’llanma, Toshkent IJOD-PRINT-2020 yil.
7. Botir Boltabaevich Baymetov, Khusan Kholmuratovich Muratov. Self Sketches as a
Tool in the Professional Training of a Future Artist-Teacher. Solid State Technology.
2020/2/29. Vol. 63 № 2 (2020). 224-231.](/data/documents/1251d5fe-4170-4bf3-be98-239950cbfeb5/page_18.png)
Autoplay dasturiy vositasi.Uning vazifasi va o’quv jarayonida qo’llanishi. Reja: I. KIRISH 1. Autoplay dasturi haqida umumiy ma’lumot. II. ASOSIY QISM 1.Autoplay dasturi imkonyatilari. 2.AutoPlayda qo’llaniladigan obyektlar. 3. Plaginlar va ulardan foydalanish III. XULOSA IV. FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR
KIRISH Autoplay dasturi haqida umumiy ma’lumot. Keyingi yillarda multimedia hujjatlarini yaratishga oid juda ham ko’plab dasturiy ta minotlar ishlab chiqilgan. Ulardan biri AutoPlay dasturidir. Istalgan fayl yoki fayllar‟ to’plamini bitta muhitga birlashtirish, qolaversa, CD yoki DVD disklar uchun Autorun- menyusi hosil qilishda Autoplay Media Studio eng kuchli vizual paket hisoblanadi.Multimedia texnologiyalariga asoslangan amaliy dasturlarni yaratish uchun Autoplay Media Studio dasturidan foydalanish foydalanuvchilar uchun juda oson va qulay interfeysni taqdim etadi. Autoplay Media Studio bilan ishlashda deyarli dasturlash ishlari talab qilinmaydi. Foydalanuvchi faqat turli dizaynli dasturiy muhitni tanlash uchun bir nechta tayyor shakllardagi loyiha shablonlaridan foydalanishi mumkin .Bunda amaliy dastur muhitini dizaynga boy holatga tashkil etish uchun Autoplay dasturiy vositasi tarkibida tayyor obyektlar mavjud bo’lib, ular tarkibiga buyruq tugmasi, tovush kuchaytirgichi, fayllarni printerdan bosmaga chiqarishni ta’minlovchi, Web-saytllarni ochuvchi va ularga murojaatni amalga oshirib beruvchi qator funksional obyektlarni kiritish mumkin.Amaliy dastur uchun grafik qobiqlarni yaratish, uni avtmatik ishga tushirish uchun Autoplay Media Studio barcha kerakli fayllarni o’zi yaratadi. Foydalanuvchilar zimmasiga esa faqat qattiq disk va kompakt diklarni yozish uchun tayyor loyihalarni shakllantirish vazifasi qoladi. 2008-yilning 12-martida Indigo Rose Corparition kompaniyasi Autoplay Media Studio 7.1.1007.0 versiyasini iste molga chiqardi. Dastur foydalanuvchilarga obyektlarni o’zaro ‟ bog’lashni amalga oshirishga yordam beradigan yuzlab vositalarni taqdim eta oladi.Autoplay Media Studio dasturi muhitida Visual Basic, Visual C++, Java, Macromedia Flash kabi qator tizimlarda yaratilgan hujjatlarni ham bemalol qayta ishlash mumkin . Dastur yordamida animatsiyalanuvchi menyuni, kataloglar daraxtini, ma lumotlar bazasini va shunga o’xshash obyektlarni nafaqat tez yaratish, balki ularni ‟ boshqarish ham mumkin. Avtomatik ishga tushuvchi oynalarni o’zining kutubxonasidagi “niqob”lardan foydalangan holda ixtiyoriy shaklda (formada) yaratish mumkin. Bunday “niqob” sifatida .jpg, .bmp va .png kabi formatdagi fayllardan foydalanilsa ham bo’ladi. Qolaversa, ma lumotlarni CD uchun tayyorlagan holda uni dasturning o’zidan turib, CD ‟ yoki DVDga yoza olishi Autoplay Media Studio dasturi naqadar keng imkoniyatlarga ega ekanligini ko’rsatadi. Tayyor loyiha bunda .exe kengaytmali fayl sifatida o’zi ochiluvchi arxiv ko’rinishda yoki qattiq diskdagi alohida papkada shakllantirilishi mumkin. Bundan tashqari, dasturga matnni orfografik tekshirish imkoniyati ham kiritilgan. Dasturning bu xossasi uning Label, Paragraph va Button kabi obyektlari bilan birga ishlaydi. Agar dastur kompyuterga to’liq versiya bilan o’rnatilgan bo’lsa, matnni orfografik tekshirish uchun uning kutubxonasida juda katta hajmdagi lug’atlar bo’lishi mumkin.
Shunday qilib, AutoPlay Media Studio 7.0 ning yangi versiyasi quyidagi imkoniyatlarga ega holda iste molga chiqarilgan:‟
1. Avtomatik ishga tushuvchi xususiy menyu, interfaol taqdimotlar, multimedia- ilovalar, sanoqli daqiqalarda dasturiy ta minotlarni yaratish; ‟ 2. Loyihaga turli-tuman fotografiya, musiqa, video, animatsiya, matn va boshqalarni biriktira olish xususiyati; 3. Web-ilova yaratishga mo’ljallangan mukammallashgan instrumentlar; 4. XML, SQL va shifrlash mexanizmlari bilan ishlay olishi; 5. RTF-formatli hujjatlar bilan ishlay olishi; 6. Slayd-shou bilan ishlash imkoniyati; 7. Matn rangini o’zgartirish uchun RadioButton obyektining mavjudligi; 8. Bosmaga chiqarishning kengaytirilgan funksiyasi; 9. Obyektlarni formatlash imkoniyati; 10. Kalit so’zlar yordamida qidiruv tizimining mavjudligi; 11. CD, DVD kabi kompakt disklarga yozish imkoniyati va hokazo. AutoPlay Media Studio ishga tushirilgach, avvalo loyiha bilan bog’liq bir nechta buyruqlarni o’z ichiga oluvchi muloqot oynasi yuzaga keladi : AutoPlay dasturining ishga tushirilishi
Bu muloqot oynasida quyidagi to’rtta taklif ilgari surilgan bo’ladi: 1) Create a new project (Yangfi loyiha yaratish); 2) Open an existing project (Yaratilgan loyihalardan birini ochish); 3) Restore last open project (Oxirgi ishlangan loyihani ochish); 4) Exit AutoPlay Media Studio (Dasturdan chiqish). Agar AutoPlay Media Studioning ruscha varianti o’rnatilgan bo’lsa, u holda taklif rus tilida, inglizcha varianti o’rnatilgan bo’lsa, u holda taklif ingliz tilida bo’ladi. AutoPlay har bir buyruq tugmasi funksiyasi va unga mos scriptlar uchun tayyor kodlar to’plamini ham taqdim etadi. Bu tayyor kodlardan qulayroq foydalanish uchun dasturning ingliz tilidagi varianti bilan ishlagan ma qul. ‟ Shunday qilib, yuqoridagi taklifga binoan biz “Creat a new project” bandini tanlasak, u holda bir nechta yangi loyiha shablonlarini taklif etishdan iborat quyidagi muloqot oynasi yuzaga keladi: Loyiha shablonlarini tanlashga oid muloqot oynasi Biz yaratayotgan ilovamiz tabiatiga qarab, muloqot oynasida mavjud loyiha-lardan birini tanlashimiz yoki o’zimiz istagan yangi loyihani tashkil qilishimiz mumkin. Quyida “Audio” deb nomlangan loyiha tanlangan :