BANK KREDITLARI MALUMOTLAR BAZASINI LOYIHALASH

Yuklangan vaqt:

11.11.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

49.9619140625 KB

Ko'chirib olish

MAVZU: BANK KREDITLARI MALUMOTLAR
BAZASINI LOYIHALASH
REJA:
1.Kirish.
2. Asosiy qism.
I. Malumotlar bazasini loyihalash
haqida tushunchalar.
II. Infologik modellar.
III. Datalogik mdellar.
IV. Izohlar.
V. Malumotlar bazasini SQL
dasturidagi kod qismi.
3. Xulosa.
4. Foydalanilgan adabiyotlar .

BANK KREDITLARI MA’LUMOTLAR BAZASINI LOYIHALASH VA
YARATISH
Ma’lumotlar bazasini loyihalash-bu ma’lumotlarni
boshqarish tizimini loyihalashtirish, ishlab chiqish, amalga
oshirish va xizmat ko’rsatishni osonlashtiradigan
jarayonlar to’plami. To’g’ri ishlab chiqilgan ma’lumotlar
bazasini saqlash oson, ma’lumotlarning izchilligini
yaxshilaydi va diskni saqlash joyi nuqtai nazaridan
iqtisodiy jihatdan samarali hisoblanadi.
Loyihalashtirilayotgan ma`lumotlar bazasida mijozlar,
banklar va bank filliallari, mijoz accountlari, pul
o’tkazmalari ,va kriditlarni qiymatlari, haqida
ma`lumotlarini saqlaymiz. Mohiyat-aloqa modelidan

foydalanib, quyidagi mohiyatlar aniqlandi: mijoz ,bank
kriditlar .
Mijoz mohiyati . Ro`yhatga olingan mijozlar haqidagi
quyidagi ma`lumotlarni saqlaydi: Mijoz tartib raqami,
familiya, ism sharifi, mijoz logini va paroli, foydalanish
huquqi belgilash.
Bank mohiyati . Bank haqidagi quyidagi ma`lumotlarni
saqlaydi: Bank nomi, manzili, telefon, faks, e-mail, bank
rekveziti .Kredit mohiyati . Kreditlar haqidagi quyidagi
ma`lumotlarni saqlaydi: Kredit summasi ,qancha
muddatga berilishi foizlari haqidagi malumotlar.
Account mohiyati. Account haqidagi malumotlarni
saqlaydi.Yani hisob raqami, sanasi, turi,mijoz, bank
filiali va shunga o’xshash malumotlarni saqlaydigan
mohiyat hisoblanadi.
O’tkazmalar mohiyati. O’tkazmalar mohiyatida biz
yuqorida takidlab o’tilganidek o’tkazma sanasi,o’tkazma
miqdori , o’tkazmalar turlari haqidagi malumotlarni o’z
ichiga oladi.

Axborot tizimlarini tarkibiy ma'lumotlar bazalari bilan
loyihalashda ko'rsatilgan modellarning tasnifidan
foydalanish qulaydir. Barcha ma'lumotlar modellari
dizaynning uch bosqichida ishlatiladigan uch turga
bo'lingan. Birinchi bosqichda fan sohasi o'rganiladi,
axborot tizimi ishlab chiqilayotgan muammolarni hal
qilishda unda axborot tizimida aks ettirish kerak bo'lgan
obyektlar va jarayonlar aniqlanadi. Ushbu bosqichda
ishlatiladigan model mavzu sohasidagi semantik
munosabatlarni vizual ravishda namoyish etishga xizmat
qiladi. Ushbu bosqichda ma'lumotlar tuzilishini qat'iy
rasmiylashtirish talab qilinmaydi. Bunday modellarga
infologikmodellar deyiladi. Hozirgi vaqtda eng keng
tarqalgan infologikmodel bu mohiyat-aloqamodelidir.
Infologik model.Muayyan tashkilot korxona, bank,
universitet, kutubxona va boshqalarni muammolarini hal
qilish uchun axborot tizimi yaratiladi. Axborot tizimini
yaratish va ishlatish uchun uning tavsifi talab qilinadi.
Axborot tiziminining to'liq, keng qamrovli tavsifi nafaqat
axborot tizimining o'zi, balki atrof-muhitni ham o'z ichiga

olishi kerak, ya'ni predmet sohasining tavsifi bo'lishi
kerak. Umumiy mavzuni batafsil tavsifi umuman
erkinshaklda berilishi mumkin. UML (Unified Modeling
Language) mo'ljallangan tizimning mavhum modelini
grafik tasvirlash uchun ishlatiladi. Biz bu tilni haddan
tashqari mavhumligi va murakkabligi tufayli
o'rganmaymiz. Agar axborot tizimini asosiy qismi
bo'lmasa, unda saqlanadigan ma'lumotlar kerak. Axborot
tizimini ishlab chiqishda ma'lumotlar sodda model
ko'rinishida taqdim etilishi kerak, unda ma'lumotlar
mazmuni, ularning o'zaro bog'liqligi aks etadi va ma'lum
bir ma'lumotlar bazasiga bog'lanmaslik kerak. Bunday
modellarga infologik modellar deyiladi.
Bank kriditlari malumotlar bazasini infologik modeli

2.2. Ma`lumotlar bazasini datalogik modeli
Ma`lumotlar bazasini quyida keltirilgan jadvallardan asosida
shakllantiriladi. Bu yerda jadvallarning tuzilishi, strukturasi va
tasnifi keltirilgan.
Mijoz jadvali
Ro`yhatga olingan foydalanuvchilar haqida ma`lumotlarni
saqlash uchun jadval.
Atribut Ma`lumot
turi PK
E
Y FK
E
Y NO
T
NU
L
L UNIQ
U
E Tasnifi
Tel
raqam NUMBER X
X X Kalit maydon
Bandligi VARCHAR(10
)
X X Foydalauvchi
bandligi
Shahar VARCHAR(10
)
X
Foydalanuvchinn
g manzili
familiya VARCHAR(30
)
X
Foydalanuvchini
ng familiyasi
Ism VARCHAR(30
)
X
Foydalanuvchini
ng ismi
Sharif
VARCHAR(30
)
Foydalanuvchini
ng
otasining ismi
Tug’ilga
n kun NUMBER
X
Foydalanuvchi
tig’ilgan sanasi

8

Bank filliali jadvali
Bu jadval tashkilot ma`lumotlari saqlash uchun kerak.
Id NUMBER X
X X Kalit
maydon
Nomi VARCHAR(30)
X X Bank
nomi
Manzil
i VARCHAR(25)
X X Qaysi
joyda
joylashga
n

Account jadvali
Ro`yhatdan o`tkazilgan avtomobil haqida ma`lumotlarni saqlash
uchun jadval.
Atribut Ma`lumot
turi PKE
Y FKE
Y NOT
NUL
L UNIQU
E Tasnifi
Hisob
raqam INT(7) X
X X Hisob
raqam
Sanasi DATE
X X Yaratilgan
vaqti
Turi VARCHAR(10)
X X Qanaqaligi
Status VARCHAR(10)
X X X Status
Mijoz
id NUMBER
X X X Mijoz id
raqami
Bank
filliali VARCHAR(10)
X X Fillial
nomi

9

O’tkazmalar jadvali
O’tkazmalar haqida ma`lumotlarni saqlash uchun jadval.
Atribut Ma`lumot
turi PK
E
Y FK
E
Y NO
T
NU
L
L UNIQ
U
E Tasnifi

Sanasi Date X
X X Kalit
maydon
O’tkazm
a turi VARCHAR(2
0)
X X X O’tkazma
turi
O’tkazm
a
miqdori INT(7)
X X O’tkazmala
r
miqdorlari

Kredit jadvali
Kreditlar haqida jadval.
Atribut Ma`lumot
turi PKE
Y FKE
Y NO
T
NUL
L UNIQU
E Tasnifi
Kridit miqdori INT(7) X
X X Kalit
maydon

10

Izohlar
Atribut- maydonning nomi.
Ma`lumot turi- maydonning yozuvining ma`lumoti turi.
PKEY -birlamchi kalitli maydon.
FKEY- ikkilamchi kalitli maydon.
NOTNULL -maydonni qiymati bo`sh yoki bo`sh bo`lmasligi
ko`rsatiladi.
UNIQUE- maydonning yozuvlari unikal, ya`ni maydonning
yozuvlarida bir xil yozuvlar bo`lmasligi ko`rsatish uchun.
Tasnifi- maydon atributi haqida tasnif beriladi
11

Bank kreditlari ma`lumotlar bazasini SQL
tili yordamida yaratish Yuqorida keltirilgan
ma`lumotlar infologik va datalogik modellar
asosida real ma`lumotlar bazasini boshqarish
tizimida yaratishni qaraymiz. Quyida jadvallarni
yaratish SQL tili orqali berilgan.
13

$CREATE DATABASE bank_kreditlari; \c bank_kreditlari CREATE TABLE Mijoz ( mij_id BIGSERIAL NOT NULL PRIMARY KEY, Ism VARCHAR(30), Familiya VARCHAR(30), Ota_ismi VARCHAR(30), Shahar VARCHAR(15), tel_raq VARCHAR(10), bandligi VARCHAR(10), Tugilgan_sana DATE ); CREATE TABLE bank_filiali 14$ (
fid BIGSERIAL NOT NULL PRIMARY KEY,
fnomi VARCHAR(30),
fmanzil VARCHAR(30)
);
CREATE TABLE account
(
acraqam BIGSERIAL NOT NULL PRIMARY KEY,
hisob_raqam INT(7),
asanasi DATE,
aturi VARCHAR(10),
astatus VARCHAR(10),
mij_id BIGINT REFERENCES Mijoz(id),
fil_id BIGINT REFERENCES bank_filiali(id)
);
CREATE TABLE utkazmalar
(
utraqami BIGSERIAL NOT NULL PRIMARY KEY,
utsanasi DATE,
15

(
fid BIGSERIAL NOT NULL PRIMARY KEY,
fnomi VARCHAR(30),
fmanzil VARCHAR(30)
);
CREATE TABLE account
(
acraqam BIGSERIAL NOT NULL PRIMARY KEY,
hisob_raqam INT(7),
asanasi DATE,
aturi VARCHAR(10),
astatus VARCHAR(10),
mij_id BIGINT REFERENCES Mijoz(id),
fil_id BIGINT REFERENCES bank_filiali(id)
);
CREATE TABLE utkazmalar
(
utraqami BIGSERIAL NOT NULL PRIMARY KEY,
utsanasi DATE,
15

utkazma_turi VARCHAR(20),
utkazma_miqdori INT(7),
acraqam_id BIGINT REFERENCES
account(acraqam)
);
CREATE TABLE kredit
(
kid BIGSERIAL NOT NULL PRIMARY KEY
kredit_miqdori INT(7),
filial_id BIGINT REFERENCES bank_filiali(id),
mijoz_id BIGINT REFERENCES Mijoz(mij_id)
);
XULOSA.
16

Xulosa qilib aytadigan ushbu Bank
kreditlari malumotlarni loyihalash mavzusi
orqali men o’zimga kerakli bo’lgan
bilimlarimni va xulosalarimni oldim va
bilmagan narsalarimni o’rganib tegishli
xulosalarni chiqardim.Ushbu mavzu juda
ham qiziqarli foydali bo’lgan mavzu ekan.
Foydalanilgan adabiyotlar.
17

1. Malumotlar bazasi fanidan maruzalar
matni va boshqa to’plamlar.
2. Internet materiallari.
3. Turli xildagi mavzuga oid majmualar.

18

MAVZU: BANK KREDITLARI MALUMOTLAR BAZASINI LOYIHALASH REJA: 1.Kirish. 2. Asosiy qism. I. Malumotlar bazasini loyihalash haqida tushunchalar. II. Infologik modellar. III. Datalogik mdellar. IV. Izohlar. V. Malumotlar bazasini SQL dasturidagi kod qismi. 3. Xulosa. 4. Foydalanilgan adabiyotlar .

BANK KREDITLARI MA’LUMOTLAR BAZASINI LOYIHALASH VA YARATISH Ma’lumotlar bazasini loyihalash-bu ma’lumotlarni boshqarish tizimini loyihalashtirish, ishlab chiqish, amalga oshirish va xizmat ko’rsatishni osonlashtiradigan jarayonlar to’plami. To’g’ri ishlab chiqilgan ma’lumotlar bazasini saqlash oson, ma’lumotlarning izchilligini yaxshilaydi va diskni saqlash joyi nuqtai nazaridan iqtisodiy jihatdan samarali hisoblanadi. Loyihalashtirilayotgan ma`lumotlar bazasida mijozlar, banklar va bank filliallari, mijoz accountlari, pul o’tkazmalari ,va kriditlarni qiymatlari, haqida ma`lumotlarini saqlaymiz. Mohiyat-aloqa modelidan

foydalanib, quyidagi mohiyatlar aniqlandi: mijoz ,bank kriditlar . Mijoz mohiyati . Ro`yhatga olingan mijozlar haqidagi quyidagi ma`lumotlarni saqlaydi: Mijoz tartib raqami, familiya, ism sharifi, mijoz logini va paroli, foydalanish huquqi belgilash. Bank mohiyati . Bank haqidagi quyidagi ma`lumotlarni saqlaydi: Bank nomi, manzili, telefon, faks, e-mail, bank rekveziti .Kredit mohiyati . Kreditlar haqidagi quyidagi ma`lumotlarni saqlaydi: Kredit summasi ,qancha muddatga berilishi foizlari haqidagi malumotlar. Account mohiyati. Account haqidagi malumotlarni saqlaydi.Yani hisob raqami, sanasi, turi,mijoz, bank filiali va shunga o’xshash malumotlarni saqlaydigan mohiyat hisoblanadi. O’tkazmalar mohiyati. O’tkazmalar mohiyatida biz yuqorida takidlab o’tilganidek o’tkazma sanasi,o’tkazma miqdori , o’tkazmalar turlari haqidagi malumotlarni o’z ichiga oladi.

Axborot tizimlarini tarkibiy ma'lumotlar bazalari bilan loyihalashda ko'rsatilgan modellarning tasnifidan foydalanish qulaydir. Barcha ma'lumotlar modellari dizaynning uch bosqichida ishlatiladigan uch turga bo'lingan. Birinchi bosqichda fan sohasi o'rganiladi, axborot tizimi ishlab chiqilayotgan muammolarni hal qilishda unda axborot tizimida aks ettirish kerak bo'lgan obyektlar va jarayonlar aniqlanadi. Ushbu bosqichda ishlatiladigan model mavzu sohasidagi semantik munosabatlarni vizual ravishda namoyish etishga xizmat qiladi. Ushbu bosqichda ma'lumotlar tuzilishini qat'iy rasmiylashtirish talab qilinmaydi. Bunday modellarga infologikmodellar deyiladi. Hozirgi vaqtda eng keng tarqalgan infologikmodel bu mohiyat-aloqamodelidir. Infologik model.Muayyan tashkilot korxona, bank, universitet, kutubxona va boshqalarni muammolarini hal qilish uchun axborot tizimi yaratiladi. Axborot tizimini yaratish va ishlatish uchun uning tavsifi talab qilinadi. Axborot tiziminining to'liq, keng qamrovli tavsifi nafaqat axborot tizimining o'zi, balki atrof-muhitni ham o'z ichiga

olishi kerak, ya'ni predmet sohasining tavsifi bo'lishi kerak. Umumiy mavzuni batafsil tavsifi umuman erkinshaklda berilishi mumkin. UML (Unified Modeling Language) mo'ljallangan tizimning mavhum modelini grafik tasvirlash uchun ishlatiladi. Biz bu tilni haddan tashqari mavhumligi va murakkabligi tufayli o'rganmaymiz. Agar axborot tizimini asosiy qismi bo'lmasa, unda saqlanadigan ma'lumotlar kerak. Axborot tizimini ishlab chiqishda ma'lumotlar sodda model ko'rinishida taqdim etilishi kerak, unda ma'lumotlar mazmuni, ularning o'zaro bog'liqligi aks etadi va ma'lum bir ma'lumotlar bazasiga bog'lanmaslik kerak. Bunday modellarga infologik modellar deyiladi. Bank kriditlari malumotlar bazasini infologik modeli

O'xshashlar

Bank nomli malumotlar bazasini yaratish hamda infologik va datalogik loyihalash

Malumotlar bazasini boshqarish tizimlari.

Maxallada fuqorolar malumotlar bazasini yaratish.

Maxallada fuqorolar malumotlar bazasini yaratish. 15v

Maxallada fuqorolar malumotlar bazasini yaratish. 26v