logo

Oilaviy huquqlarni amalga oshirish va himoya qilish

Yuklangan vaqt:

19.11.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

16.2265625 KB
Mavzu:    Oilaviy  huquqlarni amalga oshirish 
va himoya qilish .
Reja:
1) Oilaviy huquqlar, har bir insonning jonsizligi, erkinlik va 
huquqlarga ega bo'lishi an'anaiga asoslangan
2) Buning asosiy maqsadi, insonning haysiyatini tan 
erkaklari va ayollarini teng huquqlargacha ega bo'lganlik 
bilan ta'minlashdir.
3) Oilaviy huquqlarni amalga oshirish uchun quyidagi asosiy 
qadam va tamoyillar kutiladi :
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR :
1. Qonunlar va qonun hujjatlari: Huquqiy tizim, oilaviy 
huquqlarni himoya qilish uchun qonunlar va qonun hujjatlari 
orqali amalga oshirilishi kerak. Bu hujjatlarning muhim qismi, 
oilaviy huquqlarni ta'minlash va huquqiy xavfsizlikni 
kafolatlashga yo'l qo'yilgan huquqiy qaydnomalar, aniq 
qonunlar va ustuvor hujjatlardan iboratdir.
2. Huquqiy himoya va huquqiy muhokama: Oilaviy huquqlarni 
amalga oshirish, huquqiy himoya tizimining mavjud bo'lishini 
talab qiladi. Huquqiy himoya organlari va tashkilotlar, 
insonlarning oilaviy huquqlarini muhofaza qilish, bu huquqlarni 
o'zgartirishga to'g'ri kelishish va muammolar yuzasidan 
muhokama qilish imkonini berishi kerak.
3.. Tarbiya va ma'rifat: Oilaviy huquqlarni amalga oshirish, 
jamoatning umumiy tarbiyaviy va ma'rifat darajasiga bog'liqdir. 
Tarbiya tizimi, insonlarga oilaviy huquqlarni bilish va uning  muhofazasiga oid qonunlarni tushuntirish, erkinlik, huquqiy 
xavfsizlik, yashirin xavf-xatarlarga qarshi kurashish va 
muammolar yuzasidan muhokama qilishning muhimligini 
o'rgatishga yo'l qo'yishi kerak.
4. Xalqaro tashkilotlar va shaxsiy huquq: Oilaviy huquqlarni 
amalga oshirishda xalqaro tashkilotlar, shuningdek, shaxsiy 
huquqning o'ziga xos prinsiplari ham ahamiyat kasb etadi. 
Xalqaro tashkilotlar, oilaviy huquqlar bo'yicha qonunlar, 
qarorlar va tavsiyalar bilan davlatlarga yordam beradi va oilaviy 
huquqlarni amalga oshirishda ko'maklashadi.
5. Huquqiy ta'lim va ma'naviyat: Huquqiy ta'lim va ma'naviyat, 
oilaviy huquqlarni tushunish va uning amalga oshirishini 
ta'minlashda katta muhim ahamiyatga ega. Insonlarning huquq 
va erkinliklari haqida ma'lumotga ega bo'lishi, ularning o'z 
huquqiy talablarini tushunishiga va huquqiy tartibni muhofaza 
qilishga erishishiga yordam beradi.Oilaviy huquqlar, insonlarni 
erkak va ayollarini teng huquqlarga ega bo'lgan, erkin va 
huquqiy xavfsizlikka ega bo'lgan jamiyatning asosiy qismidir. Bu 
huquqlarni o'zgartirish, amalga oshirish va muhofaza qilish, 
demokratik, huquqiy va insonga qarshi adolatli jamiyatning 
belgilanmagan turli sohalarida harakat qilish bilan bog'liqdir.
Oilaviy huquqlar, bir kishi yoki bir oila uchun erkak va ayollarini 
teng huquqlarga ega bo'lishini ta'minlayan asosiy prinsiplardir. 
Bu huquqlarni himoya qilishning bir necha yo'llari mavjud: 1. Qonunlar va qonuniy himoya: Tarafdor davlatlar, oilaviy 
huquqlarni muhofaza qilish uchun qonunlar va qonunlar 
jumlasini qabul qilib, ularni amalga oshirishga harakat qiladi. 
Huquqiy asoslar, oilaviy huquqlarni tanlash, oilaviy aloqalar va 
turli turdagi oilaviy munosabatlarni himoya qilish bo'yicha 
qonunlar qo'yishni o'z ichiga oladi. Bu qonunlar, oilaviy 
aloqalarni yo'lga qo'yish, oilaviy bandlikni ta'qib qilish, oilaviy 
ahvol va muammolar yuzasidan muhokama qilish va oilaviy 
huquqlarni muhofaza qilishga oid boshqa tushunchalar bilan 
bog'liq bo'lishi mumkin.
2. Huquqiy himoya tashkilotlari: Huquqiy himoya tashkilotlari, 
oilaviy huquqlarni muhofaza qilish va qo'llab-quvvatlashga yo'l 
qo'yilgan maxsus tashkilotlardir. Bu tashkilotlar, insonlarning 
oilaviy huquqlarini himoya qilish, oilaviy muammolar yuzasidan 
muhokama qilish, oilaviy aloqalarni haraktalab qilish va 
ma'lumot berish bilan shug'ullanadi. Misol uchun, huquqiy 
himoya markazlari, oilaviy vahshiylik va zulmga qarshi himoya 
tashkilotlari, oilaviy muammoni yechishga yordam berish uchun
xizmat ko'rsatadigan tashkilotlar kabi.
3 . Tarbiya va ma'rifat: Tarbiya, oilaviy huquqlarni bilish va uning 
amalga oshirishini o'rgatishning muhim vositadir. Tarbiya tizimi 
va o'quv ma'ruzalari, insonlarga oilaviy huquqlar haqida 
ma'lumot berish, huquqiy tartibni tushunish, huquqiy xavfsizlik 
va xavfsizlik masalalari bilan tanishishga yo'l qo'yadi. Bu tarbiya  va ma'rifat, oilaviy huquqlar va ularning muhofazasi haqida 
o'ziga xos qiymatli qarashlarni rivojlantirishga yordam beradi.
4. Xalqaro tashkilotlar va shaxsiy huquq: Xalqaro tashkilotlar, 
oilaviy huquqlarni himoya qilish va ulardan foydalanishni 
ta'minlashda muhim rol o'ynaydi. Bu tashkilotlar, oilaviy 
huquqlar bo'yicha qonunlar va qarorlar qabul qilish, davlatlar 
orasida hamkorlik qilish, oilaviy aloqalar va muammolar 
yuzasidan muzokaralar o'tkazish, oilaviy huquqlarning 
muhofazasiga doir ko'rsatmalar va tavsiyalar berish kabi 
vazifalarni bajaradi. Shu bilan birga, shaxsiy huquq prinsiplari 
ham oilaviy huquqlarni himoya qilishda muhim ahamiyatga ega 
bo'lib, har bir insonning oilaviy huquqlarini muhofaza qilishga 
ega bo'lishini ta'minlayadi.
Oilaviy huquqlarni himoya qilish, insonlarning erkak va 
ayollarini teng huquqlarga ega bo'lishini, oilaviy 
munosabatlarini mustahkamlashni va oilaviy aloqalarnOilaviy 
huquqlarni himoya qilish uchun quyidagi usullar va vositalar 
ishlatilishi mumkin:
1. Qonunlar: Davlatlar o'rtasidagi tartibsizliklarni oldini olish 
uchun oilaviy huquqlarni himoya qilishga oid qonunlar va 
qonun hujjatlarni qabul qilishi zarur. Bu qonunlar, erkak va 
ayollar o'rtasidagi teng huquqlarni ta'minlash, oilaviy aloqalarni 
himoya qilish, oilaviy muammolar yuzasidan muhokama qilish, 
oilaviy qasamning tartibsizliklarini yo'qotish va oilaviy huquqiy 
tartibni ta'minlashga doir imtiyozlar va ta'limotlarni o'z ichiga 
oladi. 2. Huquqiy himoya tashkilotlari: Huquqiy himoya tashkilotlari, 
oilaviy huquqlarni muhofaza qilishga yo'l qo'yilgan xususiy 
tashkilotlardir. Ular, insonlarning oilaviy huquqlarini himoya 
qilish, oilaviy muammolar yuzasidan muhokama qilish, oilaviy 
aloqalar va munosabatlarni haraktalab qilish, ma'lumotlarni 
tarqatish va yordam berish bilan shug'ullanadi. Huquqiy himoya
tashkilotlari o'rtasida xalqaro tashkilotlar (masalan, Birlashgan 
Millatlar Tashkiloti, Evropa Inson Huquqiy Mahkamasi) va 
davlatlar tomonidan tashkil etilgan huquqiy himoya organlari 
(masalan, oilaviy huquqlar bo'yicha ombudsman) mavjud.
3. Huquqiy ta'lim: Huquqiy ta'lim, oilaviy huquqlarni tushunish 
va uning amalga oshirishini o'rgatishning muhim qismidir. 
Davlatlar, huquqiy ta'limni o'rgatish, huquqiy ma'rifatning 
o'sishini ta'minlash va insonlarni oilaviy huquqlarga oid 
ma'lumotlarga ega qilishga yo'l qo'yishga harakat qiladi. 
Huquqiy ta'lim, oilaviy huquqlar, oilaviy aloqalar, muammolar 
yuzasidan muzokaralar va huquqiy tartibga oid ko'rsatmalar 
bilan ta'minlanadi.
4. Huquqiy himoya va muhokama tashkilotlari: Oilaviy huquqlar
muammolarining yechilishida huquqiy himoya va muhokama 
tashkilotlaridan foydalanish zarur. Ular, oilaviy muammolar 
yuzasidan muzokaralar o'tkazish, insonlarning huquqiy talablari 
va murojaatlari bilan shug'ullanish, huquqiy himoya va 
himoyalanish tadbirlarini ko'rsatish, huquqiy xavfsizlikni 
kafolatlash va oilaviy huquqlarni amalga oshirishga doir 
maslahatlar va yordam berish bilan shug'ullanadi. 5. Media va kommunikatsiya vositalari: Media va 
kommunikatsiya vositalari, oilaviy huquqlar haqida 
ma'lumotlarni tarqatish va oilaviy huquqlar muammolarini o'z 
ichiga olgan yangiliklarni ko'rsatishda muhim rol o'ynayadi. Bu 
vositalar, insonlarni oilaviy huquqlari haqida ma'lumotlar bilan 
ta'minlash, huquqiy tartib bilan bog'liq muammolarni o'z ichiga 
olgan tarqatishlarni ko'rsatish, oilaviy aloqalarni 
mustahkamlash va oilaviy huquqiy himoya tadbirlari haqida 
xabar berishda
O'zbekistonda oilaviy huquqlar, Oila Kodeksi asosida himoya 
qilinadi. Oila Kodeksi, O'zbekiston Respublikasi qonunlarining 
asosiy huquqiy hujjatidir va oilaviy munosabatlar, oilaviy 
aloqalar, oilaviy huquqiy munosabatlar va boshqa oilaviy 
muammolarni tartibga solish va huquqiy asoslarini ta'minlash 
bilan shug'ullanadi. FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR :
1) O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI KONSTITUTSIYASI 2023-YIL  
76-80 moddalari.
2) O'zbekiston Respiblikasi Oila Kodeksi. 30.04.1998
3) O`zbekiston Respublikasi Oliy sudi Plenumi qarori 
«Bolalar tarbiyasi bilan bog‘liq bo‘lgan nizolarni hal 
qilishda sudlar tomonidan qonunlarni qo‘llash 
amaliyoti to‘g‘risida» 1998 yil 11 sentabrdagi 
23-sonli qarori.
4) O'zbekiston Respiblikasi Oila huquqi darslik. 2017-YIL
Toshkent.

Mavzu: Oilaviy huquqlarni amalga oshirish va himoya qilish . Reja: 1) Oilaviy huquqlar, har bir insonning jonsizligi, erkinlik va huquqlarga ega bo'lishi an'anaiga asoslangan 2) Buning asosiy maqsadi, insonning haysiyatini tan erkaklari va ayollarini teng huquqlargacha ega bo'lganlik bilan ta'minlashdir. 3) Oilaviy huquqlarni amalga oshirish uchun quyidagi asosiy qadam va tamoyillar kutiladi : FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR : 1. Qonunlar va qonun hujjatlari: Huquqiy tizim, oilaviy huquqlarni himoya qilish uchun qonunlar va qonun hujjatlari orqali amalga oshirilishi kerak. Bu hujjatlarning muhim qismi, oilaviy huquqlarni ta'minlash va huquqiy xavfsizlikni kafolatlashga yo'l qo'yilgan huquqiy qaydnomalar, aniq qonunlar va ustuvor hujjatlardan iboratdir. 2. Huquqiy himoya va huquqiy muhokama: Oilaviy huquqlarni amalga oshirish, huquqiy himoya tizimining mavjud bo'lishini talab qiladi. Huquqiy himoya organlari va tashkilotlar, insonlarning oilaviy huquqlarini muhofaza qilish, bu huquqlarni o'zgartirishga to'g'ri kelishish va muammolar yuzasidan muhokama qilish imkonini berishi kerak. 3.. Tarbiya va ma'rifat: Oilaviy huquqlarni amalga oshirish, jamoatning umumiy tarbiyaviy va ma'rifat darajasiga bog'liqdir. Tarbiya tizimi, insonlarga oilaviy huquqlarni bilish va uning

muhofazasiga oid qonunlarni tushuntirish, erkinlik, huquqiy xavfsizlik, yashirin xavf-xatarlarga qarshi kurashish va muammolar yuzasidan muhokama qilishning muhimligini o'rgatishga yo'l qo'yishi kerak. 4. Xalqaro tashkilotlar va shaxsiy huquq: Oilaviy huquqlarni amalga oshirishda xalqaro tashkilotlar, shuningdek, shaxsiy huquqning o'ziga xos prinsiplari ham ahamiyat kasb etadi. Xalqaro tashkilotlar, oilaviy huquqlar bo'yicha qonunlar, qarorlar va tavsiyalar bilan davlatlarga yordam beradi va oilaviy huquqlarni amalga oshirishda ko'maklashadi. 5. Huquqiy ta'lim va ma'naviyat: Huquqiy ta'lim va ma'naviyat, oilaviy huquqlarni tushunish va uning amalga oshirishini ta'minlashda katta muhim ahamiyatga ega. Insonlarning huquq va erkinliklari haqida ma'lumotga ega bo'lishi, ularning o'z huquqiy talablarini tushunishiga va huquqiy tartibni muhofaza qilishga erishishiga yordam beradi.Oilaviy huquqlar, insonlarni erkak va ayollarini teng huquqlarga ega bo'lgan, erkin va huquqiy xavfsizlikka ega bo'lgan jamiyatning asosiy qismidir. Bu huquqlarni o'zgartirish, amalga oshirish va muhofaza qilish, demokratik, huquqiy va insonga qarshi adolatli jamiyatning belgilanmagan turli sohalarida harakat qilish bilan bog'liqdir. Oilaviy huquqlar, bir kishi yoki bir oila uchun erkak va ayollarini teng huquqlarga ega bo'lishini ta'minlayan asosiy prinsiplardir. Bu huquqlarni himoya qilishning bir necha yo'llari mavjud:

1. Qonunlar va qonuniy himoya: Tarafdor davlatlar, oilaviy huquqlarni muhofaza qilish uchun qonunlar va qonunlar jumlasini qabul qilib, ularni amalga oshirishga harakat qiladi. Huquqiy asoslar, oilaviy huquqlarni tanlash, oilaviy aloqalar va turli turdagi oilaviy munosabatlarni himoya qilish bo'yicha qonunlar qo'yishni o'z ichiga oladi. Bu qonunlar, oilaviy aloqalarni yo'lga qo'yish, oilaviy bandlikni ta'qib qilish, oilaviy ahvol va muammolar yuzasidan muhokama qilish va oilaviy huquqlarni muhofaza qilishga oid boshqa tushunchalar bilan bog'liq bo'lishi mumkin. 2. Huquqiy himoya tashkilotlari: Huquqiy himoya tashkilotlari, oilaviy huquqlarni muhofaza qilish va qo'llab-quvvatlashga yo'l qo'yilgan maxsus tashkilotlardir. Bu tashkilotlar, insonlarning oilaviy huquqlarini himoya qilish, oilaviy muammolar yuzasidan muhokama qilish, oilaviy aloqalarni haraktalab qilish va ma'lumot berish bilan shug'ullanadi. Misol uchun, huquqiy himoya markazlari, oilaviy vahshiylik va zulmga qarshi himoya tashkilotlari, oilaviy muammoni yechishga yordam berish uchun xizmat ko'rsatadigan tashkilotlar kabi. 3 . Tarbiya va ma'rifat: Tarbiya, oilaviy huquqlarni bilish va uning amalga oshirishini o'rgatishning muhim vositadir. Tarbiya tizimi va o'quv ma'ruzalari, insonlarga oilaviy huquqlar haqida ma'lumot berish, huquqiy tartibni tushunish, huquqiy xavfsizlik va xavfsizlik masalalari bilan tanishishga yo'l qo'yadi. Bu tarbiya

va ma'rifat, oilaviy huquqlar va ularning muhofazasi haqida o'ziga xos qiymatli qarashlarni rivojlantirishga yordam beradi. 4. Xalqaro tashkilotlar va shaxsiy huquq: Xalqaro tashkilotlar, oilaviy huquqlarni himoya qilish va ulardan foydalanishni ta'minlashda muhim rol o'ynaydi. Bu tashkilotlar, oilaviy huquqlar bo'yicha qonunlar va qarorlar qabul qilish, davlatlar orasida hamkorlik qilish, oilaviy aloqalar va muammolar yuzasidan muzokaralar o'tkazish, oilaviy huquqlarning muhofazasiga doir ko'rsatmalar va tavsiyalar berish kabi vazifalarni bajaradi. Shu bilan birga, shaxsiy huquq prinsiplari ham oilaviy huquqlarni himoya qilishda muhim ahamiyatga ega bo'lib, har bir insonning oilaviy huquqlarini muhofaza qilishga ega bo'lishini ta'minlayadi. Oilaviy huquqlarni himoya qilish, insonlarning erkak va ayollarini teng huquqlarga ega bo'lishini, oilaviy munosabatlarini mustahkamlashni va oilaviy aloqalarnOilaviy huquqlarni himoya qilish uchun quyidagi usullar va vositalar ishlatilishi mumkin: 1. Qonunlar: Davlatlar o'rtasidagi tartibsizliklarni oldini olish uchun oilaviy huquqlarni himoya qilishga oid qonunlar va qonun hujjatlarni qabul qilishi zarur. Bu qonunlar, erkak va ayollar o'rtasidagi teng huquqlarni ta'minlash, oilaviy aloqalarni himoya qilish, oilaviy muammolar yuzasidan muhokama qilish, oilaviy qasamning tartibsizliklarini yo'qotish va oilaviy huquqiy tartibni ta'minlashga doir imtiyozlar va ta'limotlarni o'z ichiga oladi.

2. Huquqiy himoya tashkilotlari: Huquqiy himoya tashkilotlari, oilaviy huquqlarni muhofaza qilishga yo'l qo'yilgan xususiy tashkilotlardir. Ular, insonlarning oilaviy huquqlarini himoya qilish, oilaviy muammolar yuzasidan muhokama qilish, oilaviy aloqalar va munosabatlarni haraktalab qilish, ma'lumotlarni tarqatish va yordam berish bilan shug'ullanadi. Huquqiy himoya tashkilotlari o'rtasida xalqaro tashkilotlar (masalan, Birlashgan Millatlar Tashkiloti, Evropa Inson Huquqiy Mahkamasi) va davlatlar tomonidan tashkil etilgan huquqiy himoya organlari (masalan, oilaviy huquqlar bo'yicha ombudsman) mavjud. 3. Huquqiy ta'lim: Huquqiy ta'lim, oilaviy huquqlarni tushunish va uning amalga oshirishini o'rgatishning muhim qismidir. Davlatlar, huquqiy ta'limni o'rgatish, huquqiy ma'rifatning o'sishini ta'minlash va insonlarni oilaviy huquqlarga oid ma'lumotlarga ega qilishga yo'l qo'yishga harakat qiladi. Huquqiy ta'lim, oilaviy huquqlar, oilaviy aloqalar, muammolar yuzasidan muzokaralar va huquqiy tartibga oid ko'rsatmalar bilan ta'minlanadi. 4. Huquqiy himoya va muhokama tashkilotlari: Oilaviy huquqlar muammolarining yechilishida huquqiy himoya va muhokama tashkilotlaridan foydalanish zarur. Ular, oilaviy muammolar yuzasidan muzokaralar o'tkazish, insonlarning huquqiy talablari va murojaatlari bilan shug'ullanish, huquqiy himoya va himoyalanish tadbirlarini ko'rsatish, huquqiy xavfsizlikni kafolatlash va oilaviy huquqlarni amalga oshirishga doir maslahatlar va yordam berish bilan shug'ullanadi.