Mavzu: Taqdimot paytida auditoriya e’tiborini boshqarish Mundarija Kirish……………………………………………………………………………3 Auditoriya e’tiborini jalb qilishmimg psihologik asoslari…………………...4 Taqdimotda auditoriya e’tiborini jalb qilishning asosiy usullari……………7 Taqdimotda auditoriya e’tiborini ushlab turish……………………………..10 Auditoriya e’tiborini yo’qotish va uning oldini olish………………………..16 Xulosa…………………………………………………………………………..19

1. Kirish Taqdimotlar — bu axborot almashinuvi va odamlar bilan muloqot qilishning muhim vositasidir. Ular ilmiy, kasbiy yoki ijtimoiy sohalarda qarorlar qabul qilishda, ma'lumotlarni taqdim etishda va auditoriyani xabardor qilishda keng qo'llaniladi. Taqdimot, ayniqsa, yirik jamoalar yoki ko'p odamlar bilan ishlashda zaruriyatga aylanadi. Bugungi kunda taqdimotlar nafaqat biznes va ilmiy doiralarda, balki ta'lim, madaniyat, ijtimoiy tashkilotlar va siyosatda ham keng tarqalgan. Taqdimotlar insonlarni biror mavzu haqida xabardor qilish, ularni ma'lumotlar bilan ta'minlash va ba'zan o'zgarishlarga undash uchun ishlatiladi. Biroq, taqdimotning muvaffaqiyati faqat ma'lumotni taqdim etishdan iborat emas. Taqdimotchi auditoriyaning e'tiborini jalb qilish va uni taqdimot davomida ushlab turish muhim ahamiyatga ega. Auditoriyaning diqqatini jalb qilish taqdimotni muvaffaqiyatli qilish uchun zarur shartlardan biridir. E'tiborni jalb qilishning samarali usullari taqdimotchi va auditoriya o'rtasida samarali aloqani o'rnatish imkonini beradi. Agar taqdimotchi auditoriyaning e'tiborini ushlab tura olmasa, taqdimot maqsadi amalga oshmaydi, chunki auditoriya kerakli ma'lumotni to'liq qabul qilmaydi yoki eslab qolmaydi. Auditoriya e'tiborining o'ziga xos xususiyatlari ham mavjud. Masalan, inson e'tibori cheklangan va doimiy ravishda o'zgargan bo'lib, unga turli tashqi va ichki omillar ta'sir ko'rsatadi. Bu shuni anglatadiki, auditoriyaning diqqatini jalb qilish va uni ushlab turish juda qiyin. Taqdimotchi shu sababli bir nechta psixologik va kommunikatsion texnikalarni qo'llashi zarur, chunki e'tibor tezda yo'qolishi mumkin. Shuningdek, auditoriyaning turli ijtimoiy va psixologik xususiyatlari taqdimotga turlicha ta'sir qiladi. Kirish qismining asosiy maqsadi taqdimot paytida auditoriyaning e'tiborini qanday jalb qilish va ushlab turishning ahamiyatini ko'rsatishdir. Bu jarayon nafaqat taqdimotchining ma'lumotni qanday yetkazishiga, balki auditoriyaning qiziqishini qanday ushlab turishiga bog'liq. Shunday qilib, taqdimotchi o'z taqdimotini faqat bilimli va aniq qilish bilan cheklanmasdan, balki auditoriya bilan samarali muloqot o'rnatish va uni faol tinglashga undash uchun kerakli usullarni qo'llashi kerak. Bunda taqdimot usullarining turli elementlari, masalan, vizual materiallar, ovoz texnikalari, interaktiv elementlar va boshqa ko'plab usullar katta rol o'ynaydi. Taqdimotdagi muvaffaqiyatning kaliti, shuningdek, auditoriya bilan to'g'ri aloqada bo'lishdir. Bu nafaqat e'tiborini jalb qilish, balki uni davom ettirish va taqdimot

davomida faol qatnashishga undashga imkon yaratadi. Taqdimot paytida auditoriya e'tiborini jalb qilishga bo'lgan ehtiyoj va uning kommunikatsiyadagi ahamiyati barcha taqdimotchilar uchun muhim masala hisoblanadi. Shu sababli, ushbu ishda taqdimot paytida auditoriya e'tiborini qanday jalb qilish, uning psixologik asoslari, usullari, taqdimotning texnologik jihatlari va auditoriya e'tiborini saqlab qolishning samarali metodlari haqida batafsil ma'lumotlar beriladi. Bu ma'lumotlar taqdimotchi uchun auditoriya bilan muvaffaqiyatli muloqot o'rnatish va taqdimotni samarali qilishda amaliy yordam beradi. 2. Auditoriya e'tiborini jalb qilishning psixologik asoslari (Batafsil) Auditoriya e'tiborini jalb qilishni tushunish uchun, birinchi navbatda, e'tiborning psixologik jihatlarini chuqur o'rganish zarur. E'tibor — bu inson ongining faqatgina ayrim stimullarni tanlab olish va ularga diqqatni jamlash jarayonidir. E'tiborning psixologik asoslarini bilish taqdimotchiga auditoriya bilan samarali aloqada bo'lish imkoniyatini yaratadi. Auditoriya e'tiborini jalb qilishning samarali usullari taqdimotchining e'tibor psixologiyasini tushunishi va shu bilimni o'z taqdimotida qo'llashiga bog'liq. 2.1. E'tiborning psixologik tushunchasi Psixologiya nuqtai nazaridan e'tibor — bu faqatgina ma'lum bir stimuli yoki jarayonni ongli ravishda qabul qilish, boshqa stimullarni esa vaqtincha chetlab o'tishdir. Inson ongida e'tibor resursi cheklangan va har doim bir nechta stimuli orasidan eng muhimini tanlashni talab qiladi. Bu jarayon e'tiborning cheklanganligi va o'zgaruvchanligi kabi xususiyatlar bilan bog'liq. Taqdimot paytida auditoriyaning diqqatini jalb qilish uchun taqdimotchining turli usullardan foydalanishi zarur, chunki auditoriyaning diqqatini saqlab qolish juda qiyin bo'lishi mumkin. E'tibor quyidagi asosiy fazalar orqali amalga oshiriladi:  E'tiborni jalb qilish: Auditoriyaning diqqatini dastlabki qadamda taqdimotchi jalb qiladi. Bu fazada auditoriyaning qiziqishini uyg'otish zarur.  E'tiborni saqlash: E'tiborni jalb qilishdan keyin uni uzoq vaqt davomida saqlab qolish taqdimotchiga katta mas'uliyat yuklaydi.  E'tiborni qayta tiklash: Agar auditoriya e'tiborini yo'qotgan bo'lsa, taqdimotchi uni qayta tiklash uchun maxsus texnikalardan foydalanishi kerak.

2.2. E'tiborning o'ziga xos xususiyatlari E'tibor — bu dinamik va doimiy ravishda o'zgarib turadigan jarayon. Uning ba'zi asosiy xususiyatlari auditoriyaning e'tiborini jalb qilishda qanday omillarni hisobga olishni anglatadi. 1. E'tiborning qisqa muddatli xususiyati: E'tibor resursi cheklangan bo'lib, odamlar uzoq vaqt davomida faqat bitta stimuli yoki ma'lumotga diqqat qaratishlari qiyin. Shuning uchun, taqdimotda auditoriya e'tiborini uzoq vaqt davomida ushlab turish uchun taqdimotchi o'z nutqini va materiallarini qisqa va aniq shakllantirishi zarur. 2. E'tiborni jalb qilish uchun yangilik va g'ayrioddiylik: Insonlar odatda yangilikka yoki g'ayrioddiy stimuli yoki hodisalarga ko'proq e'tibor berishadi. Taqdimotchi auditoriyaning e'tiborini jalb qilish uchun odatdagi rutindan tashqari narsalarni, masalan, kutilmagan faktlar yoki yangi ma'lumotlarni kiritish orqali auditoriyani jalb qilishi mumkin. 3. E'tiborni qarama-qarshiliklar orqali jalb qilish: Agar ma'lumotlar orasida qarama-qarshiliklar yoki paradoksal holatlar bo'lsa, auditoriya bu o'zgarishlarga yoki tushunarsizliklarga qiziqadi. Taqdimotchi auditoriyani jalb qilish uchun ba'zan qarama-qarshiliklarni ishlatishi mumkin, chunki bu ularning ongini faollashtiradi. 4. E'tiborni jalb qilishda qayta-qayta takrorlash: Biror g'oya yoki axborotning qayta-qayta takrorlanishi auditoriyaning diqqatini ushlab turishning samarali usulidir. Takrorlash orqali auditoriya ma'lumotni yaxshiroq o'zlashtiradi va eslab qoladi.

2.3. E'tibor va his-tuyg'ularning o'zaro aloqasi Auditoriyaning e'tiborini jalb qilishda faqatgina mantiqiy va aniq ma'lumotlar muhim emas, balki auditoriyaning his-tuyg'ularini ham hisobga olish zarur. Insonlar ko'pincha his-tuyg'ularga asoslangan qarorlar qabul qilishadi va his- tuyg'ular auditoriyaning diqqatini jalb qilishda muhim rol o'ynaydi. Taqdimotda auditoriya e'tiborini jalb qilish uchun quyidagi metodlar orqali his-tuyg'ularni rag'batlantirish mumkin:  Emotsional bog'lanish: Taqdimotchi auditoriya bilan emotsional bog'lanish o'rnatish orqali ularning e'tiborini jalb qilishi mumkin. Misol uchun, shaxsiy tajribalar, hikoyalar yoki motivatsion misollar orqali auditoriya bilan emotsional aloqani kuchaytirish mumkin.  Empatiya yaratish: Taqdimotchi auditoriyaning holatiga empatiya ko'rsatish orqali ularning e'tiborini jalb qilishi mumkin. Auditoriya o'zini tushunilgan va hurmatga sazovor his qilganda, uning diqqatini ushlab turish osonroq bo'ladi.  Yurakdan chiqadigan hikoyalar: Taqdimotchi o'zining shaxsiy yoki boshqa odamlarning qiziqarli va hissiy hikoyalarini keltirish orqali auditoriyani his-tuyg'ularga jalb qilish mumkin. Bunday hikoyalar auditoriyaning e'tiborini ko'proq jalb qiladi va ularni fikrini o'zgartirishga undaydi. 2.4. E'tiborning cheklanganligi E'tibor cheklangan resursdir, shuning uchun auditoriyaning diqqatini jalb qilish va uni saqlashda muhim ahamiyatga ega bo'lgan yana bir jihat — bu taqdimotning intensivligi. Taqdimotchi auditoriyaning e'tiborini saqlash uchun taqdimot davomida turli xil usullarni aralashtirishga harakat qilishi kerak. Bunday metodlar orasida vizual materiallar, interaktiv elementlar, savol-javoblar va turli xil o'zgarishlar auditoriyaning diqqatini ushlab turish uchun samarali bo'lishi mumkin. 2.5. E'tibor va boshqa psixologik jarayonlar o'rtasidagi bog'liqlik Auditoriya e'tiborini jalb qilishda, e'tiborni boshqa psixologik jarayonlar bilan bog'lash ham muhim. Misol uchun, e'tibor va xotira o'rtasidagi bog'liqlikni inobatga olish zarur. Agar taqdimotda ma'lumotni yaxshi tashkil etilgan va qiziqarli tarzda taqdim etishsa, auditoriya bu ma'lumotni osonroq eslab qoladi. Shuningdek, auditoriyaning e'tibori va qaror qabul qilish jarayoni o'rtasida ham o'zaro bog'liqlik mavjud. Taqdimotchi auditoriyaning e'tiborini jalb qilish va unga ta'sir ko'rsatish orqali ularning fikrlarini o'zgartirish yoki qarorlarini qabul qilish jarayoniga ham ta'sir ko'rsatishi mumkin.