logo

Ahmad Taroziyning Funun ul-balog‘a asari haqida ma‘lumot

Yuklangan vaqt:

16.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

399.8857421875 KB
Mavzu:Ahmad 
Taroziyning 
"Funun ul-
balog ‘ a"asari 
haqida 
ma ‘ lumot Turkiy she'rshunoslik 
sohasida Shayx Ahmad 
Taroziyning «Funun ul-
balog'a» risolasi muhim 
ahamiyatga EGA bo'lib, u 
o'zbek tilida yaratilgan ilk 
nazariy manbadir Shayx Ahmad Taroziyning 
―Funun ul-balog’a‖ 
risolasi adabiyotimiz 
tarixida muhim 
ahamiyatga ega. Turkiy 
mumtoz she‘rshunoslik, 
umuman, 
adabiyotshunoslikni 
o’rganish borasida bu asar 
eng avvalgisi va eng 
asosiysi sanaladi. Funun ul-balog’adan oldin ham bu 
soha bo’yicha o’nlab risolalar 
yaratilgan edi, biroq ularning 
barchasi yo arabiy, yo forsiy tillarda 
edi. Taroziy risolasi esa shu tipdagi 
risolalarning turkiydagi dastlabkisi 
bo’ldi va o’zidan keyin o’zbek tilida 
yaratilgan adabiyotshunoslikka oid 
har qanday ilmiy asar uchun asos 
vazifasini o’tadi. adabiyotshunosligimiz tarixida 
―Funun ul-balog’a‖ deyarli 
o’rganilmagan. Ba‘zi olimlarimiz yo’l-
yo’lakay ma‘lumot o’rnida bir necha 
maqolalar e‘lon qilishgan xolos. Asar 
to’laligicha ilmiy tadqiq 
etilmagan.Funun ul-balog’a‖ asari 
mumtoz poetikamizdagi ba‘zi 
muammoli masalalarga ham oydinlik 
kiritishi nuqtayi nazaridan qimmatlidir. Funun ul-balog’a‖ asari 
an‘anaviy Allohga hamd va 
payg’ambarga na‘t qismlari 
bilan boshlanadi. Undan keyin 
asarning yozilish sabablariga 
o’tiladi. Muqaddima ham 
ancha pishiq ishlangan. Unda 
arabiy, forsiy she‘riy parchalar 
uchraydi.  Risola 
muqaddimadan 
tashqari she‘r 
qismlari, qofiya va 
radif, she‘riy 
san‘atlar, vazn, 
muammo ilmiga 
bag’ishlangan besh 
qismdan iborat . Bu qismlar “fann”‖ deyilib, 
sarlavhalari arab tilida berilgan: 
“Al-fann ul-avval fi aqsom 
ushshe‘r”; “Аl-fann us-soniy fi-
l-qofiya va radif”‖; “Аl-fann us-
salis fi-sanoe‘ ushshe‘r”; “Аl-
fann ur-robe‘ fi-avzon ush-
she‘r”‖. Asarning muammoga 
bag‗ishlangan beshinchi qismi 
bizgacha yetib kelmagan. Funun ul-balog’adan oldin ham bu 
soha bo’yicha o’nlab risolalar 
yaratilgan edi, biroq ularning barchasi 
yo arabiy, yo forsiy tillarda edi. Taroziy 
risolasi esa shu tipdagi risolalarning 
turkiydagi dastlabkisi bo’ldi va o’zidan 
keyin o’zbek tilida yaratilgan 
adabiyotshunoslikka oid har qanday 
ilmiy asar uchun asos vazifasini o’tadi Asar shu yo’nalishda 
bitilgan arabiy yoki forsiy 
risolalarning shunchaki 
tarjimasi emas. Unda sof 
turkiy she‘riyat 
nazariyasiga doir ilmiy 
xulosalar ham salmoqli.  E ‘ tiboringiz 
uchun rahmat!

Mavzu:Ahmad Taroziyning "Funun ul- balog ‘ a"asari haqida ma ‘ lumot

Turkiy she'rshunoslik sohasida Shayx Ahmad Taroziyning «Funun ul- balog'a» risolasi muhim ahamiyatga EGA bo'lib, u o'zbek tilida yaratilgan ilk nazariy manbadir

Shayx Ahmad Taroziyning ―Funun ul-balog’a‖ risolasi adabiyotimiz tarixida muhim ahamiyatga ega. Turkiy mumtoz she‘rshunoslik, umuman, adabiyotshunoslikni o’rganish borasida bu asar eng avvalgisi va eng asosiysi sanaladi.

Funun ul-balog’adan oldin ham bu soha bo’yicha o’nlab risolalar yaratilgan edi, biroq ularning barchasi yo arabiy, yo forsiy tillarda edi. Taroziy risolasi esa shu tipdagi risolalarning turkiydagi dastlabkisi bo’ldi va o’zidan keyin o’zbek tilida yaratilgan adabiyotshunoslikka oid har qanday ilmiy asar uchun asos vazifasini o’tadi.

adabiyotshunosligimiz tarixida ―Funun ul-balog’a‖ deyarli o’rganilmagan. Ba‘zi olimlarimiz yo’l- yo’lakay ma‘lumot o’rnida bir necha maqolalar e‘lon qilishgan xolos. Asar to’laligicha ilmiy tadqiq etilmagan.Funun ul-balog’a‖ asari mumtoz poetikamizdagi ba‘zi muammoli masalalarga ham oydinlik kiritishi nuqtayi nazaridan qimmatlidir.