logo

Amir Temur va Temuriylar davrida ilim fan va madaniyat

Yuklangan vaqt:

16.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

907.5 KB
Amir Temur va Amir Temur va 
Temuriylar davrida ilim Temuriylar davrida ilim 
fan va madaniyatfan va madaniyat
•
www.arxiv.uz  7 -MAV ZU:   A MIR TEMUR VA  TEMURIY LA R DA VRIDA O‘ZBEK DA V LATCHILIGIN IN G
  Y UKSALISHI:    IJ TIMOIY -SIY OSIY , IQTISODIY
  VA  MA DA NIY  HA Y OT R	e	ja	:
1
32 Amir Temurning hok imiy at  t epasiga k elishi. Uning mark azlashgan 
dav lat  t uzishdagi t arix iy  xizmat i.
Amir Temur v a t emuriy lar dav ri da ijt imoiy -siy osiy  v a iqt isodiy  
hay ot .  « Temur t uzuk lari» .
Il m-fan v a madani y at  rav naqi v a arxit ek t ura qurilish san` at i
•
www.arxiv.uz  •
Karimov I.A Amir Temur - faxrimiz, g’ururimiz. 
T. 5. - T .: O’zbekiston ,  1997, 181-192 betlar. 
•
Karimov I.A. Yuksak ma’naviyat 
•
– yengilmas kuch. Toshkent, «Ma’naviyat» 2008.
•
Usmonov Q.,  Sodiqov  M.,   Burxonova S..
•
O’zbekiston tarixi. Darslik.. 
– T.:  I qtisod -moliya , 2006.  
•
Azamat Ziyo O’zbek davlatchiligi
tarixi -T.: Sharq, 2000.  151-171 betlar.
•
Mo’minov I. Amir Temurning  
O’rta Osiyo  tarixida tutgan 
o’rni va roli. -T.: “Fan”, 1993. 5-47 betlar. 
Usmonov Q., Sodiqov M., Oblomurodov N.
O’zbekiston tarixi. O’quv qo’llanma.
-T.: Meros, 2002. 171-194 betlar.
•
Murtazaeva R.X. O`zbekiston tarixi.
    darslik . -T.:  200 3    Siyosiy tarqoqlik. Amir Temur. 
Amir Temur- markazlashgan 
davlat asoschisi. 
Amir Temur urishlari. Temur tuzuklari.
  Movoraunnahr. Xuroson. 
Shohruh Mirzo. Mirzo Ulug’bek.
Husayin Baqaro. 
Madaniat. Ulug’bek akademiasi.
  Alisher Navoiy.ADABIY OTLA R : TA Y AN CH SO’Z V A 
IBORA LA R: 
•
www.arxiv.uz  AMIR TEMURN IN G SHAX SIY   FAZIY LATLARI\
•
Ma’rifatparvarlik, ilmparvarlik
•
Donishmandlik
•
Rayiatparvarlik
•
Adolatparvarlik
•
Kechirimlilik, rahimdillik
•
Olijanoblik
•
Mardlik, bahodirlik •
Irodalilik
•
Qattiqqo’llik
•
Jasoratlilik
•
Sobitlik, vazminlik, chidamlilik
•
Sabr-bardoshlik, insoflilik
•
Mehribonlik, muruvvatpeshalik
•
www.arxiv.uz  Amir Temur tomonidan 
markazlashgan qudratli 
davlatga asos solinishi
1361-1365 - yillar Mo’g’uiliston xoni Tug’luq Temur va uning o’g’li 
                     Ilyosxo’jaga qarshi urush.
1370 - yili    Amir Husaynga qarshi Balxga urish va uni bartaraf etish.
1370-1371 - yillarda Farg’ona, O’tror, yassi, Toshkent, Hisor, Badaxshon, 
                     Qunduzning bo’sundiryildi.
1381 - yili     Hirot, Seiston, Mozandaron, Saraxs, Sabzavorni bo’sundiriladi. 
1371-1389 - yillarda jami 7 marta Mo’g’uliston hukmdori Amir Qamariddinga 
                     qarshi jangu jadallar olib borish va sharqi, shimoliy hududlarning 
                     yurtga Birlashtirilishi 
1371 -1388 - yillarda Xorazmdagi So’fiylar sulolasi hukmdorlariga qarshi olib 
                     borilgan urushlar  va Xorazmning yurt tarkibiga qo’shib olinishi
•
www.arxiv.uz  
Амир Темур  –му тлоқ  ҳ укмдор

Девонбеги

Вазир лар

Махфий ва очи қ  кенгашлар
•
www.arxiv.uz  АМИР ТЕМУР ДАВЛАТИНИНГ МААМИР ТЕМУР ДАВЛАТИНИНГ МА
ЪМУРИЙЪМУРИЙ
  
ТУЗТУЗ
ИИ
ЛИШИЛИШИ
САЛТАНАТСАЛТАНАТ
Ул усУл ус  
ВилоятВилоят
ТуманТуман
 (10 минг аскар етказиб  (10 минг аскар етказиб 
берган)берган)
ҲазораҲазора
 (минглик (минглик
))
Сада  (юзликСада  (юзлик
))
Даҳа  (ўнлик)Даҳа  (ўнлик) ҲокимҲоким
МолияМолия
  
девони бодевони бо
шлишли
ғиғи
ҚозиҚози
  
МуфтийМуфтий
  
МутаваллиМутавалли
й й 
МухтасибМухтасибАдолатАдолат
  
амириамириВилоят ва туман бошкарувлариВилоят ва туман бошкарувлари
МаҳаллийМаҳаллий
  
эркин жамоаларэркин жамоалар
МаҳаллаМаҳалла
  
оқсоқоллариоқсоқоллариКутволКутвол
  
(комендант)(комендант)
•
www.arxiv.uz  Амир Темурнинг ташқи юришлари
1381  —  84  йиллар  давомида  Амир    Темур  Эронн и нг  катта  қисмини  эгаллади.  Аввал 
(1381)  Калот,  Туршиз  ва  Сабзавор,  кейин  (1383)  Сеистоннинг  Зиреҳ.  Зова,  Фараҳ  ва 
Буст  қалъалари,  1384  йилда  Астробод  вилояти  ва  Озарбайжоннинг  Омул,  Сори, 
Султония ва Табриз шаҳарлари буйсундирилди
1371, 1373, 1375, 1379, 1388-йилларда Хоразм га қарши беш марта юриш қилди ва уни 
бўйсундирди.  1371-1389-йилларда Мўғулистон  бўйсундирилган
« Уч  йиллик »   (1386  -  88)  ҳарбий  юришлар  оқибатида  Жанубий  Озарбайжон, 
Ироқнинг шим қисми. Гуржистон ва Ван кўли атрофидаги ерлар эгалланди
Амир    Темур  бутун  эътиборини  Эрон,  Ироқ,  Сурия,  Кичик  Осий  ва  Ҳиндистон 
ерларини  узил-кесил  забт  этишга  қаратди.  У  « беш  йиллик »   (1392  —  96)  уруш 
давомида Ғарбий Эрон, Ироқи Ажам ва Кавказни эгаллади, натижада музаффарийлар 
ва жалоирийлар  ҳукмронлиги барҳам топди
Амир Темур 1398-1399 йилларда Ҳиндистонни забт этган
Амир    Темурнинг  1399  —  1404  йилларда  олиб  борган  «етти  йиллик»   ҳарбий  юришлари 
натижасида Шомнинг Ҳалаб (Алеппо), Хумс, Баалбек (Баъалбак), Димишқ (Дамашқ) каби йирик 
шаҳарлари  ва  Ироқи  Арабнинг  Убулистон  ўлкаси  (қад.  Каппадокия)  билан  Бағдод,  шунингдек 
Туркиянинг  катта  қисми  забт  этилади.  Анқара  жангида  Амир    Темур  жаҳоннинг  буюк 
саркардаларидан бири Боязид Йилдирим устидан ғалаба қозонди •
www.arxiv.uz  Dargoh
BOSH
VA ZIR Mulk chy ilik  v a soliq ishlari v aziri
   X olisa (a sk arlar m aoshi v a  
oziq-ov qat  t a ’m inot i bilan
  shug’  ullanuv chi)Moli y a v azi ri Harbiy  v azir
Jibachi
Xazinachi Saroy   v azi ri
DorichiSozandaBitikchi Bosh xojib
Tabiblar Munshyilar Bakovul
Choparlari DA VLA TN IN G BOSHQA RUV TIZIMI
•
www.arxiv.uz  1-саййидлар, уламо, шайхлар ва фозиллар; 
2-ақлли кишилар ва кенгаш соҳиблари; 
3-дуогўй кишилар; 
4-амирлар, сарҳанглар, сипоҳсолорлар; 
5-сипоҳ ва раият; 
6-ишончли,  тўғри эътиқодли кишилар; 
7-вазирлар, девон котиблари ва муншийлар; 
9-муҳаддислар, пайғамбарлар ва авлиёлар тарихини ўрганувчи тарихчилар; 
10-машойихлар, суфийлар, орифлар; 
11-касбу ҳунар эгалари; 
12-саёҳатчилар, мусофирлар.АМИР ТЕМУР ДАВЛАТИДАГИ ИЖТИМОИЙ ТАБАҚАЛАР:
•
www.arxiv.uz

Amir Temur va Amir Temur va Temuriylar davrida ilim Temuriylar davrida ilim fan va madaniyatfan va madaniyat • www.arxiv.uz

7 -MAV ZU: A MIR TEMUR VA TEMURIY LA R DA VRIDA O‘ZBEK DA V LATCHILIGIN IN G Y UKSALISHI: IJ TIMOIY -SIY OSIY , IQTISODIY VA MA DA NIY HA Y OT R e ja : 1 32 Amir Temurning hok imiy at t epasiga k elishi. Uning mark azlashgan dav lat t uzishdagi t arix iy xizmat i. Amir Temur v a t emuriy lar dav ri da ijt imoiy -siy osiy v a iqt isodiy hay ot . « Temur t uzuk lari» . Il m-fan v a madani y at rav naqi v a arxit ek t ura qurilish san` at i • www.arxiv.uz

• Karimov I.A Amir Temur - faxrimiz, g’ururimiz. T. 5. - T .: O’zbekiston , 1997, 181-192 betlar. • Karimov I.A. Yuksak ma’naviyat • – yengilmas kuch. Toshkent, «Ma’naviyat» 2008. • Usmonov Q., Sodiqov M., Burxonova S.. • O’zbekiston tarixi. Darslik.. – T.: I qtisod -moliya , 2006. • Azamat Ziyo O’zbek davlatchiligi tarixi -T.: Sharq, 2000. 151-171 betlar. • Mo’minov I. Amir Temurning O’rta Osiyo tarixida tutgan o’rni va roli. -T.: “Fan”, 1993. 5-47 betlar. Usmonov Q., Sodiqov M., Oblomurodov N. O’zbekiston tarixi. O’quv qo’llanma. -T.: Meros, 2002. 171-194 betlar. • Murtazaeva R.X. O`zbekiston tarixi. darslik . -T.: 200 3 Siyosiy tarqoqlik. Amir Temur. Amir Temur- markazlashgan davlat asoschisi. Amir Temur urishlari. Temur tuzuklari. Movoraunnahr. Xuroson. Shohruh Mirzo. Mirzo Ulug’bek. Husayin Baqaro. Madaniat. Ulug’bek akademiasi. Alisher Navoiy.ADABIY OTLA R : TA Y AN CH SO’Z V A IBORA LA R: • www.arxiv.uz

AMIR TEMURN IN G SHAX SIY FAZIY LATLARI\ • Ma’rifatparvarlik, ilmparvarlik • Donishmandlik • Rayiatparvarlik • Adolatparvarlik • Kechirimlilik, rahimdillik • Olijanoblik • Mardlik, bahodirlik • Irodalilik • Qattiqqo’llik • Jasoratlilik • Sobitlik, vazminlik, chidamlilik • Sabr-bardoshlik, insoflilik • Mehribonlik, muruvvatpeshalik • www.arxiv.uz

Amir Temur tomonidan markazlashgan qudratli davlatga asos solinishi 1361-1365 - yillar Mo’g’uiliston xoni Tug’luq Temur va uning o’g’li Ilyosxo’jaga qarshi urush. 1370 - yili Amir Husaynga qarshi Balxga urish va uni bartaraf etish. 1370-1371 - yillarda Farg’ona, O’tror, yassi, Toshkent, Hisor, Badaxshon, Qunduzning bo’sundiryildi. 1381 - yili Hirot, Seiston, Mozandaron, Saraxs, Sabzavorni bo’sundiriladi. 1371-1389 - yillarda jami 7 marta Mo’g’uliston hukmdori Amir Qamariddinga qarshi jangu jadallar olib borish va sharqi, shimoliy hududlarning yurtga Birlashtirilishi 1371 -1388 - yillarda Xorazmdagi So’fiylar sulolasi hukmdorlariga qarshi olib borilgan urushlar va Xorazmning yurt tarkibiga qo’shib olinishi • www.arxiv.uz