logo

Buxoro viloyati

Yuklangan vaqt:

15.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

3936.103515625 KB
Buxoro  viloyati  •
Viloyat maydoni mamlakat maydonining 9,0, aholisining 5,7 foizini tashkil 
etadi. Viloyatning ayrim hududlarida sizot suvlari yer yuziga yaqinligi, 
yog‘in kamligi, cho‘lda qum ko‘chishi kabi salbiy hodisalar yer fondidan 
foydalanishda ortiqcha mehnat va mablag‘ talab etadi. Aniqlangan tabiiy 
gaz zaxiralari juda ko‘p. Bundan tashqari, neft, binokorlik materiallari, tuz 
va boshqa foydali qazilma boyliklari topilgan.   Tarixiy obidalar
•
Mustaqillik yillarida Buxoroning betakror me'moriy obidalari yana asl 
jozibasiga ega bo‘ldi. BMTning ilm-fan va madaniyat ishlari bo‘yicha 
tashkiloti YuNESKOning Butunjahon madaniy merosi ro‘yxatiga 
kiritilgan va davlat muhofazasiga olingan tarixiy obidalarning qariyb 
yarmi Buxoro viloyatidadir.  Xo‘jaligi
•
Ekin maydonlarining tarkibida paxta va g‘alla asosiy o‘rinni 
egallaydi. Viloyatda oziqbop ekinlar ham ko‘p ekiladi. Bu 
yerda bahorning erta kelishi va iliq bo‘lishi tufayli o‘rik, 
shaftoli, tog‘olcha keng tarqalgan. So‘nggi 20 yil ichida 
iqtisodiyot, jumladan, sanoat tarmoqlarining rivojlanishida tub 
o‘zgarishlar amalga oshirildi. Agar viloyatda 90- yillarning 
boshida atigi bir necha respublika ahamiyatiga ega sanoat 
korxonalari faoliyat yuritgan bo‘lsa, hozirda ularning soni 100 
dan oshdi. O‘tgan yillar davomida, umuman, sanoat tarmog‘ida 
27 ta yangi turdagi sanoat mahsulotlari ishlab chiqarilishi 
yo‘lga qo‘yildi.  •
Mustaqillik yillarida olib borilgan izlanishlar natijasida Qandim, Oqqum 
va Porsonko‘l hududlaridagi neft va tabiiy gazning katta zaxiralari 
ochildi. Ana shu konlardagi energetika xomashyosini qayta ishlash 
uchun 1997-yilda Qorovulbozor shahrida yirik neftni qayta ishlash 
zavodi ishga tushirildi. Mamlakat uchun strategik ahamiyatga ega 
bo‘lgan ushbu korxona Buxoro-Xiva neft-gazli hudud xomashyosini 
qayta ishlash bilan birga viloyat aholisini ish bilan ta'minlash borasida 
asosiy manbalardan biri vazifasini ham o‘tamoqda.   Buxoro neftni qayta ishlash zavodi •
Viloyatning transport sharoiti tubdan yaxshilandi. «Afrosiyob» tezyurar 
poyezdini yo‘lga qo‘yilishi munosabati bilan poytaxtdan Buxoro 
shahrigacha temiryo‘l orqali qariyb 4 soatda yetib olish imkoniyati 
yaratildi.
•
Qishloq xojaligining asosiy tarmoqlari:  donchilik, paxtachilik, 
sabzavotchilik, qo‘ychilik. 
•
Sanoatning asosiy tarmoqlari:  yoqilg‘i (neft va gaz), kimyo va neft-
kimyo, qurilish materiallari, yengil, oziq-ovqat. •
Amalga oshirilgan shu kabi ulkan ishlarning natijasi o‘laroq Buxoro 
O‘zbekistonning muhim ijtimoiy-iqtisodiy, madaniy va sayyohlik 
markazlaridan biriga aylanib bormoqda. Bu esa hududni kompleks 
rivojlantirish orqali turli tarmoqlarning, ayniqsa, xizmat ko‘rsatish 
sohalarini kuchaytirib, aholini ish bilan ta’minlash uchun imkoniyat 
yaratmoqda. •
Buxoro shahri qadimiyligi va o‘tmishda poytaxt bo‘lganligi 
bilan Samarqandga o‘xshaydi. Shahar qadim zamonlardan beri 
zardo‘zlik, shoyi to‘qish, zargarlik, miskarlik, ganchkorlik va 
yog‘ochga naqsh solish hunarlari bilan dunyoga mashhur.  •
Shaharda o‘ndan ortiq xorijiy mamlakatlar bilan hamkorlikda qurilgan 
qo‘shma korxonalar faoliyat ko‘rsatmoqda. Jumladan, «Bux-Tel» (Isroil) 
mayonez, «Omega-Sitora» (Gretsiya) mo‘yna buyumlari, «Gufik-
Avitsenna» (Hindiston) dori-darmon, «Marmar» (AQSH) qurilish 
materiallari ishlab chiqaradi. Shaharda 1996-yildan boshlab Koreya 
Respublikasida ishlab chiqarilgan telefon stansiyasi ishga tushirildi.
•
Shaharda Buxoro davlat universiteti, muhandislik-texnologiya instituti, 
tibbiyot instituti, Toshkent irrigatsiya va melioratsiya institutining 
Buxoro filiali faoliyat ko‘rsatmoqda. •
Qadimiy me’morchilik an'analarini zamonaviy andozalar uyg‘unligida 
yanada rivojlantirish maqsadida 2010-yilda 107 gektar maydonni 
egallagan «Buxoro madaniy markazi» majmuyi tashkil etildi. Ushbu 
majmua bir qator yirik inshootlar - 700 o‘rinli viloyat musiqali drama 
teatri, 2000 tomoshabinga mo‘ljallangan amfiteatr va «Ko‘hna va boqiy 
Buxoro» monumentini o‘z ichiga oladi. Majmua markazidagi 18 metrli 
monument ushbu zaminning ilmiy-madaniy va tarixiy-falsafiy merosini 
o‘zida aks ettiradi.  Kogon
•
Kogon  temiryo‘l stansiyasi sifatida qad ko‘targan shaharcha. 
Temiryo‘l Dushanbega yetib borishi hamda Kogon-Buxoro 
temiryo‘li qurilgach, Kogon transport tuguniga aylandi. Endilikda 
shaharda 15 ga yaqin sanoat korxonasi ishlab turibdi.  Gazli
•
Gaz koni negizida  Gazli  shahri barpo etildi. Gazliga Navoiydan elektr 
quvvati va Amudaryodan quvur orqali suv olib kelingan. Gazli 
joylashgan hududning iqlimi keskin kontinental, vaqti-vaqti bilan kuchli 
shamol bo‘lib, chang ko‘tariladi, ayrim vaqtlarda qum ko‘chadi.

Buxoro viloyati

• Viloyat maydoni mamlakat maydonining 9,0, aholisining 5,7 foizini tashkil etadi. Viloyatning ayrim hududlarida sizot suvlari yer yuziga yaqinligi, yog‘in kamligi, cho‘lda qum ko‘chishi kabi salbiy hodisalar yer fondidan foydalanishda ortiqcha mehnat va mablag‘ talab etadi. Aniqlangan tabiiy gaz zaxiralari juda ko‘p. Bundan tashqari, neft, binokorlik materiallari, tuz va boshqa foydali qazilma boyliklari topilgan.

Tarixiy obidalar • Mustaqillik yillarida Buxoroning betakror me'moriy obidalari yana asl jozibasiga ega bo‘ldi. BMTning ilm-fan va madaniyat ishlari bo‘yicha tashkiloti YuNESKOning Butunjahon madaniy merosi ro‘yxatiga kiritilgan va davlat muhofazasiga olingan tarixiy obidalarning qariyb yarmi Buxoro viloyatidadir.