Buxoro xonligida harbiy ish dars ish

Yuklangan vaqt:

24.12.2024

Ko'chirishlar soni:

1

Hajmi:

25.2 KB
O‘ZBEKISTON  RESPUBLIKASI
          OLIY  VA  O‘RTA  MAXSUS  TA ’ LIM  VAZIRLIGI
             SAMARQAND   DAVLAT  UNIVERSITETI
TARIX   FAKULTETI
            
4-KURS    TALABASI
         
“ Buxoro xonligida harbiy ish ” mavzusida 
OCHIQ DARS
ISHLANMASI
                                                        
Samarqand  2024-2025 8-sinf “O’zbekiston tarixi”
Darsning mavzusi: Buxoro xonligida harbiy ish
 mavzusi yuzasidan darsning texnologik xaritasi
Mavzu  Buxoro xonligida harbiy ish 
Maqsad va 
vazifalar   Ta'limiy:   O'quvchilar   bu   darsda   Buxoro   xonligidagi
harbiy ish bilan tanishadilar.
Rivojlantiruvchi:   o’sha davrda xonligdagi harbiy ishlar
bo’yicha tanishadilar.
O’quv 
jarayonining 
mazmuni   Harbiy ishlarda xonlikning o’rni.
O’quv 
jarayonini 
amalga oshirish 
texnologiyasi   Metod:  Og'zaki bayon qilish, aqliy hujum.
Shakl:  Aralash. Jamoa, kichik guruhlarda ishlash.
Vosita:   Buxoro   xonligi   xaritasi   uning   tarkibida   bo’lgan
davlatlar ramzlari, va boshqa narsalar.
    Usul:   Tayyor   yozma   materiallar   va   ko’rgazmali
vositalar asosida 
    Nazorat:   Og’zaki   nazorat,   savol-javoblar,   kuzatish,
o’z-o’zini nazorat qilish 
    Baholash:   savol-javob   orqali   va   guruh   baholarini   5
balli tizim asosida    
Kutiladigan 
natijalar  O’qituvchi:
    Mavzuni   qisqa   vaqt   ichida   barcha   o’quvchilar
tomonidan o’zlashtirilishiga erishadi.  O’quvchilar faolligini
oshiradi.   O’quvchilarda   darsga   nisbatan   qiziqish   uyg’otadi.
Bir vaqtning o’zida ko’pchilik o’quvchilarni baholaydi. O’z
oldiga qo’ygan maqsadlariga erishadi. 
O’quvchi:
    Yangi   bilimlarni   egallaydi.   Yakka   holda   va   guruh
bo’lib  ishlashni  o’rganadi.   Nutq  rivojlanadi  va  eslab  qolish
qobilyati   kuchayadi.   O’z-o’zini   nazorat   qilishni   o’rganadi.
Qisqa vaqt ichida ko’p  ma’lumotga ega bo’ladi.        
Kelgusi 
rejalar (tahlil, 
o’zgarishlar)  O’qituvchi:
    Yangi   pedagogik   texnologiyalarni   o’zlashtirish   va
darsda   tadbiq   etish,   takomillashtirish.   O’z   ustida   ishlash.
Mavzuni   hayotiy   voqealar   bilan   bog’lash.   Pedagogik
mahoratni oshirish. 
O’quvchi:
    Matn   bilan   mustaqil   ishlashni   o’rganish.   O’z   fikrini
ravon   bayon   qila   olish.   Shu   mavzu   asosida   qo’shimcha materiallar   topish   ,   ularni   o’rganish.   O’z   fikri   va   guruh
fikrini   tahlil   qilib   bir   yechimga   kelish   malakasini   hosil
qilish.         
                             Darsning Davomiyligi
№ Dars bosqichlari Vaqti
1 Tashkiliy qism 3 daqiqa
2 Uy vazifasini takrorlash.  5 daqiqa
3 Yangi dars mavzusi ustida ishlash 10 daqiqa
4
O'qituvchining qisqacha ma'ruzasi.   10 daqiqa
5 O'quvchilar tushunchasini aniqlash.  8 daqiqa
6 Dars yakunini chiqarish.  6 daqiqa
7 Uyga topshiriqlar. 3 daqiqa
Darsning borishi:
I.Tashkiliy qism. 
1.   O’qituvchining   salomlashishi,   ishchi   muhitni   vujudga   keltirish   hamda
murakkab   va   ijodiy   ishga   hozirlanish,   dunyoda   va   O'zbekistonda   yuz   bergan
muhim yangiliklardan qisqacha xabarlar berish.
2.   Yakka   tartibdagi   va   nisbatlashtirilgan   yozma   topshiriqni   bajaradigan
o’quvchilar belgilanadi.
3.   O’qituvchi   o'quvchilarni   darsning   mazmuni   va   dars   davomida   egallanishi
lozim bo'lgan bilim, ko'nikma va malakalar bilan tanishtiradi.
4.  Darsning borish qismida o'quvchilarni guruhlarga bo'lish. 
Yangi   mavzu   mundarijasini   oldindan   doskaga   yoki   vatman   qog’oziga   yozib
qo’yish   zarur.   O’qituvchi   guruhlarda   ishlash   qoidalarini   ishlab   chiqib
o’quvchilarga  tushuncha  berib  o’tadi.  Har  bir   to’g’ri  javob  uchun  rag’batlantirish
vositalari berib boriladi. 
II. Uyga berilgan topshiriqni tekshirish.    O'quvchilarni   daftarini   tekshirish   va   berilgan   vazifani
ko’rish.
III. Yangi darsni tushuntirish. 
O'qituvchi   Xonlikdagi   harbiy   ishlarga   doir   ma’lumotni     proyektor   orqali
ekranga tushiradi va yangi darsni bayon qiladi.
10-mavzu. Buxoro xonligida harbiy ish.
Ma’lumki har qaysi davlatning siyosiy nufuzi ko’p jihatdan
qo’shining qudratiga bog’liq ekanligi tarix isbotlagan
haqiqatlardan biridir. Qo’shin tarkibiga ko’ra asosan, otliq
va piyoda askarlardan iborat edi.                     
Tuzilishiga ko’ra, o’ng va chap qanot, manglay, ilg’or
manglay qorovul, hirovul kabi qisimlarga bo’lingan.
Xon qo’shining oliy bosh qo’mondoni edi.
Qo’shinning o’ng va chap qanotlari hamda qalb shayboniy 
sultonlar va shahzodalarga topshirilgan. 1512-yilda 
G’ijduvonda shayboniylar bilan safaviylar o’rtasidagi hal 
qiluvchi jangda shayboniylar qo’shinining qalb qismiga 
Ubaydullo Sulton, o’ng qanotga shayboniyxonning o’g’li 
Muhammad Temur, chap qanotga Ko’chkunchixonning 
o’g’li Abu Said Sultonlar qo’mondonlik qilishdi.
   Qo’shinda tavochi mansabiga tayinlangan amaldorlar 
harbiy askarlarni to’plash, ularni harbiy yurishga 
tayyorlash masalasi bilan shug’ullangan. Shuningdek, u 
qo’shinning moddiy ta’minoti uchun ham mas’ul bo’lgan. 
  Qo’shin o’q va yoy, nayza, bolta, qilich, qalqon, cho’qmor, 
kabi qurollar bilan qurollantirilgan. O’q va Yoy asosiy qurol edi. Ular hujum paytida ham, shahar yoki qal’a mudofasida 
ham ishonchni to’la oqlagan. 
  Harbiy harakatlarda nafandoz “neftni yondirib otuvchi” 
va manjanaq “tosh otuvchi” qurollar, asosan, shahar yoki 
qal’alarni qamal qilishda, qo’llanilgan.
    IV. Yangi mavzu yuzasidan savollar.
      1.  Shayboniylar   va  Safaviylar  o’rtasida  nechinchi yilda  jang  bo’ladi.
       2 . Tavochi  mansabiga  tayinlangan  kishi  nima  ish  qilgan.
3. Qo’shinning  asosiy  qurollari  nimalardan  iborat   bolgan. 
4.  Nafandoz  qanday  vazifani  bajargan.
5.   Manjanaq  qanday  vazifani  bajargan. 
V. Darsni yakunlash, baholash, rag'batlantirish. 
5- Ballik sistemada  baholash
VI.  Uyga vazifa. 
Mavzuni     daftarga     yozish     va     kanspektlashtirish.   Mavzuni
Mustahkam  o’qish.

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA ’ LIM VAZIRLIGI SAMARQAND DAVLAT UNIVERSITETI TARIX FAKULTETI 4-KURS TALABASI “ Buxoro xonligida harbiy ish ” mavzusida OCHIQ DARS ISHLANMASI Samarqand 2024-2025

8-sinf “O’zbekiston tarixi” Darsning mavzusi: Buxoro xonligida harbiy ish mavzusi yuzasidan darsning texnologik xaritasi Mavzu Buxoro xonligida harbiy ish Maqsad va vazifalar Ta'limiy: O'quvchilar bu darsda Buxoro xonligidagi harbiy ish bilan tanishadilar. Rivojlantiruvchi: o’sha davrda xonligdagi harbiy ishlar bo’yicha tanishadilar. O’quv jarayonining mazmuni Harbiy ishlarda xonlikning o’rni. O’quv jarayonini amalga oshirish texnologiyasi Metod: Og'zaki bayon qilish, aqliy hujum. Shakl: Aralash. Jamoa, kichik guruhlarda ishlash. Vosita: Buxoro xonligi xaritasi uning tarkibida bo’lgan davlatlar ramzlari, va boshqa narsalar. Usul: Tayyor yozma materiallar va ko’rgazmali vositalar asosida Nazorat: Og’zaki nazorat, savol-javoblar, kuzatish, o’z-o’zini nazorat qilish Baholash: savol-javob orqali va guruh baholarini 5 balli tizim asosida Kutiladigan natijalar O’qituvchi: Mavzuni qisqa vaqt ichida barcha o’quvchilar tomonidan o’zlashtirilishiga erishadi. O’quvchilar faolligini oshiradi. O’quvchilarda darsga nisbatan qiziqish uyg’otadi. Bir vaqtning o’zida ko’pchilik o’quvchilarni baholaydi. O’z oldiga qo’ygan maqsadlariga erishadi. O’quvchi: Yangi bilimlarni egallaydi. Yakka holda va guruh bo’lib ishlashni o’rganadi. Nutq rivojlanadi va eslab qolish qobilyati kuchayadi. O’z-o’zini nazorat qilishni o’rganadi. Qisqa vaqt ichida ko’p ma’lumotga ega bo’ladi. Kelgusi rejalar (tahlil, o’zgarishlar) O’qituvchi: Yangi pedagogik texnologiyalarni o’zlashtirish va darsda tadbiq etish, takomillashtirish. O’z ustida ishlash. Mavzuni hayotiy voqealar bilan bog’lash. Pedagogik mahoratni oshirish. O’quvchi: Matn bilan mustaqil ishlashni o’rganish. O’z fikrini ravon bayon qila olish. Shu mavzu asosida qo’shimcha

materiallar topish , ularni o’rganish. O’z fikri va guruh fikrini tahlil qilib bir yechimga kelish malakasini hosil qilish. Darsning Davomiyligi № Dars bosqichlari Vaqti 1 Tashkiliy qism 3 daqiqa 2 Uy vazifasini takrorlash. 5 daqiqa 3 Yangi dars mavzusi ustida ishlash 10 daqiqa 4 O'qituvchining qisqacha ma'ruzasi. 10 daqiqa 5 O'quvchilar tushunchasini aniqlash. 8 daqiqa 6 Dars yakunini chiqarish. 6 daqiqa 7 Uyga topshiriqlar. 3 daqiqa Darsning borishi: I.Tashkiliy qism. 1. O’qituvchining salomlashishi, ishchi muhitni vujudga keltirish hamda murakkab va ijodiy ishga hozirlanish, dunyoda va O'zbekistonda yuz bergan muhim yangiliklardan qisqacha xabarlar berish. 2. Yakka tartibdagi va nisbatlashtirilgan yozma topshiriqni bajaradigan o’quvchilar belgilanadi. 3. O’qituvchi o'quvchilarni darsning mazmuni va dars davomida egallanishi lozim bo'lgan bilim, ko'nikma va malakalar bilan tanishtiradi. 4. Darsning borish qismida o'quvchilarni guruhlarga bo'lish. Yangi mavzu mundarijasini oldindan doskaga yoki vatman qog’oziga yozib qo’yish zarur. O’qituvchi guruhlarda ishlash qoidalarini ishlab chiqib o’quvchilarga tushuncha berib o’tadi. Har bir to’g’ri javob uchun rag’batlantirish vositalari berib boriladi. II. Uyga berilgan topshiriqni tekshirish.

O'quvchilarni daftarini tekshirish va berilgan vazifani ko’rish. III. Yangi darsni tushuntirish. O'qituvchi Xonlikdagi harbiy ishlarga doir ma’lumotni proyektor orqali ekranga tushiradi va yangi darsni bayon qiladi. 10-mavzu. Buxoro xonligida harbiy ish. Ma’lumki har qaysi davlatning siyosiy nufuzi ko’p jihatdan qo’shining qudratiga bog’liq ekanligi tarix isbotlagan haqiqatlardan biridir. Qo’shin tarkibiga ko’ra asosan, otliq va piyoda askarlardan iborat edi. Tuzilishiga ko’ra, o’ng va chap qanot, manglay, ilg’or manglay qorovul, hirovul kabi qisimlarga bo’lingan. Xon qo’shining oliy bosh qo’mondoni edi. Qo’shinning o’ng va chap qanotlari hamda qalb shayboniy sultonlar va shahzodalarga topshirilgan. 1512-yilda G’ijduvonda shayboniylar bilan safaviylar o’rtasidagi hal qiluvchi jangda shayboniylar qo’shinining qalb qismiga Ubaydullo Sulton, o’ng qanotga shayboniyxonning o’g’li Muhammad Temur, chap qanotga Ko’chkunchixonning o’g’li Abu Said Sultonlar qo’mondonlik qilishdi. Qo’shinda tavochi mansabiga tayinlangan amaldorlar harbiy askarlarni to’plash, ularni harbiy yurishga tayyorlash masalasi bilan shug’ullangan. Shuningdek, u qo’shinning moddiy ta’minoti uchun ham mas’ul bo’lgan. Qo’shin o’q va yoy, nayza, bolta, qilich, qalqon, cho’qmor, kabi qurollar bilan qurollantirilgan. O’q va Yoy asosiy qurol

Ko'chirib oling, shunda to'liq holda ko'ra olasiz