Buyuk ozodliklar xartiyasi

Yuklangan vaqt:

15.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

3398.2294921875 KB

Ko'chirib olish


Mavzu: Buyuk ozodliklar xartiyasi.
“ Hukumat xalqdan qoʻrqsa adolat boʻladi. Xalq hukumatdan
qoʻrqsa zolimlik boʻladi”.

Tomas Jefferson

ANGLIYADA
QIROL
RICHARD I
(1189-1199)
DAVRIDA
QIROL
HOKIMIYATI
ZAIFLASHIB
QOLDI.

Qirol Richard I
Angliyada deyarli
yashamadi. U taxtga
oʻtirgach qilichini
yalangʻochlab, Sharq
tomonga ot surdi.
Qirol Richard I salib
yurishlarida va
Fransiyaga qarshi
boʻlgan urushda
qatnashib umr
oʻtkazdi. Shuning
uchun ham tarixchilar
uni solnomalarda
“Richard Sheryurak”
deb atashadi

RICHARD I OʻLIMIDAN SOʻNG
TAXTGA UNING UKASI IOANN
OʻTIRDI. U FRANSIYAGA
QARSHI URUSHNI DAVOM
ETTIRDI. AMMO BU
URUSHDA ANGLIYA DOIM
MAGʻLUBIYATGA UCHRADI.
BUNING NATIJASIDA
ANGLIYA NORMANDIYA,
ANJULI VA FRANSIYADAGI
BOSHQA BIR QANCHA
YERLARIDAN MAHRUM
BOʻLDI. SHU BOIS
TARIXCHILAR QIROL
IOANNGA “YERSIZ” DEGAN
LAQABNI BERISHGAN
Ioann Yersiz
(1199-1216)

Angliya tarixidagi eng zolim
qirollardan biri hisoblangan
Ioaan, Fransiya bilan boʻlgan
urushdagi magʻlubiyati bilan
tanilgan edi
Bu payt
xalqning
ahvoli ham
yaxshi
emasdi.
U baronlarga katta-katta
soliqlar solib, ularga
tajovuz qilardi. Bunday adolatsizliklarga
chiday olmagan
zodagonlar va xalq oxir-
oqibat qirolga qarshi bosh
koʻtardi. Natijada
Angliyada fuqarolar
urushi boshlanib ketdi.

ERKINLIK UCHUN KURASHNING BOSHLANISH
1215-yilning yozida Ioannga qarshi qoʻzgʻolon koʻtarildi. Qoʻzgʻolonda eng
yirik baronlar, ritsarlar, hatto London shahri aholisi ham qatnashdi.
Natijada qirol yengildi. 1215-yil 15-iyul kuni qirol Ioann “Buyuk erkinlik xartiyasi” deb
nomlangan siyosiy hujjatga imzo chekishga majbur boʻldi.1214-yilning 27-iyul kuni Bouvine jangida Angliya qoʻshinlari qaqshatqich
magʻlubiyatga uchrab, Fransiyadagi mulklaridan mosuvo boʻldi..
Shunday bir sharoitda qirol Ioann xalqqa
katta soliq soldi. Shimoliy baronlar katta soliq toʻlashdan
qatʼiy bosh tortdiPapa bilan toʻqnashuvdagi muvaffaqiyatsizlik mamlakatda qirolning obroʻ-
eʼtiborini juda pasaytirib yubordi..
Qirol va uning amaldorlari tomonidan qilingan har xil tamagirliklar, nohaq soliq yigʻishlar
va zoʻravonliklar jamiyatdagi barcha qatlam vakillarining noroziligiga sabab boʻldi

1215-yilning 15-iyul kuni Ranimut
yaylovida qirol “Buyuk erkinlik xartiyasi”
deb nomlangan hujjatni imzoladi

BUYUK OZODLIK XARTIYASI QANDAY HUJJAT?
Buyuk ozodlik xartiyasi 63 moddadan
iborat katta siyosiy hujjat boʻlib, u lotin
tilida yozilgan. Xartiya asosan feodallar
sinfining manfaatlarini koʻzda tutuvchi
koʻpdan-koʻp yon berishlar va
imtiyozlarni oʻz ichiga olgan. U baron
va feodallarga yerlarini oʻz avlodiga
meros qilib qoldirishni hamda qirolga
odatdagidek toʻlov toʻlashni taqozo
qilar edi. Baronlarga imtiyozli boʻlgan
tenglar sudi (perlar sudi) topshirildi.
Xartiyaning 38-moddasiga koʻra,
tenglar sudining qonuniy hukmidan va
mamlakat qonunlaridan tashqari
mamlakatdagi birorta erkin kishi
qamoqqa olinmaydigan, avaxtaga
tashlanmaydigan, mol-mulkidan
mahrum etilmaydigan boʻldi. Bu
modda avvalo feodallarga tegishli edi.

XARTIYANING BARCHA MODDALARI
UCH GURUHGA BO‘LINGAN:
Birinchi – Turli ijtimoiy guruhlarning
moddiy manfaatlariga taalluqli
moddalar .
Ikkinchi – Angliya qirolligi davlat
mexanizmini isloh qiluvchi va
“konstitutsion” deb ataluvchi moddalar .
Uchinchi – Sud-ma’muriy apparat
faoliyati tamoyillarini o‘rnatuvchi
moddalar.

 Mavzu: Buyuk ozodliklar xartiyasi. “ Hukumat xalqdan qoʻrqsa adolat boʻladi. Xalq hukumatdan qoʻrqsa zolimlik boʻladi”.  Tomas Jefferson

ANGLIYADA QIROL RICHARD I (1189-1199) DAVRIDA QIROL HOKIMIYATI ZAIFLASHIB QOLDI.

Qirol Richard I Angliyada deyarli yashamadi. U taxtga oʻtirgach qilichini yalangʻochlab, Sharq tomonga ot surdi. Qirol Richard I salib yurishlarida va Fransiyaga qarshi boʻlgan urushda qatnashib umr oʻtkazdi. Shuning uchun ham tarixchilar uni solnomalarda “Richard Sheryurak” deb atashadi

RICHARD I OʻLIMIDAN SOʻNG TAXTGA UNING UKASI IOANN OʻTIRDI. U FRANSIYAGA QARSHI URUSHNI DAVOM ETTIRDI. AMMO BU URUSHDA ANGLIYA DOIM MAGʻLUBIYATGA UCHRADI. BUNING NATIJASIDA ANGLIYA NORMANDIYA, ANJULI VA FRANSIYADAGI BOSHQA BIR QANCHA YERLARIDAN MAHRUM BOʻLDI. SHU BOIS TARIXCHILAR QIROL IOANNGA “YERSIZ” DEGAN LAQABNI BERISHGAN Ioann Yersiz (1199-1216)

Angliya tarixidagi eng zolim qirollardan biri hisoblangan Ioaan, Fransiya bilan boʻlgan urushdagi magʻlubiyati bilan tanilgan edi Bu payt xalqning ahvoli ham yaxshi emasdi. U baronlarga katta-katta soliqlar solib, ularga tajovuz qilardi. Bunday adolatsizliklarga chiday olmagan zodagonlar va xalq oxir- oqibat qirolga qarshi bosh koʻtardi. Natijada Angliyada fuqarolar urushi boshlanib ketdi.

O'xshashlar

BUYUK OZODLIK XARTIYASI

buyuk britaniya

Buyuk Britaniya geosiyosati

Buyuk yunon mustamlakachiligi

Buyuk Britaniya muzerlari