Elektron pochta,ijtimoiy tarmoqlar va ular bilan ishlash
![Ele k t ron pocht a,ijt imoiy
t armoqlar va ular bilan ishlash](/data/documents/80b1d2b0-f736-4276-b4db-f2c6b53dae88/page_1.png)
![ Internet elektron pochta xizmatiga ega. Elektron pochta nima? Elektron
pochta maxsus dastur bulib, uning yordamida Siz dunyoning ixtiyoriy
joyidagi elektron adresga turli xat, xujjat, va umuman ixtiyoriy faylni
junatishingiz va olishingiz mumkin. Eng asosiysi ma'lumot bir necha
dakikada etib boradi. Lekin undan foydalanish uchun Siz maxsus pochta
tarmogi yoki Internet tarmogiga boglangan bulishingiz zarur va elektron
adresga ega bulishingiz kerak. Elektron adresni provayder ochadi. Yoki
Internetda bepul elektron pochta xizmatlari mavjud. Ulardan foydalanib,
uzingizga elektron adres ochishingiz mumkin.
Bu - www.hotmail.com, www.usa.net, www.yahoo.com. Bu saxifalarga
kirib anketa savollariga javob berib, adres ochishingiz mumkin.](/data/documents/80b1d2b0-f736-4276-b4db-f2c6b53dae88/page_2.png)
![E - mail adres formati
Elektron adres kuyidagi formatga ega:
Masalan, malika@mrc.freenet.uz
Demak, malika - adres egasi ismi, mrc -
tashkilot nomi, freenet - Internet - provayder
nomi, uz - davlat nomi.
Xatni yuborish uchun manzilni, mavzuni va uz
manzilingizni kursatishingiz zarur. Elektron
pochta orkali matn, grafik, audio, video, rasmli
xujjat va fayllarni yuborish mumkin](/data/documents/80b1d2b0-f736-4276-b4db-f2c6b53dae88/page_3.png)
![](/data/documents/80b1d2b0-f736-4276-b4db-f2c6b53dae88/page_4.png)
![Elektron pochta dasturi bilan ishlash
Outlook Express dastursi bilan tanishamiz. Bu dastur bilan ishlash juda
oson va kulay. Dasturni ishga tushirish uchun dastur belgisida sichqoncha
tugmachasini 2 marta chertasiz va ekranda quyidagi darcha hosil bo’ladi.
Darchaning yuqori qismida
menyu komandalari keltiriladi.
Keyingi satrda asboblar paneli
tugmachalari joylashgan.
Elektron pochta bilan ishlashda
asboblar paneli tugmachalaridan
foydalanish juda qulay. Shuning
uchun quyida asosiy
tugmachalarning tafsifini
keltiramiz.](/data/documents/80b1d2b0-f736-4276-b4db-f2c6b53dae88/page_5.png)
![ Do’stingizga xat yozish uchun Создат сообщение
tugmachada sichqonchani cherting. Natijada
ekranda quyidagi darcha р osil bo’ladi.
Кому maydonida do’stingiz elektron adresi yoziladi. Masalan,
saida@hotmail.com. Копия maydonida xat nusxalari yuborilgan mualliflar
adreslari keltiriladi. Тема maydonida xatning mavzusini ko’rsating. Masalan,
"taklif ". Pastki darchada xat yoziladi. Masalan,
"Hurmatli Saidaxon, Sizni institutimizda 5 yanvar soat 15.00 da o’tkaziladigan
konferensiyaga taklif etamiz. Manzil.: Mustaqillik ko’chasi,225. Ehtirom ila AT va
MM kafedrasi". Xatni tugri yozganingizni quyidagi rasm yordamida tekshirib
ko’ring:](/data/documents/80b1d2b0-f736-4276-b4db-f2c6b53dae88/page_6.png)
![ Biror xujjatni yoki grafik, audio va videoli faylni xatga ilova
qilishingiz mumkin. Odatda hisobotlar, turli xujjatlar, rasm , yoki
shunga o’xshash ma'lumotlar ilova yordamida jo’natiladi.
Xujjatlarni tayyorlangan formatida jo’natgan ma'qul. Masalan,
Word yoki Excelda ishlangan.
Rasm, multimedia, audio yoki videoni ham o’z formatida
yuborish zarur. Lekin bu fayllarning xajmi kattaligini hisobga
olib ularni jo’natishdan avval arxivator dasturlar yordamida
kichraytirish z а rur. Xujjatlarni jo’natish
tartibi](/data/documents/80b1d2b0-f736-4276-b4db-f2c6b53dae88/page_7.png)
![Kompyuter tarmoqlari](/data/documents/80b1d2b0-f736-4276-b4db-f2c6b53dae88/page_8.png)
![ Jamiyatning hozirgi bosqichida axborot texnologiyalarining rivojlanishini kompyuter
tarmoqlarisiz tasavvur etib bo’lmaydi.
Kompyuter (hisoblash) tarmog’i — bu, aloqa kanallari orqali yagona tizimga bog’langan
kompyuter va terminallar majmuasidir, ya’ni kompyuterlarning o’zaro axborot almashish
imkoniyatlarini beruvchi qurilmalar majmuidir
Tarmoqning asosiy imkoniyatlari tarmoqqa ulangan kompyuterlar va axborot ashyolariga
bog’liq.
Tarmoqda axborotni ishlab chiqaruvchi va undan foydalanuvchi ob'ektlar tarmoq
ob'ektlari deyiladi. Tarmoq ob'ektlari alohida kompyuter, kompyuterlar kompleksi, ishlab
chiqarish robotlari va boshqalar bo’lishi mumkin.
Axborotlarni territorial joylashuviga ko’ra kompyuter tarmoqlarini uchta asosiy sinfga
bo’lish mumkin: global tarmoqlar, regional (mintaqaviy) tarmoqlar, lokal (mahalliy)
tarmoqlar.](/data/documents/80b1d2b0-f736-4276-b4db-f2c6b53dae88/page_9.png)
![ Global kompyuter tarmoqlari turli mamlakatlarda, turli qit'alarda joylashgan
abonentlarni birlashtiradi, ya’ni global tarmoq – dunyoning ixtiyoriy davlatidagi
kompyuterlarni o’zida birlashtirish imkoniniga ega bo’lgan tarmoq.
Abonentlar orasida aloqa bunday tarmoqlarda telefon aloqa liniyalarda, radioaloqa va
sputnik aloqa tizimlari asosida amalga oshiriladi.
Mintaqaviy kompyuter tarmoqlari bir-biridan ancha uzoqda joylashgan biror mintaqaga
tegishli abonentlarni birlashtiradi. Masalan, biror shahar ichidagi yoki iqtisodiy regionda
yoki alohida bir mamlakatda joylashgan abonentlarni birlashtiruvchi tarmoq.](/data/documents/80b1d2b0-f736-4276-b4db-f2c6b53dae88/page_10.png)
![ Lokal (mahalliy) tarmoq kichik bir hududda joylashgan abonentlarni birlashtiradi, ya’ni lokal
tarmoqlar bir binoda yoki bir – biriga yaqin binolarda joylashgan kompyuterlarda o’zaro
axborot almashish imkonini beruvchi tarmoq hisoblanadi. Bunday tarmoq odatda aniq bir
joyga bog’langan bo’ladi. Masalan, biror korxona yoki tashkilotga. Mahalliy tarmoqning
uzunligini 2—3 km bilan cheklash mumkin. Bunday tarmoqlarda axborot almashinish aloqa
kabellari (ba’zan, telefon tizimi yoki radiokanal) orqali amalgam oshiriladi. Bunda
foydalanuvchilar tarmoqqa ulangan kompyuterlardagi ma’lumotlarni ayirboshlash va
dastur, chop etish qurilmasi, modem va boshqa qurilmalardan birgalikda foydalanish
imkoniyatiga ega bo’lishadi. Shuning uchun, bittadan ko’p kompyuterga ega bo’lgan
firmalar o’z kompyuterlarini lokal tarmoqqa birlashtiradi. Lokal tarmoqda axborotni uzatish
uchun axborotni marshrutlash va seleksiyalash lozim bo’ladi.](/data/documents/80b1d2b0-f736-4276-b4db-f2c6b53dae88/page_11.png)
![Kompyuterlarni mahalliy tarmoqga ulash
— halqasimon;
—
shinali;
—
yulduzsimon.
Halqasimon bog’lanishda kompyuterlar yopiq chiziq buyicha bog’langan
bo’ladi. Tarmoqning kirish qismi chiqish qismi bilan ulangan bo’ladi. Axborot
halqa bo’yicha kompyuterdan kompyuterga o’tadi.
Tarmoqning shinali boglanishida ma'lumotlar uzatuvchi
kompyuterdan shina bo’yicha har ikki tomonga uzatiladi
Yulduzsimon bog’lanishda markaziy kompyuter mavjud bo’lib, unga
qolgan barcha kompyuterlar boglangan bo’ladi.](/data/documents/80b1d2b0-f736-4276-b4db-f2c6b53dae88/page_12.png)
![](/data/documents/80b1d2b0-f736-4276-b4db-f2c6b53dae88/page_13.png)
![ BlueTooth - kabelsiz tarmoq standartidir. Ishlash radiusi 10- 100
metr oralig’i bo’lib, 2.5 GGts chastotada ishlaydi. O’tkazish tezligi
1Mbit/sek. Albatta qurilmalar ham bu standart uchun
mo’ljallangan bo’lishi shart. Shuningdek, qo’l (mobilniy) telefoni
bilan aloqa bog’lash mumkin. Agar telefon operatori (masalan,
Uzdunrobita) Internetga bog’lash imkonini bersa, u holda
kompyuterdan va qo’l telefonidan foydalangan holda simsiz
Internetga bog’lanish mumkin (noutbuklar uchun juda qulay).](/data/documents/80b1d2b0-f736-4276-b4db-f2c6b53dae88/page_14.png)
![](/data/documents/80b1d2b0-f736-4276-b4db-f2c6b53dae88/page_15.png)
![Int ernet – global t armoq xizmat larini quy idagidagi
sinfl arga
ajrat ish mumk in:
Interaktiv xizmatlar;
To`gri murojaat qilish
Xizmatlari;
O`qishga mo`ljallangan
Xixizmatlar.](/data/documents/80b1d2b0-f736-4276-b4db-f2c6b53dae88/page_16.png)
![Intrnetning xususiyatlari
Internetn
ingstrukt
urasi va
foydalan
uvchi;
Globalli
; Internet
ng
ma`muri
y
qurulishi
Moliyavi
y
Taminot ; Tizimlilik
. Ochiqlili
k;Internetning asosiy
xarakterlik xususiyatlariga
quyidagilar kiradi:](/data/documents/80b1d2b0-f736-4276-b4db-f2c6b53dae88/page_17.png)
![ETIBORIN GIZ UCHUN
RA X MAT](/data/documents/80b1d2b0-f736-4276-b4db-f2c6b53dae88/page_18.png)
Ele k t ron pocht a,ijt imoiy t armoqlar va ular bilan ishlash
Internet elektron pochta xizmatiga ega. Elektron pochta nima? Elektron pochta maxsus dastur bulib, uning yordamida Siz dunyoning ixtiyoriy joyidagi elektron adresga turli xat, xujjat, va umuman ixtiyoriy faylni junatishingiz va olishingiz mumkin. Eng asosiysi ma'lumot bir necha dakikada etib boradi. Lekin undan foydalanish uchun Siz maxsus pochta tarmogi yoki Internet tarmogiga boglangan bulishingiz zarur va elektron adresga ega bulishingiz kerak. Elektron adresni provayder ochadi. Yoki Internetda bepul elektron pochta xizmatlari mavjud. Ulardan foydalanib, uzingizga elektron adres ochishingiz mumkin. Bu - www.hotmail.com, www.usa.net, www.yahoo.com. Bu saxifalarga kirib anketa savollariga javob berib, adres ochishingiz mumkin.
E - mail adres formati Elektron adres kuyidagi formatga ega: Masalan, malika@mrc.freenet.uz Demak, malika - adres egasi ismi, mrc - tashkilot nomi, freenet - Internet - provayder nomi, uz - davlat nomi. Xatni yuborish uchun manzilni, mavzuni va uz manzilingizni kursatishingiz zarur. Elektron pochta orkali matn, grafik, audio, video, rasmli xujjat va fayllarni yuborish mumkin
Elektron pochta dasturi bilan ishlash Outlook Express dastursi bilan tanishamiz. Bu dastur bilan ishlash juda oson va kulay. Dasturni ishga tushirish uchun dastur belgisida sichqoncha tugmachasini 2 marta chertasiz va ekranda quyidagi darcha hosil bo’ladi. Darchaning yuqori qismida menyu komandalari keltiriladi. Keyingi satrda asboblar paneli tugmachalari joylashgan. Elektron pochta bilan ishlashda asboblar paneli tugmachalaridan foydalanish juda qulay. Shuning uchun quyida asosiy tugmachalarning tafsifini keltiramiz.