logo
  1. Bosh sahifa
  2. Slaydlar
  3. Umumiy
  4. Internet tarmoqlarida axborot makoni. Elektron pochtalar bilan ishlash

Internet tarmoqlarida axborot makoni. Elektron pochtalar bilan ishlash

Yuklangan vaqt:

15.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

3909 KB
Ko'chirib olish
Internet tarmoqlarida axborot makoni. Elektron pochtalar bilan ishlash. • Internet «sovu q urush » maxsuli xisoblanadi . Uning yarati-lishi yadro zarbalaridan kisman zararlanganda xam ishlay olishga mujallangan tajribaviy aloka sistemasi sifatida XX asrning 70-yillari boshlarida A Q SH Mudofaa vazirligi tomonidan ishlab chikarilgan ARPANet aloka tarmogi asos bulgan . ARPANet- buzilgan aloka buginlarini avtomatik ravishda aylanib utishga va tarmokdagi kompyuterlarga ma’lumot almashinishiga imkon yaratuvchi kommunikatsiyalar paketidir • Internet - dunyo buylab joylashgan va yagona tarmokka birlash-tirilgan minglab kompyuter tarmoklarining majmuyidir. Internet da axborot almashish standart koidalar asosida amalga oshiriladi . Internet dagi ma’lumotlarni uzatish koidalari protokollar (masalan , TCP/IP – TRANSMISSION CONTROL PROTOCOL /INTERNET PROTOCOL ) deb ataladi . Kompyuterlarning axborotlarni telefon tarmoklari orkali yubora olishiga imkon beruvchi modem deb ataluvchi kurilmaning yaratilishi (1979 – yil Nayes kompaniyasi ) va rivojlanishi sababli fakatgina shaxsiy kompyuteri va telefoni bor millionlab kishilar tarmokning maxsus kurilmalarisiz xam Internet dan foydalana olish imkoniyatiga ega buladilar. • 1992-93 – yillarda axborot texnologiyalarining rivojlanishi sababli tasviriy va tovushli axborotlarni olis masovlardan kiska vaktda uzatishning shunday imkoniyati yaratilganki, u World Wide Web deb nom olgan. • Internet deganda kupchilik World Wide Web (kiskacha , Web yoki WWW) ni tushunishadi . Aslida World wide Web Internet ning bir kismi bulib , xalkaro urgimchak turi ma’nosini anglatadi . World Wide Web multimedia (ras va matnli axborotlarni tovushli va xarakatdagi shakllardan iborat axborot bilan birlashtirish texnologiyasi) imkoniyatlariga ega bulgani uchun foydalanuvchilar e’tiborini juda tez kozondi. • World Wide Web ning yaratilishi 1989-yil SHvetsaridagi Yevropa Yadroviy Tadkikotlar Kengashining loyixasi asos buldi . Bu loyixaning maksadi Internet da axborot tarkatishning samarali usullarini izlash va uning okibatlarini kuzatishdan iborat edi .Xozirgi kunda World Wide Web Internet ning eng tez rivojlanayot-gan soxalaridan biri bulib koldi . • WWW da axborot maxsus saxifalarda , ya’ni Web- saxifa -larda joylashadi . Web – saxifadagi matn , rasm , tovush , videltasvir va xokazo kurinishidagi axborotlarni joy lashtirish mumkin . Bu esa uz navbatida reklama , tijorat , ta’lim va boshka kupgina soxa vakillariga bekiyos imkoniyatlar ochib berdi . Masalan juda kup kinostudiyalar uz maxsulotlarini reklama kilish uchun Web – saxifalar yaratishadi . Mazkur Web-saxifalarda asosan Yangi filmlar xakidagi ma’lumotlar bilan birga , shu filmlardan 1-2 dakikali parchalar aks etturiladi . WWW yaratilgknga kadar bunday imkogiyatlar fakat kinoteatrlar yoki televideniya orkaligina mumkin edi . • Kinoteair va televideniya orkali namoyishlar belgilangan vaktga boglik bulsa , WWW dan xoxlagan kishi istalgan vaktda yangi filmlar xakida tulik ma’lumot olishi mumkin . • WWW ning ommalashuviga Yana bir omil gipermatn dir . Gipermatn Web- saxifaning biror kismiga yoki boshka Web-saxifa-ga boglikligini kursatuvchi ilova bulib , u Suz yoki rasm bulishi mumkin . Gipermatn yordamida Web-saxifaning kerakli kismiga yoki boshka Web-caxifaga tez va oson utish mumkin • Bita tashkilot yoki xususiy shaxsga tegishli va mazmuniga kura uzaro boglangan bir nechta Web-saxifalar majmuyi Web-sayt deyiladi . Web-sayt kitobga , Web-saxifani esa kitobning saxi-fasiga uxshatish mumkin . Web-saxifalar uzaro gipermatn yordamida boglanadi . Web- saytlar xam , Web-saxifalar xam Web-server deb ataluvchi Internet ga ulangan maxsus kompyuterlarda saklanadi va uz adresiga ega buladi .Bu adres URL deb ataladi . URL xamisha http:// yozuvdan boshlanadi . Sungra Web-saxifa joylashgan tarmok (provayder) adresi (masalan , www.zorro.uz), keyin Web- saxifa nomi(masalan, -rtm) yoziladi . SHunday kilib , misolda keltirilgan Web-saxifaning Internet dagi adresi • http://www.zorro.uz/~rtm • kurinishda buladi . • Internet WWW xizmatidan foydalanish uchun xam maxsus dasturlar yaratilgan . Ular Web- brauzerlar (Browser) deb ataladi . Browser inglizcha suz bulib , kurishni ta’minlash , kursatish ma’nosini anglatadi . Birinchi Web- brauzer 1990-yil CERN (Evropa Yadroviy Ta dkikotlar Kengashi ) xodimi Tim Berners-li tomonidan yaratildi . • Xozirgi kungacha juda kup Web-brauzerlar yaratilgan . Mosaic, Opera , AdWiper , Netscape Navigator , Netscape Communication , Microsoft Internet Explorer va Power Browser shular jumlasidan . SHulardan eng kup foydalaniladigani Netscape Communicator va Microsoft Internet Explorer dir. Microsoft firmasining Internet Explorer dasturini Windows operatsion sistemasi tarkibiga kiritilganligi bu brauzerning keng tarkalishiga sabab buldi . Web-brauzerlarning asosiy vazifalari kuyidagilardan iborat : Web-saxifalarni xotiraga yuklash va kurish; Web-saxifani diska yozib kuyish (saklash); WWW dagi adresbuyicha Web-saxifani chikarish . Internet Explorer kompyuter xotirasiga yuklanganda ekranda kuyidagi kurinishdagi oyna ochiladi : • Internet – bepoyon axborot ummoni . Axborotlar Internet da millionlab web-caxifalarda saklanadi . Bizga kerakli axborot saklanadigan web-saxifani topish uchun uning Internet dagi adresini bilish zarur . Ammo Internet soat sayin yangi axborotlar Bilan boyib boradi . SHuningdek , ba’zi eskirgan axborotlar Internet tarmogidan chikarib tashlanadi . Internet da kup kullaniladigan web-saxifalar adreslari maxsus spravochniklarda chop etib turiladi . Lekin ulardan tulik axborot olib bulmaydi . CHunki Internet dagi barcha web-saxifalar adreslarini chop etish uchun juda katta xajmli kitob kerak buladi . Bu kitob CHop etib tugatilmasidan Internet dagi bir kancha adreslar uzgarishi anik . Bu muammo maxsus Kidiruv tizim lari yaratilishi bilan osonlikcha xal etiladi • Q idiruv tizimi – maxsus web-saxifa bulib , Internet tarmogidagi kerakli axborotni izlab topish uchun xizmat kiladi . • Xozirgi kunga kelib unlab kidiruv tizimlari yaratilgan . Ulardan kup kullaniladiganlari sifatida Rambler , Aport , Yahoo , Yandex , Google, Google.uz saxifalarini keltirish mumkin . Xar bir kidiruv tizimi Internet tarmogi uz adresiga ega • Masalan, yukorida sanab utilgan kidiruv tizimlari mos ravigda www.rambler.ru , www.yahoo.com adreslarga ega. Kidiruv tizimi web-brauzer orkali ishga tushiriladi, ya’ni brauzerning adreslar satriga kidiruv tizimining adresi kiritiladi. Kidiruv tizim-lari turli kurinishga ega bulgani bilan, ularning ishlashi deyarli bir xil. Ulardan foydalanishni Rambler kidiruv tizimi misolida kurib chikamiz • Rambler ni ishga tushirish uchun , avval veb-brauzer ni ishga tushiramiz. Brauzerning adreslar satriga Rambler kidiruv tizimi-ning adresi - www.rambler.ru ni kiritib <Enter> klavishini bosamiz . Brauzer ma’lumotlar maydoniga Rambler kidiruv tizimining veb-saxifasi chikadi . Kerakli bulgan mavzu yoki kerakli maxsulotni nomi Kidiruv satriga kiritiladi va Kidiruv tugmasi bosiladi . Mavzu xama narsa bulishi mumkin masalan , biror bir musika kerak bulsa shu musikani nomi kiritiladi (masalan CHern i y BUMER) . Va biz kidirgan musika tugrisida ma’lumot yoki uni mr3 formati chikadi uni biz uz kompyuteringizga yuklab olishingiz mumkin • Xozirgi kunga kelib atrofimizdagi xama narsa va xodisalar rivojlanib bormokda . Masalan yakin yakingacha ommaviy bulgan xat yuborish xozirga kelib nokulay bulib bormokda. CHunki xatni yozib uni konvertga solishi , konvertni yelimlashi , uni pochta kutisiga olib borishi kerak buladi va bundan tashkari xat yubori- layotgan manzilni uzok yakinligiga karab u xat bir necha kunda yetib borishi mumkin • Internet bu muammoni xam osonlik osonlikcha xal kilib berdi . Internet tizimining ajralmas kismi bulgan elektron pochta jadallik Bilan oddiy pochta urnini egallab bormokda . CHunki elektron pochta orkali yuborilgan xabar dunyoning istagan yeriga sanokli dakikalarda yetib boradi . Xozirgi kunda millionlab odamlar elektron pochta xizmatidan samarali foydalanmokda. Ularning soni kun sayin ortib bormokda . • Elektron pochta oddiy pochtaning asosiy kamchiligi – tezlik muammosini xal kilibgina kolmay , matn , turli chizmalar Bilan bir katorda tovushli va video xabarlar yuborish imkonini xam beradi. Elektron pochta foydalanuvchilari uz elektron adreslariga ega bulib, uni veb-saxifa adresidan oson ajratish mumkin. Elektron pochta adresida albatta “@” (kuchukcha) belgisi katnashadi. Masalan, Zorro1986@yandex.ru • Elektron pochta foydalanuvchisi (abonenti) bulish uchun , Internet tizimida anik elektron adresga ega bulgan “pochta kutisi”ga ega bulish lozim . Pochta kutisi – Internet tizimidagi maxsus server (provayderingiz kompyuteri) diskida siz uchun ajratilgan joy . Sizga elektron pochta orkali yuborilgan xabarlar , ularni kabul kilib olmaguningizgacha , xudi shu pochta kutisida saklanadi . Pochta kutisi va elektron adres bilan abonentlarni provayderlar ta’minlaydi . ammo elektron pochta xizmatidan foydalanish uchun shuning uzi yetarli emas .Pochta kutisidagi xabarlarni kabul kilib olish , xabar tayyorlash va uni elektron pochta orkali junatish kabi ishlarni bajarish uchun maxsus dasturlardan foydalaniladi . SHunday dasturlardan biri – Outlook Express dir. Bu dastur kulay interfeysga ega bulib , u bilan ishlash kiyinchilik tugdirmaydi . Outlook Express menyular satrida • «Fayl» • «Taxrir»(Pravka) • «Kurinish» (Vid) • «Servis» • «Xabar» (Soobщenie) • «Ma’lumot» (Spravka) menyulari joylashgan . • Uskunalar paneli yordamida bajariladigan asosiy amallar : • -Xabar xosil kilish • -Xabarga javob kaytarish • -Barcha xabarlarga javob kaytarish • -Kayta junatish • -CHop etish • -Uchirish • -Kabul kilish • -To pish. • Jildlar oynasi kuyidagilardan iborat : • -Kelganlar • -Junatilayotganlar • -Junatilganlar • -Uchirilganlar • Sizga yuborilgan xabarlarni pochta kutisidan olish uchun uskunalar panelidagi Kabul kilish tugmasi bosiladi . Natijada sizga yuborilgan va pochta kutisida saklanayotgan xabarlar sizning kompyuteringizdagi Kelganlar jildiga kuchiriladi . kabul kilib olingan xabarlar pochta kutisidan uchirib yuboriladi . • Xabar xosil kilish uchun uskunalar panelidagi Xabar xosil kilish tugmasi bosiladi . Natijada ekranga “Xabar xosil kilish” lavxasi chikadi . Xat yozishda turli shrift va ulcham , belgi , rangi ,fon rangi , matnni saxifada joylashtirish usuli , rasm joylash va xokazo usullarni kullash mumkin. Xat junatishda Word dan xam foydalanish mumkin . ELEKTRON POCHTA ELEKTRON POCHTA (E-mail)(E-mail) • E- mail. Asosiy tushunchalar. • E-mail . Outlook Express mijozi . • Xatlarni olib o'qish. • Manzillar kitobi. • Xatni tayyorlash va jo'natish. • Ishorat, tasvir yoki faylni xatga qo’shish. • Outlook Expressni sozlash.Bu namoyish doirasida quyidagi Bu namoyish doirasida quyidagi ma'lumotlar bilan tanishtiramizma'lumotlar bilan tanishtiramiz :: Elektron pochta (E-mail)Elektron pochta (E-mail) E-mail -elektron axborotlarni kompyuter tarmog’ining ixtiyoriy ikki tuguni orasida almashish vositasi. E-mail -Internetda foydalanuvchilarga ko’rsatiladigan xizmatlarning eng ko’p tarqalgan bir turlaridan biri. Elektron pochtadan foydalanish xat-xabar almashish xizmati bilangina cheklangan ananaviy aloqa bo’limi pochta qutisi bilan ishlashga juda o’xshashdir. E-mail orqali elektron xat, hujjat, fayl almashish mumkin.Lekin u orqali moddiy jo’natma yuborib bo’lmaydi. E-mail mijozi dasturi tarmoqqa ulangan kompyuteringizga o’rnatilib provayder yoki server ma’muri tomonidan unga E-mail manzili ajratilgan bo’lsa bu hol sizning ish stolingiz oldida aloqa bo’limi tomonidan to’la boshqariladigan qulflangan pochta qutisi o'rnatib qo’yilgan holga o’xshaydi. Bunday qutini ochishda (xatni olish yo jo’natish uchun) har gal provayder yoki tarmoq serveri(aloqa bo’limi) bilan bog’lanib olish lozim bo’ladi.Shunda qutiga kelib tushgan xatlarni olasiz, yangi xatni tayyorlab, lozim bo’lsa unga matnli, rasmli, ovozli, videotasvirli fayllarni joylab quti orqali bir yoki birqancha manzillarga jo’natasiz. Elektron xat bilan bog’liq ishlar xuddi oddiy xatni jo’natishni eslatadi. Sizga jo’natilgan xat-xabarni siz uchun ajratilgan qutiga yetkazish va sizning xat-xabaringizni shu qutidan olib tegishli manzilga jo’natish vazifalarini provayder yoki tarmoq pochta serveriga o’rnatilgan va bu vazifalarga alohida ihtisoslashgan ikki dastur(protokol) amalga oshiradi. Siz pochta serveri bilan ulanasiz (odatda POP3 - Post Office Protocol vositasida) va bu server sizga kelib tushgan xatlarni kompyuteringizdagi jildga joylaydi (“xatni pochta qutisidan olib jildga solib olasiz ”). Bularni istagan vaqtingizda o’qishingiz, ko’rib chiqishingiz mumkin. Yangi xatni tayyorlab «jo’nat» tugmasini bosasiz (“xatni pochta qutisiga tashlaysiz”). Keyin pochta serveri (masalan, SMTP protocoli vositasida) xatni sizning pochta qutingizdan olib xatni oluvchining provayderini serveriga jo’natadi, u yerdan adresat xatni olishi mumkin. Ko'rayapsizki, elektron xat bilan ishlash deyarli odatdagidek, farqi yetkazish tezligida ( dunyo bo'yicha kunlar o'rniga soatlar ) va moddiy narsalarni jo’natishning iloji yo’q, xolos. E-mail manzili name @ domain1.domain2.domain3 Misol: feruza @ freenet.uz i sm t ashkilot mamlakat kodi Mamlakatlar va tashkilotlar Mamlakatlar va tashkilotlar kodlari kodlari KG - Kyrgyzstan KZ - Kazakhstan RU - Russia SU - USSR former UA - Ukraine UK - United Kingdom US United States UZ Uzbekistan COM - US Commercial EDU - US Educational GOV - US Government INT - International MIL - US Military NET - Network ORG - Non-Profit Organization Copyright © 2000 IATP Site design by Makhmud Botirov EN GRANT IATP II&IS UZ IATP GRANTI II va AH Elektron xat ikki qismdan iborat: sarlavha mazmun=> matn,tasvir,ishorat • Kimga < e-mail manzil > • Nusxasi kimlarga < e-mail manzillar > • Joylanma < fayllar nomi > • Mavzu < biror so’z >EN GRANT IATP II&IS UZ IATP GRANTI II va AH E-mail Outlook Express mijoziE-mail Outlook Express mijozi Internet Explorer nomli WWW ni ko'rish dasturi(brauzeri)ning ilovasi bo'lmish Outlook Express - elektron pochta programmasi imkoniyatlari ancha jozibador va qulaydir. Mazkur pochta mijozining tashqi ko'rinishi va uni boshqarish sodda bo'lib, ko'rish programmasining o'ziga o'xshashdir. Outlook Expressni sozlashOutlook Expressni sozlash • Outlook Express dasturini ishga tushiring ya'ni: Пуск => Программы => Internet Explorer => Outlook Express ) • Ta nlang: Сервис => Учетные записи Добавить tugmasini bosing va Почта… ni tanlang Подклучение к Интернету hosil bo'lgan oy na sida Ваше имя ni tanlang va Далее > ni bosing Keyingi oynada o'zingizning manzilingizni kiriting: Адрес элек тронной почты сети Интернет va Далее > ni bosing Им ена серверов элек тронной почты ni tanlang(pastdagi rasmga qarang) va Далее > ni bosingEN GRANT IATP II&IS UZ IATP GRANTI II va AH So'nggi oynada Уч етная запись POP qatorida o'z loginingizni kiriting, Parol qatoriga parolingizni yozing va Далее > ni bosing Keyingi oynada Удобное им я ni tanlang Далее > ni bosing Keyingi oynada С пом ощ ью лок альной сети ni tanlang va Далее > ni bosing So'nggi oynada Г отово tugmasini bosing Copyright © 2000 IATP Site design by Makhmud Botirov EN GRANT IATP II&IS UZ IATP GRANTI II va AH Сервис => Парам етры .. ni tanlang Парам етры oynasida Общ и е bo’limida biz quyidagi parametrlarni tavsiya qilamiz(pastdagi rasmga qarang) Парам етры oynasida Отправк а qavatida quyidagi parametrlarni tavsiya qilamiz (pastdagi rasmga qarang)EN GRANT IATP II&IS UZ IATP GRANTI II va AH Парам етры bo’limidagi Чтение sohasida biz quyidagi parametrlarni tavsiya qilamiz (pastdagi rasmga qarang) Парам етры oynasida Правопи сание bo’limida biz quyidagi parametrlarni tavsiya qilamiz (pastdagi rasmga qarang)EN GRANT IATP II&IS UZ IATP GRANTI II va AH Парам етры oynasida Защ и та bo’limida biz quyidagi parametrlarni tavsiya qilamiz (pastdagi rasmga qarang) Copyright © 2000 IATP Site design by Makhmud Botirov EN GRANT IATP II&IS UZ IATP GRANTI II va AH Парам етры oynasida Дополни тельны е bo’limida biz quyidagi parametrlarni tavsiya qilamiz (pastdagi rasmga qarang) Copyright © 2000 IATP Site design by Makhmud Botirov EN GRANT IATP II&IS UZ IATP GRANTI II va AH Xatlarni o'qishXatlarni o'qish Outlook Express sizni xat-xabarlaringzini olgandan so'ng yoki siz instrumentlar panelidan Достави ть почту ni bossangiz siz xabarlarni xohlagan oynada yoki ko'rish sohasida ko'rishingiz mumkin. Paneldagi Outlook ni bosing yoki ro'yhatdagi Вх одящ и е ni bosing. Xabarni alohida oynada o'qish uchun xabarlar ro'yhatida uni ikki marta bosing. Xabarni ko'rish sohasida o'qish uchun, xabarlar ro'yxatida ikki marta bosing. Copyright © 2000 IATP Site design by Makhmud Botirov EN GRANT IATP II&IS UZ IATP GRANTI II va AH Elektron pochtadan oddiy xat-xabar Elektron pochtadan oddiy xat-xabar qanday jo'natiladi?qanday jo'natiladi? Instrumentlar panelida Создать сообщ ение tugmasini bosing. Nuqta yoki nuqta vergul orqali ( ; ) К ом у , К опия va Слепая maydonlarida elektron pochtani qabul qiluvchining nomini kiriting. Manzillar kitobidan elektron pochtaning nomini qo'yish uchun “ Создать сообщение ” oynasidagi Кому ishorasini bosing va kerakli nomlarni tanlang. Tema maydonida xatning sarlavhasini kiriting. Xatning mazmun qismini to’ldiring, so'ngra instrumentlar panelidagi Отправи ть tugmasini bosing. Copyright © 2000 IATP Site design by Makhmud Botirov EN GRANT IATP II&IS UZ IATP GRANTI II va AH

Internet tarmoqlarida axborot makoni. Elektron pochtalar bilan ishlash.

• Internet «sovu q urush » maxsuli xisoblanadi . Uning yarati-lishi yadro zarbalaridan kisman zararlanganda xam ishlay olishga mujallangan tajribaviy aloka sistemasi sifatida XX asrning 70-yillari boshlarida A Q SH Mudofaa vazirligi tomonidan ishlab chikarilgan ARPANet aloka tarmogi asos bulgan . ARPANet- buzilgan aloka buginlarini avtomatik ravishda aylanib utishga va tarmokdagi kompyuterlarga ma’lumot almashinishiga imkon yaratuvchi kommunikatsiyalar paketidir

• Internet - dunyo buylab joylashgan va yagona tarmokka birlash-tirilgan minglab kompyuter tarmoklarining majmuyidir. Internet da axborot almashish standart koidalar asosida amalga oshiriladi . Internet dagi ma’lumotlarni uzatish koidalari protokollar (masalan , TCP/IP – TRANSMISSION CONTROL PROTOCOL /INTERNET PROTOCOL ) deb ataladi . Kompyuterlarning axborotlarni telefon tarmoklari orkali yubora olishiga imkon beruvchi modem deb ataluvchi kurilmaning yaratilishi (1979 – yil Nayes kompaniyasi ) va rivojlanishi sababli fakatgina shaxsiy kompyuteri va telefoni bor millionlab kishilar tarmokning maxsus kurilmalarisiz xam Internet dan foydalana olish imkoniyatiga ega buladilar.

• 1992-93 – yillarda axborot texnologiyalarining rivojlanishi sababli tasviriy va tovushli axborotlarni olis masovlardan kiska vaktda uzatishning shunday imkoniyati yaratilganki, u World Wide Web deb nom olgan. • Internet deganda kupchilik World Wide Web (kiskacha , Web yoki WWW) ni tushunishadi . Aslida World wide Web Internet ning bir kismi bulib , xalkaro urgimchak turi ma’nosini anglatadi . World Wide Web multimedia (ras va matnli axborotlarni tovushli va xarakatdagi shakllardan iborat axborot bilan birlashtirish texnologiyasi) imkoniyatlariga ega bulgani uchun foydalanuvchilar e’tiborini juda tez kozondi.

O'xshashlar

Ilmiy tadqiqotda axborot bilan ishlash
Elektron pochta,ijtimoiy tarmoqlar va ular bilan ishlash
Kundalik.com bilan ishlash
Spraytlar bilan ishlash
Interaktiv davlat xizmatlari bilan ishlash Elektron raqamli imzo va undan foydalanish