Hindiston Respublikasi
![Mavzu:
Hindiston
Respublikasi](/data/documents/8246d580-c5c5-444b-8218-7958e354a3e1/page_1.png)
![Hindiston Respublikasi Janubiy Osiyodagi eng yirik davlat, jahon
mamlakatlari orasida maydoni bo‘yicha 7-o‘rinda, aholi soni bo‘yicha 2-
o‘rinda turadi (2018-y.). Geografik o‘rni
Maydoni – 3284,2 ming kv. k m .
Aholisi (2018) – 1371 mln. kishi
Poytaxti – DehliHududi, asosan, Hindisto n
yarimorolida joylashgan bo‘lib,
shimoldan janubga 3,2 ming km,
g‘arbdan sharqqa 2,9 ming km
masofaga cho‘zilgan.](/data/documents/8246d580-c5c5-444b-8218-7958e354a3e1/page_2.png)
![i9 presentation to Joe
Smith3 Hindistonga Lakkadiv, Andaman va Nikobar orollari ham qarashlidir.
Hindiston Yevropa va Osiyo mamlakatlarini bog‘laydigan serqatnov dengiz
yo‘llari bo‘yida joylashganligi iqtisodiy geografik o‘rnining qulayligini
belgilaydi. Geografik o‘rni](/data/documents/8246d580-c5c5-444b-8218-7958e354a3e1/page_3.png)
![Boshqaruv shakli va hududiy bo‘linishi
Hindiston boshqaruv
shakli parlamentar
respublikadir. Siyosiy-
hududiy tuzilishiga ko‘ra,
federativ davlat hisoblanadi.
Uning tarkibida 29 ta shtat
va 7 ta ittifoqdosh hududlari
mavjud. Federatsiya
birliklari, asosan, etnik
tamoyil bo‘yicha ajratilgan.](/data/documents/8246d580-c5c5-444b-8218-7958e354a3e1/page_4.png)
![Hindiston tabiiy sharoiti xilma-xil,
tabiiy resurslariga ancha boy. Uning
hududida sayyoramizdagi eng baland
tog‘lar, qalin o‘rmonlar, savannalar bilan
qoplangan parchalangan yassi tog‘liklar,
bepoyon qumli cho‘llarni uchratish
mumkin. Tabiiy sharoiti
Uning yerosti qazilma boyliklari ham xilma-xil. Temir, marganes,
xrom, titan, uran, toriy rudalari, ko‘mir, olmos, turli qimmatbaho toshlar
zaxiralari ancha kattadir. Hindistonning t urli hududlari hamda dengiz
sayozliklaridan neft topilgan.](/data/documents/8246d580-c5c5-444b-8218-7958e354a3e1/page_5.png)
![Tabiiy sharoiti
Mamlakatning shimol
tomondan baland Himolay tog‘lari
bilan o‘ralganligi iqlimiy sharoitiga
katta ta‘sir ko‘rsatadi. Hindiston
hududida qish fasli deyarli
kuzatilmaydi (Himolay tog‘laridan
tashqari). Shu sababdan Hindiston
dehqonlari yiliga 2–3 marta hosil
yig‘ishlari mumkin. Yog‘ingarchilik
mavsumiy xarakterga ega bo‘lib,
asosan, iyun–oktabr oylarida ko‘p
yog‘adi.](/data/documents/8246d580-c5c5-444b-8218-7958e354a3e1/page_6.png)
![Ichki suvlari
Hindiston hududida
sersuv daryolar ko‘p. Ulardan
eng yiriklari Himolay tog‘laridan
boshlanib, Bengaliya qo‘ltig‘iga
quyiladigan Gang va
Braxmaputra daryolari. Shu
bilan birga Godavari,
Maxanadi, Kaveri, Krishna,
Narmada va Tapti ham yirik
daryolar hisoblanadi.](/data/documents/8246d580-c5c5-444b-8218-7958e354a3e1/page_7.png)
![Aholisi
Hindiston aholi soni jihatidan
jahonda Xitoydan keyingi ikkinchi
o‘rinni egallaydi (2018-y.). Lekin
Hindiston aholisining tabiiy o‘sish
sur’atlari Xitoyga nisbatan ancha
yuqoriligi hisobiga ikki mamlakat
orasida aholi sonidagi farq borgan
sari qisqarib bormoqda. Shuning
uchun, mutaxassislarning fikricha,
yaqin yillarda Hindiston jahonning
aholisi eng ko‘p bo‘lgan davlatiga
aylanadi.](/data/documents/8246d580-c5c5-444b-8218-7958e354a3e1/page_8.png)
![Milliy tarkibi
Hindiston jahondagi eng ko‘p millatli davlatdir. Aholisining etnik
tarkibi juda murakkab. Unda yashayotgan millat, elat va qabilalar
turli til oilalariga mansub. Hindlar, bengallar, telugular, panjobliklar,
tamillar eng ko‘p sonli millatlar hisoblanadi. Hindlarning jami
aholidagi ulushi 40% dan biroz balandroq.](/data/documents/8246d580-c5c5-444b-8218-7958e354a3e1/page_9.png)
![ПРВ
Aholining diniy tarkibi ham ancha murakkab. Aholining 80% i
induizm diniga e’tiqod qiladi. Ikkinchi o‘rinda musulmonlar turadi. Ular
mamlakat aholisining 13 % ini tashkil qiladi. Shuningdek, Hindistonda
xristianlar, sikxlar, buddistlar va boshqa din vakillari ham yashaydi. Diniy tarkibi](/data/documents/8246d580-c5c5-444b-8218-7958e354a3e1/page_10.png)
![ПРВ
Mamlakatning urbanizatsiya darajasi u qadar yuqori emas.
Hozir mamlakat aholisining 1/3 qismi shaharlarda yashaydi.
Shaharlari orasida Mumbay (Bombey), Kolkata (Kalkutta), Dehli,
Bangalor, Chennay (Madras), Haydarobod, Ahmadobod eng yiriklari
hisoblanadi. Urbanizatsiya darajasi](/data/documents/8246d580-c5c5-444b-8218-7958e354a3e1/page_11.png)
![ПРВ
Hindiston aholisi ancha
notekis joylashgan. Aholi
zichligi Gang vodiysi va
dengizbo‘yi tekisliklarida juda
yuqori darajada bo‘lsa,
Himolay tog‘lari yonbag‘irlari,
mamlakatning shimoli-g‘arbiy
va markaziy qurg‘oqchil
hududlarida esa ancha siyrak
joylashgan. Aholining joylashuvi](/data/documents/8246d580-c5c5-444b-8218-7958e354a3e1/page_12.png)
![ПРВ
Iqtisodiyoti
Hindiston jahonda yalpi ichki mahsulot hajmiga ko‘ra AQSH va
Xitoydan keyingi 3-o‘rinda turadi (2017-y.) va tayanch rivojlanayotgan
mamlakatlardan biri sanaladi.
Hindistonni ko‘pincha “ tafovutlar mamlakati ” deyishadi, chunki unda
boylik bilan kambag‘allik, eng zamonaviy ishlab chiqarish korxonalari
bilan natural ishlab chiqarishga asoslangan oddiy xo‘jaliklar uyg‘unlashib
ketgan.](/data/documents/8246d580-c5c5-444b-8218-7958e354a3e1/page_13.png)
![Sanoati
Hindiston yengil va oziq-ovqat sanoatiga ixtisoslashgan
mamlakatdan tobora zamonaviy og‘ir sanoat tarmoqlari rivojlangan
mamlakatga aylanib bormoqda. Hindiston iqtisodiyotining asosini
metallurgiya, mashinasozlik va kimyo sanoati tashkil etadi.](/data/documents/8246d580-c5c5-444b-8218-7958e354a3e1/page_14.png)
![Sanoati
Hindiston ko‘mir va temir rudalari, osh tuzini qazishda, po‘lat,
cho‘yan, mis, alyumimiy, sement, ip-gazlama, poyabzal ishlab
chiqarishda jahon mamlakatlarining birinchi beshtaligiga kiradi.
Bangalor shahri butun dunyoga mashhur zamonaviy axborot
texnologiyalarning markazi hisoblanadi.](/data/documents/8246d580-c5c5-444b-8218-7958e354a3e1/page_15.png)
![ПРВ
Qishloq xo‘jaligida jami band aholining 40% iga yaqin qismi ishlaydi.
Tabiiy sharoitining qishloq xo‘jaligini rivojlantirish uchun ancha
qulayligi sababli hududining yarmidan ko‘pi ekin maydonlariga
aylantirilgan. Qishloq xo‘jaligi
Ekin maydonlarining kattaligiga ko‘ra, u jahonda AQSHdan keyingi
2 - o‘rinda turadi. Sug‘oriladigan maydonlarining hajmiga ko‘ra , Hindiston
faqat Xitoydan keyin turadi.](/data/documents/8246d580-c5c5-444b-8218-7958e354a3e1/page_16.png)
![ПРВ
Hindiston sholi, bug‘doy, kartoshka, shakarqamish, yeryong‘oq,
sabzavot, meva, paxta, choy, murch, turli dorivor ekinlar yetishtirish
bo‘yicha jahon mamlakatlarining yetakchi uchtaligiga kiradi. Qishloq xo‘jaligi](/data/documents/8246d580-c5c5-444b-8218-7958e354a3e1/page_17.png)
![Mustaqil bajarish uchun topshiriqlar
1. Darslikdagi “Hindiston Respublikasi” mavzusini o‘qing.
2. Mavzu yuzasidan berilgan savollarga javob yozing va
Hindiston Respublikasi haqida qiziqarli ma’lumotlar yozing.](/data/documents/8246d580-c5c5-444b-8218-7958e354a3e1/page_18.png)
Mavzu: Hindiston Respublikasi
Hindiston Respublikasi Janubiy Osiyodagi eng yirik davlat, jahon mamlakatlari orasida maydoni bo‘yicha 7-o‘rinda, aholi soni bo‘yicha 2- o‘rinda turadi (2018-y.). Geografik o‘rni Maydoni – 3284,2 ming kv. k m . Aholisi (2018) – 1371 mln. kishi Poytaxti – DehliHududi, asosan, Hindisto n yarimorolida joylashgan bo‘lib, shimoldan janubga 3,2 ming km, g‘arbdan sharqqa 2,9 ming km masofaga cho‘zilgan.
i9 presentation to Joe Smith3 Hindistonga Lakkadiv, Andaman va Nikobar orollari ham qarashlidir. Hindiston Yevropa va Osiyo mamlakatlarini bog‘laydigan serqatnov dengiz yo‘llari bo‘yida joylashganligi iqtisodiy geografik o‘rnining qulayligini belgilaydi. Geografik o‘rni
Boshqaruv shakli va hududiy bo‘linishi Hindiston boshqaruv shakli parlamentar respublikadir. Siyosiy- hududiy tuzilishiga ko‘ra, federativ davlat hisoblanadi. Uning tarkibida 29 ta shtat va 7 ta ittifoqdosh hududlari mavjud. Federatsiya birliklari, asosan, etnik tamoyil bo‘yicha ajratilgan.
Hindiston tabiiy sharoiti xilma-xil, tabiiy resurslariga ancha boy. Uning hududida sayyoramizdagi eng baland tog‘lar, qalin o‘rmonlar, savannalar bilan qoplangan parchalangan yassi tog‘liklar, bepoyon qumli cho‘llarni uchratish mumkin. Tabiiy sharoiti Uning yerosti qazilma boyliklari ham xilma-xil. Temir, marganes, xrom, titan, uran, toriy rudalari, ko‘mir, olmos, turli qimmatbaho toshlar zaxiralari ancha kattadir. Hindistonning t urli hududlari hamda dengiz sayozliklaridan neft topilgan.