logo

Informatika darsliklarining uzviyligi va uzluksizligi

Yuklangan vaqt:

15.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

76.7412109375 KB
Mavzu: Informatika darsliklarining uzviyligi 
va uzluksizligi                 Informatika darsliklaridan 
5-sinf V bob va 6-sinf IV bob dagi 
mavzularni qanchalik uzviy va uzluksiz 
bog’langanligini tekshirib, tahlil qilishga 
harakat qilamiz.                 5-sinf V bob va mavzular
V BOB. GRAFIK 
MUHARRIRLAR 
BILAN ISHLASHGrafik muharrir 
interfeysi  va 
uskunalar paneli
Grafik muharrirlarida 
foto va rasmlarni 
qayta ishlash Grafik muharrirlarda 
sodda tasvirlar 
yaratish
Qatlamlar bilan 
ishlash Grafik muharrirlarda 
matn bilan ishlash
Grafik muharrirlarida 
sohani belgilash 
amallari                        5-sinf Informatika va AT darsligini V 
bob mavzularini birma-bir tahlil qilib 
ko’ramiz.

  Grafik muharrirlar interfeysi va uskunalar paneli:  Ushbu mavzu asosan 
Kompyuter grafikasi fani bilan bog’liq bo’lganligi uchun bu yerda asosan 
Paint, Paint.net va Paint 3D dasturlari ko’rsatilgan. Bu dasturlar ichidan 
Paint.net dasturi tanlab olinib, uning interfeysi va uskunalar paneli 
tushuntirilgan.

  Grafik muharrirlarda sodda tasvirlar yaratish:    Bu mavzu orqali 
Paint.net dasturida uskunalar paneli imkoniyatlaridan foydalanib, sodda 
tasvirlarni yaratish va ularga ishlov berish ko’rsatib o’tilgan.                 5-sinf Informatika va AT darsligini V 
bob mavzularini birma-bir tahlil qilib 
ko’ramiz.

  Grafik muharrirlarda matn bilan ishlash:      
Mavzu orqali o’quvchilar Paint.net dasturida matnlar 
bilan ishlash ko’nikmalariga ega bo’ladilar va turli 
xil tasvirlarga matn kiritadilar.

  Grafik muharrirlarida sohani belgilash amallari: 
Ya’ni Paint.net dasturida ma’lum bir sohani belgilab, 
so’ngra shu sohani qirqib olish amallari bajariladi.                 5-sinf Informatika va AT darsligini V 
bob mavzularini birma-bir tahlil qilib 
ko’ramiz.

  Qatlamlar bilan ishlash:                                        
Bu mavzu Photoshop Paint.net dasturlarida keng 
qo’llaniladigan sloy ya’ni qatlam tushunchasi 
o’rgatiladi. Qatlamlar ustida amallar bajariladi.

  Grafik muharrirlarida foto va rasmlarni qayta 
ishlash:  O’z nomidan ko’rinib turibdiki, bu mavzu 
bevosita Paint.net dasturida rasmlarni qayta ishlash 
bilan bog’liq.                 6-sinf IV bob va mavzular
Audio va 
videofayllarni 
boshqaruvchi 
dasturlar
Audio va 
videofayllar 
formatini 
o’zgartirish IV bob. Audio 
va videofayllar 
bilan ishlash                    6-sinf Informatika va AT darsligini IV bob 
mavzularini birma-bir tahlil qilib 
ko’ramiz.

   Audio va videofayllarni boshqaruvchi dasturlar :       
   Bu mavzuda o’quvchilar audio, kadr, fotokadr, pleylist, 
audioaxborot nima ekanligi va ularni komyuterda qayta 
ishlovchi dasturlari bilan tanishib chiqadilar

   Audio va videofayllarni formatini o’zgartirish: 
Ushbu mavzu orqali o’quvchilar kompyuterda audio va 
videofayllarni formatini bir turdan boshqasiga (convert) 
o’tkazish, audio yozuvlarni bitrate tezlashtirish yoki 
aksincha sekinlashtirish o’rganadilar.                 
Ta’lim sohasi mamlakat taraqqiyotining strategik yo‘nalishi 
hisoblanadi. Joriy  yilning 23-sentabrida “Ta’lim to‘g‘risida”gi 
O‘zbekiston Respublikasining qonuni tasdiqlandi. Qonunda 
maktabgacha ta’limdan boshlab, umumiy o‘rta ta’lim, o‘rta 
maxsus, kasb-hunar ta’limi, oliy ta’lim, kadrlarni qayta 
tayyorlash va ularning malakasini oshirish, maktabdan 
tashqari ta’limning uzviyligini, mazmun jihatdan ketma-
ketligini ta’minlashga alohida ahamiyat berilgan. Ta’lim 
dasturlarini mazmunan uzluksiz va uzviylik tamoyili asosida 
tayyorlashga erishsak, mutaxassis kadrlar tayyorlashda ta’lim 
sifatiga ijobiy ta’sir qiladigan pedagogik tizimni joriy eta 
olamiz.                 
Uzluksiz ta’lim tizimi sifatini ta’minlashda bir qancha muammoli masalalar mavjudligini 
ko‘rish mumkin. Jumladan:
• Nima uchun maktabning birin chi sinfiga borgan bola darslarga mos	 lashish va fan dasturida 
berilgan mavzularni o‘zlashtirishda qiynaladi?
• Nega boshlang‘ich ta’limda yaxshi baholarga o‘qigan bola yuqori sinflarda o‘qishi pasayib 
ketadi?
• Nima uchun o‘quvchi kasb tanlashda mustaqil tanlovni amalga oshira olmaydi?
• Nega oliy ta’limni tugatganlar kasbiy faoliyatga tezkor kirishib keta olmaydi? Bu kabi 
savollarning javobi sifatida uzluksiz ta’lim tizimida uzviy	
 likning ta’minlanmaganligini 
ko‘rsa	
 tish mumkin.
Uzluksiz ta’lim tizimida fan dasturlarining uzviyligi ta’minlanmaganligi ta’lim sifati va 
samaradorligiga salbiy ta’sir ko‘rsatmoqda. Jumladan, ta’lim turlariaro mavzularning 
takrorlanishi, ayrim mavzularga haddan ziyod ko‘p soatning ajratilgani, fan mazmuni deyarli 
nazariy ma’lumotlarga asoslanganligi hamda xalqaro tadqiqotlar singdirilmaganligi kabi 
muammolar mavjud. Ta’lim bosqichlari mazmuni tahlilida 10–15 foiz mavzularning takror 
berilayotganligi, 50–60 foiz mavzularda uzviylik ta’minlanmaganligi tah	
 lillarda ko‘rindi.                 
Maktabgacha ta’lim, Xalq ta’limi hamda Oliy  va o‘rta maxsus 
ta’lim vazirliklari o‘z ta’lim obyektlari bo‘yicha me’yoriy 
hujjatlar tayyorlash jara yonida bir qancha ijobiy natijalarga 
erishgan bo‘lsalar-da, ammo uzluksiz ta’lim tizimida uzviylik 
yetarlicha ta’minlanmay kelmoqda.
Oldimizda  ta’lim mazmunini belgilashga xizmat qiluvchi, 
uzluksiz ta’lim tizimining me’yoriy hujjatlari, o‘quv 
dasturlarining uzviyligini tahlil qilish, ularning har bir fan 
bo‘yicha bosqichlar orasida takroriyligining oldini olish 
bo‘yicha ishlar hamda uzviyligi ta’minlangan fan dasturlari 
asosida darsliklar mazmunini ham muvofiqlashtirish kabi 
dolzarb vazifalar turibdi.                 X ulosa

Xulosa qilib shuni aytishim mumkinki, yuqorida  5 va 6 sinf Informatika va 
AT darsliklarini o’zaro taqqoslab qiyosiy tahlil qilib ko’rdim. 

O’zimni tahlillarim natijasida shunga amin bo’ldimki, ikkala darslikda ham 
uzluksizlik mavjud. Chunki, ikkita darslik boblaridagi mavzular ketma-ket  
ravishda kelgan. O’quvchi ikkinchi mavzuni mos ravishda birinchi mavzuni 
mantiqiy davomi sifatida o’rganadi.  Birorta mavzu takrorlanganini 
ko’rmadim.

Ammo bu darsliklarni uzviyligini yana bir bor ko’rib chiqshsa maqsadga 
muvofiq bo’lar edi. Sababi mavzularni murakkablashib borish ketma-
ketligi palapartish tarzda olib borilgan. O’quvchi bu tarzda mavzuni 
o’zlashtirishga qiynaladi. 

Taklifim Darslikni faqat o’quvchini yoshiga mos tarzda, psixologik nuqtai 
nazaridan qayta nashr qilishsa maqsadga muvofiq bo’lar edi.                 E’TIBORINGIZ 
UCHUN 
RAHMAT!

Mavzu: Informatika darsliklarining uzviyligi va uzluksizligi

Informatika darsliklaridan 5-sinf V bob va 6-sinf IV bob dagi mavzularni qanchalik uzviy va uzluksiz bog’langanligini tekshirib, tahlil qilishga harakat qilamiz.

5-sinf V bob va mavzular V BOB. GRAFIK MUHARRIRLAR BILAN ISHLASHGrafik muharrir interfeysi va uskunalar paneli Grafik muharrirlarida foto va rasmlarni qayta ishlash Grafik muharrirlarda sodda tasvirlar yaratish Qatlamlar bilan ishlash Grafik muharrirlarda matn bilan ishlash Grafik muharrirlarida sohani belgilash amallari

5-sinf Informatika va AT darsligini V bob mavzularini birma-bir tahlil qilib ko’ramiz.  Grafik muharrirlar interfeysi va uskunalar paneli: Ushbu mavzu asosan Kompyuter grafikasi fani bilan bog’liq bo’lganligi uchun bu yerda asosan Paint, Paint.net va Paint 3D dasturlari ko’rsatilgan. Bu dasturlar ichidan Paint.net dasturi tanlab olinib, uning interfeysi va uskunalar paneli tushuntirilgan.  Grafik muharrirlarda sodda tasvirlar yaratish: Bu mavzu orqali Paint.net dasturida uskunalar paneli imkoniyatlaridan foydalanib, sodda tasvirlarni yaratish va ularga ishlov berish ko’rsatib o’tilgan.

5-sinf Informatika va AT darsligini V bob mavzularini birma-bir tahlil qilib ko’ramiz.  Grafik muharrirlarda matn bilan ishlash: Mavzu orqali o’quvchilar Paint.net dasturida matnlar bilan ishlash ko’nikmalariga ega bo’ladilar va turli xil tasvirlarga matn kiritadilar.  Grafik muharrirlarida sohani belgilash amallari: Ya’ni Paint.net dasturida ma’lum bir sohani belgilab, so’ngra shu sohani qirqib olish amallari bajariladi.