logo

ИННОВАЦИЯЛАРНИ ЖОРИЙ ЭТИШ АСОСИДА ХИЗМАТ КЎРСАТИШ КОРХОНАЛАРИ ФАОЛИЯТИ САМАРАДОРЛИГИНИ ОШИРИШ

Yuklangan vaqt:

19.11.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

862 KB
ИННОВАЦИЯЛАРНИ ЖОРИЙ ЭТИШ АСОСИДА ХИЗМАТ ИННОВАЦИЯЛАРНИ ЖОРИЙ ЭТИШ АСОСИДА ХИЗМАТ 
КЎРСАТИШ КОРХОНАЛАРИ ФАОЛИЯТИ КЎРСАТИШ КОРХОНАЛАРИ ФАОЛИЯТИ 
САМАРА ДОРЛ ИГИНИ ОШИРИШСАМАРА ДОРЛ ИГИНИ ОШИРИШ
1   Хизматлар кўрсатиш со ҳасида инновация ва 
инновацион фаолият нинг иқтисодий моҳияти 
      Инновация   –  бу  янги  ғояларни  излаш, 
маҳсулотларни  яратиш  ва  амалдаги 
маҳсулотни такомиллшатириш, илмий-техник 
ва  технологик  янгиликлар  ва  тадқиқотларни 
амалиётга  жорий  этиш,  ишлаб  чиқариш 
(хизмат  кўрсатиш)  жараёни,  маркетинг,  
меҳнатни  ташкил  этишнинг  замонвий 
услублари  ва  бошқарув  тизимидаги   
ўзгаришларни  ўз  ичига  олган  ҳамда  янгича 
ҳаётий  даврини  амалга  ошириш  жараёни 
сифатида  бозорда  реализация  қилиш  асосида 
талаб  ва  таклиф  мувофиқлигига  эришиш 
босқичини  намоён  қилувчи  фаолият 
натижасидир.
6        Инновацион  фаолият   –  инновацион  ғоя 
ва  ишланмаларни  ташкил  этиш,  ишлаб 
чиқариш  соҳасида  уларнинг  қўлланилиши 
ва  амалга  оширилишини  таъминловчи 
фаолият.  Хизмат  кўрсатиш  соҳасида 
инновацион  фаолиятни  ривожлантириш 
тадбиркорлик  фаолиятининг  мослашувчан 
шакли  сифатида  хизматлар  сифатини 
яхшиланиши ва қулай хизмат турлари билан 
таъминлашга  эришишни  назарда  тутади. 
Айнан  шу  соҳада  ўрта  ва  йирик  бизнесни 
ривожлантиришнинг  асосий  муҳити  бўлган 
янги ғоялар шаклланади.    8Хизмат кўрсатиш соҳасида инновацион фаолиятнинг ривожланишини 
жадаллаштирувчи асосий омиллари    Хизмат кўрсатиш соҳасида инновацион ривожланишни таққослама баҳолаш 
кўрсаткичлари
7Европа Иттифоқида инновацион фаолиятни ифодаловчи кўрсаткичлар тизими
Инсон ресурслари  ривожланиши 
Янги билимлар генератсияси 
Билимлардан фойдаланиш ва уларни узатиш 
Инновацияга йўналтирилган молиялаштириш, бозорлар ва натижалар
Инновация лар га  қилинган харажатлар самарадорлиги          Европа Иттифоқи Комиссиясининг Тадбиркорлик бўйича дирекцияси томонидан 
инновацион фаолиятни баҳолаш кўрсаткичлари гуруҳлари
10Биринчи  гуруҳга   инсон  ресурслари  сони  ва  сифатини  белгиловчи  кўрсаткичлар 
тегишлидир:
-  фан  соҳасида  олий  таълим  муассасалари  битирувчиларининг  барча  ўқув  юртларини 
битирувчиларга нисбатан улуши; 
- илмий даражага эга ходимлар ва дипломи мавжуд муҳандислар улуши; 
- ўрта ва юқори технологияли ишлаб чиқаришларда ишловчилар улуши; 
- юқори технологияли хизматлар соҳасида банд бўлганлар улуши.
Иккинчи гуруҳ  учта кўрсаткични ўз ичига олади:
- илмий-тадқиқот соҳасини бюджетдан молиялаштириш ҳажми (ялпи ички маҳсулотга 
нисбатан %да); 
- хусусий тадбиркорлик томонидан илмий-тадқиқот соҳасини молиялаштириш ҳажми 
(ялпи ички маҳсулотга нисбатан %); 
- бир миллион аҳолига юқори технологияли саноатда қўлланиладиган патентлар сони.    6Европа Иттифоқи Комиссиясининг Тадбиркорлик бўйича дирекцияси томонидан 
инновацион фаолиятни баҳолаш кўрсаткичлари гуруҳлари
11Учинчи гуруҳ  билимларни узатишнинг турли жиҳатлари бўйича ўлчов 
параметрларини ўз ичига олади:
- уй хўжаликларининг инновацион соҳасида фаолият юритаётган кичик ва ўрта 
корхоналар сони; 
- инновацион фаолият билан шуғулланувчи кичик ва ўрта корхоналар; 
- ишлаб чиқариш соҳасидаги инновацион харажатларнинг умумий фойдага нисбати.
Тўртинчи гуруҳ  кўрсаткичлари қўйидагилардан иборат:
- венчур инвестицияларнинг ялпи ички маҳсулотга нисбати %; 
- янги бозорларнинг ялпи ички маҳсулотга нисбатан капиталлашуви даражаси, %; 
- ишлаб чиқариш секторининг умумий бозорида янги маҳсулотларни сотиш улуши, %; 
- ҳар 100 аҳоли сонига тўғри келадиган интернетдан фойдаланувчилар сони; 
- ахборот-коммуникация технологиялари бозори ҳажмини ЯИМдаги улуши, %да; 
- Иқтисодий ҳамкорлик ва ривожланиш ташкилотига аъзо давлатлар умумий ишлаб 
чиқариш ҳажмида юқори технологияли маҳсулотлар улушининг ўзгариши.    7Европа Иттифоқи Комиссиясининг Тадбиркорлик бўйича 
дирекцияси томонидан инновацион фаолиятни баҳолаш 
кўрсаткичлари гуруҳлари
11Бешинчи гуруҳ  хизмат кўрсатиш соҳасида инновацияларга қилинган харажатлар 
самарадорлигини ифодалайди:
-
технологик инновацияларни ўзлаштиришга харажатлар ҳажми; 
-
замонавий хизматларни ишлаб чиқариш ва реализатсия қилишга умумий 
харажатлар ҳажми; 
-
инновацияларни жорий қилиш натижасида хизматлар реализатсиясидан тушим;
-
инновацияларни жорий қилиш натижасида хизматлар реализатсиясидан олинган 
ялпи фойда; 
-
инновациялар рентабеллиги кўрсаткичи.    Хизмат кўрсатиш соҳасида инновацион фаолият самарадорлигини баҳолаш
12Умумий  (интеграл)  самара  (S)  дисконтлаш 
орқали маълум бир даврга ҳисобланган ҳисобот 
давридаги  эришилган  натижалар  ва  қилинган 
сарф-харажатлар  ўртасида  фарқни  билдиради. 
Ушбу кўрсаткич қуйидагича аниқланади:
бу ерда: Т – ҳисобот даври; K
t  – t - йилдаги 
эришгилган  натижа;  Х
t   -  t  –  йилда 
инновациялар  учун  сарф-харажатлар;             
а
t  – дисконтлаш коэффициенти. Инновациялардан  олинган  рентабеллиги 
( R
i )  конкрет  даврда  олинган  даромадларни 
ушу  даврдаги  қилинган  сарф-
харажатларга  нисбати  орқали 
аниқланадиган  кўрсаткич.  Бу  кўрсаткич 
қуйидагича аниқланади:		
		
	
T
t	
T
t	
t	t	t	t	i	a	K	a	D	R	
0	0	
/
бу  ерда:  D
t  –  t  –  даврда  олинган 
даромад;  K
t  –  t  -  даврдаги  инновацион-
инвестицияларга  қилинган  харажатлар 
миқдори.     Хизмат кўрсатиш соҳасида инновацион фаолият самарадорлигини баҳолаш
13Харажатларни қоплаш даври (Т) ўрта йиллик 
пул  даромадлари  ҳажмини  дисконтлашга 
инновацияларда  дастлабки  инвестициялар 
нисбатини назарда тутади.D
K	
T	
бу ерда: К – инновацияларга дастлабки 
инвестициялар; 
D  – ўрта йиллик пул даромадларини 
дисконтлаш. Ишлаб  чиқариш  (хизмат  кўрсатиш) 
ҳажми  бирлигига  инновацияларни 
ўзлаштиришга  харажатлар 
таъсирининг омилли модели	F
F	
L
L	
F
L	
F
L	1	
1	1
1			
бу  ерда:  L  –  маҳсулот  (хизмат)ларни  ишлаб 
чиқаришга  қилинган  сарф-харажатлар;  F  – 
барча  маҳсулот  (хизмат)ларни  реализациядан 
олинган  тушум;  L
1  –  инновацияларни 
ўзлаштиршга  харажатлар;  F
1  – 
инновацияларни  жорий  қилиш  орқали 
маҳсулот (хизмат)лар реализациясидан тушум.      Хизмат  кўрсатиш  корхоналарида  инновацион  фаолиятни  интеграл  баҳолаш  усули  инновациялар 
ҳолатининг  сифат  хусусиятларини  паст  (0≤  Ik  <0,33),  ўрта  (0,34≤  Ik  <0,80)  ва  юқори  (0,81≤  Ik  <1,00) 
даражали  гuрuҳларга  табақалаштириш  ҳамда  корxона  инновацион  ривожланишининг  реал  динамикасини 
аниқлаш асосида такомиллаштирилган.
              Хизмат  кўрсатиш  корхоналарида  инновацион  фаолиятни  баҳолашнинг  интеграл  кўрсаткичини  аниқлаш 
усулида  тўртта  компонент  ҳисоблаб  чиқилади  ва  уларнинг  вазн  коеффитсиентлари  қайта  ҳисоблаб  чиқилади. 
Ҳисобланган кўрсаткичлар асосида интеграл кўрсаткич (I
k ) қуйидаги формула бўйича ҳисобланади .
                                                                                                                                   (1)
бу  е рда :      I
i  –  интеллектуал компонентнинг к ў рсаткичи ;
                    I
it  – илмий тадқиқот компоненти кўрсаткичи; 
I
icht  – ишлаб чиқариш-техник компонент кўрсаткичи; 
I
m  – молиявий кўрсаткич компоненти.
Мазкур компонентлар (I
i , I
it , I
icht , I
m ) қуйидаги формула асосида ҳисобланади: 
                                                                                                                                    (2)
бу ерда:  k
i  – юқорида келтирилган гуруҳларда кўрсаткичларнинг қиймати;
          n  – гуруҳлардаги кўрсаткичлар сони. ТАДҚИҚОТНИНГ 2-ИЛМИЙ ЯНГИЛИГИ 
14m	icht	it	i	k	I	I	I	I	I					
n	K	I	i	
n
i	/)	(	1			    Хизмат кўрсатиш корхоналарида инновацион фаолиятни баҳолашнинг 
интеграл кўрсаткичи тавсифи
1 5Даражаси Инновациялар қийматининг 
(диапазони) оралиғи Корхонада баҳоланаётган даврда инновациялар ҳолатининг 
сифат хусусиятлари
Юқори 
H I
k =1
Корхона Инновацион ривожланишининг энг яхши ҳолати
0,81≤ I
k  <1,00 Корхонада Инновацион салоҳиятнинг аъло даражадаги 
ҳолати
Ўрта  
M 0,63≤ I
k  <0,80
Корхонада Инновацион салоҳиятнинг яхши ҳолати
0,34≤ I
k  <0,66
Инновацион салоҳиятнинг қониқарли ҳолати
I
k = 0,34 Инновацион салоҳиятни йўл қўйилиши мумкин бўлган 
минимал даражаси
Паст  
L 0,20≤ I
k  <0,33
Инновацион салоҳиятнинг ёмон ҳолати
0≤ I
k  <0,20 Интеграл кўрсаткичнинг бундай қийматида корхона 
нобарқарор ҳисобланади    “ САМАРҚАНД ХОЛИС ФАЙЗ САВДО” МЧЖни 2021-2023 йилларда
 инновацион фаолиятининг интеграл кўрсаткичи ҳисоби
1 6Кўрсаткичлар 2021 - й. 2022 - й. 2023 - й.
I
i 1,21 1,24 1,26
  I
it 0,558 0,567 0,601
    I
icht 0,6 0,6 0,6
  I
m 0,3 0,3 0,4
I
k 0,67 0,68 0,71    Иннова ц ион жараёнларни бошқариш тизими параметрларини 
шакллантиришнинг асосий шартлари
1 7- хизматлар бозорининг ҳолати;
- хизмат кўрсатиладиган бозор  сегментларининг хусусиятлари;
- таклиф этилаётган ечимларнинг ўзига хос хусусиятлари;
- рақобатнинг кучлилиги, шу жумладан халқаро даражада;
- қонунчилик нормалари ва чекловлари;
- меҳнат бозори;
- кредит сиёсати ва капитал бозори;
- талабнинг ўзгариши;
- технологияларнинг ўзгариши;
- экологик стандартлар;
- ижтимоий талаблар
  - кўлами;
- хизмат кўрсатиш соҳаси корхоналари;
- бажариладиган иш турлари;
- маданият ва имидж;
- ахборот-коммуникация тизими;
- бошқарув услуби;
- ташкилий тузилма;
- режалаштириш тизими;
- назорат қилиш тизими;
- кадрлар малакаси;
- мотиватсия тизими .
Мақсадлар тизимини шакллантириш ,  Асосий 
стратегияни ишлаб чиқиш ва Стратегик режа
Инновацион стратегиянинг ўзига хос хусусиятлари
Инновацион жараёнларни бошқариш тизимининг 
параметрлари 
Корхонанинг 
инновацион 
салоҳияти
Инновацион жараённинг 
босқичлари Молиявий хавфсизликТашқи муҳит  параметрлари Ички муҳит параметрлари                          Инновацияларнинг  бозор  жозибадорлигини  баҳолаш,  инновацион  лойиҳани 
жорий  этиш  имкониятларини  аниқлаш,  инновацияга  қилинган  харажатлар 
самарадорлиги  ҳамда  корхона  фаолиятига  инновацион  лойиҳа  таъсирини 
баҳолаш  алгоритмларини ишлаб чиқиш  асосида корхонада  инновацион  лойиҳани 
реализатсия қилиш модели ишлаб чиқилди.
                  Тадқиқот  жараёнида  хизмат  кўрсатиш  корхонасида  инноватсион  лойиҳани  реализатсия 
қилиш  босқичлари  ва  уни  самарадорлигини  баҳолаш  усуллари  тадқиқ  этилди.  Бизнинг 
фикримизча,  инноватсион  лойиҳани  реализатсия  қилиш  тўрт  босқичда,  яъни  тадқиқот, 
конструктив,  тижорат  ва  дистрибутив  босқичларда  амалга  оширилди.  Хизмат  кўрсатиш 
корхонасида  инноватсион  лойиҳани  реализатсия  қилиш  босқичлари  қуйидаги  асосий 
босқичлар  билан  тавсифланади:  ИТТКИ,  хизматларни  ишлаб  чиқаришни  амалга  ошириш, 
инноватсион  хизматни  илгари  суриш,  инноватсион  хизматга  бўлган  ҳуқуқларни  реализатсия 
қилиш. ТАДҚИҚОТНИНГ 3-ИЛМИЙ ЯНГИЛИГИ 
22    Хизмат кўрсатиш корхонасининг инновацион фаолиятини бошқариш алгоритми
24Биринчи  босқичда  хизмат  кўрсатиш  корхонасининг  инновацион  хизматни  яратиш  билан 
боғлиқ  ғоялари  жозибадорлик  тамойили  асосида  танланади.  Тадқиқотлар  шуни 
кўрсатмоқдаки,  истеъмолчиларнинг  аксарияти  биринчи  босқичда  потенсиал  уларнинг  бозор 
сегментлари  нуқтаи  назаридан  янги  маҳсулот  (хизмат)га  бўлган  талабни  аниқлаш  учун 
дастлабки бозор тадқиқотини ўтказиш зарурлигини таъкидлайдилар.
Иккинчи  босқичда  конструктив   босқич   бўлиб,  унда  технология  ишлаб  чиқилади  ва 
такомиллаштирилади, янги маҳсулот (хизмат)нинг прототипи яратилади ҳамда уни потенсиал 
истеъмолчилар  билан  синаб  кўриш  мумкин.  Ушбу  босқичнинг  асосий  вазифаси, 
мутахассисларнинг  фикрига  кўра,  зарур  ресурслар  мавжудлигида  ифодаланган  лойиҳани 
амалга ошириш учун корхонанинг тайёргарлик даражасини аниқлашдан иборатдир..
Учинчи  босқичда  Инновацион  лойиҳани  амалга  оширишнинг  навбатдаги  тижорат 
босқичида  хизмат  кўрсатиш  корхонасида  янги  маҳсулот  (хизмат)ни  ишлаб  чиқаришни 
ташкил  этиш  ва  уни  бозорга  олиб  чиқиш  бўйича  турли  тайёргарлик  ишларини  олиб  бориш 
режалаштирилади.  Мутахассисларнинг  таъкидлашича,  ушбу  босқичда  юқорида  тавсифланган 
жараёнлар  билан  боғлиқ  корхонанинг  капитал  қўйилмаларининг  самарадорлигини  баҳолаш 
муҳим аҳамиятга эга.    Хизмат кўрсатиш корхонасининг инновацион фаолиятини бошқариш 
алгоритми
25Тўртинчи  босқичда  Инновацион  лойиҳани  амалга  оширишнинг  тўртинчи, 
дистрибутив  босқичи  корхона  миқёсида  янги  маҳсулот  (хизмат)  ишлаб  чиқаришни 
йўлга  қўйиш  ва  янги  маҳсулот  (хизмаат)ни  оммалаштириш  тизимини  шакллантириш 
билан  тавсифланади.  Таҳлил  натижаларига  кўра,  ушбу  босқичда  амалга  оширилган 
тадбирлар  корхона  фаолиятига  сезиларли  таъсир  кўрсатади.  Шу  муносабат  билан, 
тўртинчи  босқичда  мутахассислар  янги  ёки  такомиллаштирилган  технологиянинг 
корхона  фаолиятини  тавсифловчи  кўрсаткичларга  таъсирини  баҳолаш  усулини 
таклиф қилдилар.     17Моделнинг сифати ва аҳамиятини текшириш мезонлари
Кўп омилли 
коррелятсия 
коеффициенти
R Кўп омилли 
детерминация 
коеффициенти
  R -квадрат Корректлаштирилг
ан
R -квадрат Баҳолаш-нинг 
стандарт хатоси F -ҳақи-қий P - қиймат D W
0 , 9 99 0 , 999 0 , 999 191,5 5472,14
0, 0 23 2,13
Чизиқли регрессион моделга киритилган аҳамиятли омиллар
  Стандартласҳтирилма-ган 
коеффициентлар Стандартласҳ-тирилган 
коеффициентлар
t- мезон P - миқдор
а Стандарт хато Бета
(Константа) -419,25 3,23 0, 13 1,2 0, 0 3
Х
2 5,35 1,48 0,041 3,6 0, 001
Х
3 0,17 0,09 0 , 007 2,7 0, 1
Х
5 0,06 0,59 0 ,042 4,74 0, 002
Х
7 0,53 0,22 0,037 5,14 0,0 21    Инновацион  лойиҳалар 
портфелини  шакллантириш 
ҳамда  ривожланишнинг  устувор 
йўналишларини  ҳисобга  олган 
ҳолда  хизмат  кўрсатиш 
корхоналарида  инновацион 
фаолиятни  бошқариш  тизимини 
такомиллаштиришга 
йўналтирилган  дастурни 
шакллантириш  бўйича  тавсиялар 
ишлаб чиқилган. Ушбу  таклиф дан   Ўзбекистон 
Республикаси  Савдо-саноат  палатаси  томонидан 
“2023-2024  йилларда  хизмат  кўрсатиш  соҳасида 
тадбиркорлик  фаолиятини  ривожлантириш” 
дастурини тайёрлашда фойдаланилган. 
(Савдо-саноат  палатасининг  2023  йил 
18 ноябрдаги 11/02-15-286-сон маълумотномаси) .
  Ушбу  таклифдан  фойдаланиш 
инновацион  фаолиятга  ажратилган  ресурслардан 
фойдаланиш  самарадорлигини  таъминловчи 
қарорларни  қабул  қилишнинг  амалий 
воситаларини  шакллантиришнинг  иқтисодий 
асосланганлик  даражасини  1,5  марта  ошириш 
имконини берган .ТАДҚИҚОТНИНГ 4-ИЛМИЙ ЯНГИЛИГИ 
26    Корхонада инновацион фаолиятни ташкил этиш йўналишлари
27Иннова ц ион 
стратегияни 
шакллан-
тириш
Ички ва ташқи 
корхоналарни 
ташкил этиш
Корхонанинг 
иннова ц ион 
фаолиятини 
ташкил этиш
Билимларни 
бошқариш 
усулларидан 
фойдаланиш Кичик ижодий 
гуруҳларнинг 
фаолияти Ижодкорликни 
рағбатланти-
риш          Хизмат кўрсатиш корхонасини ривожлантиришнинг инновацион 
стратегияларини ишлаб чиқиш ва амалга ошириш жараёни
28Ташқи муҳитни таҳлил қилиш Ички муҳитни таҳлил қилиш
Хизмат кўрсатиш корхонаси стратегияси
Инновацион стратегиянинг табиати
Умумий 
стратегиянинг бир 
қисми сифатида 
режалаштириш Иннова ц ион 
ривожланиш 
режаларини 
ишлаб чиқиш Таркибий 
ўзгаришларни 
амалга ошириш Бюджет 
шаклланиши    Инновацион жараёнларни бошқариш тизими параметрларини 
шакллантиришнинг асосий шартлари
2 9- хизматлар бозорининг ҳолати;
- хизмат кўрсатиладиган бозор  сегментларининг хусусиятлари;
- таклиф этилаётган ечимларнинг  ў зига хос хусусиятлари;
- рақобатнинг кучлилиги, шу жумладан халқаро даражада;
- қонунчилик нормалари ва чекловлари;
- меҳнат бозори;
- кредит сиёсати ва капитал бозори;
- талабнинг ўзгариши;
- технологияларнинг ўзгариши;
- экологик стандартлар;
- ижтимоий талаблар. - кўлами;
- хизмат кўрсатиш соҳаси корхоналари;
- бажариладиган иш турлари;
- маданият ва имидж;
- ахборот-коммуника ц ия тизими;
- бошқарув услуби;
- ташкилий тузилма;
- режалаштириш тизими;
- назорат қилиш тизими;
- кадрлар малакаси;
- мотиватсия тизими .
Мақсадлар тизимини шакллантириш, Асосий стратегияни ишлаб чиқиш
С тратегик режа
Инновацион стратегиянинг ўзига хос хусусиятлари
Иннова ц ион жараёнларни бошқариш тизимининг параметрлариКорхонанинг 
инновацион салоҳияти
Иннова ц ион жараённинг босқичлари Молиявий хавфсизликТашқи муҳит параметрлари
Ички муҳит параметрлари

ИННОВАЦИЯЛАРНИ ЖОРИЙ ЭТИШ АСОСИДА ХИЗМАТ ИННОВАЦИЯЛАРНИ ЖОРИЙ ЭТИШ АСОСИДА ХИЗМАТ КЎРСАТИШ КОРХОНАЛАРИ ФАОЛИЯТИ КЎРСАТИШ КОРХОНАЛАРИ ФАОЛИЯТИ САМАРА ДОРЛ ИГИНИ ОШИРИШСАМАРА ДОРЛ ИГИНИ ОШИРИШ 1

Хизматлар кўрсатиш со ҳасида инновация ва инновацион фаолият нинг иқтисодий моҳияти Инновация – бу янги ғояларни излаш, маҳсулотларни яратиш ва амалдаги маҳсулотни такомиллшатириш, илмий-техник ва технологик янгиликлар ва тадқиқотларни амалиётга жорий этиш, ишлаб чиқариш (хизмат кўрсатиш) жараёни, маркетинг, меҳнатни ташкил этишнинг замонвий услублари ва бошқарув тизимидаги ўзгаришларни ўз ичига олган ҳамда янгича ҳаётий даврини амалга ошириш жараёни сифатида бозорда реализация қилиш асосида талаб ва таклиф мувофиқлигига эришиш босқичини намоён қилувчи фаолият натижасидир. 6 Инновацион фаолият – инновацион ғоя ва ишланмаларни ташкил этиш, ишлаб чиқариш соҳасида уларнинг қўлланилиши ва амалга оширилишини таъминловчи фаолият. Хизмат кўрсатиш соҳасида инновацион фаолиятни ривожлантириш тадбиркорлик фаолиятининг мослашувчан шакли сифатида хизматлар сифатини яхшиланиши ва қулай хизмат турлари билан таъминлашга эришишни назарда тутади. Айнан шу соҳада ўрта ва йирик бизнесни ривожлантиришнинг асосий муҳити бўлган янги ғоялар шаклланади.

8Хизмат кўрсатиш соҳасида инновацион фаолиятнинг ривожланишини жадаллаштирувчи асосий омиллари

Хизмат кўрсатиш соҳасида инновацион ривожланишни таққослама баҳолаш кўрсаткичлари 7Европа Иттифоқида инновацион фаолиятни ифодаловчи кўрсаткичлар тизими Инсон ресурслари ривожланиши Янги билимлар генератсияси Билимлардан фойдаланиш ва уларни узатиш Инновацияга йўналтирилган молиялаштириш, бозорлар ва натижалар Инновация лар га қилинган харажатлар самарадорлиги

Европа Иттифоқи Комиссиясининг Тадбиркорлик бўйича дирекцияси томонидан инновацион фаолиятни баҳолаш кўрсаткичлари гуруҳлари 10Биринчи гуруҳга инсон ресурслари сони ва сифатини белгиловчи кўрсаткичлар тегишлидир: - фан соҳасида олий таълим муассасалари битирувчиларининг барча ўқув юртларини битирувчиларга нисбатан улуши; - илмий даражага эга ходимлар ва дипломи мавжуд муҳандислар улуши; - ўрта ва юқори технологияли ишлаб чиқаришларда ишловчилар улуши; - юқори технологияли хизматлар соҳасида банд бўлганлар улуши. Иккинчи гуруҳ учта кўрсаткични ўз ичига олади: - илмий-тадқиқот соҳасини бюджетдан молиялаштириш ҳажми (ялпи ички маҳсулотга нисбатан %да); - хусусий тадбиркорлик томонидан илмий-тадқиқот соҳасини молиялаштириш ҳажми (ялпи ички маҳсулотга нисбатан %); - бир миллион аҳолига юқори технологияли саноатда қўлланиладиган патентлар сони.