logo

Issiq iqlim mintaqalaridagi tabiat zonalari

Yuklangan vaqt:

15.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

7597.1748046875 KB
Issiq iqlim mintaqalaridagi 
tabiat zonalari Subtropik mintaqaning tabiat zonalari
•
Yevrosiyoning subtropik mintaqalarida qattiq bargli doimiy yashil 
o‘rmonlar va butazorlar, subtropik aralash o‘rmonlar, subtropik 
chalacho‘l hamda cho‘llar zonalari shakllangan.    Subtropik o‘rmonlar va  butazorlar zonasi
•
Subtropik o‘rmonlar va  butazorlar zonasi Yevrosiyoning O‘rta 
dengiz sohillari bo‘ylab joylashgan. Bu yerda yoz quruq va issiq, 
qish iliq (o‘rtacha harorat +5 +7 ° С)  hamda seryomg‘ir.Shuning 
uchun o‘simliklar vegetatsiyasi yil bo‘yi davom etadi.Yashil 
o‘simliklar tagida hosildor jigarrang tuproqlar rivojlangan.Past 
bo‘yli daraxtlar, mayda bargli tosh eman, yertut daraxti,mirta va 
boshqalar ko‘p tarqalgan. Madaniy o‘simliklardan anjir, anor, 
uzum, zaytun va sitrus mevalari yetishtiriladi.   Subtropik sernam musson o‘rmonlar zonasi
•
Bu zona Yevrosiyoning janubi sharqida musson iqlim ta’sirida hosil 
bo‘lgan.Bu yerda yoz nihoyatda sernamligi, qish esa quruqligi va 
salqinligi bilan ajralib turadi. Sernam o‘rmonlar uchun kameliya, 
kamforali dafna, paporotnik daraxtlari xosdir. Hayvonot olamida 
panda, qoplon, gibbon (maymun),  tapir, piton ilonlari uchraydi.  Subtropik chalacho‘l va cho‘l zonalari
•
Bu zonalar mo‘tadil mintaqa cho‘llaridan farq qilib, yozi ancha issiq, 
yomg‘ir kam yog‘adi. Lekin mo‘tadil mintaqaning cho‘l o‘simliklari 
bilan o‘xshashligi bor. Bu mintaqadagi cho‘l va chalacho‘llarni quruq 
subtropik cho‘llari deb ham ataladi.  Nam subtropik mintaqasiga Qora 
dengiz qirg‘oqlari ti р ik misoldir. Quruq subtropik mintaqasiga 
moslashgan oq va qora saksovullar, shuvoq, yantoq,qum majnuntoli, 
erta bahorda lolaqizg‘aldoqlar, iloq kabi o‘simliklar o‘sadi. 
Hayvonlardan jayron, sayg‘oq,  turli kaltakesaklar va  ilonlar, 
kemiruvchilar, cho‘l burguti, kalxat, yovvoyi kaptarlar, toshbaqa, 
quyon, tulki, turli qushlar yashaydi. Bular O‘zbekiston cho‘llari uchun 
ham xos.    Tropik mintaqaning tabiat zonalari
•
Tropik mintaqada chalacho‘l va cho‘l zonalari hamda savannalar 
mavjud. Mo‘tadil va subtropik mintaqalarning chalacho‘l va 
cho‘llariga nisbatan bu yerda harorat juda yuqori (iyulning o‘rtacha 
harorati +30 °C ga teng), yog‘ingarchilik esa nihoyatda kam bo‘ladi. 
Arabiston yarimorolidagi Rub al-Xali qumli cho‘li eng quruq va issiq 
joy hisoblanadi. O‘simlik va hayvonlari kam. Arabiston cho‘llarida 
yovvoyi eshak — onagr, uchqur kiyik, yirtqichlardan sirtlon va 
chiyabo‘rilar uchraydi. Rub al-Xali cho`li Tropik savannalar zonasi
•
Baland bo‘yli g‘allagulli o‘simliklar, siyrak 
o‘rmonlarda daraxtlardan sal (balandligi 30 — 35 
m),tik,  akatsiya va palmalar o‘sadi. Subekvatorial 
mintaqaga borgan sari savannalarda yog‘ingarchilik 
miqdori ortib boradi.O‘rmonlar maydoni ham 
kengayib boradi.  Subekvatorial mintaqaning tabiat zonalari
•
Bu mintaqah savannalar va fasliy nam o‘rmonlar zonasidan tarkib 
topgan.Savannalar Hindiston va Hindixitoy yarimorollarida joylashgan. 
Afrika savannalariga o‘xshab ketadi. Bu yerda ham o‘t o‘simliklar, 
daraxtlar (palma), paporotniklar, akatsiya, mangra (Gang deltasida) 
o‘sadi. Hindixitoy yarimorolida bambuklar ko‘p.Hayvonlardan  fil, 
maymun, yo‘lbars, panda, qoplon, jayron,timsoh, ilon va turli qushlar 
mavjud    Subekvatorial fasliy nam o‘rmonlar zonasi
•
Subekvatorial fasliy nam o‘rmonlar zonasi daraxt turlariga juda boy. 
Zona hududida qish juda iliq bo‘ladi. Yanvarning o‘rtacha harorati 
+15 +18 °C ga teng. Hayvonot dunyosi xilma-xil. Hindistonda va 
Shri-Lanka orolida hozir ham yovvoyi fillarni uchratish mumkin. Qalin 
o‘rmonlarda maymunlarning bir necha turlari yashaydi.  Ekvatorial mintaqaning tabiat zonasi
•
Yevrosiyoning ekvatorial mintaqasida bitta tabiat zonasi — ekvatorial 
nam o‘rmonlar zonasi shakllangan. Bu zona Malakka yarimorolida va 
ko‘proq orollarda joylashgan. Ekvatorial nam o‘rmonlar zonasi boshqa 
zonalardan yil bo‘yi namgarchilikning ko‘pligi, haroratning deyarli bir 
xilligi bilan ajralib turadi. Ekvatorial nam o‘rmonlarda ferralit-laterit 
tuproqlar hosil bo‘ladi. Ular ko‘p yarusli qalin o‘rmonlar bilan 
qoplangan. O‘simlik qoplami turlarga boy. Malakkaning o‘zida 7,5 ming 
tur o‘simlik uchraydi.Yovvoyi buqa, karkidonlar, orangutan maymunlar 
zonaga xos hayvonlardir.

Issiq iqlim mintaqalaridagi tabiat zonalari

Subtropik mintaqaning tabiat zonalari • Yevrosiyoning subtropik mintaqalarida qattiq bargli doimiy yashil o‘rmonlar va butazorlar, subtropik aralash o‘rmonlar, subtropik chalacho‘l hamda cho‘llar zonalari shakllangan.

Subtropik o‘rmonlar va butazorlar zonasi • Subtropik o‘rmonlar va butazorlar zonasi Yevrosiyoning O‘rta dengiz sohillari bo‘ylab joylashgan. Bu yerda yoz quruq va issiq, qish iliq (o‘rtacha harorat +5 +7 ° С) hamda seryomg‘ir.Shuning uchun o‘simliklar vegetatsiyasi yil bo‘yi davom etadi.Yashil o‘simliklar tagida hosildor jigarrang tuproqlar rivojlangan.Past bo‘yli daraxtlar, mayda bargli tosh eman, yertut daraxti,mirta va boshqalar ko‘p tarqalgan. Madaniy o‘simliklardan anjir, anor, uzum, zaytun va sitrus mevalari yetishtiriladi.