logo

Issiq iqlim mintaqalari

Yuklangan vaqt:

15.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

7414.4833984375 KB
Issiq iqlim mintaqalari Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм   Yevrosiyoning issiq iqlim mintaqalari subtropik, tropik, 
subekvatorial (2 tadan) va ekvatorial iqlim 
mintaqalaridan iborat.
subtropik
tropik
subekvatorial
ekvatorial 
subekvatorial   Subtropik iqlim mintaqasi  
Materikning g‘arbidagi 
Pireney yarimorolidan 
to Tinch okean 
sohiligacha bo‘lgan 
qismini egallaydi. 
Yozda tropik havo, 
qishda esa mo‘tadil 
havo massalari 
hukmronlik qiladi.              Materik ichkarisida yozda tropik havo massalari 
ta’sirida harorat +30 +35 °C gacha ko‘tariladi, havo 
ochiq bo‘ladi, yomg‘ir juda kam yog‘adi.     O‘rta dengiz sohillarida qish iliq bo‘ladi. Yomg‘ir tez-
tez yog‘ib turadi, havoning o‘rtacha harorati hamma 
joyda 0 °C dan yuqori. Shuning uchun o‘simliklar 
vegetatsiyasi (o‘sishi) yil davomida to‘xtamaydi.     Yomg‘irni Atlantika okeanidan esadigan g‘arbiy nam 
shamollar keltiradi. Bu subtropik iqlim tipi O‘rta 
dengizbo‘yi iqlimidir  (4-B).  Gruziyaning Qora dengiz 
sohillarida ham nam subtropik iqlim tarkib topgan.     G‘arbdan sharqqa, materik ichkarisi tomon borgan sari havoning 
namligi kamayib, kontinentalligi orta boradi. Natijada subtropik 
mintaqaning o‘rta qismida  subtropik kontinental iqlim  tarkib 
topadi. Bu yerda yoz juda issiq va quruq, qish esa ancha sovuq 
bo‘ladi. Yog‘ingarchilik kam, 100 — 150 mm atrofida yog‘adi.    O‘rta Osiyoning janubiy qismlari iqlimi ana shunday 
iqlimga to‘g‘ri keladi. Ozarbayjonning Kaspiybo‘yi 
tekisliklari, Turkmaniston, O‘zbekistonning janubi 
quruq subtropik hududga kiradi. 
1
2 3      Materikning sharqiy — Tinch okean sohilidagi subtropik 
mintaqada mavsumiy shamollar ta’sirida  subtropik musson iqlimi 
vujudga keladi.  Yozda okeandan esadigan havo massalari ko‘p 
miqdorda namgarchilik keltiradi. Qishda materikning ichki 
qismidan sovuq havo esadi va harorat 0 °C gacha pasayishi 
mumkin.   Tropik iqlim mintaqasi
Arabiston yarimoroli, 
Eron tog‘ligi va Hind 
daryosi havzasini 
egallaydi. 
Mintaqaning janubida 
yil davomida quruq va 
issiq kontinental tropik 
havo massalari tarkib 
topadi. 1 2
3       Yozi juda issiq (+30 +35 °C), qishi iliq (+18 +24 °C) 
bo‘lib, 500 — 1000 mm atrofida yog‘in yog‘adi.    Subekvatorial iqlim mintaqasi  
Hindiston 
yarimorolining 
markaziy va sharqiy 
qismidan Tinch 
okeanga qadar davom 
etadi. Xitoyning 
janubiy qismi (25° sh. 
k. gacha), Filippin 
orollari ham shu 
mintaqaga kiradi. 1
2       Bu hududlarga musson iqlim tipi xos. Yog‘in ko‘p 
yog‘adi. Yer sharining eng ko‘p yog‘in yog‘adigan joyi 
bo‘lgan Cherrapunjada yillik yog‘in 12 000 mm dan 
oshadi.    Ekvatorial iqlim mintaqasi
Shri-Lanka oroli 
bilan Malakka 
yarimorolining 
janubiy qismlari 
hamda Osiyoning 
janubi sharqidagi 
orollarni qamrab 
oladi. 31
2       Bu mintaqada yil davomida harorat yuqori (+24 °C), 
yog‘in mo‘l (3 000 mm dan ko‘p) bo‘ladi.    Janubiy subekvatorial mintaqaga
Yava orolining yarmi 
va undan sharqdagi 
orollar, Yangi 
Gvineya orolining 
janubi g‘arbi kiradi. 
Iqlimi ekvatorial 
mintaqa iqlimiga 
o‘xshash. Faqat 
yog‘inlar miqdori 
biroz kam (1 000 —
  2 500 mm). 1 2      Demak, Yevrosiyoda 
beshta issiq iqlim 
mintaqasi shakllangan 
bo‘lib, subtropik 
mintaqa nisbatan eng 
ko‘p maydonni 
egallasa, janubiy 
subekvatorial mintaqa 
Osiyoda kam 
maydonda 
shakllangan.•
Subtropik
                Subekvatorial       ©  Foydalanilgan adabiyotlar:
•
A. Soatov, A. Abulqosimov, M. Mirakmalov. – 
Geografiya (Materiklar va okeanlar tabiiy 
geografiyasi), umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 6- 
sinfi uchun darslik – Toshkent: „O‘qituvchi“,  2005 , 
2017/  www.eduportal.uz  
•
Atlas, Geografiya 6-sinf, 2020-yil

Issiq iqlim mintaqalari Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм

Yevrosiyoning issiq iqlim mintaqalari subtropik, tropik, subekvatorial (2 tadan) va ekvatorial iqlim mintaqalaridan iborat. subtropik tropik subekvatorial ekvatorial subekvatorial

Subtropik iqlim mintaqasi Materikning g‘arbidagi Pireney yarimorolidan to Tinch okean sohiligacha bo‘lgan qismini egallaydi. Yozda tropik havo, qishda esa mo‘tadil havo massalari hukmronlik qiladi.

Materik ichkarisida yozda tropik havo massalari ta’sirida harorat +30 +35 °C gacha ko‘tariladi, havo ochiq bo‘ladi, yomg‘ir juda kam yog‘adi.

O‘rta dengiz sohillarida qish iliq bo‘ladi. Yomg‘ir tez- tez yog‘ib turadi, havoning o‘rtacha harorati hamma joyda 0 °C dan yuqori. Shuning uchun o‘simliklar vegetatsiyasi (o‘sishi) yil davomida to‘xtamaydi.