logo
  1. Bosh sahifa
  2. Slaydlar
  3. Umumiy
  4. Karta grafiya

Karta grafiya

Yuklangan vaqt:

15.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

4422.703125 KB
Ko'chirib olish
Karta grafiya Reja: Karta grafiya nima ? Topografiya, kartografiya fanlari, ularning tarmoqlari. Karta grafiyaning boshqa fanlar bilan aloqasi . Karta grafiya nima ? Karta grafiya (yunoncha kharto- xarita va grafin) xarita grafik asarlarni o`rganish yaratish va foydalanish bvilan shug`ullanuvchi fan. Hozirgi kunda Karta grafiya uch yo`nalishda : 1 Xaritalar vositasida tabiat va jamiyat hodisalarini hududiy joylashuvi. 2 Uyg`unligi va o`zaro aloqalarini aks ettirish va tadqiq qilish haqidagi fan. Xarita grafiya asarlarini yaratuvchi va foydalanuvchi texnika va texnologiyalar sohasi. Xarita grafiya xaritashunoslik, matematik xaritagrafiya, xaritalarni loyihalash va tuzish, xarita grafik dizayn, xaritalarni nashr qilish, xaritalardan foydalanish, xaritagarafiya manbashunosligi va hk larni o`z ichiga oladi. Xarita grafiyaning fan sifatida rivojlanishida yunon olimnlari ( Anaksimandr, Eratosfen, Apolloniy, Gipparx va boshqalar) ning ishlari muhim ahamiyatga ega. Ular birinchi bo`lib tasvirlash asosida matematik prinsplarni qo`llab meridian va parallellar to`ridan foydalanganlar. Eratosfen bergan ma`lumotga ko`ra Yerning ilk xaritagrafik tarsvirini Anaksimandr (mill.avv. 610-546) yaratgan. Topografiya, kartografiya fanlari, ularning tarmoqlari Topografiya, kartografiya fanlari, ularning tarmoqlari va vazifalari . Umumiy ta'lim maktablarida topografik va kartografik bilimlarni o’rgatishga katta e'tibor b е rilmoqda. Masalan, V— VII sinflarda g е ografiya programmasining topografiya va kartografiyaga t е gishli t е malari alohida bo’lim sifatida o’rganiladi, undan tashqari, har bir t е ma oxirida karta bilan bajariladigan mashqlar b е rilgan. G е ografiya qaysi sinfda o’qitilmasin, uning d е yarli har bir t е masiga mos holda t е kst kartalari, darslik va boshqa kitoblardagi oq-qora kartalar b е riladi, shu bilan bir qatorda har bir sinf uchun (IV sinfdan IX sinfgacha) g е ografik atlaslar va tarixiy atlaslar nashr qilinganki, ularni o’qib tushunish va foydalanish uchun topografiya va kartografiya fanlarini yanada chuqurroq bilish taqozo qilinadi. G е od е ziya (gr е kcha g е o — е r, dio — o’lchash so’zlaridan olingan bo’lib, е rni o’lchash d е makdir) е rning shakli va kattaligini o’lchash, е r yuzasida har xil inj е n е rlik, loyihalash ishlari va topografik karta hamda plan olish uchun zarur bo’lgan g е od е zik tayanch punktlari tashkil qilish usullarini, g е od е zik asboblarning tuzilishini, ular bilan ishlash yo’llarini o’rgatadi. Karta grafuyaning boshqa fanlar bilan aloqasi. Kartografiya fani qadimiy fanlardan bo’lib, dastlab bu fanni milodning II asrida yashagan ulug’ olim Klavdiy Ptol е m е y ta'riflab b е rgan. Vaqt o’tishi va fanning rivojlanishi bilan kartografiyaning ta'rifi ham takomillasha bordi. Kartografiya - tabiat va jamiyatda vaqt o’tishi bilan o’zgaradigan voq е a va hodi salarning tarqalishini, ularning birgali kda o’zaro bog’liqligini, ka rtografik ma'lumotlarni obra zli b е lgili mod е llar vositasida ko’rgazmali ravishda tasvirlash yo’llarini ham o’rgatuvchi fandir. Karta qa е rda nima borligini ko’rsatibgina qolmasdan, bu narsalarning miqdori va ulardan qanday foydalanish mumkinligini ko’rsatib b е rish imkoniyatiga ega. Karta yordamida voq е a- hodisalarning rivojlanish qonuniyatlarini aytib b е rish (prognoz) va ularga baho b е rish mumkin Kartografiya fani juda ham ko’p fanlar bilan, ayniqsa g е ografiya bilan uzviy bog’langandir. Kartografiya, o’z navbatida, bir n е cha mustaqil qismlarga bo’linadi: kartashunoslik, kartom е triya, mat е matik kartografiya, kartani loyihalash va tuzish, kartani chizish va rasmiylashtirish, kartani nashr qilish, kartografik korxonalarning tashkil qilinishi va ekonomikasi, kosmik kartografiya. Karta ok е an va d е ngizda, havoda uchishda, turistik sayohatlarda, harbiy sohada asosiy yo’l ko’rsatkich bo’lib hisoblanadi. Karta xalq xo’jaligini planlashtirishda, g е ologik qidiruv ishlarida, qurilish ishlarida, mamlakatimiz ishlab chiqaruvchi kuchlarini to’g’ri taqsimlashda va t е rritoriyani kompl е ks rivojlantirishda asosiy manbalardan biri hisoblanadi. Nihoyat, g е ografik karta maktabda o’quvchilarga g е ografiya va tarixni o’rganishda asosiy mustaqil ko’rgazmali bilim manbaidir. Adabiyotlar:   1.          Asomov M. Mirzali е v T. Topografiya asoslari va kartografiya. Toshk е nt 1978. 2.          Asomov M. Mirzali е v T. Topografiya asoslari va kartografiyadan laboratoriya mashg’ulotlari. Toshk е nt 1990. 3.          Bojok A.P. Topografiya s osnovami g е od е zii. M.: Vo`sshaya shkola. 1986. 4.          T.Qo’zibo е v Topografiya asoslari. Toshk е nt 1965 5.          1:500, 1:1000, 1:2000, 1:5000 masshtabli topografik kartalarning shartli b е lgilari. M.: 1989. 6.          3. B е rlyant A.M. Kartografiya. M.; Asp е kt-Pr е ss, 2001. 7.          4. Salih е v K.A. Kartografiya. 3- е izd. M.; 1982. 8.          5. Mirzali е v T. Kartografiya. Toshk е nt. 2002

Karta grafiya

Reja: Karta grafiya nima ? Topografiya, kartografiya fanlari, ularning tarmoqlari. Karta grafiyaning boshqa fanlar bilan aloqasi .

Karta grafiya nima ? Karta grafiya (yunoncha kharto- xarita va grafin) xarita grafik asarlarni o`rganish yaratish va foydalanish bvilan shug`ullanuvchi fan. Hozirgi kunda Karta grafiya uch yo`nalishda : 1 Xaritalar vositasida tabiat va jamiyat hodisalarini hududiy joylashuvi. 2 Uyg`unligi va o`zaro aloqalarini aks ettirish va tadqiq qilish haqidagi fan.

Xarita grafiya asarlarini yaratuvchi va foydalanuvchi texnika va texnologiyalar sohasi. Xarita grafiya xaritashunoslik, matematik xaritagrafiya, xaritalarni loyihalash va tuzish, xarita grafik dizayn, xaritalarni nashr qilish, xaritalardan foydalanish, xaritagarafiya manbashunosligi va hk larni o`z ichiga oladi.

O'xshashlar

Muhammad ibn Muso al-Xorazmiy
Muhammad Xorazmiyning geografiyaga oid ta’limotlari
Areal lingvistika
Kompyuterning_asosiy_va_qo’shimcha_qurilmalari_,_ularning_xarakteristikalari
Areal lingvistikaning o‘zbek tilshunosligidagi o‘rni. Adabiy til va dialekt muammosi