KO'KRAKDA KROL USULIDA SUZISH TEXNIKASI
![MAV ZU: KO'KRAKDA KROL
USULIDA SUZISH TEXNIKASI.](/data/documents/c3a17130-1062-4769-ad1a-dba64505d226/page_1.png)
![Reja
1. K o`krakda krol usuli tarixi .
2. Ko'krakda krol usulida suzish texnikasi.
3. Ko`krakda Krol usulida Gavda va boshning
holati.](/data/documents/c3a17130-1062-4769-ad1a-dba64505d226/page_2.png)
![KO`KRAKDA KROL USULI TARIXI
Sportcha suzish taxminan XIX oxirlaridan boshlab yuzaga kelgan. Ungacha suzish uzok tarixni bosib
utgan bulsa xam, xalkaro musobaka shartlari asosida muayyan usullarda sportcha suzish shunga tugri
keladi. U paytlarda tredjer usulida qiska masofa va brass usuzi uzok masofa ommalashgan bulgan.
Tredjen usulidan suzuvchi qo`llari bilan navbatma-navbat xarakatlar qilgan-xuddi krol usulidagidek,
ammo oyoqlari bilan qaychidek xarakatlar qilgan, nafas olish ixtiyoriy bo`lgan. Ammo asrimizning
boshlaridan boshlab usha zamonlarda keng tarqalgan bu usul o`rnini ko`krakda krol usulida suzish
egallay boshladi. 1904 yilgi Sent-Luis AQSHdagi III Olimpiadada Z.Xalman Vengriya 50 va 100 yard
masofalarga birinchi marta ko`krakda krol usulida suzib-oltin medallarni qo`lga kiritdi. SHundan keyin
bu usul yanada ommalasha bordi. Bir-biriga uxshash xar xil ko`rinishlari paydo bo`ldi. Masalan, keyingi
olimpiada o`ynida avstraliyalik suzuvchilar ko`krakda krol usulida suzishning yangi turi bilan
katnashdilar va ko`pchilik sportchilar dikkatini uzlariga tortdilar. CHunonchi, ular suvda boshlarini
baland tutgan xolda qo`llarini tirsakdan bukib, panjalari bilan suvga kattik depsinib olga siljir edilar.
CHap oyoq bilan depsinganlarida chap qo`lning oyoq bilan depsingalarida chap xavoga chiqar edi. Bu
xarakatlarni ular musobaqaning oxiriga kadar buzmaganlar. Avstraliyalik sportchilar varianti
sportchilarga, trenerlarga va tomoshabinlarga juda ma’qul tushdi. Butun Evropa va Amerika
mamlakatlarining sportchilari orasida "Avstraliyaliklar varianti" degan nom mashxur bo`lib ketdi. Ammo
ko`krakda krol usulida suzish xali o`zi takomil etmagan edi. Izlanish davom etaverdi. Nixoyat 1971 yil
Stokgolm SHvetsiyada o`tkazilgan I Olimpiadada krol usulining yangi variantga asos solindi. Uning
asoschilari gavayalik Dik Kaxanomoku bilan amerikalik Jon Veysmoller bo`ldilar. SHundan keyin
«Amerikaliklar varianti» degan yangi, ko`p jixatdan xozirgi krol usulida suzish varianti paydo bo`ldi.](/data/documents/c3a17130-1062-4769-ad1a-dba64505d226/page_3.png)
![SHunday qilib, krol usuli
suzishning zamonaviy usuliga
aylandi. Bu eng tezkor usul
bo`lib, odatda, suzuvchining
gavdasi gorizontal xolatga
yaqin keltiriladi, qo`llar navbati
bilan bosh tepasidan suvdan
chikarib oldinga tashlanadi va
eshitiladi, yuz peshonaga kadar
suvga botib turadi, nafasi
yonga karagan paytda olinadi
va suvga chikariladi. Bunda
sportchini olga siljitib boruvchi
kuchi asosan qo`lida bo`ladi.](/data/documents/c3a17130-1062-4769-ad1a-dba64505d226/page_4.png)
![SUZISH NIMA
Suzish odamning suvda o‘z qo‘li va oyoqlari harakati
ko‘magida siljishidir.](/data/documents/c3a17130-1062-4769-ad1a-dba64505d226/page_5.png)
![Suzish texnikasi.
Suzish texnikasi deganda harakalarni mutanosib ravishda namoyon
qilish tushuniladi. Bu esa ma'lum harakat qoidalariga rioya qilgan
holda bo'ladi.](/data/documents/c3a17130-1062-4769-ad1a-dba64505d226/page_6.png)
![KO'KRAKDA KROL USULIDA SUZISH
TEXNIKASI
Krol usulida ko'krakda suzish
suv to‘pi o‘yinlarida asosiy
harakat vositasi (suzish usuli)
bo‘lib xizmat qiladi. Sportcha
suzish usullarini o‘rgatish
ko‘pincha krol usulida ko'krakda
suzishni o‘rgatishdan boshlanadi.
Bu usul o‘zlashtirilgach, boshqa
usullardagi suzish texnikasini
o‘rganish osonlashadi .](/data/documents/c3a17130-1062-4769-ad1a-dba64505d226/page_7.png)
![KO`KRAKDA KROL USULIDA
GAVDA VA BOSHNING HOLATI
Suzish paytida tana suvning yuza qismida
gorizontal holatga yaqin turadi, tos va son qismi
undan sal yuqoriroqda, yelka kamari undan ham sal
yuqoriroqda, yuz qismi suvga botib, suv esa peshona
sathida turadi. Suzayo'tgan kishi shu holatda
suzar ekan, suvostiga oldinga va bir oz pastga
qaragan holda suzadi. Suzish jarayonida yo'n
tomonga qaragan holda suzadi. Suzish jarayonida
yo'n tomonlarga og'ib ketmaslikgi, tos qismi
tebranmasligi, faqat suv gavdani tekis tutib
suzishga harakat qilish kerak bo'ladi.](/data/documents/c3a17130-1062-4769-ad1a-dba64505d226/page_8.png)
![QO'LLAR HARAKATINI
Batafsilroq tasvirlaydigan bo'lsak, bu
quyidagicha bo'ladi: o'ng qo'l, o'ng
yelka ro'parasidan suvga botiriladi va
shu paytda qo'l tirsakdan xiyol bukiladi;
oldin barmoqlarni yozib (kerib emas)
panjani keyin bilak va nihoyat yelka
suvga botiriladi. Suv tagida qo'l
oldinga uzatilgan bo'lishi va pastga
qarab eshilishi, yarmisiga kelganda esa
qo'l harakatini tezlatish kerak. Qo'l
bilan suvni oldinga tortayotganda
harakatning yarmisiga kelganda qo'l
tirsakdan bukiladi va biqin yonidan to
songacha suvni zo'r berib tortishda
davom etiladi. Eshish harakatlarini
bajarayotganda barmoqlar birlashtirilib
suvni iloji boricha ko'proq olish
uchun yuza hovuch hosil qilinadi.
Shunday qilinganda suv qo'llar uchun
tayanch vositasini o'taydi va odam
gavdasi tezroq ilgariga suriladi .](/data/documents/c3a17130-1062-4769-ad1a-dba64505d226/page_9.png)
![Qo‘llar suvdan chiqaril- maydi, balki eshib
bo'lgandan keyin tirsak biqinga yetka-zilmay
bukiladi va barmoqlar oldinga qaratiladi, qo‘llar
suv tagida galma - gal oldinga uzatiladi, so‘ngra
xuddi krol usulidagi singari eshiladi.Bir qo‘l bilan
eshganda ikkinchi qoiingizni suv tagida oldinga
uzating. Qo'lingiz bilan bir marta eshganda
oyogingizni uch marta siltang.Q oi bilan ikki marta
eshganda bir marta nafas olinadi va bundan
kcyingi ikki marta eshganda nafas chiqa-
riladi.Qo'lni suvdan chiqarmay krol usulida kiyim
kiyib ham suzish mumkin.
“ Krol” usuli da suzganda qo‘l va oyoqlarni
qanday harakatlantirish kerakligini yaxshilab bilib
olish uchun, bu mashqlami qirg‘oqda takrorlab
ko‘ring. Buning uchun do‘ng joyda ikki oyoqni
uzatib o‘tirib, ikki qo‘lni orqaga uzatib yetga
tayanib turish kerak. Ikki oyoqni oldinga pastga
uzatib xuddi suvdagi singari harakatlantirib, yani
o‘ng oyoqni kotarib chap oyoqni pastga tushirib,
bunda ikki tovon orasi 45 santimetr bo‘lishi
kerak. Keyin chap oyoqni ko‘tarib, o‘ng oyoqni
pastga tushiriladi](/data/documents/c3a17130-1062-4769-ad1a-dba64505d226/page_10.png)
![OYOQLAR HARAKATI
Sportchi suzib ketayotganda
uning oyoq harakatlarining roli
ham ko'p narsaga bog'liqdir.
Shu jihatdan ular
harakatlariga nom berilgan.
Oyoqlarning pastki harakat
qilishi ishchi harakati,
yuqoriga harakati esa
tayyorlanish harakati deyiladi.
Ularning vazifalari ham har
xil. Ishchi harakatlar gavdani
olg'a siljishga xechqanday
ta'sirko'rsatmaydi.](/data/documents/c3a17130-1062-4769-ad1a-dba64505d226/page_11.png)
![KO`KRAKDA KROL USULI](/data/documents/c3a17130-1062-4769-ad1a-dba64505d226/page_12.png)
![KO`KRAKDA KROL USULINING
QOIDASI](/data/documents/c3a17130-1062-4769-ad1a-dba64505d226/page_13.png)
![K rol usulida suzayotgan suzuvchi nafas olishga qiynaladi, natijada boshni yonga emas balandga
ko’tarishga majbur bo’ladi, suvni qarshiliga ko’proq duch keladi. Suzishda talab etilganidan
ortiqcha harakat-harakat uyg’unligiga keskin ta’sir ko’rsatadi.](/data/documents/c3a17130-1062-4769-ad1a-dba64505d226/page_14.png)
![ETIBORINGIZ UCHUN
RAXMAT](/data/documents/c3a17130-1062-4769-ad1a-dba64505d226/page_15.png)
MAV ZU: KO'KRAKDA KROL USULIDA SUZISH TEXNIKASI.
Reja 1. K o`krakda krol usuli tarixi . 2. Ko'krakda krol usulida suzish texnikasi. 3. Ko`krakda Krol usulida Gavda va boshning holati.
KO`KRAKDA KROL USULI TARIXI Sportcha suzish taxminan XIX oxirlaridan boshlab yuzaga kelgan. Ungacha suzish uzok tarixni bosib utgan bulsa xam, xalkaro musobaka shartlari asosida muayyan usullarda sportcha suzish shunga tugri keladi. U paytlarda tredjer usulida qiska masofa va brass usuzi uzok masofa ommalashgan bulgan. Tredjen usulidan suzuvchi qo`llari bilan navbatma-navbat xarakatlar qilgan-xuddi krol usulidagidek, ammo oyoqlari bilan qaychidek xarakatlar qilgan, nafas olish ixtiyoriy bo`lgan. Ammo asrimizning boshlaridan boshlab usha zamonlarda keng tarqalgan bu usul o`rnini ko`krakda krol usulida suzish egallay boshladi. 1904 yilgi Sent-Luis AQSHdagi III Olimpiadada Z.Xalman Vengriya 50 va 100 yard masofalarga birinchi marta ko`krakda krol usulida suzib-oltin medallarni qo`lga kiritdi. SHundan keyin bu usul yanada ommalasha bordi. Bir-biriga uxshash xar xil ko`rinishlari paydo bo`ldi. Masalan, keyingi olimpiada o`ynida avstraliyalik suzuvchilar ko`krakda krol usulida suzishning yangi turi bilan katnashdilar va ko`pchilik sportchilar dikkatini uzlariga tortdilar. CHunonchi, ular suvda boshlarini baland tutgan xolda qo`llarini tirsakdan bukib, panjalari bilan suvga kattik depsinib olga siljir edilar. CHap oyoq bilan depsinganlarida chap qo`lning oyoq bilan depsingalarida chap xavoga chiqar edi. Bu xarakatlarni ular musobaqaning oxiriga kadar buzmaganlar. Avstraliyalik sportchilar varianti sportchilarga, trenerlarga va tomoshabinlarga juda ma’qul tushdi. Butun Evropa va Amerika mamlakatlarining sportchilari orasida "Avstraliyaliklar varianti" degan nom mashxur bo`lib ketdi. Ammo ko`krakda krol usulida suzish xali o`zi takomil etmagan edi. Izlanish davom etaverdi. Nixoyat 1971 yil Stokgolm SHvetsiyada o`tkazilgan I Olimpiadada krol usulining yangi variantga asos solindi. Uning asoschilari gavayalik Dik Kaxanomoku bilan amerikalik Jon Veysmoller bo`ldilar. SHundan keyin «Amerikaliklar varianti» degan yangi, ko`p jixatdan xozirgi krol usulida suzish varianti paydo bo`ldi.
SHunday qilib, krol usuli suzishning zamonaviy usuliga aylandi. Bu eng tezkor usul bo`lib, odatda, suzuvchining gavdasi gorizontal xolatga yaqin keltiriladi, qo`llar navbati bilan bosh tepasidan suvdan chikarib oldinga tashlanadi va eshitiladi, yuz peshonaga kadar suvga botib turadi, nafasi yonga karagan paytda olinadi va suvga chikariladi. Bunda sportchini olga siljitib boruvchi kuchi asosan qo`lida bo`ladi.
SUZISH NIMA Suzish odamning suvda o‘z qo‘li va oyoqlari harakati ko‘magida siljishidir.