logo

Kompyuter viruslari va antivirus dasturlar

Yuklangan vaqt:

15.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

2384.36328125 KB
Mav zu: Kompy ut er v iruslari v a ant iv irus dast urlar              Reja:
1.  V i rus  v a uning t urlari
2. Viruslar t a’siri
3. Viruslar k lassifi k at siy asi
4.  Viruslar dan himoy alanish-Ant iv iruslar

  Tayanch so‘zlar:  inkubatsiya, rеplikatsiya ,  norеzidеnt  virus , rеzidеnt  virus , butli  
virus , gibridli  virus  va pakеtli viruslar .              V i rus  v a uning turlari

  Hozirgi kunda kompyutеr viruslari g‘ara zl i maq sadlarda  ishlatiluvchi turli xil 
d asturlar ni  olib kеl i b tatbiq etishda eng samarali vos it alar d an biri hisobla n adi. 
Kompyutеr viruslarini  dasturli viruslar  dеb atash t o‘g‘ riroq bo‘ladi.

Dasturli virus  dеb avtonom ravishda ishlash, boshqa dastur tarkibiga o‘z – 
o‘zidan qushiluvchi, ishga qodir va kompyutеr tarmoqlari va alohida 
kompyutеrlarda o‘z – o‘zidan tarqalish xususiyatiga ega bo‘lgan dasturga 
aytiladi.              Viruslar t a’siri

Hozirgi kunda kompyuter tizimlariga o‘z malakasini oshirish uchun yoki shunchaki «hazillashib» 
buzg‘unchilik qilayotgan «yosh dasturchilar» ko‘proq zarar yetkazadi. Chunki ular juda ko‘pchilikni 
tashkil qiladi. Ularning ba’zilari kimgadir zarar yetkazayotganini bilmaydi ham.

Internet orqali yetkazilishi mumkin bo‘lgan asosiy zararlar:

tarmoqqa ulangan vaqtingizda kompyuteringizga ruxsatsiz «kirish» va uni Sizning manfaatingizga 
zid tarzda masofadan boshqarish;

internetda uzatilayotgan axborotlar «yo‘lda ushlab olinib», ulardan nusxa olish yoki o‘zgartirish;

turli virus (kompyuter xotirasidagi ma’lumotlarni o‘chirish, o‘zgartirish kabi ishlarni bajaruvchi va 
boshqa dastur tarkibiga qo‘shilib olish, «yuqish» xususiyatiga ega bo‘lgan maxsus dastur) 
dasturlarini web sahifalarga «yashirib qo‘yish»;

turli davlat tashkilotlari va xususiy korxonalarga tegishli axborotlarni o‘g‘irlash va raqobatchi 
tashkilotlarga sotish yoki ma’lum miqdorda to‘lov talab qilish;

jamiyat mafkurasi va ma’naviyatiga zid axborotlarni Internetda e’lon qilish              V iruslar k lassifi k at siy asi

Viruslarni shartli ravishda quyidagi guruhlarga bo‘lish mumkin:

fayl viruslari  [COM, EXE va DLL ni zararlaydi];

boot-viruslar  [disketlarni boshlang‘ich yuklovchi sektorlari (yoki MBR – 
Master Boot Record) qattiq diskning yuklovchi sohasini zararlaydi];  – 
makroviruslar;

tarmoq viruslari.              
Fayl viruslari kompyuterlarda eng ko‘p tarqalgan viruslardir. Ular barcha viruslarning taxminan 80 % 
ini tashkil etadi. Bu toifa kompyuter viruslari juda chidamli bo‘lib, o‘z vaqtida ehtiyot chorasi 
ko‘rilmasa, haqiqiy epidemiyaga aylanadi. Masalan, RCE 1813 yoki Ierusalem (Quddus), Black 
Friday (Qora Juma). 

Makroviruslar – ma’lumotlarni qayta ishlovchi turli tizimlarga (matn muharrirlari, elektron jadvallar) 
o‘rnatilgan makrotil imkoniyatlaridan foydalanadi. Ular, ayniqsa, Microsoft Word va Excel 
dasturlarida keng tarqalgan. Bunday viruslar zararlangan fayllar ishga tushganda faollashadi va shu 
turdagi fayllar ishga tushsa, ularni ham zararlantiradi. Ular nafaqat alohida kompyuterlarni, balki 
ushbu dasturlar o‘rnatilgan tarmoqdagi kompyuterlarni ham zararlantiradi.              
Tarmoqqa zarar keltiruvchi viruslar  replikatorlar  deb atalib, tarmoqdagi barcha yoki ba’zi 
abonentlarni zararlaydi. Tarmoq viruslari o‘zini keng tarqatishi uchun tarmoq protokollari 
yoki kompyuter tarmoq va elektron pochta buyruqlaridan foydalanadi. Bugungi kunda 
keng tarqalgan ushbu turdagi viruslar – troyanlar va pochta viruslari (cherv). Bunday 
viruslar ma’lumotlarni o‘g‘irlashda keng imkoniyat yaratadi. Ulardan eng «taniqlisi» 
Morrisa nomli bo‘lib, u 1988 yilda Internet tarmog‘idagi 30 000 ta kompyuterdan 6 000 
tasiga zarar keltirgan.              Viruslardan 
himoy alanish 
Bunday xavflarni oldini olishning bir qancha chora tadbirlari 
mavjud. Ularga rioya qilish xavfni butunlay bartaraf etmasa	
 da, 
sezilarli darajada kamaytiradi.  Quyida ushbu chora	
 tadbirlarning 
asosiylari keltirilgan:

shaxsiy va lokal tarmoqdagi kompyuterlarga tashqaridan Internet 
orqali kirishni cheklovchi va nazorat qiluvchi texnik va dasturiy 
vositalardan foydalanish;

internet orqali faqat ishonchli manbalardan axborot olish va 
ularning asl nusxasiga mosligini tekshirish;

ma’lumotlarni uzatish va qabul qilishda  kriptografiya  

(axborotni kodlash) usullaridan foydalanish;

kompyuter viruslariga qarshi nazoratchi va davolovchi 
dasturlardan foydalanish.              Kompyuterdagi ma’lumotlarni viruslardan himoya etish uchun antivirus 
dasturlar ishlab chiqarilgan. Antivirus dasturlar AQSH, Kanada, 
Rossiyaning bir qator firmalari tomonidan ishlab chiqarilmoqda.  Hozirgi 
kunda quyidagi antivirus dasturlari keng foydalanilmoqda:
DrWeb for Windows
Kaspersky Anti Virus              Norton Antivirus Aidstest McAfee VirusScanAntivirus lar dasturlar              Avira Internet Security Avast Antivirus
NOD32 Antivirus lar dasturlar              E` t iboringiz uchun 
raxmat !

Mav zu: Kompy ut er v iruslari v a ant iv irus dast urlar

Reja: 1. V i rus v a uning t urlari 2. Viruslar t a’siri 3. Viruslar k lassifi k at siy asi 4. Viruslar dan himoy alanish-Ant iv iruslar  Tayanch so‘zlar: inkubatsiya, rеplikatsiya , norеzidеnt virus , rеzidеnt virus , butli virus , gibridli virus va pakеtli viruslar .

V i rus v a uning turlari  Hozirgi kunda kompyutеr viruslari g‘ara zl i maq sadlarda ishlatiluvchi turli xil d asturlar ni olib kеl i b tatbiq etishda eng samarali vos it alar d an biri hisobla n adi. Kompyutеr viruslarini dasturli viruslar dеb atash t o‘g‘ riroq bo‘ladi.  Dasturli virus dеb avtonom ravishda ishlash, boshqa dastur tarkibiga o‘z – o‘zidan qushiluvchi, ishga qodir va kompyutеr tarmoqlari va alohida kompyutеrlarda o‘z – o‘zidan tarqalish xususiyatiga ega bo‘lgan dasturga aytiladi.

Viruslar t a’siri  Hozirgi kunda kompyuter tizimlariga o‘z malakasini oshirish uchun yoki shunchaki «hazillashib» buzg‘unchilik qilayotgan «yosh dasturchilar» ko‘proq zarar yetkazadi. Chunki ular juda ko‘pchilikni tashkil qiladi. Ularning ba’zilari kimgadir zarar yetkazayotganini bilmaydi ham.  Internet orqali yetkazilishi mumkin bo‘lgan asosiy zararlar:  tarmoqqa ulangan vaqtingizda kompyuteringizga ruxsatsiz «kirish» va uni Sizning manfaatingizga zid tarzda masofadan boshqarish;  internetda uzatilayotgan axborotlar «yo‘lda ushlab olinib», ulardan nusxa olish yoki o‘zgartirish;  turli virus (kompyuter xotirasidagi ma’lumotlarni o‘chirish, o‘zgartirish kabi ishlarni bajaruvchi va boshqa dastur tarkibiga qo‘shilib olish, «yuqish» xususiyatiga ega bo‘lgan maxsus dastur) dasturlarini web sahifalarga «yashirib qo‘yish»;  turli davlat tashkilotlari va xususiy korxonalarga tegishli axborotlarni o‘g‘irlash va raqobatchi tashkilotlarga sotish yoki ma’lum miqdorda to‘lov talab qilish;  jamiyat mafkurasi va ma’naviyatiga zid axborotlarni Internetda e’lon qilish

V iruslar k lassifi k at siy asi  Viruslarni shartli ravishda quyidagi guruhlarga bo‘lish mumkin:  fayl viruslari [COM, EXE va DLL ni zararlaydi];  boot-viruslar [disketlarni boshlang‘ich yuklovchi sektorlari (yoki MBR – Master Boot Record) qattiq diskning yuklovchi sohasini zararlaydi]; – makroviruslar;  tarmoq viruslari.