logo

Logarifmik tenglamalar

Yuklangan vaqt:

15.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1344.5 KB
 yoki bxa	a loglog 	
b	x	
a	
	log* Logarifmik tenglama ma`lum 
almashtirishlardan keyin  
ko`rinishga keltiriladi. (1) dan 
x=b  va (2) dan  x=a b
 yechimni 
topamiz. (1)
(2) * Yechish:  Berilgan tenglama  x  ning 
x 2
+5x+2=2 3
 tenglik bajarila-digan 
qiymatlardagina qanoatlantiradi. 
Bundan  x 2
+5x-6=0  kvadrat teng-lamaga 
ega bo`lib,  x
1 =1, x
2 =-6  yechimni 
topamiz. * Yechish:  Bu tenglama  x  ning  2x+3>0  va  x+1>0  
shartlarni qanoat-lantiruvchi qiymatlari uchun 
aniqlangan. Bu tengsizliklarni yechib teng-
lamaning mavjudlik sohasi  ni aniqlaymiz. 
Berilgan tenglama  2x+3=x+1  tenglamaga teng 
kuchlidir.  Bundan  x=-2  ni topamiz. Ammo bu 
ildiz tenglamaning mavjudlik sohasiga 
kirmaydi. Binobarin, berilgan tenglamaning 
ildizlari mavjud emas.)	1	(	log	)	3	2	(	log	3	3				x	x * Yechish:  bu tenglama  x  ning  x>0, x≠1
( x-  logarifmning asosi bo`l-gani uchun) 
shartlar va  x 2
-3x+3=x  yoki  x 2
-4x+3=0  
tenglik bajariladigan qiymatlardagina 
qanoatlantiriladi. Hosil bo`lgan 
kvadrat tenglamaning ildizlari 1 va 3 
bo`lib,  x=1  berilgan tenglamaning 
yechimi bo`la olmaydi. Demak, 
berilgan tenglamaning ildizi faqat  x=3 .1	)	3	3	(	log	
2	
			x	x	x * Yechish:  Bu tenglamaning mavjudlik 
sohasi  bo`ladi.  x  asosli logarifmdan 5 
asosli logarifmga o`tib,  ni, bun-dan  
ni hosil qilamiz. Bu kvadrat tenglamani 
noma`lum  ga nisbatan yechib,  va  ni 
topamiz. Bu tengla-malardan 
x
1 =5 3
=125  va  =5 -2
=    larni topamiz. Bu 
ildizlarning ikka-lasi ham tenglamani 
qanoatlantiradi.1	5	log	6	log	5			x	x * Yechish:  Bu tenglamaning mavjudlik 
sohasi  bo`ladi.  x  asosli logarifmdan 5 
asosli logarifmga o`tib,  ni, bun-dan  
ni hosil qilamiz. Bu kvadrat tenglamani 
noma`lum  ga nisbatan yechib,  va  ni 
topamiz. Bu tengla-malardan 
x
1 =5 3
=125  va  =5 -2
=    larni topamiz. Bu 
ildizlarning ikka-lasi ham tenglamani 
qanoatlantiradi.1	5	log	6	log	5			x	x 5	lg	)	3	2	lg(	x	x	x	
x	
				
Ye chish:	 	Ketma	-ket  teng  kuchli  tenglamalar  bilan  almashtirib, 	
topamiz:	 	
 	
3	0	3	;	2	3	2	
2	lg	
5
10	
lg	)3	2	lg(	
5	lg	10	lg	)3	2	lg(	
							
				
				
x	x	x	
x
x	
x	x	
x	
x
x	
x	
x	x	x	
 	
 
Javob	: 	x=	-3	  Logarifmik  tengsizlik  lozim  bo`lgan 
almashtirishlar bajarilgandan keyin)	(log	log	b	x	b	x	a	a			
)	log	(log	log	log	b	x	b	x	a	a	a	a		
yoki
ko`rinishiga keladi. * Yechish:  Te ngsizlikning mavjudlik sohasi  x+2>0 , 
yechimi esa  x+2<10  bo`ladi. tengsizlik yechimini 
topish uchun
*   tengsizliklar sistemasiga ega bo`lamiz,
* Uni yechib  ni yoki  ni hosil qilamiz

yoki bxa a loglog  b x a  log* Logarifmik tenglama ma`lum almashtirishlardan keyin ko`rinishga keltiriladi. (1) dan x=b va (2) dan x=a b yechimni topamiz. (1) (2)

* Yechish: Berilgan tenglama x ning x 2 +5x+2=2 3 tenglik bajarila-digan qiymatlardagina qanoatlantiradi. Bundan x 2 +5x-6=0 kvadrat teng-lamaga ega bo`lib, x 1 =1, x 2 =-6 yechimni topamiz.

* Yechish: Bu tenglama x ning 2x+3>0 va x+1>0 shartlarni qanoat-lantiruvchi qiymatlari uchun aniqlangan. Bu tengsizliklarni yechib teng- lamaning mavjudlik sohasi ni aniqlaymiz. Berilgan tenglama 2x+3=x+1 tenglamaga teng kuchlidir. Bundan x=-2 ni topamiz. Ammo bu ildiz tenglamaning mavjudlik sohasiga kirmaydi. Binobarin, berilgan tenglamaning ildizlari mavjud emas.) 1 ( log ) 3 2 ( log 3 3    x x

* Yechish: bu tenglama x ning x>0, x≠1 ( x- logarifmning asosi bo`l-gani uchun) shartlar va x 2 -3x+3=x yoki x 2 -4x+3=0 tenglik bajariladigan qiymatlardagina qanoatlantiriladi. Hosil bo`lgan kvadrat tenglamaning ildizlari 1 va 3 bo`lib, x=1 berilgan tenglamaning yechimi bo`la olmaydi. Demak, berilgan tenglamaning ildizi faqat x=3 .1 ) 3 3 ( log 2    x x x