МАЪЛУМОТИ УМУМ ДАР БОРАИ МОРФОЛОГИЯӢ Морфология яке аз бобҳои асос ва ӣ калонтарини грамматика буда, дар бораи калима ва қоидаву қонунҳои тағйир ёфтани он баҳс мекунад. Калимаҳо бо ҳам пайваст шуда як фикри томро ифода мекунанд ва бо воситаи фикри том мубодилаи афкор ба ву уд меояд, ки тавассути он фикри худро ҷ баён ва ё фикри каси дигарро мешунавем. Фикр дар нутқ дар шакли умлаҳо зоҳир мегардад, аммо ҳамаи ҷ калимаҳоро пасу пеш гузорем, дар байни онҳо ҳе ҷ гуна алоқа дида нашаванд, умла ба ву уд намеояд. ҷ ҷ

Ба ин қисми морфология, пеш аз ҳама, тарзҳои ифодаи нишонаҳои грамматикии ҳиссаҳои нутқ, нишонаҳои номуайянии шумора дар исмҳо, нишонаҳои дара оти сифатҳо, ҷ нишонаҳои замон, тарз, сиға, шахс ва шумора дар феъл ва ғайраҳо медароянд. Дар ин соҳа боби асосиро роҳҳои калимасоз ташкил ӣ медиҳанд, ки сермаҳсуланд. Хулоса карда г ем, ом хтани тағйирёбии ӯ ӯ калимаҳо, восита ва тарзҳои сохта шудани шаклҳои гуногуни онҳо маър заи асосии ӯ қисми морфология мебошад.

ИСМ Он ҳиссаи мустақилмаънои нутқе, ки предмет ва мафҳуми предметонидашударо ифода карда, номи предметҳои конкрет, онварон, ҷ исмҳои моеъ, ҳодисаҳои олами таби ва ҷ ӣ мафҳуми абстрактро ифода мекунад, исм ном дорад. Исмҳо дорои чунин нишонаҳоанд: аломати номуайян , амъбанд , шахс ва ӣ ҷ ӣ ғайришахс, инс ва хос, конкрет ва абстракт, ҷ инсият ва ғайраҳо. ҷ

Нишонаи асосии исм, ин қабул кардани артикли -е мебошад, ки ба ҳама хели исмҳо омада метавонад. Ҳар як ҳиссаи нутқ, ки дар умла ба вазифаи исм меояд, ҷ ҳуқуқи артикли е-ро қабул кардан доранд. Чунки ин артикл хусусиятҳои зиёди грамматик дорад. Ҳар як вазифаи ва ӣ й дар матн равшан намоён мегардад. Мисол: Аҳмад-маҳдум соле як бор ба туманҳои Бухоро саёҳат мекард. (С. А й н . ӣ Куллиёт ) Дар ифодаи номуайяниву ягонагии исмҳо калимаи як низ истифода мешавад ва дар бисёр мавридҳо чунин муродифи артикли -е истифода мегардад. Як шаб, аввали шаб ҳан з к чаҳо пур аз одам ва ӯ ӯ д конҳои сари бозори Қ шмадраса кушода буданд, ки ӯ ӯ Абдусаттор аз ҳавлиаш ба берун баромад.

Ягонаг ва номуаӣ й янии исм баъзан бо ёрии ҳам артикли-е ва ҳам бо калимаи як ифода мегардад: Ман як р зе ӯ бо як ҳамроҳи худ аз Когон ба шаҳр омадан мехостам. (С. А. Куллиёт) Агар калимаи як ба маънии шуморагиаш омада бошад, вай ҳе гоҳ ҷ артикл намегирад: Мисол: Як дона нон, як дона дег, як обтоба, як табақи сафол, як деги ч янин ва ғайраҳо. ӯ