Markaziy Osiyoda islom dinining kirib kelishi

 Reja:  1.Islom dinining shakllanishi  2.Arablar bosqini  3.Islom dinning o rta Osiyo hududida yoyilishiʻ

 Шимолий араблар ва Маккада лот, узза, манат худолари кўпро адрланган. қ қ Улар билан бирга олло (худо) Олло таоло худоси ам ҳ ҳ ҳ VI-VII асрларда шаклланиб борган. Араблар орасига христиан, я удийлик, зардуштийлик ҳ динлари ам тар алиб борган эди. ҳ қ VI асрда онийлар деб аталувчилар ам ҳ ҳ мавжуд бўлиб, улар якка худоликни тар иб этиб олмай, балки, динни ва унинг ғ қ амалларини соддалаштириш тарафдорлари ам бўлганлар. Ислом дини ҳ пай амбаримиз Му аммад (С.А.В) номи билан бо ли дир. У киши 570 йил ғ ҳ ғ қ Маккада урайш абиласи ( ошимийлар уру и)да дунёга келадилар. Оталари ва Қ қ ҳ ғ оналари вафотидан сўнг амакилари ўлида тарбияланадилар. 610 йили у кишига қ ва ий келиб ислом динини тар иб эта бошлайдилар. Маккада у кишига та дид ҳ ғ ҳ бўлгач, 622 йили Мадинага ижрат иладилар. 624 йил бадр, 625 йили у уд ҳ қ ҳ жанги, 627 йил Макка амали ва бир анча ийинчиликлардан сўнг 630 йили қ қ қ Маккадаги каабада мавжуд бутлар бузилади. Макка ислом дини марказига айланади. Шундан сўнг тез орада бутун Арабистон бирлаштирилади. 632 йил пай амбаримиз вафотидан сўнг Абу Бакр ғ

 (632-634 йй.), Умар (634-644 йй.), Усмон (644-656 йй.) ва Али (656-661 йй.) даврида давлат халифалик деб номланиб, улкан удудлар истило илинди. ҳ қ Сепаратик гуру лар ва уларнинг чи ишлари ам бўлиб, улардан энг хавфлиси бу ҳ қ ҳ Мусейлима (Яманда ўзини пай амбар деб эълон илади)дир. Лекин тўрт халифа ғ қ даврида ислом ояси асосида араб абилалари улкан удудларни босиб олдилар. ғ қ ҳ Халифалик теакротик давлат бўлиб, давлат бошли и халифа (ўринбосар дегани) ғ олий укмдор исобланар эди. Давлат шариат асосларида бош арилган уръон ҳ ҳ қ қ ва сунна асосий у у манбаи бўлиб исобланган. Халифаликнинг кейинги ҳ қ қ ҳ даврларига келиб эса давлатда ру оний (имомат) ва дунёвий (амирлик) ҳ ажратила бошланди. Араблар истилоси ва кўплаб ўлжалар фа атгина абила қ қ бошли ларини бойитди. Учинчи халифа Усмон давридаё халифаликда сиёсий қ қ кризис етилиб кела бошлади. Халифаликда уру абила аристократияси ва улар ғ қ тарафдорлари уммавий Маврон Ибн ал- акам атрофига тўпланган эди. Оддий Ҳ кишилар Алининг пай амбар куёви ва энг я ин сафдоши сифатида халифалик ғ қ тахтига ўтиришга

 а ли деб исоблар эдилар. Шунинг учун улар шиат (Али тарафдорлари партияси) ҳ қ ҳ деб номланади. Бу ояни дастлаб пай амбаримизнинг я ин сафдошларидан Абу ғ ғ қ Зарр ал- ифарий тар иб этсада, унинг асосий догмаларини яманлик Абдуллод Ибн Ғ ғ Сабо яратади. Мавжуд тартиблардан норози бўлган уч арбий ўшин (Куфа, ҳ қ Басра, Миср) Мадина зиёрати ба онасида халифа Усмондан амирларни ҳ алмаштиришни талаб иладилар халифа уларга талабларни ондиришга ваъда қ қ беради. Лекин, халифа масла атчиси Маврон ал- акам Миср валийсига хат ёзиб, ҳ Ҳ алаёнчиларни ўл оё ларини чопишни халифа номидан буюради. Хат ғ қ қ ўз олончилари ўлига тушиб олади. азабланган ўз олончилар Усмонни қ ғ қ қ Ғ қ ғ ўлдирадилар. Кўпчиликнинг талаби билан Али халифа этиб тайинланади. Аристократлар партиясидан уммавий Муовия Ибн Абу Суфён Алининг ам ҳ ўз олончилар билан тили бир бўлган деган ба онада уни халифа деб тан олмай қ ғ ҳ ўз ололон кўтаради. Ефрат дарёси бўйидаги Сиффин деган жойда 657 йилги қ ғ жангда Али ўли баланд келсада сул га рози бўлади. Бундан норози бўлган 12 қ ҳ минг аскар, Алидан ажралиб, Арабистон шимолида ало ида давлат ҳ