logo
  1. Bosh sahifa
  2. Slaydlar
  3. Umumiy
  4. MEKSIKA IQTISODIYOTI

MEKSIKA IQTISODIYOTI

Yuklangan vaqt:

15.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1365.3056640625 KB
Ko'chirib olish
MEKSIKA IQTISODIYOTI Reja: 1 2 3 Meksika iqtisodiyotining yetakchi tarmog i ʻ Tabiiy gaz qazib olish Kon sanoati Meksika Me k sik a ( Me xik o) , Me k sik a Qoʻshma Sht at lari ( Est ados Unidos Me xicanos) — Shimoliy A me rik aning janubiy qismida joy lashgan davlat . BMT aʼzosi. May doni 1958,2 ming k m². A holisi 101,9 mln. k ishi ( 2001) . Poy t ax t i — Me x ik o shahri. Maʼmuriy jihat dan 31 sht at va 1 poy t ax t f e de ral ok rugiga boʻlinadi.Meksika davlatining joylashgan o'rni Tabiiy sharoiti va resurslari. Meksika- tog’li mamlakat b lib, vulqonlar soni ham k pdir. Geologik sharoitining  murakkabligi hisobiga mamlakatda foydali qazilma boyliklari mo’l va xilma-xildir. Kumush qazib olish hajmi bo’yicha Meksika dunyoda birinchi o’rinda turadi. Polimetall va mis rudalari hamda simob ishlab chiqarish bobida ham yetakchi mavqelarni egallaydi. Meksika rux va qo’rg’oshinning yirik eksportyorlaridan biridir. Temir rudasining aniqlangan zaxiralari 350 mln. t b lib, uning tarkibida  temir moddasining ulushi 60 foizdan ortiq. Mamlakat oltingugurt, grafit, vismut va surmaning yirik zaxiralariga ega Mamlakatning eng asosiy boyligi - neft va tabiiy gaz. Neftning aniqlangan zaxiralari 12,51 mlrd. barrelni tashkil etib, dunyoda 15-o’rinda, Lotin Amerikasida esa Venesueladan keyin 2- o’rinda turadi. Tabiiy gaz zaxiralari - 434,1 mlrd. mz. Mamlakatda uranning yirik zaxiralari ham topilgan 1950—1960-yillarda Neft sanoatini moliyalashtirish mamlakatda neftni qayta ishlashning rivojlanishiga hissa qo shdi neftni qayta ʻ ishlash zavodlarining quvvati shunchalik oshdiki, ular mamlakatni neft va asosiy neft- kimyo mahsulotlari bilan to liq ta minlay ola ʻ ʼ boshladi. 1970- yillarning o rtalarida yangi neft va gaz konlari ʻ ochildi, buning natijasida Meksika jahonda eng yirik neft qazib oluvchi davlatlar sirasiga qo shildi. ʻ Neft sanoati iqtisodiyotning eng yuqori rentabillik tarmog i va valyuta tushumlarining eng muhim ʻ manbai hisoblanadi. 1981-yilda neft eksportidan tushgan daromad 14 milliard AQSh dollarni tashkil etdi. Bu ko rsatgich esa Meksika eksport hajmining ʻ 72 % ni tashkil etdi. Davlat neftning ichki narxlarini tartibga solib turdi, bu esa iqtisodiyotning rivojlanishiga va aholi daromadlarining oʻsishiga yordam berdi. Shu bilan birga, yirik loyihalarni amalga oshirish, zarar koʻrayotgan davlat korxonalarini moliyalashtirish, shuningdek sanoat tarmog;ida yetishmayotgan asbob uskunalarni import qilib tashqi bozordan olib kelush boshlandi. Natijada, 1980-yillar boshida Meksikaning tashqi qarzi 90 milliard dollar darajasiga yaqinlashdi va yillik xizmat koʻrsatish qiymati qariyb 20 milliard dollarga yetdi. Bunday holatlar esa, Meksikani eng katta qarzdorga aylantirdi va 1982-yil avgust oyida Meksika tashqi qarzlarini toʻlay olmadi. Qarz inqirozi Meksika hukumatini davlat kapitalizmi modelidan voz kechishga va xususiylashtirishga asoslangan iqtisodiy islohotlarga borishga majbur qildi. Bunday inqirozdan keyin deyarli barcha davlat korxonalari xususiylashtirildi. Juda ko plab korxonalar xorijiy kapital ʻ evaziga sotib olina boshlandi. Neft sohasida neftni qayta ishlash birinchi bo lib xususiylashtirildi. ʻ Neft qazib olishni kengaytirish uchun Meksika qo ltig ining shelfidagi potentsial konlarni ʻ ʻ o zlashtirish taklif etildi. Biroq, bu loyiha ham katta investitsiyalarni talab qilar edi. Endilikda ʻ neft ishlab chiqarishga xususiy kapitalni kiritish Konstitutsiya tomonidan taqiqlangan edi, u xuxusiylashtrilmaydigan strategik tarmoqlar safiga kirar edi.Masaalan, ushbu tarmoqlar safiga neft sanoati, atom energetikasi va radiaktiv materiallar sohalari kirar edi. Qarz inqirozi Me k sik a huk umat ini davlat k apit alizmi mode lidan voz k e chishga va xususiylasht irishga asoslangan iqt isodiy islohot larga borishga majbur qildi. Bunday inqirozdan k ey in deyarli barcha davlat korxonalari xususiy lasht irildi. J uda koʻplab korxonalar xorijiy k apit al evaziga sot ib olina boshlandi. Ne f t sohasida ne f t ni qayt a ishlash birinchi boʻlib xususiy lasht irildi.Qarz inqirozi Pemex davlat kompaniyasiga kelsak, uning deyarli barcha daromadlari federal byudjetga olib qo yila boshlandi, bu ʻ zamonaviy texnologiyalarni ishlab chiqish va sotib olishga investitsiyalarning sezilarli darajada qisqarishiga va natijada ishlab chiqarishning keskin pasayishiga olib keldi. Neft mahsulotlarinng ishlab chiqarish kamayishi natijasida ichki bozorda yoqilg i ʻ narxlariga ta sir ʼ ko rsata boshladi va ʻ import hajmini yanada o sishigacha olib keldi. ʻ 2000-yilda prezident Visente Foks saylanda va prezident saylanishi bilan mavjud neft konlari ekspolatatsiya qilina boshlandi. Neft qazib olishning rekord darajaga — kuniga 3,4 million barrelga ko tarildi (2003-yil)) va ʻ geoligik neft konlarni yetarli darajada anilash ishlari yoqligi sababli mavjud neft zaxira konlari 18 milliard barrelgacha pasaydi. Agarda neft zaxiralari topilmasa shu holatda neft qazib olish jarayonlari davom etsa Meksikada neft atiga 10 yilgacha yetishi mumkin. 2021-yil dekabrda Ommaviy axborot vositalari Pemex davlat neft kompaniyasi rahbari Oktavio Romeroga tayanib, Meksika 2022-yilda xorijga yetkazib beriladigan neft hajmini kuniga 435 ming barrelgacha, 2023-yilda esa ularni butunlay nolga tushirishni rejalashtirayotgani haqida xabar berdi; mamlakat neft mahsulotlari importidan voz kechish maqsadida ichki bozorda neftni qayta ishlashning to liq sikilini ʻ yaratish chora tadbirlari ko rishi aytib o tildi. ʻ ʻ 2022-yil boshida neft qazib olish kondensatni hisobga olgan holda kuniga 1,821 million barrelni tashkil etdi[1]. Tabiiy gaz qazib olish Tabiiy gaz Meksika uchun muhim resurs hisoblanadi, chunki unga bo lgan talab, ayniqsa, elektr energiyasi sohasida (gaz ʻ bilan ishlaydigan elektr stansiyalari ko pligi sabab) ortib ʻ bormoqda. Meksikada 13,2 trillion kubometr gaz zaxiralari mavjud. 2008-yilgacha 1,84 trillion kubometr fut gaz ishlab chiqarilgan[2]. Ishlab chiqarish hajmi davlatning ichki ehtiyojlarini qondirish uchun yetarli emas deb hisoblanadi, shuning uchun Meksika gaz importchisi bo lgan ʻ mamlakatlardan biridir. Gazning katta qismi AQShdan gaz quvurlari orqali, shuningdek, boshqa mamlakatlardan LNG shaklida import qilinadi. Foydalanilgan Adabiyotlar: 1.B.A. BAHRITDINOV S.A. ZOKIROVA GA. ABDURAHIMOVA S.E. A’ZAM .0 ’q u v q o ’l l a n m a .TOSHKENT 2008. 2. https://i0.wp.com/ourfiniteworld.com/wp- content/uploads/2013/04/oil-consumption- by-part-of-world.png 3. https://energycentral.com/c/ec/peak-oil- demand-already-huge-problem

MEKSIKA IQTISODIYOTI

Reja: 1 2 3 Meksika iqtisodiyotining yetakchi tarmog i ʻ Tabiiy gaz qazib olish Kon sanoati

Meksika Me k sik a ( Me xik o) , Me k sik a Qoʻshma Sht at lari ( Est ados Unidos Me xicanos) — Shimoliy A me rik aning janubiy qismida joy lashgan davlat . BMT aʼzosi. May doni 1958,2 ming k m². A holisi 101,9 mln. k ishi ( 2001) . Poy t ax t i — Me x ik o shahri. Maʼmuriy jihat dan 31 sht at va 1 poy t ax t f e de ral ok rugiga boʻlinadi.Meksika davlatining joylashgan o'rni

Tabiiy sharoiti va resurslari. Meksika- tog’li mamlakat b lib, vulqonlar soni ham k pdir. Geologik sharoitining  murakkabligi hisobiga mamlakatda foydali qazilma boyliklari mo’l va xilma-xildir. Kumush qazib olish hajmi bo’yicha Meksika dunyoda birinchi o’rinda turadi. Polimetall va mis rudalari hamda simob ishlab chiqarish bobida ham yetakchi mavqelarni egallaydi. Meksika rux va qo’rg’oshinning yirik eksportyorlaridan biridir. Temir rudasining aniqlangan zaxiralari 350 mln. t b lib, uning tarkibida  temir moddasining ulushi 60 foizdan ortiq. Mamlakat oltingugurt, grafit, vismut va surmaning yirik zaxiralariga ega

Mamlakatning eng asosiy boyligi - neft va tabiiy gaz. Neftning aniqlangan zaxiralari 12,51 mlrd. barrelni tashkil etib, dunyoda 15-o’rinda, Lotin Amerikasida esa Venesueladan keyin 2- o’rinda turadi. Tabiiy gaz zaxiralari - 434,1 mlrd. mz. Mamlakatda uranning yirik zaxiralari ham topilgan

O'xshashlar

YAPONIYA IQTISODIYOTI
Yevropa mamlakatlarining iqtisodiyoti
Jahon iqtisodiyoti va xalqaro integratsiya jarayonlari
Jahon iqtisodiyoti markazlari va xalqaro integratsiya jarayonlari
BOZOR IQTISODIYOTI SHAROITIDA DAVLATNING IQTISODIY ROLI VA VAZIFALARI