logo

Model va uning turlari. Modellashtirish

Yuklangan vaqt:

15.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

5070 KB
Mavzu: Model va uning 
turlari. Modellashtirish 1.   MODEL TUSHUNCHASI .
2.MODEL TURLARI .
3.MODELLASHTIRISH .REJAREJA
:: ОО
BYEKTBYEKT
MODELMODEL
? Rangsiz, hidsiz 
suyuqlik (qalin 
qatlamda zangori 
rangli) kimyoviy 
birikma. НН
22 ОО Model (lat. modulus – o`lchov, me`yor) - biror 
ob`ekt yoki ob`ektlar tizimining obrazi yoki 
namunasidir.
Masalan, yerning modeli - globus, osmon va 
undagi yulduzlar modeli - planetariy ekrani, 
pasportdagi suratni shu pasport egasining 
modeli deyish mumkin.
Insoniyatni farovon hayot shartsharoitlarini 
yaratish, tabiiy ofatlarni oldindan aniqlash 
muammolari qadimdan qiziqtirib kelgan. 
Shuning uchun ham insoniyat tashqi 
dunyoning turli hodisalarini o`rganishi tabiiy 
holdir. ??
meduzameduza
90%90%insoninson
2/32/3   ОО
BYEKTBYEKT
МОМО
DELDELo'xshashlik
МоМо
del del 
––
(lat. modulus – (lat. modulus – 
o`lchov, me`yor) - biror o`lchov, me`yor) - biror 
obyekt yoki obyektlar obyekt yoki obyektlar 
tizimining obrazi yoki tizimining obrazi yoki 
namunasidir.namunasidir. О byekt  (lot. objectum - narsa, 
anjom) —haqiqatda mavjud 
bo'lgan, kuzatuv (o'rganish) 
jarayonining va subyektning 
(kuzatuvchining) e'tibori 
qaratilgan predmet, voqea, 
hodisadir.   
   MODEL MODEL 
TURLARITURLARI GEOGRAFIK MODELLARGEOGRAFIK MODELLAR
::  BIOLOGIK MODELLARBIOLOGIK MODELLAR
:: KIMYOVIY MODELLARKIMYOVIY MODELLAR
:: FIZIK MODELLARFIZIK MODELLAR
:: ММ
ATEMATIK MODELLARATEMATIK MODELLAR
::2	2	2	
b	a	c		 rahbarrahbar qabilaqabila
rahbarrahbar
oqsoqoloqsoqol qabilaqabilaJAMOAVIY-QABILA MUNOSABATLARI 
MODELLARI НН
22 ОО??
insoninson
2/32/3 MeduzaMeduza
90%90%S	
U	
VRangsiz, hidsiz suyuqlik 
(qalin qatlamda zangori 
rangli) kimyoviy birikma. BITTA OBYEKTNI  BIR 
NECHTA MODELL  
BILAN, HAR XIL 
OBYEKTLARNI ESA 
BITTA MODEL  BILAN 
IZOHLASH MUMKIN.  OBYEKT МО
DELDELo'xshashlik
MASALAMASALA
SUBYEKTSUBYEKTm	
a	q	s	a	d
МоМо
dellashtirishdellashtirish
 – –
 bilish obyektlari (fizik  bilish obyektlari (fizik 
hodisa va jarayonlar) ni ularning hodisa va jarayonlar) ni ularning 
modellari yordamida tadqiq, qilish modellari yordamida tadqiq, qilish 
mavjud predmet va hodisalarning mavjud predmet va hodisalarning 
modellarini yasash va o`rganishdir. modellarini yasash va o`rganishdir.  Modellash uslubidan hozirgi zamon fanida keng 
foydalanilmoqda. U ilmiy tadqiqot jarayonini 
yengillashtiradi, ba`zi hollarda esa murakkab 
ob`ektlarni o`rganishning yagona vositasiga aylanadi. 
Mavhum ob`ekt, olisda joylashgan ob`ektlar, juda 
kichik hajmdagi ob`ektlarni o`rganishda 
modellashtirishning ahamiyati katta. Modellashtirish 
uslubidan fizika, astronomiya, biologiya, iqtisod 
fanlarida ob`ektning faqat ma`lum xususiyat va 
munosabatlarini aniqlashda ham foydalaniladi.
Modellarni tanlash vositalariga qarab uni uch guruhga 
ajratish mumkin. Bular abstrakt izik va biologik 
guruhlar.
Abstrakt modellar qatoriga. matematik, matematik-
mantiqiy va shu kabi modellar kiradi. Fizik modellar 
qatoriga kichiklashtirilgan maketlar, turli asbob va 
qurilmalar, trenajyorlar va shu kabilar kiritiladi.   М odellar
МаМа
terialli terialli  axborotliaxborotli
maketlar
o’yinchoqlar chizmalar
foto-rasmlar
rasmlar
rejalar
kartalar
sxemalar
grafiklar
og'zaki tushuntirishlar :
matematik 
maxsus 
algoritmik QAYSI MODELGA KIRISHINI YOZING
(MATERILLIMI YOKI AXBOROTLIMI?)
 
№ 1 № 2
№ 3 № 4
№ 5
№ 6 Kompyuter (ing . computer 
— hisoblayman), EHM 
(Elektron Hisoblash 
Mashinasi) — oldindan 
berilgan dastur 
(programma) bo yicha ʻ
ishlaydigan avtomatik 
qurilma. 
№ 7 № 8
СО
2   + 2 N a OH = Na
2 CO
3  + H
2 O
№ 9
№ 10

Mavzu: Model va uning turlari. Modellashtirish

1. MODEL TUSHUNCHASI . 2.MODEL TURLARI . 3.MODELLASHTIRISH .REJAREJA ::

ОО BYEKTBYEKT MODELMODEL ?

Rangsiz, hidsiz suyuqlik (qalin qatlamda zangori rangli) kimyoviy birikma.

НН 22 ОО