logo

MS Excelda matematik funksiyalar

Yuklangan vaqt:

10.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

578.8876953125 KB
MS  Excelda  mat emat ik  amallar 
 v a  funk siy alarni qo‘llash 1–misol.  Karra jadvalini hosil qiling   

Quyidagi ketma-ketlikdagi ishlarni bajaramiz:

B2:H2 blokidagi katakchalarni  piktogrammasi 
yordamida birlashtiramiz va “Nechalik jadval 
kerak?” matnini kiritamiz;

D3 katakchaga “=”, E3 katakchaga biror sonni 
(masalan, 6 ni) kiritamiz;

C4 katakchadan E3 katakchaga  absolyut  
murojaat ni kiritamiz, ya’ni C4 katakchaga 
“=E3”ni yozib  F4  klavishani bosamiz;

D4 katakchaga “*” belgisini, E4 katakchaga 1 
sonini, F6 katakchaga “=” belgisini kiritamiz;

G4 katakchaga “=C4*E4” formulani kiritamiz;

C4:G4 blokini belgilab, blokning o‘ng quyi 
burchagidagi   belgisidan sichqoncha yordamida ■
G ustun bo‘yicha pastga tortib nusxalaymiz;

Katakchalarni katakcha formati orqali ranglar 
bilan bezaymiz. . Excel funksiyalar to‘plamida 400 dan ortiq 
funksiya bo‘lib, ular matematik, mantiqiy, 
statistik, matn, moliya va boshqa turlarga 
bo‘linadi.
Funksiyalarni formulalarda ishlatishning 
umumiy qoidasi quyidagilardan iborat:
 • har bir funksiya boshqa 
takrorlanmaydigan o‘z nomiga ega;
 • funksiyalarga murojaatda ularning 
nomidan keyin qavs ichida nuqtali vergul 
bilan ajralib turuvchi argumentlar ro‘yxati 
yoziladi. Matemat ik  funk siyalar
Exceldagi
Nomi Bajaradigan 
vazifasi Misollar
ABS(son) Sonning  absolyut 
qiymatini hisoblaydi ABS(–274)=274;       ABS(48)=48; 
ABS(–1,23)=1,23;     ABS(0)=0
ЗНАК( son ) Son  manfiy  bo’lsa  –1,  0 
bo’lsa  0,  musbat  bo’lsa  1 
qiymatga teng ЗНАК( –7,5 ) = –1; 
ЗНАК( 0 ) = 0; 
ЗНАК( 2011 ) = 1
КОРЕНЬ( son
) Sonning  kvadrat  ildizini 
hisoblaydi КОРЕНЬ( 4 ) =2;
КОРЕНЬ( 81 ) =9;          КОРЕНЬ( 0,04 ) =0,2
ОСТАТ( son; 
bo’luvchi ) Sonni  bo‘luvchiga 
bo’lgandagi qoldiqni hisoblaydi ОСТАТ (45;7)=3;         ОСТАТ (15;3)=0;
ОСТАТ (-191;10)=9
СТЕПЕНЬ (so
n; daraja 
ko‘rsatkichi) Sonni darajaga ko‘taradi СТЕПЕНЬ (3;4)=81;          СТЕПЕНЬ (2;10)=1024; 
СТЕПЕНЬ (‑1,7; 5)= – 14,1986
СУММ (son1; 
son2; …) Katakchalar  blokidagi 
qiymatlarning  yig‘indisini 
hisoblaydi СУММ (G4:G13)=330; 
СУММ (C4:C13; E4:E13)= 115 
ЦЕЛОЕ( son ) Kichik  butun  songacha 
yaxlitlaydi ЦЕЛОЕ( 5,5 ) =5; 
ЦЕЛОЕ( –5,5 ) =–6 Mant iqiy funk siyalar
И ( mant iq
iy ifoda1; 
mant iqiy 
ifoda2; … ) Agar mantiqiy ifodalarning 
barchasining qiymati ROST 
bo‘lsa, (VA ning) funksiyaning 
qiymati ROST, aks holda 
funksiyaning qiymati YOLG‘ON  И ( 500>5*100) =YOLG ‘ON; 
И ( 5>1;99/3-1>31) =ROST; 
И ( C7+C 8>G 6) =YOLG ‘ON; 
И ( C4=E3; C 4>=C 7) =ROST 
ИЛИ ( man
t iqiy ifoda1; 
mant iqiy 
ifoda2; … ) Agar mantiqiy ifodalarning 
birortasining qiymati ROST 
bo‘lsa, (YOKI ning) 
funksiyaning qiymati ROST, aks 
holda funksiyaning qiymati 
YOLG‘ON ИЛИ ( SIN( 500) >5) =YOLG ‘
ON; 
ИЛИ ( 0,5>=1/2; -
1>31) =ROST;
ИЛИ ( C 5=5; E13>=11) = 
YOLG ‘ON;  ИЛИ ( C 5=5; 
E12<=11) = ROST
ЕС ЛИ ( ma
nt iqiy ifoda; 
ifoda1; 
ifoda2) ( AG AR)  funksiyasi 
qiymat i mant iqiy ifoda 
qiymat i ROST bo‘lsa ifoda1ga, 
yolg‘on bo‘lsa ifoda2 ga t eng 
bo‘ladi ЕС ЛИ ( 700/7-1>50; 1963; 
1) =1963;  ЕС ЛИ ( 5*5=24; 0; 
9+12) =21;
ЕСЛИ ( E12>G 10;G 10–
12;“BOBUR”) =BOBUR Statistik funksiyalar
МАКС ( so
n1; son2;…) son1, son2, … larning 
eng katta qiymatini 
aniqlaydi МАКС(1; 2; –7)=2;
МАКС( E 4: E 12;  G 13)=60
МИН ( son
1; son2;…) son1, son2, … larning 
eng kichik qiymatini 
aniqlaydi МИН (1; 2; –7)= –7;
МИН (E3:E13)=1
СРЗНАЧ (s
on1; son2;…) son1, son2, … larning 
o‘rta arifmetik qiymatini 
aniqlaydi СРЗНАЧ (1; 2; 6)= 3; 
СРЗНАЧ (–1;–2; 6; 7; 0)= 5
СЧЁТЕСЛ
И( blok ;  shart ) Shartni 
qanoatlantiruvchi blokning 
bo’sh bo’lmagan 
katakchalari sonini sanaydi СЧЁТЕСЛИ( C 1: C 13;“=6”)=1
0; СЧЁТЕСЛИ( E 1: E 13;“=6”)=2 Matnli funksiyalar
ДЛСТР(matn) Matndagi belgilar sonini 
aniqlaydi ДЛСТР(“men”)=3, 
ДЛСТР(3,1415)=6
ЗАМЕНИТЬ(e
ski matn; qaysi 
o‘rindan;  
nechtasi o‘rniga; 
yangi matn) Eski matnni belgilarini 
ko’rsatilgan joydan boshlab 
berilgan sondagi belgilarni 
yangisiga almashtiradi ЗАМЕНИТЬ(“Men”;3;1;“hr”)=“
Mehr”;
ЗАМЕНИТЬ(“Men”;2;2;“uz”)=“
Muz”;
ЗАМЕНИТЬ(B4;3;2;”tin”)= 
“Oltin”
ЗНАЧЕН(mat
n) Matn ko’rinishidagi 
sonni songa o‘tkazadi ЗНАЧЕН(“1024,25”)=1024,25; 
ЗНАЧЕН(“-5,04”)
ЛЕВСИМВ(m
atn; belgi soni) Matnning chap 
tomonidagi berilgan sondagi 
belgilarni ajratib oladi ЛЕВСИМВ(– 45765; 1)= “–”; 
ЛЕВСИМВ(“Gulnoza”; 3)= “Gul”; 
ЛЕВСИМВ(B8; 3)=”Bod”
СЦЕПИТЬ(m
atn1; matn2; …) Bir nechta matnni bitta 
matnga o’tkazadi СЦЕПИТЬ(14; “-fevral”)=“14-
fevral”;
СЦЕПИТЬ( “Bob”; 
“ur”)=“Bobur”
ПСТР (matn; 
boshlang’ich o’rin; 
belgilar soni) Matndan boshlang’ich 
o’rindan boshlab berilgan 
sondagi belgilarni ajratib 
oladi ПСТР (“Matonat”; 4; 3)=”ona”; 
ПСТР (“Zahiriddin”; 2; 4)=”ahir”; 
ПСТР (“Sheriyat”; 3; 2)=”er” x  ning  –5 
qiymatida 			2	5	3	:	20	|	|					x	x	x	y funksiyani hisoblang.
1–usul. 
2-usul. 2–misol .    1. Excel elektron jadvalida nusxalash imkoniyatlarini 
amalda ko’rsatib bering.
2.  Excel elektron jadvalidagi qanday turdagi 
funksiyalarni bilasiz?
3.  Funksiyalar argumentlari qanday qiymatlarni qabul 
qilishi mumkin?
4.  Excel elektron jadvalida matematik funksiyalarni 
ishlashiga misol keltiring.
5.  Excel elektron jadvalidagi mantiqiy funksiyalarni 
ishlashiga misol keltiring.
6.  Excel elektron jadvalidagi statistik funksiyalarni 
ishlashiga misol keltiring.
7.  Excel elektron jadvalidagi matn funksiyalarini 
ishlashiga misol keltiring. Must ahkamlsh Mashqlar
1. y=4x+20 funksiyasining qiymatlarini x ning -20; 0; 4; 8; 9 
qiymatlarida hisoblang.
2. Hajmi 8 m 3
 bo’lgan jism suvga botirilganda unga ta’sir etuvchi 
ko’taruvchi kuch qiymatini toping (yo’llanma:  F
A =  ρ  · V ·  g  – Arximed kuchi, 
g =9,81N/kg).
3. И(3>5, 15/2-4>3)=’yolg`on’,  ИЛИ(99-27*3=5; 78/2-39>=-1)=’rost’ 
funksiyalar natijasini aniqlang.
4. ЗАМЕНИТЬ(“Yasha”; 5; 1; “na”) va ЛЕВСИМВ (“Vatanparvar”; 5) 
funksiyalari natijasini bitta matnga birlashtib uzunligini aniqlang
ДЛСТР ( ЦЕПИТЬ (ЗАМЕНИТЬ(“Yasha”; 5; 1; “na”); ЛЕВСИМВ 
(“Vatanparvar”; 5)))=11
5.  ЗАМЕНИТЬ (“Maqsud ”; 5; 1; “a”),  ПРАВСИМВ (“Barkamol”; 5) va 
ЛЕВСИМВ (“ topishmoq”; 7) funksiyalari natijasini bitta matnga 
birlashtiring.
ЦЕПИТЬ(ЗАМЕНИТЬ(“ Maqsud  ”; 5; 1; “ a ”), ПРАВСИМВ(“ Barkamol ”; 
5)  va  ЛЕВСИМВ(“  topishmoq ”; 7))  =  « Maqs а d kamol topish »  E`TIBORINGIZ 
UCHUN  RAXMAT.

MS Excelda mat emat ik amallar v a funk siy alarni qo‘llash

1–misol. Karra jadvalini hosil qiling  Quyidagi ketma-ketlikdagi ishlarni bajaramiz:  B2:H2 blokidagi katakchalarni piktogrammasi yordamida birlashtiramiz va “Nechalik jadval kerak?” matnini kiritamiz;  D3 katakchaga “=”, E3 katakchaga biror sonni (masalan, 6 ni) kiritamiz;  C4 katakchadan E3 katakchaga absolyut murojaat ni kiritamiz, ya’ni C4 katakchaga “=E3”ni yozib F4 klavishani bosamiz;  D4 katakchaga “*” belgisini, E4 katakchaga 1 sonini, F6 katakchaga “=” belgisini kiritamiz;  G4 katakchaga “=C4*E4” formulani kiritamiz;  C4:G4 blokini belgilab, blokning o‘ng quyi burchagidagi belgisidan sichqoncha yordamida ■ G ustun bo‘yicha pastga tortib nusxalaymiz;  Katakchalarni katakcha formati orqali ranglar bilan bezaymiz.

. Excel funksiyalar to‘plamida 400 dan ortiq funksiya bo‘lib, ular matematik, mantiqiy, statistik, matn, moliya va boshqa turlarga bo‘linadi. Funksiyalarni formulalarda ishlatishning umumiy qoidasi quyidagilardan iborat: • har bir funksiya boshqa takrorlanmaydigan o‘z nomiga ega; • funksiyalarga murojaatda ularning nomidan keyin qavs ichida nuqtali vergul bilan ajralib turuvchi argumentlar ro‘yxati yoziladi.

Matemat ik funk siyalar Exceldagi Nomi Bajaradigan vazifasi Misollar ABS(son) Sonning absolyut qiymatini hisoblaydi ABS(–274)=274; ABS(48)=48; ABS(–1,23)=1,23; ABS(0)=0 ЗНАК( son ) Son manfiy bo’lsa –1, 0 bo’lsa 0, musbat bo’lsa 1 qiymatga teng ЗНАК( –7,5 ) = –1; ЗНАК( 0 ) = 0; ЗНАК( 2011 ) = 1 КОРЕНЬ( son ) Sonning kvadrat ildizini hisoblaydi КОРЕНЬ( 4 ) =2; КОРЕНЬ( 81 ) =9; КОРЕНЬ( 0,04 ) =0,2 ОСТАТ( son; bo’luvchi ) Sonni bo‘luvchiga bo’lgandagi qoldiqni hisoblaydi ОСТАТ (45;7)=3; ОСТАТ (15;3)=0; ОСТАТ (-191;10)=9 СТЕПЕНЬ (so n; daraja ko‘rsatkichi) Sonni darajaga ko‘taradi СТЕПЕНЬ (3;4)=81; СТЕПЕНЬ (2;10)=1024; СТЕПЕНЬ (‑1,7; 5)= – 14,1986 СУММ (son1; son2; …) Katakchalar blokidagi qiymatlarning yig‘indisini hisoblaydi СУММ (G4:G13)=330; СУММ (C4:C13; E4:E13)= 115 ЦЕЛОЕ( son ) Kichik butun songacha yaxlitlaydi ЦЕЛОЕ( 5,5 ) =5; ЦЕЛОЕ( –5,5 ) =–6

Mant iqiy funk siyalar И ( mant iq iy ifoda1; mant iqiy ifoda2; … ) Agar mantiqiy ifodalarning barchasining qiymati ROST bo‘lsa, (VA ning) funksiyaning qiymati ROST, aks holda funksiyaning qiymati YOLG‘ON И ( 500>5*100) =YOLG ‘ON; И ( 5>1;99/3-1>31) =ROST; И ( C7+C 8>G 6) =YOLG ‘ON; И ( C4=E3; C 4>=C 7) =ROST ИЛИ ( man t iqiy ifoda1; mant iqiy ifoda2; … ) Agar mantiqiy ifodalarning birortasining qiymati ROST bo‘lsa, (YOKI ning) funksiyaning qiymati ROST, aks holda funksiyaning qiymati YOLG‘ON ИЛИ ( SIN( 500) >5) =YOLG ‘ ON; ИЛИ ( 0,5>=1/2; - 1>31) =ROST; ИЛИ ( C 5=5; E13>=11) = YOLG ‘ON; ИЛИ ( C 5=5; E12<=11) = ROST ЕС ЛИ ( ma nt iqiy ifoda; ifoda1; ifoda2) ( AG AR) funksiyasi qiymat i mant iqiy ifoda qiymat i ROST bo‘lsa ifoda1ga, yolg‘on bo‘lsa ifoda2 ga t eng bo‘ladi ЕС ЛИ ( 700/7-1>50; 1963; 1) =1963; ЕС ЛИ ( 5*5=24; 0; 9+12) =21; ЕСЛИ ( E12>G 10;G 10– 12;“BOBUR”) =BOBUR