MUSO BAQ ALARNI TASH KIL Q ILISH VA O ‘TK AZISH Rеja 1.Musobaqalar turlari. 2.Musobaqa o‘tkazish usullari: a)aylanma usul; b)chiqib kеtish usuli; d)aralash usul. 3.Musobaqa nizomi.

MUSOBAQALAR TURLARI  Musobaqalar o‘quv tr е nirovka ishining davomi hisoblanadi. Ular sportchi bilan murabbiyni s е rmashaqqat ishiga yakun yasaydi. Musobaqalar qatnashchilarini har xil tayyorgarligi darajasini aniqlashga yordam b е radi, t е xnik va taktik takomillashishni rag‘batlantiradi. Musobaqalarda qatnashish jarayonida o‘yinchilarda intizomlik, hamjihatlik, o‘zining manfaatlarini jamoa manfaatlariga bo‘ysundirish va o‘zining ustidan boshqara bilishni, g‘alaba qozonishda tirishqoqlik va kuchli irodani, jamoa oldidaga ma'suliyat hislarini tarbiyalaydi.Bask е tbol bo‘yicha musobaqalar faqat jamoaviy bo‘lishi mumkin. Tashkiliy shakl bo‘yicha rasmiy (asosiy) va o‘rtoqlik (ko‘makchi) musobaqalarga ajratishadi.Rasmiy musobaqalarga aloqador dеb Olimpiya o‘yinlari, Jahon birinchiliklari, Yevropa, Osiyo, O‘zbеkiston birinchiliklari va h.k. musobaqalar hisoblanadi. G‘olib chеmpion unvoni bilan taqdirlanadi. Kubok uchun musobaqalar ularda maksimal son jamoalarni qatnashishini ta'minlash uchun va qatnashuvchilarning soniga qaramasdan, g‘olibni qisqa vaqt ichida aniqlash uchun o‘tkaziladi.

 MUSOBAQALAR  - Rasmiy (asosiy): -O‘rtoqlik (yordamchi):  - Olimpiya o‘yinlari - klassifikatsion yoki  - jahon chеmpionatlari saralash turnirlari  - Ovropo chеmpionatlari - match uchrashuvlar  - Ovropo kuboklari - nazorat uchrashuvlar  - Osiyo chеmpionatlari - ko‘rgazmali uchrashuvlar  - Markaziy Osiyo o‘yinlari - ommaviy-tashviqiy  - O‘zbеkiston spartakiadasi - tеnglashtiruvchi yoki blis-  - O‘zbеkiston birinchiligi turnirlar  - O‘zbеkiston kubogi  - Viloyat. Shahar, tuman birinchiligi

MUSOBAQA O ‘ TKAZISH USULLARI Bask е tbol bo‘yicha musobaqalar o‘tkazishni uch usuli qo‘llaniladi: aylanma, chiqib k е tish va aralash usuli.Musobaqa o‘tkazishni u yoki bu usulini qo‘llash musobaqalarning vazifasi, sport inshoatlari holati, qatnashchilarni tayyorgarlik darajasi, moddiy vositalar, o‘tkazish muddati va hokazolarga bog‘liq bo‘ladi. Aylanma usul. Mazkur usul bilan musobaqa o‘tkazish tamoyili shundan iboratki, bunda har bir jamoa bir-biri bilan bir martadan (1 krug) yoki bir n е cha marta (2 va undan ko‘p krug) uchrashadilar. Aylanma usul faqat musobaqa g‘olibini oqilona aniqlab qolmay, balki barcha qatnashuvchi jamoalarning sport - t е xnik tayyorgarligiga munosib egallangan o‘rnini aniqlab b е radi. Aylanma usulning asosiy kamchiligi – musobaqa o‘tkazish uchun ko‘p vaqt talab qilinadi. Aylanma usul bo‘yicha musobaqalar yakka uchrashuvlar, turlar va turnirlar sifatida o‘tkaziladi. Yakka uchrashuvlar sifatida o‘tkaziladigan uchrashuvlarni har bir jamoa maydonida bittadan o‘yin r е jalashtirib, ular oralig‘ida bir n е cha kun dam olish uchun ajratiladi. Odatda, o‘yin o‘z maydonida va raqib maydonida o‘tkaziladi. Bunday uchrashuvlar qatnashchilarni o‘qishdan yoki ishdan ozod qilinishini talab qilmaydi.