logo

Nizolarning Ko’rib chiqishning davo tushunchasi

Yuklangan vaqt:

10.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

101.3984375 KB
Mavzu: Nizolarning 
Ko’rib chiqishning davo 
tushunchasi.                   REJA:
1.Davo tushunchasi.
2,   Da’voni taqdim qilish yoki ko‘rib chiqish uchun 
tegishli hujjatlarni olish va o‘rganish .
3.  Da’vo ishlari natijalarini umumlashtirish va 
tahlil qilish, uni takomillashtirish bo‘yicha 
takliflar tayyorlash  
4.Davo arizasi.                   Da vo (huquqda) — buzilgan huquqi ʼ
yoki qonun bilan qo riqlanadigan 	
ʻ
man-faatlarini himoya qilish uchun 
hakamlar sudiga, arbitrajga yoki 
sudga qilinadigan murojaat. Da vo 3 	
ʼ
elementdan — asos, mavzu va 
mazmundan iborat.                   Da vogarning talabi Da vo mavzuidir. ʼ ʼ
Da vo bilan jarayon boshlanadi, 
ʼ
taraflar (da vogar, javobgar) sud 	
ʼ
oldida o zlarining talab va 	
ʻ
e tirozlarini bayon qiladilar. Da vo 	
ʼ ʼ
arizasi sud yoki arbitrajga yozma 
tarzda beriladi, unda ariza                    Da vo arizasi sud yoki arbitrajga ʼ
yozma tarzda beriladi, unda ariza 
berilayotgan sud yoki arbitrajning, 
da vogar va javobgarning nomi, 
ʼ
yashash joyi, agar da vogar yuridik 	
ʼ
shaxs                    joylashgan joyi, agar ariza vakil 
tomonidan berilsa, vakilning nomi 
va manzili, da vogar talabini ʼ
asoslaydigan hamda tasdiqlaydigan 
dalillar, da vogarning talabi, 	
ʼ
arizaga ilova qilingan hujjatlarning 
ro yxati ko rsatilishi kerak.	
ʻ ʻ                   Nizolarni sudgacha hal qilish (talabnoma 
ishlari) bo‘yicha to‘g‘ri va o‘z vaqtida 
ishlarni yuritish davlat organlari va 
tashkilotlari huquq va qonuniy manfaatlarini 
himoya qilishga qaratilgan huquqiy ishlarning 
asosiy bosqichlaridan biri hamda shartnoma 
shartlarini bajarish bo‘yicha huquqiy 
ta’minlashning samarali vositasi hisoblanadi .                    Talabnoma   ishlarini   yuritishni  to‘g‘ri tashkil qilish 
davlat organlari va tashkilotlarining xo‘jalik va 
moliyaviy holatini ko‘tarishda muhim ahamiyatga 
ega.   
Davlat organlari va tashkilotlarining yuridik xizmati 
to‘g‘risidagi Nizomning 16-bandi 4-kichik bandida 
(Prezidentning 2017 yil 19 yanvardagi PQ-2733-son 
qaroriga 1-ilova) nizolarni sudgacha hal qilish 
bo‘yicha ishlarda yuridik xizmat xodimlari 
faoliyatining quyidagi   3 ta shakli  nazarda tutilgan:                    1) davlat organlari va tashkilotlari, shuningdek 
fuqarolar bilan nizolar vujudga kelganda mustaqil 
yoki boshqa tarkibiy tuzilmalar bilan birgalikda 
ularni sudgacha hal etish choralarini ko‘radi; 
2) davlat organi va tashkilotining manfaatlarini 
himoya qilish bo‘yicha talabnomalar tayyorlashda 
hamda davlat organi va tashkilotiga nisbatan 
bildirilgan talabnomalarni ko‘rib chiqishda ishtirok 
etadi; 
3) davlat organi va tashkilotida talabnomalar 
bildirish va ularni ko‘rib chiqish tartibiga rioya 
etilishini nazorat qiladi .                    Talabnoma boshqa tarkibiy tuzilmalar (hisob-kitob, 
moliya, ta’minot va boshqa bo‘limlar) tomonidan 
bildirilayotganda yuridik xizmat ular ustidan nazoratni 
qo‘yidagicha amalga oshiradi: 
boshqa tarkibiy tuzilmalarning mas’ul xodimlariga 
talabnoma bildirish tartibini tushuntiradi;
amaldagi qonun hujjatlari bilan ularni tanishtiradi;
zarur hollarda ularni huquqiy tayyorgarlikdan o‘tkazadi;
vaqti-vaqti bilan ularning talabnoma ishlarini tekshiradi, 
ularga amaliy yordam ko‘rsatadi;
murakkab masalalar bo‘yicha talabnomalarni tayyorlashga 
oid maslahatlar beradi;
davlat organi va tashkiloti rahbariga boshqa tarkibiy 
tuzilmalar bilan birgalikda talabnoma ishlarini yaxshilash 
bo‘yicha takliflar kiritadi .                   Agar da’vo arizasi da’vogarning vakili 
tomonidan imzolangan bo‘lsa, uning da’vo 
taqdim etishga vakolatli ekanligini 
tasdiqlovchi ishonchnoma ilova qilinadi.  
Amaldagi  iqtisodiy  protsessual qonunchiligi 
pul summasini undirish yoki undiruvni 
qarzdorning mol-mulkiga qaratish yoxud 
qarzdordan nizosiz talablar bo‘yicha mol-
mulkni talab qilib olishni sud buyrug‘i olish 
orqali yanada soddaroq tartibini nazarda 
tutadi.                      Da’vo arizasida da’vogarning yoki uning vakilining 
telefonlari, fakslari raqamlari, elektron manzili 
ko‘rsatilishi mumkin.  
Da’vo arizasida, agar nizoni to‘g‘ri hal qilish uchun zarur 
bo‘lsa, boshqa ma’lumotlar ham, shuningdek da’vogarda 
mavjud iltimosnomalar ko‘rsatiladi.  
Da’vogar da’vo taqdim etganda ishda ishtirok etuvchi 
boshqa shaxslarga da’vo arizasining va unga ilova qilingan, 
bu shaxslarda bo‘lmagan hujjatlarning nusxalarini yuborishi 
shart.
  Da’vo arizasiga quyidagilarni tasdiqlovchi hujjatlar ilova 
qilinadi :                   1)  belgilangan  tartibda  va  miqdorda  davlat 
boji to‘langanligini;
2)  da’vo  arizasining  va  unga  ilova  qilingan 
hujjatlarning nusxalari yuborilganligini;
3) nizoni javobgar bilan sudgacha hal qilish 
(talabnoma  yuborish)  tartibiga  rioya 
etilganligini,  agar  bu  shu  toifadagi  nizolar 
uchun  qonunda  yoki  shartnomada  nazarda 
tutilgan bo‘lsa;
4) da’vo talablariga asos bo‘lgan holatlarni.
                    Da’vo ishlari natijalarini 
umumlashtirish va tahlil qilish, uni 
takomillashtirish bo‘yicha takliflar 
tayyorlash  
Tashkilotning yuridik xizmati muayyan 
davr (oy, chorak, yarim yil, yil) yakuni 
bo‘yicha amalga oshirilgan da’vo ishlari 
natijalarini umumlashtiradi                   Yuridik xizmat tarkibiy tuzilmalardan olgan 
ma’lumotlar asosida ham tashkilotga bildirilgan, 
ham tashkilot tomonidan bildirilgan da’volarning 
vujudga kelishi sabablari va sharoitlarini 
aniqlaydi. Bu jarayonda har bir turdagi da’volarni 
kelib chiqishiga sabab bo‘lgan, tarkibiy 
tuzilmalar tomonidan yo‘l qo‘yilgan xato va 
kamchiliklar aniqlanadi. 
Yuridik xizmat da’vo ishlari tahlili yakunlari 
bo‘yicha tashkilot rahbariga da’vo ishlarini 
yaxshilash, samarasiz xarajatlar va zararlarni 
oldini olish, tashkilotga yetkazilgan zararni 
aybdor shaxslardan undirish to‘g‘risida takliflar 
kiritadi                   Da’vo arizasi (sud buyrug‘ini berish 
to‘g‘risida arizani), shu jumladan 
qarshi da’voni tayyorlash Yuridik 
xizmat da’vo arizasini va zarur 
hujjatlarni tayyorlashni, agar qonun 
yoki shartnomada talabnoma bildirish 
belgilangan bo‘lsa, talabnoma va 
bildirilgan talabnomaga javobni 
o‘rganishdan boshlaydi.                     Da’vo tashkilot tomonidan bildirilgan 
talabnoma to‘liq yoki qisman asossiz rad 
qilingan yoxud javobsiz qoldirilgan 
taqdirda kiritiladi. Yuridik xizmat da’vo 
arizasi matnini mustaqil tayyorlaydi, unga 
viza (imzo) qo‘yadi va tegishli tarkibiy 
tuzilmalardan viza (imzo) yig‘adi, 
shuningdek uni tashkilot rahbariga 
imzolash uchun taqdim qiladi .                   T avsiya etiladigan adabiyotlar
1.  Shoraxmetov	 Sh.Sh.	 O‘zbekiston	 Respublikasining	 Fuqarolik	 protsessual	 
kodeksiga	
 sharhlar.	 – Toshkent:	 TDYUI,	 2010.
2.	
 Sh.Ro‘zinazarov,	 M.Mamasiddiqov,	 Sh.Masadikov.	 Hakamlik	 muhokamasi	 
haqida	
 nimalarni	 bilish	 kerak?	 Amaliy	 qo‘llanma.	 infoCOM.uz	 MCHJ	 nashriyoti.	 
Toshkent,	
 2010.
3.	
 	Treteyskie	 	sudы	 	v 	Uzbekistane:	 	analiz	 	i 	tendensii	 	razvitiya.	  Nauchno-
prakticheskoe	
 posobie.	 / Otv.	 red.	 Asyanov	 Sh.M.	 – T.:	 Shark,	 2004.	 – 608	 s.
4.  	
O‘zbekiston	 Respublikasining	 "Hakamlik	 sudlari	 to‘g‘risida"gi	 Qonuniga	 sharh.
5.	
 Inoyatova	 S.F.	 Protsessualnыe	 mexanizmы	 otmenы	 i vыdachi	 ispolnitelnыx	 listov	 
na	
 prinuditelnoe	 ispolnenie	 resheniy	 treteyskix	 sudov.	  Monografiya.	 –Toshkent:	 De-Haus-
Print,	
 2011.
6.  	
Sh.M.Masadikov.	 Problem ы  	pravovogo	 regulirovaniya	 mediatsii.	 Monografiya.	 – 
Tashkent:	
 TGYuU,	 2014.	 – 150	 s.
7.  	
Sh.M.Masadikov.	 	Mediatsiya-alternativn ы y	 	sposob	 	razresheniya	 	grajdansko-
pravov ы x	
 sporov.	 Uchebnoe	 posobie.	 – Tashkent:	 TDYuI,	 2010.	 – 100	 s.
8.	
 	M.M.Mamasiddiqov,	 	Sh.M.Masadikov,	 	D.Y.Xabibullayev	 	N.A.Azizov,	 
I.M.Salimova	
 Hakamlik	 muhokamasi	 (o‘quv	 qo‘llanma)	 TOSHKENT	 – 2018
9.	
 Nizolarni	 xal	 qilishning	 mukobil	 usullari	 / O‘quv	 qo‘llanma.	 Yuridik	 fanlari	 
buyicha	
 falsafa	 doktori	 (PhD),	 dotsent	 v.b.	 I.M.Salimova.	 - Toshkent.	 TDYuU,	 2022.	 - 208	 
bet

Mavzu: Nizolarning Ko’rib chiqishning davo tushunchasi.

REJA: 1.Davo tushunchasi. 2, Da’voni taqdim qilish yoki ko‘rib chiqish uchun tegishli hujjatlarni olish va o‘rganish . 3. Da’vo ishlari natijalarini umumlashtirish va tahlil qilish, uni takomillashtirish bo‘yicha takliflar tayyorlash   4.Davo arizasi.

Da vo (huquqda) — buzilgan huquqi ʼ yoki qonun bilan qo riqlanadigan ʻ man-faatlarini himoya qilish uchun hakamlar sudiga, arbitrajga yoki sudga qilinadigan murojaat. Da vo 3 ʼ elementdan — asos, mavzu va mazmundan iborat.

Da vogarning talabi Da vo mavzuidir. ʼ ʼ Da vo bilan jarayon boshlanadi, ʼ taraflar (da vogar, javobgar) sud ʼ oldida o zlarining talab va ʻ e tirozlarini bayon qiladilar. Da vo ʼ ʼ arizasi sud yoki arbitrajga yozma tarzda beriladi, unda ariza

Da vo arizasi sud yoki arbitrajga ʼ yozma tarzda beriladi, unda ariza berilayotgan sud yoki arbitrajning, da vogar va javobgarning nomi, ʼ yashash joyi, agar da vogar yuridik ʼ shaxs