NOOSFERA-INSONIYAT TARAQQIYOTINING SUBSTANSIYASI SIFATIDA

MAVZUNING DOLZARBLIGI • XXI asrga kelib postindustrial jamiyat bosiqichida globallashuvning shiddat bilan rivojlanishi natijasida jahonda falsafa, fan-texnika va informatsiya olami nazariy-g‘oyaviy, konseptual va metodologik jihatdan yangicha qiyofa va mazmunga kira boshladi. Jahonning geosiyosiy qiyofasi o‘zgardi, u ko‘p qutbli dunyoga aylandi, kompyuterlashtirish va axborotlashtirish jarayonlari jamiyatni yangi globallashuv girdobiga tortdi. • Bu jarayonlar etika, falsafa va ma’naviyatga ham jiddiy ta’sir ko‘rsatdi. Globallashuv, ommaviy madaniyat va virtual olam ta’sirining oqibatlaridan biri inson ahloqiy ongi va madaniyatining tranformatsiyasi, ma’naviy olamining o‘zgarishi ijtimoiy hayotda sodir bo‘layotgan muammolar hamda ziddiyatlarda namoyon bo‘lmoqda.

MAVZUNING DOLZARBLIGI • N oosfera aqliy tafakkur qobig‘ i ekanligi va uning ijtimoiy-falsafiy tahlil qilishning zarurati mavjud ekanligi • Insoniyatning aqliy tafakkuri mahsuli bo‘lgan ilmiy- texnikalarning ekotizmga yetkazayotgan zararli oqibatlarini o‘rganish va barataraf etishni empiric darajaga ko‘tarishni talab etmoqda

MAVZUNING DOLZARBLIGI • T exnogen omillar ta’sirida biosferaning anomal o‘zgarishiga olib kelmoqda. Ya’ni, insonning aqliy tafakkuri tabiatni uning manfaatlariga bo‘sundirishi oqibatida yuzaga keladigan salbiy oqibatlarini bartaraf etishni taqazo etmoqda; • Bugungi glaballashuv davrida davlatlarning geosiyosiy va geostrategik manfaatlar to‘qnashuvida gumanistik g‘oyalar ni targ‘ib etish zaruriyatga aylanib bormoqda .

MAVZUNING O`RGANILGANLIK DARA JASI • Bugungi kunda ushbu mavzu bo‘yicha ilmiy izlanishlar olib borayotgan olimlar va mutaxassislar noosfera falsafasi va inson aqliy faoliyati o‘z mulohazalarini bayon etib kelmoqdalar. Bu masalada turlicha fikrlar, talqinlar mavjud. Globallashuv jarayonida geosiyosat masalalari O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.M. Mirziyoev asarlarida ham alohida e’tibor qaratilgan va boshqa risola, asar va kitoblarida bayon qilingan masalalardan biri hisoblanadi. Bundan tashqari xorijiy tadqiqotchi olimlardan V.I. Vernadskiy, fransuz olimi Lerua , Nosov, Moeseyev lar asarlarida batafsil yoritilgan. • Shuningdek O‘zbekistonlik faylasuf va sotsiolog olimlar texnosfera va informatsion madaniyat J. Yaxshilikov, N. Muhammadiev, sun’ iy intellekt bilan A.Azizqulov kabi olimlarining ilmiy izlanishlar va asarlarida yoritilib o‘tilgan.