Nutqning aniqligi
Mavzu: Nutqning aniqligi Reja: 1.Nutqning komunikativ sifatlari 2.Nutqning aniqligi haqida 3.So’zning leksik ma’nosi
Nutqning aniqligi so‘zning tildagi ma’nosiga tamomila muvofiq tarzda qo‘llanishi, so‘zning voqelikdagi o‘zi ifodalayotgan narsa-hodisa bilan qat’iy mosligi asosida yuzaga keladigan kommunikativ sifatdir. Tavsiflanayotgan voqelikni yaxshi bilish, tildagi so‘z ma'nolarini yetarli anglash, nutq mazmuniga e’tibor bilan qarash aniq nutq tuzish malakasining shakllanishi uchun imkon beradi.
Yangi mavzu bayoni: So‘z ma’nosi, uning nozikliklarini yaxshi o‘zlashtirmasdan turib, aniq nutq tuzib boim aydi. Masalan, Avlodlar merosini о‘ rganamiz jumlasida ifodalanmoqchi bo‘lgan mazmun avlod so‘zining leksik ma’nosiga to‘g‘ri kelmaydi.
Yangi mavzu bayoni: Nutqning madaniyligini, demakki, ta’sir quvatini ta’min etadigan to‘g‘rilik, aniqlik, mantiqiylik, ifodalilik, boylik, soflik, jo‘yalilikkabi bir qator kommunikativ sifatlar mavjud. Ana shu kommunikativ sifatlarning barchasini o‘zida mujassamlashtirgan nutq madaniy hisoblanadi.
31-mashq. Gaplarni o‘qing. Saboq va dars so‘zlarining ma’no farqni izohlashga harakat qiling, shu asosda yozma matn tuzing. 1. Anvarjon ukam, — dedim unga. — Siz o‘sishingiz kerak. Toshkentda ustozlardan saboq olasiz, poytaxtdagi adabiy muhit, o ‘z tengi yosh yozuvchilar bilan bo‘ladigan muloqotlar fikr doirangizni kengaytiradi. 2.Umidaning axloqi, o‘zini tutishi, darslarni o‘zlashtirishi universitet rahbariyatiga ma’qul edi.