logo

O`zbekiston respublikasining ``qizil kitobi``

Yuklangan vaqt:

10.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

5081.8369140625 KB
O`ZBEKISTON 
RESPUBLIKASINING ``QIZIL 
KITOBI``    RE JA:
1. QIZIL KITOB HAQIDA
2.QIZIL KITOBNING YARATILISHI
3.QIZIL KITOBGA YANGILIKLAR KIRITISH
4.QIZIL KITOBNING FOYDALI VA ZARALI TOMONLARI  QIZIL KITOB — YO QOLIB BORAYOTGAN YOKI YO QOLISH XAVFIDA ʻ ʻ
BO LGAN NOYOB O SIMLIK VA HAYVON TURLARINI QAYD QILUVCHI 	
ʻ ʻ
DAVLAT HUJJATI. QIZIL KITOBDA O SIMLIK VA HAYVON TURLARI 	
ʻ
SONINING KAMAYISHI, AREALLARINING QISQARIB BORISHI 
SABABLARI YORITILADI; ULARNI SAQLAB QOLISH UCHUN 
TAVSIYALAR BERIB BORILADI.  1948-YILDA TASHKIL ETILGAN TABIAT VA TABIIY RESURSLARNI MUHOFAZA QILISH 
XALQARO ITTIFOQI KAMYOB VA YOʻQOLIB KETISH XAVFIDA BOʻLGAN OʻSIMLIK VA 
HAYVON TURLARINING ROʻYXATINI TUZISH GʻOYASINI AMALGA OSHIRISHGA 
KIRISHDI. TURLARNI SAQLAB QOLISH BOʻYICHA MAXSUS XALQARO KOMISSIYA 
TUZILIB, 1966-YILDAN BOSHLAB BOSHQA TABIATNI MUHOFAZA QILISH 
TASHKILOTLARI BILAN HAMKORLIKDA XALQARO QIZIL KITOBNING DUNYO VA 
ALOHIDA MINTAQALAR FLORASIGA BAGʻISHLANGAN NASHRLAR CHOP ETILA 
BOSHLANDI.
OʻZBEKISTONNING NOYOB VA KAMAYIB BORAYOTGAN OʻSIMLIK VA HAYVONLARI 
TOʻGʻRISIDAGI DASTLABKI MAʼLUMOTLAR 1974-YIL TAʼSIS ETILGAN QIZIL KITOBDA 
OʻZ AKSINI TOPGAN. OʻZBEKISTON QIZIL KITOBI 1978 DA TAʼSIS ETILDI. BIRINCHI 
MARTA OʻZBEKISTON QIZIL KITOBINING FAUNAGA BAGʻISHLANGAN QISMI 1983-YIL 
NASHRDAN CHIQDI. UNGA UMURTQALI HAYVONLAR (BALIQLAR, SUDRALIB 
YURUVCHILAR, QUSHLAR, SUT EMIZUVCHILAR) NING 63 TURI KIRITILGAN EDI. 
OʻSIMLIKLAR OLAMINING KAMYOB, YOʻQOLIB KETISH XAVFIDA BOʻLGAN 163 TURI 
HAQIDA ILK BOR MUKAMMAL MAʼLUMOTLAR 1984-YIL BOSMADAN CHIQQAN QIZIL 
KITOBDA KELTIRILGAN. QIZIL KITOB — DAVRIY NASHR HISOBLANADI.  OʻSIMLIKLAR OLAMINING KAMYOB, YOʻQOLIB KETISH XAVFIDA BOʻLGAN 163 TURI HAQIDA 
ILK BOR MUKAMMAL MAʼLUMOTLAR 1984-YIL BOSMADAN CHIQQAN QIZIL KITOBDA 
KELTIRILGAN. QIZIL KITOB — DAVRIY NASHR HISOBLANADI. UNGA KIRITILADIGAN OʻSIMLIK 
VA HAYVON TURLARI TABIATNI MUHOFAZA QILISH XALQARO ITTIFOQI TAKLIF ETGAN 
TASNIFGA BINOAN 4 GURUHGA A JRATILADI: 1) YOʻQOLGAN YOKI YOʻQOLISH ARAFASIDA 
TURGAN ( JIDDIY MUHOFAZA TALAB ETUVCHI) TURLAR; 2) YOʻQOLIB BORAYOTGAN (AREALI VA 
SONI KUN SAYIN KAMAYIB BORAYOTGAN, MAXSUS MUHOFAZAGA MUHTOJ) TURLAR; 3) 
KAMYOB, BEVOSITA YOʻQOLISH XAVFI BOʻLMASADA, KICHIK MAYDONLARDA KAMDANKAM 
UCHRAYDIGAN (MUHOFAZAGA MUHTOJ) TURLAR; 4) MUAYYAN VAQT DAVOMIDA SONI VA 
TARQALGAN MAYDONLAR TABIIY SABABLARGA KOʻRA YOKI INSON TAʼSIRIDA QISQARIB 
BORAYOTGAN (SONINI NAZORAT QILIB TURISH TALAB QILINADIGAN) TURLAR. QIZIL 
KITOBGA, UNGA KIRGAN TURLAR MAQOMINING OʻZGARISHI, MAXSUS MUHOFAZA 
CHORALARI TUFAYLI BAʼZI TURLAR SONINING TIKLANISHI, AKSINCHA, YASHASH 
SHAROITINING OʻZGARISHI VA BOSHQALAR OMILLAR TAʼSIRIDA SONINING KAMAYISHI 
NATIJASIDA BOSHQA TOIFAGA OʻTKAZILISHINI YORITISH MAQSADIDA QAYTA NASHR ETILADI. 
OʻZBEKISTON FLORASINING YOʻQOLIB KETISH XAVFI OSTIDA TURGAN 301 TURINING 
HOZIRGI HOLATINI TAVSIFLAYDIGAN QIZIL KITOB 1998-YILDA QAYTA BOSMADAN CHIQDI         ]
KEYINGI YILLARDA OʻZBEKISTON FAUNASI TURLARI MAQOMINI BAHOLASHGA IMKON BERUVCHI 
MAʼLUMOTLAR TOʻPLANIB, YANGI QIZIL KITOB 2003-YILDA CHOP ETILDI. QIZIL KITOBNING 
SOʻNGGI NASHRIGA SUT EMIZUVCHILARNING — 24, QUSHLARNING — 51, SUDRALIB 
YURUVCHILARNING — 16, BALIQLARNING — 18, HALQALI CHUVALCHANGLARNING — 3, 
MOLLYUSKALARNING — 15, BOʻGʻIMOYOQLILARNING — 62 TURI VA KENJA TURI KIRITILGAN.
OʻZBEKISTON FAUNASI VA FLORASINING BAʼZI TURLARI XALQARO QIZIL KITOBDA HAM OʻZ AKSINI 
TOPGAN. UNDA HAR BIR TUR UCHUN ALOHIDA SAHIFA A JRATILGAN BOʻLIB, UNDA MAZKUR 
OʻSIMLIK YOKI HAYVON TURINING OʻZBEKCHA, RUSCHA, LOTINCHA (ILMIY) NOMLARI, ULARNING 
SISTEMATIK OʻRNI, QISQACHA MORFOLOGIK TAVSIFI, TARQALISHI, YASHASH MUHITI, TABIATDAGI 
SONI, KOʻPAYISHI, AREALI VA SONINING OʻZGARISHI SABABLARI, MUHOFAZA QILISH CHORALARI 
VA BOSHQALAR BAYON ETILGAN.
QIZIL KITOBGA KIRITILADIGAN HAYVON VA OʻSIMLIK TURLARI BOʻYICHA TAKLIFNI ILMIY 
TEKSHIRISH MUASSASALARI, DAVLAT VA JAMOAT TASHKILOTLARI, AYRIM OLIMLAR TAVSIYA QILISHI 
MUMKIN. MUHOFAZA QILINISHI NATIJASIDA OʻZ AREALINI QAYTADAN TIKLAGAN VA YOʻQOLIB 
KETISH XAVFI TUGʻILMAYDIGAN OʻSIMLIK VA HAYVON TURLARI QIZIL KITOBDAN CHIQARILADI. 
QIZIL KITOBGA KIRITILGAN TURLAR DAVLAT QONUNI ASOSIDA MUHOFAZA QILINADI; UNI 
BUZGAN YURIDIK VA JISMONIY SHAXSLAR QONUNGA MUVOFIQ JAVOBGARLIKKA TORTILADI.

O`ZBEKISTON RESPUBLIKASINING ``QIZIL KITOBI``

RE JA: 1. QIZIL KITOB HAQIDA 2.QIZIL KITOBNING YARATILISHI 3.QIZIL KITOBGA YANGILIKLAR KIRITISH 4.QIZIL KITOBNING FOYDALI VA ZARALI TOMONLARI

QIZIL KITOB — YO QOLIB BORAYOTGAN YOKI YO QOLISH XAVFIDA ʻ ʻ BO LGAN NOYOB O SIMLIK VA HAYVON TURLARINI QAYD QILUVCHI ʻ ʻ DAVLAT HUJJATI. QIZIL KITOBDA O SIMLIK VA HAYVON TURLARI ʻ SONINING KAMAYISHI, AREALLARINING QISQARIB BORISHI SABABLARI YORITILADI; ULARNI SAQLAB QOLISH UCHUN TAVSIYALAR BERIB BORILADI.

1948-YILDA TASHKIL ETILGAN TABIAT VA TABIIY RESURSLARNI MUHOFAZA QILISH XALQARO ITTIFOQI KAMYOB VA YOʻQOLIB KETISH XAVFIDA BOʻLGAN OʻSIMLIK VA HAYVON TURLARINING ROʻYXATINI TUZISH GʻOYASINI AMALGA OSHIRISHGA KIRISHDI. TURLARNI SAQLAB QOLISH BOʻYICHA MAXSUS XALQARO KOMISSIYA TUZILIB, 1966-YILDAN BOSHLAB BOSHQA TABIATNI MUHOFAZA QILISH TASHKILOTLARI BILAN HAMKORLIKDA XALQARO QIZIL KITOBNING DUNYO VA ALOHIDA MINTAQALAR FLORASIGA BAGʻISHLANGAN NASHRLAR CHOP ETILA BOSHLANDI. OʻZBEKISTONNING NOYOB VA KAMAYIB BORAYOTGAN OʻSIMLIK VA HAYVONLARI TOʻGʻRISIDAGI DASTLABKI MAʼLUMOTLAR 1974-YIL TAʼSIS ETILGAN QIZIL KITOBDA OʻZ AKSINI TOPGAN. OʻZBEKISTON QIZIL KITOBI 1978 DA TAʼSIS ETILDI. BIRINCHI MARTA OʻZBEKISTON QIZIL KITOBINING FAUNAGA BAGʻISHLANGAN QISMI 1983-YIL NASHRDAN CHIQDI. UNGA UMURTQALI HAYVONLAR (BALIQLAR, SUDRALIB YURUVCHILAR, QUSHLAR, SUT EMIZUVCHILAR) NING 63 TURI KIRITILGAN EDI. OʻSIMLIKLAR OLAMINING KAMYOB, YOʻQOLIB KETISH XAVFIDA BOʻLGAN 163 TURI HAQIDA ILK BOR MUKAMMAL MAʼLUMOTLAR 1984-YIL BOSMADAN CHIQQAN QIZIL KITOBDA KELTIRILGAN. QIZIL KITOB — DAVRIY NASHR HISOBLANADI.