logo
  1. Bosh sahifa
  2. Slaydlar
  3. Umumiy
  4. O`zbekiston Respublikasida Sud hokimiyati

O`zbekiston Respublikasida Sud hokimiyati

Yuklangan vaqt:

10.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1203.8056640625 KB
Ko'chirib olish
 Mav zu: O` zbek ist on Respublik asida Sud hok imiy at i  Reja:  1.O` zbek ist on Respublik asi Sud hok imiy at i v a Sud t izimi  2.O` zbek ist on Respublik asi Oliy Sudi  3.Harbiy sudlar  O‘zbekiston Respublikasida sud hokimiyati qonun chiqaruvchi va ijro etuvchi hokimiyatlardan, siyosiy partiyalardan, boshqa jamoat birlashmalaridan mustaqil holda ish yuritadi.O‘zbekiston Respublikasida sud hokimiyati faqat sudlar tomonidan amalga oshiriladi. Hech qaysi boshqa organlar va shaxslar sud hokimiyati vakolatlarini o‘zlashtirib olishga haqli emas.  O‘zbekiston Respublikasida sud tizimi:  O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyaviy sudi;  O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi;  harbiy sudlar;  Qoraqalpog‘iston Respublikasi sudi, viloyatlar va Toshkent shahar sudlari;  Qoraqalpog‘iston Respublikasi ma’muriy sudi, viloyatlar va Toshkent shahar ma’muriy sudlari;  fuqarolik ishlari bo‘yicha tumanlararo, tuman, shahar sudlari;  jinoyat ishlari bo‘yicha tuman, shahar sudlari;  tumanlararo, tuman, shahar iqtisodiy sudlari;  tumanlararo ma’muriy sudlardan iboratdir.  O‘zbekiston Respublikasida ishlarning toifalariga ko‘ra sudlarning ixtisoslashuvi amalga oshirilishi mumkin.  Favqulodda sudlar tuzishga yo‘l qo‘yilmaydi.    LexUZ sharhi  Sudning asosiy vazifalari fuqarolarning O‘zbekiston Respublikasi  Konstitutsiyasi  va boshqa qonunlari, xalqaro shartnomalarida, shuningdek inson huquqlari to‘g‘risidagi xalqaro hujjatlarda kafolatlangan huquqlari hamda erkinliklarini, davlat va jamoat manfaatlarini, yuridik shaxslar hamda yakka tartibdagi tadbirkorlarning huquqlari va qonun bilan qo‘riqlanadigan manfaatlarini himoya qilishdan iborat.  Sudning faoliyati qonun ustuvorligini, ijtimoiy adolatni, fuqarolar tinchligi va totuvligini ta’minlashga qaratilgandir.  Sudyalar korpusini shakllantirish sudyalarning mustaqilligi prinsipiga qat’iy muvofiq holda O‘zbekiston Respublikasi Sudyalar oliy kengashi tomonidan amalga oshiriladi. O‘zbekiston Respublikasi Sudyalar oliy kengashini tashkil etish va uning faoliyati tartibi alohida qonun bilan belgilanadi.  O‘zbekiston Respublikasining  Konstitutsiyasiga  muvofiq O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi qonunlar loyihalarini O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Qonunchilik palatasiga kiritish orqali amalga oshiriladigan qonunchilik tashabbusi huquqiga ega.  Qonuniy kuchga kirgan sud hujjatlari barcha davlat organlari, jamoat birlashmalari, korxonalar, muassasalar va tashkilotlar, mansabdor shaxslar, fuqarolar uchun majburiydir hamda O‘zbekiston Respublikasining butun hududida ijro etilishi shart.  Sud hujjatini ijro etmaslik qonunda belgilangan javobgarlikka sabab bo‘ladi.  Barcha fuqarolar jinsi, irqi, millati, tili, dini, ijtimoiy kelib chiqishi, e’tiqodi, shaxsi hamda ijtimoiy mavqeyidan qat’i nazar, qonun va sud oldida tengdir. Korxonalar, muassasalar hamda tashkilotlar ham qonun va sud oldida tengdir.  Barcha sudlarda ishlar ochiq ko‘riladi. Ishlarni yopiq sud majlisida ko‘rib chiqishga faqat qonunda belgilangan hollarda yo‘l qo‘yiladi.  Sud majlisi zalida hozir bo‘lgan shaxslar, ommaviy axborot vositalari vakillari sud majlisi zalida qonunda belgilangan tartibda fotosuratga olishi, video va audio yozuvni amalga oshirishi mumkin.  O‘zbekiston Respublikasida sud ishlarini yuritish o‘zbek tilida, qoraqalpoq tilida yoki muayyan joydagi ko‘pchilik aholi so‘zlashadigan tilda olib boriladi.Sud ishlari yuritilayotgan tilni bilmaydigan ishda ishtirok etuvchi shaxslarga tarjimon orqali ish materiallari bilan to‘la tanishish, sud harakatlarida ishtirok etish huquqi va sudda ona tilida yoki ular biladigan boshqa tilda so‘zlash huquqi ta’minlanadi.O‘zbekiston Respublikasi fuqarolari, chet el fuqarolari va fuqaroligi bo‘lmagan shaxslar davlat organlari hamda boshqa organlarning har qanday g‘ayriqonuniy qarorlari, ularning mansabdor shaxslarining xatti-harakatlaridan (harakatsizligidan), shuningdek hayoti va sog‘lig‘i, sha’ni hamda qadr-qimmati, shaxsiy erkinligi va mol-mulki, boshqa huquq va erkinliklariga tajovuzlardan sud himoyasida bo‘lish huquqiga ega.  Ayblanuvchi, uning aybi qonunda nazarda tutilgan tartibda isbotlanmagunga va sudning qonuniy kuchga kirgan hukmi bilan aniqlanmagunga qadar, aybsiz hisoblanadi.  Hech kim sud qaroriga asoslanmagan holda qamoqqa olinishi mumkin emas.Hech kim qiynoqqa solinishi, zo‘ravonlikka, shafqatsiz yoki inson sha’ni va qadr-qimmatini kamsituvchi boshqa tarzdagi tazyiqqa duchor etilishi mumkin emas.Taraflar, qonunda nazarda tutilgan hollarda esa boshqa shaxslar ham sud hujjati ustidan qonunda belgilangan tartibda shikoyat qilish huquqiga ega.  O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi fuqarolik, jinoiy, iqtisodiy va ma’muriy sud ishlarini yuritish sohasida sud hokimiyatining oliy organidir.  O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi quyi sudlarning sudlov faoliyati ustidan nazorat olib borish huquqiga ega.  O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi:  o‘z vakolatlari doirasida ishlarni birinchi, apellatsiya va kassatsiya instansiyasi sudi sifatida, shu jumladan kassatsiya instansiyasi sudida takroran, shuningdek yangi ochilgan holatlar bo‘yicha ko‘rib chiqadi;  O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi Plenumida sud amaliyotining dolzarb masalalarini ko‘rib chiqadi va qonunchilikning qo‘llanilishi yuzasidan tushuntirishlar beradi;  O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi rais, uning birinchi o‘rinbosari — ma’muriy ishlar bo‘yicha sudlov hay’ati raisi, o‘rinbosarlari — fuqarolik, jinoyat va iqtisodiy ishlar bo‘yicha sudlov hay’atlari raislari hamda O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudining sudyalaridan iboratdir.  O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi quyidagi tarkibda ish yuritadi:  O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi Plenumi;  O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi Rayosati;  Ma’muriy ishlar bo‘yicha sudlov hay’ati;  Fuqarolik ishlari bo‘yicha sudlov hay’ati;  Jinoyat ishlari bo‘yicha sudlov hay’ati;  Iqtisodiy ishlar bo‘yicha sudlov hay’ati.  Sudlov hay’atlarida ixtisoslashtirilgan sudlov tarkiblari tuzilishi mumkin.  O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi sudyalarining son jihatdan tarkibi O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi raisining taqdimnomasiga binoan O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan belgilanadi.  O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi Plenumi O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi sudyalari, Qoraqalpog‘iston Respublikasi sudi va Qoraqalpog‘iston Respublikasi ma’muriy sudi raislaridan iborat tarkibda ish yuritadi.  O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi Plenumining majlislarida O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyaviy sudi raisi, Sudyalar oliy kengashi raisi, Bosh prokurori, adliya vaziri, Advokatlar palatasi raisi, sudyalar, shuningdek O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi huzuridagi ilmiy-maslahat kengashi a’zolari ishtirok etishi mumkin.  O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi Plenumi zaruriyatga qarab, lekin to‘rt oyda kamida bir marta chaqiriladi. Qonunchilikni qo‘llash masalalariga doir qarorlar loyihalari O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi Plenumining a’zolariga va boshqa manfaatdor tashkilotlarga majlisdan yigirma kun ilgari yuboriladi.  O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi Plenumining qarori majlisda ishtirok etayotgan O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi Plenumi a’zolarining ko‘pchilik ovozi bilan ochiq ovoz berish orqali qabul qilinadi.  O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi Plenumining qarori O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi raisi va O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi Plenumining kotibi tomonidan imzolanadi.  O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi Plenumining qarori qabul qilingan kundan e’tiboran qonuniy kuchga kiradi va O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudining rasmiy nashrlarida e’lon qilinadi.  O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi Plenumining majlislarida bayonnoma yuritiladi.  O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi Plenumi majlisining bayonnomasi O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi raisi va O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi Plenumining kotibi tomonidan imzolanadi.  O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi Plenumining kotibi O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi sudyasi vazifalarini bajarish bilan birga O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi Plenumi majlisini tayyorlashga, majlis bayonnomasini yuritishga doir ishlarni tashkiliy jihatdan ta’minlaydi va O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi Plenumi qarori ijrosini tashkil etish uchun zarur bo‘lgan harakatlarni amalga oshiradi.  O‘zbekiston Respublikasining harbiy sudlari tizimi O‘zbekiston Respublikasi Harbiy sudi va hududiy harbiy sudlardan iboratdir.  O‘zbekiston Respublikasi Harbiy sudi viloyat sudi huquqi asosida ish yuritadi hamda rais, rais o‘rinbosari, sudyalar va xalq maslahatchilaridan iborat bo‘ladi.  Hududiy harbiy sudlar tuman sudi huquqi asosida ish yuritadi va rais, xalq maslahatchilaridan iborat bo‘ladi.  Harbiy sudlar faoliyatini tashkil etish ushbu Qonun bilan tasdiqlanadigan nizomda belgilanadi.  Foy dalanilgan adabiy ot lar:  1.w w w.lex .uz  2.w w w.arxiv.uz  3.const it ut ion.org  4.” Sudlar t o` g` risida” gi qonunning y angi t ahriri  5.ziy onet .com  E’t iboringiz uchun raxmat  O` zbek ist on Respublik asida Sud hok imiy at i mav zusida t est sav ollari :  1.O` zbek ist on Respublik asida Sud ishlari ni y urit i sh qay si t i llarda amalga oshiriladi ?  A) barcha jav oblar t o` g` ri  B) o` zbek t ilida  C) qoraqalpoq t il ida  D) aholi k o` p so` zlashadigan t ilda  2.Konst i t ut siy ani ng nechi nchi bobi Sud hok imiy at iga bag` i shlangan?  A) X X II bobi  B) X X I bobi  C) X X III bobi  D) X IX bobi  3.Konstitutsiyaning XXII bobi qaysi moddalarni o`z ichiga oladi?  A) 106-116-moddalar  B) 112-118-moddalar  C) 111-120-moddalar  D) 106-113-moddalar  4.”Hamma sudlarda ishlar ochiq ko`riladi”. Ushbu qoida Asosiy qonunning qaysi moddasida keltirilgan?  A) 113-modda  B) 112-modda  C) 111-modda  D) 114-modda  5.Sudyalar vakolat muddati necha yil?  A) 5 yil  B) 6 yil  C) 4 yil  D) 10 yil  6.Sud hok imiy at i qay si organga bo` y sunadi?  A) Sud hok imiy at i must aqildir  B) Prok urat uraga  C) Vazirlar Mahk amasiga  D) Senat ga  7.Qanday hollarda fav qulodda sudlar chaqiriladi?  A) fav qulodda sudlar chaqirishga ruxsat et ilmay di  B) biron bir dav lat bost irib k irganda  C) t abiiy ofat y ok i pandemiy a dav rida  D) say lov v referendumlarda  8.”Ay blanuv chi himoy alanish huquqi bilan t a` minlanadi.” U norma Konst it ut siy amizning nechinchi moddasida k elt irilgan?  A) 116-moddasida  B) 115-moddasida  C) 117-moddasida  D) 114-moddasida  9.O` zbek ist on Respublik asida Sud hok imiy at i organlari faoliy at i qay si normat iv -huquqiy hujjat lar bilan t art ibga solinadi?  A) barcha jav oblar t o` g` ri  B) O` zbek ist on Respublik asi Konst it ut si y asi  C) Sudlar t o` g` risidagi qonun  D) O` zbek ist on Respubl ik asi ning boshqa me` y oriy -huquqiy hujjat lari  10.Konst it ut siy av iy sudni ng hujj at i qachondan boshlab k uchga k iradi?  A) rasmiy e` l on qil ingan k undan  B) mat buot da chiqqandan so` ng  C) 10 k undan so` ng  D) dek abrning 3-o` n k unli gida  Kazus:  Bir guruh I chk i ishlar hodimlari 2019-y ilning 11-sent abrda Samarqand v iloy at i Bulung` ur t umanida sodir bo` lgan j inoy at ni aniqlash maqsadida Bulung` ur t umani sudy asi H.S. ismli shaxsga t egishli bo` l gan t urar-joy v a av t omashinani t egishli organl ar rux sat isiz k o` zdan k echirmoqchi bo` ldi v a H.S. ismli shaxs o` z t urar- joy daxlsizligini himoy a qilish uchun I chk i ishlar hodimlariga qarshil ik k o` rsat di . Ushbu v aziy at da k im haq?  J av ob: O` zbek ist on Respublik asining “ Sudlar t o` g` risida” gi qonuninng 64-moddasiga muv ofi q, Sudy aning shaxsi daxlsiz. Sudy aning daxlsizligi uning t urar joy iga, xizmat xonasiga, u foy dalanadi gan t ransport v osi t asi v a aloqa v osit alariga, xat - xabarlariga, unga t egishli ashy olar v a hujjat larga t aal luqlidir.  Sudy aning t urar joy iga y ok i xi zmat xonasiga, foy dalanadigan t ransport iga k irish, ularni k o‘zdan k echirish, ularda t int uv o‘t k azish y ok i ulardan ashy oni olish, uning t el efondagi so‘zlashuv larini eshit ish, sudy ani shaxsan k o‘zdan k echiri sh v a uni shaxsiy t int uv qilish, shuningdek uning xat -xabarlarini, unga t egishli ashy olar v a huj jat larni k o‘zdan k echirish, olib qo‘y ish y oxud olish faqat sudning qarori ga binoan y ok i O‘zbek ist on Respublik asi Bosh prok urorining rux sat i bilan amalga oshirilishi mumk in.

 Mav zu: O` zbek ist on Respublik asida Sud hok imiy at i

 Reja:  1.O` zbek ist on Respublik asi Sud hok imiy at i v a Sud t izimi  2.O` zbek ist on Respublik asi Oliy Sudi  3.Harbiy sudlar

 O‘zbekiston Respublikasida sud hokimiyati qonun chiqaruvchi va ijro etuvchi hokimiyatlardan, siyosiy partiyalardan, boshqa jamoat birlashmalaridan mustaqil holda ish yuritadi.O‘zbekiston Respublikasida sud hokimiyati faqat sudlar tomonidan amalga oshiriladi. Hech qaysi boshqa organlar va shaxslar sud hokimiyati vakolatlarini o‘zlashtirib olishga haqli emas.  O‘zbekiston Respublikasida sud tizimi:  O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyaviy sudi;  O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi;  harbiy sudlar;  Qoraqalpog‘iston Respublikasi sudi, viloyatlar va Toshkent shahar sudlari;  Qoraqalpog‘iston Respublikasi ma’muriy sudi, viloyatlar va Toshkent shahar ma’muriy sudlari;  fuqarolik ishlari bo‘yicha tumanlararo, tuman, shahar sudlari;  jinoyat ishlari bo‘yicha tuman, shahar sudlari;  tumanlararo, tuman, shahar iqtisodiy sudlari;  tumanlararo ma’muriy sudlardan iboratdir.  O‘zbekiston Respublikasida ishlarning toifalariga ko‘ra sudlarning ixtisoslashuvi amalga oshirilishi mumkin.  Favqulodda sudlar tuzishga yo‘l qo‘yilmaydi.    LexUZ sharhi

 Sudning asosiy vazifalari fuqarolarning O‘zbekiston Respublikasi  Konstitutsiyasi  va boshqa qonunlari, xalqaro shartnomalarida, shuningdek inson huquqlari to‘g‘risidagi xalqaro hujjatlarda kafolatlangan huquqlari hamda erkinliklarini, davlat va jamoat manfaatlarini, yuridik shaxslar hamda yakka tartibdagi tadbirkorlarning huquqlari va qonun bilan qo‘riqlanadigan manfaatlarini himoya qilishdan iborat.  Sudning faoliyati qonun ustuvorligini, ijtimoiy adolatni, fuqarolar tinchligi va totuvligini ta’minlashga qaratilgandir.

 Sudyalar korpusini shakllantirish sudyalarning mustaqilligi prinsipiga qat’iy muvofiq holda O‘zbekiston Respublikasi Sudyalar oliy kengashi tomonidan amalga oshiriladi. O‘zbekiston Respublikasi Sudyalar oliy kengashini tashkil etish va uning faoliyati tartibi alohida qonun bilan belgilanadi.  O‘zbekiston Respublikasining  Konstitutsiyasiga  muvofiq O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi qonunlar loyihalarini O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Qonunchilik palatasiga kiritish orqali amalga oshiriladigan qonunchilik tashabbusi huquqiga ega.

O'xshashlar

O‘zbekiston Respublikasida sud hokimiyati
O‘zbekiston Respublikasida sud hokimiyati
O`zbekiston Respublikasida ta`lim tizimini rivojlantirishning konsepsiyasi asoslari
O`zbekiston jahon hamjamiyati
O`zbekiston respublikasining ``qizil kitobi``