Okean boyliklari va uni muhofaza qilish

Okean boyliklari va uni muhofaza qilish

Yuklangan vaqt:

10.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

7840.1279296875 KB

Ko'chirib olish

Ok ean boy lik lari v a uni muhofaza
qilishБисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм

Okean suvlarida mikroskop bilan ko‘rinadigan
organizmlardan tortib 150 tonna keladigan ko‘k
kitlargacha, turli xil organizmlar yashaydi.
Mikroorganizmlar
Ko‘k kit

Okean organizmlari yashash joylariga ko‘ra guruhlashtiriladi.
Masalan, bentos organizmlar — okean suvlari tubida, yotqiziqlar
orasida yashaydi. Nektonlar — erkin ko‘chib yuruvchi organizmlar
bo‘lsa, planktonlar suv oqimlariga qarshilik ko‘rsata olmay, muallaq
holatda suzib yuruvchi organizmlardir (fitoplankton va
zooplanktonlar) (39-rasm).
Plankton
Nekton
Bentos

Dunyo okeani tabiiy boyliklarning xazinasi hisoblanadi. Bu
boyliklar biologik, kimyoviy, ma’danli va yoqilg‘i-energetika
resurslaridan iborat.
Biologik Ma’danliKimyoviy Yoqilg‘i-energetika

Hozir biologik resurslarning 2% idangina
foydalanilmoqda. Lekin bu dunyoda iste’mol qilinadigan
oqsil moddalarning 20% ini tashkil etadi.

Okean suvlaridan yiliga treska, seld, skumbriya baliqlari
ko‘plab ovlanadi.
Treska Seld Skumbriya

Okean tubidan osh tuzi, brom, magniy, oltingugurt,
aluminiy, mis, uran, kumush, oltin olinadi.

Dunyo okeanida neft va gaz eng ko‘p Fors qo‘ltig‘idan,
shuningdek, Venesuela qirg‘oqlaridan, Shimoliy dengizdan,
Meksika qo‘ltig‘idan qazib olinadi (40-rasm).
13
24

13
24

Dunyo okeani eng
muhim va arzon
dengiz transporti
yo‘li vazifasini
bajaradi. Savdo-
iqtisodiy aloqalar
doirasidagi
mahsulot
tashishning 60%
dan ortig‘i dengiz
transporti orqali
bajariladi.

Dunyo xo‘jaligining rivojlanishi, xalqaro mehnat
taqsimotining yuzaga kelishi, savdo-sotiqning rivojlanishi
dengiz transporti tufaylidir.

Hozir Dunyo okeani sohillarida 2 700 dan ortiq dengiz
port-shaharlari mavjud.

Dengiz transportida tashiladigan asosiy yuk neft va neft
mahsulotlariga to‘g‘ri keladi.

Ba’zan bu mahsulotlarni tashiydigan maxsus kema —
tankerlar halokatga uchrab, sohil tabiatiga, dengiz
organizmlariga katta talofat keltirmoqda. (41-rasm)

Dengiz turizmi ham okean resurslaridan foydalanishning
bir sohasi sifatida tobora rivojlanmoqda.

Dunyo okeanini muhofaza qilish milliy, regional va xalqaro
ko‘lamda amalga oshiriladigan tadbir. Dunyo okeanini tadqiq
etish va foydalanish hamda muhofaza qilish maqsadida ko‘plab
xalqaro tashkilotlar tuzilgan.

Xalqaro dengiz qo‘mitasi, Davlatlararo okeanografik
komissiya (UNESCO qoshida) va boshqalar

Dunyo okeani boyliklaridan oqilona va tejamkorlik bilan
foydalanish, ularni muhofaza qilish, tiklash va ekologik
sharoitini yaxshilash borasida ibratli faoliyat
ko‘rsatmoqda.

© Foydalanilgan adabiyotlar:
•
M. T. MIRAKMALOV, SH. M. SHARIPOV, M. M. AVEZOV, M. T.
HOJIYEVA , umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 7-sinfi uchun darslik,
Respublika ta’lim markazi.
•
@ edutrm_uz

Ok ean boy lik lari v a uni muhofaza qilishБисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм

Okean suvlarida mikroskop bilan ko‘rinadigan organizmlardan tortib 150 tonna keladigan ko‘k kitlargacha, turli xil organizmlar yashaydi. Mikroorganizmlar Ko‘k kit

Okean organizmlari yashash joylariga ko‘ra guruhlashtiriladi. Masalan, bentos organizmlar — okean suvlari tubida, yotqiziqlar orasida yashaydi. Nektonlar — erkin ko‘chib yuruvchi organizmlar bo‘lsa, planktonlar suv oqimlariga qarshilik ko‘rsata olmay, muallaq holatda suzib yuruvchi organizmlardir (fitoplankton va zooplanktonlar) (39-rasm). Plankton Nekton Bentos

O'xshashlar

Okean boyliklari, ulardan foydalanish va muhofaza qilish

Gidrosferaning ifloslanishi va uni muhofaza qilish.

Atmosfera havosining ifloslanishi va uni muhofaza qilish

DUNYO OKEANI BIOLOGIK HILMA-HILLIGI VA UNI MUHOFAZA QILISH

Atmosferani muhofaza qilish