Qadimgi odamlar tarqalishidagi hududiy uzviylik masalasi
![. Qadimgi odamlar
tarqalishidagi
hududiy uzviylik
masalasi](/data/documents/76fae9da-b41b-48d5-8193-a6d967cb296b/page_1.png)
![1 )Odamlarning paydo bo’l ish masalasi
2)Eng qadimgi odamlarning
Migratsiyalari
3 )Qadimgi odamlar ning tarqal ishida
hududiy uz viyl ik masalasi Reja:](/data/documents/76fae9da-b41b-48d5-8193-a6d967cb296b/page_2.png)
![](/data/documents/76fae9da-b41b-48d5-8193-a6d967cb296b/page_3.png)
![* Xomo xabilis faqatgina Olduvay
darasidagina bo‘lib qolmay, ancha keng
tarqalgan edi. 1961-yili Chad
Respublikasining Ndjamen degan
joyidan 600 km shimoliy-sharqiy
yerdan chadantrop kalla suyagining
parchasi topilgan bo‘lib 1 million yil
qadimiylikka ega. Chadantropning
jismoniy tuzilishida avstrolopitekning
ham olduvay pitekantropining hali
belgilari mavjud. Bu hoi uni Xomo
xabilisga qo‘shish imkoniyatini beradi Chadantrop suyagi bilan birga hech
qanday tosh qurol topilgan bo‘lmasa
ham, mazkur joydan qadimgi olduvay
davriga oid tosh qurollar uchraydi.
Olduvay darajasida ajoyib kashfiyotlar
60-yillarining oxiri va 70-yillarda
Keniyada va Efiopiyada Turkana ko‘li
qirg‘oqlarida ham arxeologik qidiruv
va qazish ishlarini keng ko‘lamda olib
borish uchun turtki bo‘ldi .
Bunda neandertallarning peshanasi yapasqi, burni katta bo`lib, burun kovagining kattaligi sovuq
havoni isitib berishga mo`ljallangan. Boshqa gominidlarda bu hol uchramaydi. Erkak
neandertalning og`irligi 63,5 kg, bo`yi 1,67 sm bo`lgan bo`lsa, bu ko`rsatgich ayollarda esa 50 kg
va 1,60 sm bo`lgan. Tanasi qisqa bo`lishiga qaramasdan ularning miyasi hajmi 1450 sm kub ni
tashkil etgan. Miya hajmining kattalashuvi ongning o`sishini ham bildiradi.Neandertallar miyasi
hajmi ularda nutqning mavjudligi xususidagi masalani yuzaga keltiradi.](/data/documents/76fae9da-b41b-48d5-8193-a6d967cb296b/page_4.png)
![01
03 U yerga xalqaro ekspeditsiya tashkil etilib, qazish
ishlariga fransuz, Amerika va Keniya arxeologlari,
antropologlari va poleantropologlari rahbarlik
qilishdi. Xalqaro ekspeditsiya tomonidan
to‘plangan boy materiallar odamning tarqalishi,
ulaming sanasi va madaniyati masalalarini hal
etishda juda katta ahamiyatga ega boidi. 1970-yili
Keniyadagi Koobi-Fora degan joydan shunday
madaniy qatlam topilganki, undagi olduvay
davriga mansub tosh qurollar kaliy-orgon usuli
bilan hisoblangan. 3-3,5 million yil ilgari
yasalganligi ma’lum bo‘ldi](/data/documents/76fae9da-b41b-48d5-8193-a6d967cb296b/page_5.png)
![01 Bu inson yaratgan eng qadimgi va
dastlabki
tosh quroli edi. Koobi-Fordaga mazkur
topilmalar insoniyatning bundan 2,6
million yillar ilgari hayvonot olamidan
ajralib chiqqanligini ko‘rsatadi. Shuni ham
aytib o‘tish kerakki, Koobi-Forda
avstrolopitek maymunlarining qoldiqlari
va
boshqa ko‘p suyaklar topilgankim, ehtimol
ulami bir qismi Xomo xabilisga mansub
bo‘lishi ham mumkin. Efiopiyaning Omo
daryosi darasidan qadimgi olduvay
davriga
mansub qurollar topilib, sanasi 1,9-2,2
million yilga borib taqaladi.](/data/documents/76fae9da-b41b-48d5-8193-a6d967cb296b/page_6.png)
![Neande
rtallarG`arbiy Yevropada
so`ngi paleolit
texnologiyasi 40000 yil
oldin paydo bo`lgan
bo`lib, u orinyak
madaniyati deb
nomlanadi va
zamonaviy odamlarga
tegishlidir . Fanda shatelperron
madaniyati so`ngi
neandertallarning
faoliyatimi yoki
neandertallar va
zamonaviy odamlar
o`rtasidagi madaniy
aloqalar natijasi
mahsuli ekanligi hamon
noma`lum. . Fransiyadagi La Shapel
Sen g`oridan topilgan 40 ming
yyoshli skelet zubr oyoq
suyagi, boshqa hayvon
suyaklari va kremniy qurollari
bilan dafn etilgan. Shatelperon madaniyati
neandertallarga tegishli bo`lsa
u holda G`arbiy Yevropada
neandertallar bilan zamonaviy
odamlar bir vaqtning o`zida
mavjud bo`lganligini
ko`rsatadi.](/data/documents/76fae9da-b41b-48d5-8193-a6d967cb296b/page_7.png)
![* Mazkur joydan har xil
avstrolopitek maymunlaming
suyaklari topilib, ulaming
sanasi 2-4 million yilni o‘z
ichiga oladi. Ulaming ba’zilari
«ishbilarmon odam» ga
mansub bo‘lishi ham mumkin
degan fikr olimlar orasida keng
yoyilgan](/data/documents/76fae9da-b41b-48d5-8193-a6d967cb296b/page_8.png)
![Demak sharqiy va markaziy
Afrikadan topilgan odam suyaklari,
mehnat qurollari insoniyat
tarixining ilk bosqichini o‘rganish
uchun juda katta imkoniyat
yaratadi. Shunday qilib Sharqiy
Afrikadagi so‘ngi kashfiyotlar
yerda odamning paydo bo‘lish
davrini qarib 3-3,5 million yilga
cho‘zib yubordi.](/data/documents/76fae9da-b41b-48d5-8193-a6d967cb296b/page_9.png)
![Archeological research
Neptune
Neptune is the farthest
planet from the Sun Sun
The Sun is the closest
star to our planet Pluto
Pluto is now considered
a dwarf planet
Ceres
Ceres is located in the
main asteroid belt Jupiter
It’s the biggest planet
in the Solar System1961-1972- yillarda esa Indoneziya
mutaxassislari Yavadan yana
pitekantropning to‘rtta bosh suyagi va
ikkita pastki jag‘ suyagini topganlar.
Yavadan topilgan pitekantrop
suyaklari orasida Mojolertodan
topilgan bola suyagining sanasi eng
qadimiy bo‘lib, uni kaliy-argon usuli
bilan aniqlanishiga 1 million 500 ming
- 1 million 900 ming yil deb
hisoblanadi](/data/documents/76fae9da-b41b-48d5-8193-a6d967cb296b/page_10.png)
![](/data/documents/76fae9da-b41b-48d5-8193-a6d967cb296b/page_11.png)
![. Madaniyatga xos mehnat qurollarning 50
% ni mustega xos qurollar tashkil etadi.
1979-yilda shatelperron madaniyatiga oid
Sen-Sezar g`oridan (Fransiyada) 36 ming
yoshli neandertal odam qoldiqlari topildi
1996 - yilda yana Fransiyada joylashgan
Arsisyur-Kyur makonidan 33,000 yoshli
bolaga tegishli suyak qoldiqlarini topilishi
ularni tik turib yuruvchi odam va
zamonaviy odamga yaqinligini bildiradi.
Shatelperon madaniyati neandertallarga
tegishli bo`lsa u holda G`arbiy
Yevropada neandertallar bilan
zamonaviy odamlar bir vaqtning o`zida
mavjud bo`lganligini ko`rsatadi.](/data/documents/76fae9da-b41b-48d5-8193-a6d967cb296b/page_12.png)
![G`arbiy Yevropada so`ngi paleolit
texnologiyasi 40000 yil oldin paydo bo`lgan
bo`lib, u orinyak madaniyati deb nomlanadi
va zamonaviy odamlarga tegishlidir. Fanda
shatelperron madaniyati so`ngi
neandertallarning faoliyatimi yoki
neandertallar va zamonaviy odamlar
o`rtasidagi madaniy aloqalar natijasi mahsuli
ekanligi hamon noma`lum. Neandertallar
suyaklari topilgan g`orlar, ayrim hollarda dafn
uchun mo`ljallangan bo`lgan deb hisoblanadi.
Bunga Isroildagi Kabera g`ori misol bo`ladi.
Fransiyadagi La Shapel Sen g`oridan
topilgan 40 ming yoshli skelet zubr oyoq
suyagi, boshqa hayvon suyaklari va kremniy
qurollari bilan dafn etilgan.](/data/documents/76fae9da-b41b-48d5-8193-a6d967cb296b/page_13.png)
![Creative Process Icons Performing Arts Icons](/data/documents/76fae9da-b41b-48d5-8193-a6d967cb296b/page_14.png)
![](/data/documents/76fae9da-b41b-48d5-8193-a6d967cb296b/page_15.png)
![Etiboringiz uchun
raxmat!!! B/B](/data/documents/76fae9da-b41b-48d5-8193-a6d967cb296b/page_16.png)
. Qadimgi odamlar tarqalishidagi hududiy uzviylik masalasi
1 )Odamlarning paydo bo’l ish masalasi 2)Eng qadimgi odamlarning Migratsiyalari 3 )Qadimgi odamlar ning tarqal ishida hududiy uz viyl ik masalasi Reja:
* Xomo xabilis faqatgina Olduvay darasidagina bo‘lib qolmay, ancha keng tarqalgan edi. 1961-yili Chad Respublikasining Ndjamen degan joyidan 600 km shimoliy-sharqiy yerdan chadantrop kalla suyagining parchasi topilgan bo‘lib 1 million yil qadimiylikka ega. Chadantropning jismoniy tuzilishida avstrolopitekning ham olduvay pitekantropining hali belgilari mavjud. Bu hoi uni Xomo xabilisga qo‘shish imkoniyatini beradi Chadantrop suyagi bilan birga hech qanday tosh qurol topilgan bo‘lmasa ham, mazkur joydan qadimgi olduvay davriga oid tosh qurollar uchraydi. Olduvay darajasida ajoyib kashfiyotlar 60-yillarining oxiri va 70-yillarda Keniyada va Efiopiyada Turkana ko‘li qirg‘oqlarida ham arxeologik qidiruv va qazish ishlarini keng ko‘lamda olib borish uchun turtki bo‘ldi . Bunda neandertallarning peshanasi yapasqi, burni katta bo`lib, burun kovagining kattaligi sovuq havoni isitib berishga mo`ljallangan. Boshqa gominidlarda bu hol uchramaydi. Erkak neandertalning og`irligi 63,5 kg, bo`yi 1,67 sm bo`lgan bo`lsa, bu ko`rsatgich ayollarda esa 50 kg va 1,60 sm bo`lgan. Tanasi qisqa bo`lishiga qaramasdan ularning miyasi hajmi 1450 sm kub ni tashkil etgan. Miya hajmining kattalashuvi ongning o`sishini ham bildiradi.Neandertallar miyasi hajmi ularda nutqning mavjudligi xususidagi masalani yuzaga keltiradi.
01 03 U yerga xalqaro ekspeditsiya tashkil etilib, qazish ishlariga fransuz, Amerika va Keniya arxeologlari, antropologlari va poleantropologlari rahbarlik qilishdi. Xalqaro ekspeditsiya tomonidan to‘plangan boy materiallar odamning tarqalishi, ulaming sanasi va madaniyati masalalarini hal etishda juda katta ahamiyatga ega boidi. 1970-yili Keniyadagi Koobi-Fora degan joydan shunday madaniy qatlam topilganki, undagi olduvay davriga mansub tosh qurollar kaliy-orgon usuli bilan hisoblangan. 3-3,5 million yil ilgari yasalganligi ma’lum bo‘ldi