Qadimgi turkiy tilda koʻplik qoʻshimchalari


Mavzu: Qadimgi turkiy tilda koʻplik qoʻshimchalari
Turkiy tillarda egalik qoʻshimchalari vasonning koʻplik qoʻshimchasi quyidagi umumiy xususiyatlar bilan ajralib turadi: 1. Birlik sondagi birinchi shaxsda turkiy tillarga egalik qoʻshimchasi mushtarakdir. Shu bilan birga ым -- im shaklidagi unli, ь va у tovushlariga aylanishi mumkin. Koʻplikda esa bu shaxsning -miz shakli koʻogina turkiy tillarda -- быз yoqutlarda-- быт - бит shaklida qoʻllanadi.
2. -shaxs birlik turk, gagauz, ozarbayjon tillarida н , - ин shaklida, ammo chuvash tilida bu shakl qadimgi holatini saqlagan: оғьльғ -- ьнъл -- u ( sening oʻgʻling), koʻplikda asosan -- ъ rur) -- qiz shakli, turk, ozarbayjon tilida - ньз -- низ shakli mavjud. Bu shakllar qadimiy shakllarning oʻzgarishi natijasidir.
3. 3-shaxsning qadimgi variantlari saqlab qolingan. Ammo tuva,xakas, shor tillari si-- zi ga oʻtgan. 4. Turkiy tillarda ham qadimgi, ham hozirgi taraqqiyot bosqichida narsalarning koʻpligi -- lar/ --ler qoʻshimchasi orqali ifodalanadi. Ammo chuvash tilida bunday qoʻshimcha yoʻq. Buning asosi shundaki, qadimgi turkiy qabilalarda koʻplik son tasavvuri boshqacha boʻlgan.