Qoraqalpog’iston SSRning ijtimoiy-iqtisodiy hayoti

Yuklangan vaqt:

10.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1142.234375 KB

Ko'chirib olish

MAVZU:QORAQALPOG’ISTON
SSRNING IJTIMOIY-IQTISODIY HAYOTI.

•
REJA
•
1.URUSHDAN KEYINGI YILLARDA QORAQALPOG`ISTON XALQ XO`JALIGINING
AHVOLI.
•
2. QORAQALPOG`ISTONNING QISHLOQ XO`JALIGI.
•
3. 1960-1985 YILLARDA QORAQALPOG`ISTON SANOATINING BIR TAMONLAMA
RIVOJLANISHI.
•
4. QORAQALPOG`ISTONDA ILM-FAN, MADANIYAT VA S A`NAT.

•
URUSHDAN KEYINGI TIKLANISH DAVRIDA QORAQALPOG’ISTONDAGI
MUAMMOLARNI HAL QILISHDA QAROVSIZ QOLGAN, TASHLANDIQ VA FOYDALANMAY
KELINGAN SUG'ORILADIGAN YERLARNI IRRIGATSIYA VA MELIORATSIYA HOLATI-NI
YAXSHILASH MUHIM AHAMIYATGA EGA BO'LDI. 1947-YILNING BAHORIDA TUYAMO'YIN
KANALINING BIRINCHI NAVBATI (UZUNLIGI–11,5 KM) ISHGA TUSHIRILDI. ORADAN KO'P
O'TMAY SHUMANAY KANALI QURILDI. 1950-YILDAN E'TIBORAN ILK MARTA QISHLOQ
XO'JALIGINI MEXANIZATSIYALASH, IRRIGATSIYA TAR-MOG'INI TOZALASH ISHLARI
BOSHLANDI.
•
YANGI KANALLARNING QAZILISHI PAXTA EKILADIGAN MAY-DONLARNING
KENGAYISHIGA OLIB KELDI. 1946–1950-YILLARDA 42000 GA YANGI YER O'ZLASHTIRILDI.
1960-YILGA KELGANDA CHIGIT EKILADIGAN MAYDON 131500 GA NI TASHKIL QILDI.

•
1949-YILDA SUG'ORISH TIZIMLARINING QUYIDAGI 4 TA BOSHQARMASI TUZILDI:
PAXTA-ARNA (TO'RTKO'L VA BERUNIY TUMANLARI UCHUN), LENIN NOMLI KANAL
(XO'JAYLI VA QO'NG'IROT TUMANLARI UCHUN), KEGAYLI (CHIMBOY VA KEGAYLI
TUMANLARI UCHUN), QUVONISH-JARMA (TAXTAKO'PIR VA QORAO'ZAK
TUMANLARI UCHUN) BOSHQARMALARI. SUG'ORISH TARMOQLARINI TOZALASH
MAQSADIDA BIRINCHI MARTA MASHINA-TRAKTOR STANSIYASI (MTS) TASHKIL
QILINDI. 1950-YILI JAMOA XO'JALIKLARINI YIRIKLASHTIRISH KOMPANIYASI
BOSH-LANIB, MAVJUD 410 JAMOA XO'JALIGI ASOSIDA 200 KOLXOZ TASHKIL
QILINDI.

•
QORAQALPOG'ISTONDA XALQ XO'JALIGINI RIVOJLANTIRISH UCHUN CHORJO'Y SHAHRIDAN
XORAZM VA QORAQALPOG'ISTON ORQALI QOZOG'ISTONGA TEMIR YO'L QURISH ZARUR EDI.
O'ZBE-KISTON KOMPARTIYASI MKNING BIRINCHI KOTIBI USMON YUSUPOV TEMIR
YO'LNING JUDA KATTA IQTISODIY AHAMIYATGA EGA EKANLIGINI HISOBGA OLIB, MOSKVA
BILAN KELISHIB O'TIR-MASDAN VA UNING ROZIHGISIZ CHORJO'Y-QO'NG'IROT TEMIR YO'LI
LINIYASINI QURISH TO'G'RISIDA FARMOYISH BERDI. QURILISH 1947-YILDA BOSHLANDI VA
QISQA MUDDAT ICHIDA TUGALLANDI. QURILISHDA XORAZM, SHIMOLIY TURKMANISTON
VA QORAQALPOG'ISTONDAN 100000 KISHI MEHNAT QILDI. BIROQ O'ZBEKISTON
RAHBARIYATINING BU TASHABBUSI MARKAZ TOMONIDAN QATTIQ QORALANDI. 1947-
YILNING OXIRIDA VKP(B) MK SIYOSIY BYUROSI MAJLISIDA U.YUSUPOVGA O'ZBEKISTON
PAXTA TAYYORLASH REJASINI BAJARMADI, DEGAN BAHONA BILAN HAYFSAN BERILDI.

•
URUSHDAN KEYINGI XALQ XO'JALIGINI TIKLASH YILLARIDA MAHSULDOR CHORVACHILIKNI
RIVOJLANTIRISHDA MUAYYAN NATI-JALARGA ERISHILDI. CHIMBOY TUMANIDA BUTUNITTIFOQ
CHOR-VACHILIK ILMIY-TADQIQOT INSTITUTINING TAYANCH PUNKTI TASHKIL QILINDI.
ROSSIYADAN 104 BOSH NASLDOR QIZIL-CHO'L ZOTLI BUZOQLAR KELTIRILDI.
QORAQALPOG'ISTONDA 219 TA YILQICHILIK VA 48 TA TUYACHILIK FERMALARI TASHKIL ETILDI.
•
AFSUSKI, 50-YILLARNING O'RTALARIGA KELIB, QORAQALPO G'ISTON CHORVACHILIGIDAGI
MUTANOSIBLIK BUZILDI. PAXTA YAKKA HOKIMLIGI KUCHAYISHI BILAN CHORVACHILIK SIQIB
CHIQARILA BOSHLANDI. SHU DAVRDAN BOSHLAB XO'JALIKLARDA CHORVA MOLLARI SONI
MUTTASIL KAMAYIB BORDI. CHOR-VACHILIKDAGI BU HOLAT 60–80-YILLARDA HAM DAVOM ETDI.
HATTO SHAXSIY XO'JALIKLARDA HAM CHORVA MOLLARI QISQARIB BORGANLIGI KUZATILADI.
BU HOLAT DEHQONLAR VA CHORVADOR-LARNING MODDIY AHVOHGA, ULARNING TURMUSH
DARAJASIGA SALBIY TA'SIR QILMAY QO'YMAS EDI.

•
50-YILLARNING OXIRI – 60-YILLARNING BOSHLARIDA QORA QALPOG'ISTON QISHLOQ XO'JALIGI YANA
TURLI TAJRIBA (3KCNEPHM6HT)LAR GIRDOBIGA TORTILDI. BU GAL A.XRUSHCHEVNING TALABIGA KO'RA
MAKKAJO'XORI YETISHTIRISHGA, HATTO AVTONOM RESPUBLIKANING SHIMOLIY TUMANLARIDA UNI
O'STIRISHGA KATTA E'TIBOR BERILDI. MAKKAJO'XORI EKILGAN MAYDON 1957-YIL 2067 GA BO'LGAN
BO'LSA, 1958-YILDA 5772 GA NI TASHKIL ETDI. LEKIN «MAKKAJO'XORI EKSPERIMENTI» KUTILGAN
NATIJANI BERMADI.
•
60-YILLARNING O'RTALARIDA QORAQALPOG'ISTONDA QISHLOQ XO'JALIGINING MUHIM TARMOG'I
BO'LGAN SHOLIKORUKNING RIVOJLANISHIGA E'TIBOR KUCHAYDI. MAXSUS SHOLIKORUK XO'JALIKLARI
TASHKIL QILINDI. NATIJADA 1965-YILDA 25700 T SHOLI YETISHTIRILGAN BO'LSA, 1983-YILDA BU
KO'RSATKICH 332300 TONNANI TASHKIL QILDI. AVTONOM RESPUBLIKADA PIL-LACHILIK SOHASIDA HAM
SEZILARU YUTUQLAR QO'LGA KIRITILDI.

•
QORAQALPOG'ISTONDA PAXTA YETISHTIRISH MUTTASIL OSHIRIB BORILDI. 1964–1984-YILLAR
MOBAYNIDA AVTONOM RESPUB LIKADA 7.144.000 TONNA PAXTA YETISHTIRILIB, ROSSIYANING
TO'QIMACHILIK FABRIKALARIGA 2.219.000 T PAXTA TOLASI JO'NATILDI. BU PAYTDA
QORAQALPOG'ISTON AVTONOM RESPUBLIKASI RAHBARI – QALLIBEK KAMOLOV EDI.
•
60 – 80-YILLARDA QORAQALPOG'ISTON IQTISODIYOTINING BIR TOMONLAMA RIVOJLANISHI
•
BU PAYTDA QORAQALPOG'ISTON QISHLOQ HO’JALIGINI RIVOJLANTIRISHDA ASOSAN EKSTENSIV
USULLAR HISOBIGA MUAYYAN YUTUQLARGA ERISHILDI. SANOATNING RIVOJLANISHI PAXTACHILIK
BILAN BUTUNLAY BOG'LIQ QILIB QO'YILGAN EDI. SHUNING UCHUN QORAQALPOG'ISTONDA ASOSAN
CHIGITDAN YOG' ISHLAB CHIQARADIGAN ZAVODLAR, SHUNINGDEK, PAXTA TOZALASH ZAVODLARI
QURILISHIGA ALOHIDA E'TIBOR QARATILDI. YOG'-SUT, GO'SHT VA BALIQ KONSERVALARI ZAVODLARI
HAM QURILDI. YENGIL SANOAT KORXONALARI ESA SEKIN SURATLAR BILAN TASHKIL QILINDI.

•
QORAQALPOG'ISTONDA SANOATNI RIVOJLANTIRISH UCHUN ENERGETIKA BAZASINING
QUVVATI YETARLI DARAJADA EMAS EDI. SHUNING UCHUN MAXSUS
« ТАХИАТАШГИДРОЭНЕРГОСТРОЙ » QURILISH TRESTI TASHKIL QILINDI, U O'LKADA
ENERGETIKA SANOA-TINI BARPO ETISHGA ASOS SOLDI. 1956-YILDA TAXIATOSH GRESNI
QURISH BOSHLANDI, QISQA MUDDAT ICHIDA ENER-GETIKLAR SHAHRI – TAXIATOSH
BUNYOD BO'LDI. 1961-YILDA TAXIATOSH GRESNING BIRINCHI NAVBATI FOYDALANISHGA
TOP-SHIRILDI.
•
TAXIATOSH GRESI O'ZBEKISTONNING ENERGETIKA TIZIMI ORQALI O'RTA OSIYO
ENERGOTIZIMIGA ULANDI. 1970-YILDA RESPUBLIKANING BARCHA QISHLOQ TUMANLARI
ASOSAN ELEKTRLASHTIRILDI.

•
BUXORO-URAL VA O'RTA OSIYO – MARKAZ GAZ QUVURLARI QURILISHIDA QUYI
AMUDARYO IQTISODIY RAYONINING EHTIYOJ-LARI HISOBGA OLINDI; GAZ
QUVURLARI QURILISHI TAJRIBASIDA BI RINCHI MARTA QIZILQUM VA QORAQUM
SAHROLARINING BAR-XANLARI, USTYURT PLATOSI, OROLBO'YINING SUVSIZ
CHO'LLARI YENGIB O'TILDI. QORAQALPOG'ISTONNING SANOAT KORXONALARI VA
SHAHARLARI SEKIN-ASTA TABIIY GAZ BILAN ISHLASHGA O'TKAZILA BOSHLANDI.
•
60–80-YILLARDA QORAQALPOG'ISTON SANOATINING TARAQ-QIYOTI ASOSAN YENGIL
SANOAT, YA'NI PAXTA TOZALASH VA OZIQ-OVQAT MAHSULOTLARINI ISHLAB
CHIQARADIGAN KORXONALARNING USTUVOR RIVOJLANTIRILISHI EVAZIGA BO'LDI.

•
XX ASRDA QORAQALPOG'ISTON MADANIYATI
•
XX ASRGACHA QORAQALPOQ ADABIYOTI ASOSAN XALQ OG’ZAKI IJODI SHAKLIDA
RIVOJLANGAN. XX ASR BOSHLARIDA UMAR SUG'IRIMBET O'G'LI VA SIDIQ SHOIR
DEMOKRATIK RUHDAGI ASARLAR YARATISHDI.
•
1917-YILDAN KEYINGI YANGI QORAQALPOQ ADABIYOTIGA A.MUSAYEV, S.MAJITOV,
S.NURIMBETOV ASOS SOLISHDI. S.MAJITOV «ALIFBE» VA «KATTA YOSHDAGILAR
UCHUN O'QISH KITOBI» (1926) DARSLIKLARINI YARATDI. SHUNINGDEK, U
QORAQALPOQ XALQINING QAHRAMONI ERNAZARGA BAG'ISH-LANGAN «ERNAZAR
OLAKO'Z» (1928) DOSTONINI HAM YOZDI.

•
20-YILLARNING OXIRIDA QORAQALPOQ ADABIYOTIDA DRA-MATURGIYA VA BADIIY PROZA
KABI YANGI JANRLAR PAYDO BO'LDI. A.UTEPOV, N.DOVQORAYEV, A.BEGIMOVNING HIKOYA
VA PYESALARI, J.OYMIRZAYEVNING QISSALARI MAYDON-GA KELDI. J.OYMIRZAYEV
KEYINCHALIK «AMUDARYO SOHILLA-RIDA» (1958) ROMANINI YOZDI.
•
60-YILLARDA QORAQALPOQ PROZASI T.QAYIPBERGENOV, X.SEITOV, U.XO'JANIYOZOV
ASARLARI BILAN BOYIDI. XX ASR QORAQALPOQ ADABIYOTIDA TO'LEPBERGEN
QAYIPBERGENOV NING O'ZIGA XOS O'RNI BOR. U «QORAQALPOQ QIZI» (1963–1965)
DIALOGIYASI VA «QORAQALPOQ DOSTONI» (1968–1975) TRILOGIYASIDA, SHUNINGDEK,
«QORAQALPOQNOMA» (1985) ROMAN-ESSESIDA QORAQALPOQ XALQINING XVIII–XIX
ASRLARDAGI HAYOTINI TASVIRLAYDI. BIROQ UNING ASARLARIDA SOVET
MAFKURASINING TA'SIRI SEZILIB TURADI. QORAQALPOQ SHOIRLARI O'RTASIDA
I.YUSUPOV ALOHIDA AJRALIB TURGAN.

MAVZU:QORAQALPOG’ISTON SSRNING IJTIMOIY-IQTISODIY HAYOTI.

• REJA • 1.URUSHDAN KEYINGI YILLARDA QORAQALPOG`ISTON XALQ XO`JALIGINING AHVOLI. • 2. QORAQALPOG`ISTONNING QISHLOQ XO`JALIGI. • 3. 1960-1985 YILLARDA QORAQALPOG`ISTON SANOATINING BIR TAMONLAMA RIVOJLANISHI. • 4. QORAQALPOG`ISTONDA ILM-FAN, MADANIYAT VA S A`NAT.

• URUSHDAN KEYINGI TIKLANISH DAVRIDA QORAQALPOG’ISTONDAGI MUAMMOLARNI HAL QILISHDA QAROVSIZ QOLGAN, TASHLANDIQ VA FOYDALANMAY KELINGAN SUG'ORILADIGAN YERLARNI IRRIGATSIYA VA MELIORATSIYA HOLATI-NI YAXSHILASH MUHIM AHAMIYATGA EGA BO'LDI. 1947-YILNING BAHORIDA TUYAMO'YIN KANALINING BIRINCHI NAVBATI (UZUNLIGI–11,5 KM) ISHGA TUSHIRILDI. ORADAN KO'P O'TMAY SHUMANAY KANALI QURILDI. 1950-YILDAN E'TIBORAN ILK MARTA QISHLOQ XO'JALIGINI MEXANIZATSIYALASH, IRRIGATSIYA TAR-MOG'INI TOZALASH ISHLARI BOSHLANDI. • YANGI KANALLARNING QAZILISHI PAXTA EKILADIGAN MAY-DONLARNING KENGAYISHIGA OLIB KELDI. 1946–1950-YILLARDA 42000 GA YANGI YER O'ZLASHTIRILDI. 1960-YILGA KELGANDA CHIGIT EKILADIGAN MAYDON 131500 GA NI TASHKIL QILDI.

• 1949-YILDA SUG'ORISH TIZIMLARINING QUYIDAGI 4 TA BOSHQARMASI TUZILDI: PAXTA-ARNA (TO'RTKO'L VA BERUNIY TUMANLARI UCHUN), LENIN NOMLI KANAL (XO'JAYLI VA QO'NG'IROT TUMANLARI UCHUN), KEGAYLI (CHIMBOY VA KEGAYLI TUMANLARI UCHUN), QUVONISH-JARMA (TAXTAKO'PIR VA QORAO'ZAK TUMANLARI UCHUN) BOSHQARMALARI. SUG'ORISH TARMOQLARINI TOZALASH MAQSADIDA BIRINCHI MARTA MASHINA-TRAKTOR STANSIYASI (MTS) TASHKIL QILINDI. 1950-YILI JAMOA XO'JALIKLARINI YIRIKLASHTIRISH KOMPANIYASI BOSH-LANIB, MAVJUD 410 JAMOA XO'JALIGI ASOSIDA 200 KOLXOZ TASHKIL QILINDI.

O'xshashlar

IJTIMOIY-IQTISODIY XARITALAR

IQTISODIY IJTIMOIY HUQUQLAR

O'zbekistonning ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishi

O’zbekistonning ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishi

O‘zbekistonning ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishi