logo

ШАХСНИНГ РАҲБАРЛИК ВА ТАШКИЛОТЧИЛИК ХУСУСИЯТИ

Yuklangan vaqt:

10.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

268.5 KB
ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ     ПРЕЗИДЕНТ ҲУЗУРИДАГИ 
ДАВЛАТ БОШҚАРУВ АКАДЕМИЯСИ
ШАХСНИНГ РА ҲБАРЛ ИК   ВА 
ТАШКИЛОТЧИЛИК  ХУСУСИЯТИ Раҳбар шахси
•
Раҳбарлик  феноменини  таҳлил  қилишда 
асосий  эътибор  раҳбар  шахсига 
қ аратилади.   Бошқарув  тизимидаги  шахс 
агар  жамоада  ҳақиқий  раҳбар  бўлишни 
ҳохласа  ўзидаги  бир  қанча  сифатлар 
комплексини  ўзи  ўзгартиришига  тўғри 
келади .  Раҳбарнинг  хулқ - атворига таъсир этувчи ОМИЛЛАР 
(ЭҲТИЁЖ ВА МОТИВЛАР АСОСИДА)

Раҳбар  ҳам  ҳар  қандай  одам  каби  қатор  эҳтиёжларга  эга. 
Бу  эҳтиёжлар  қондирилиши  ёки  кондирилмаслигига  кўра 
йўқолади.  Аммо  умумий  инсонларга  тегишли  бўлган 
эҳтиёжлардан  ташқари  раҳбарликнинг  алоҳида  қуйидаги 
махсус эҳтиёжлари мавжуд:

Ҳукм ўтказишга эҳтиёжи;

Бўлиб  ўтаётган  воқеа  ва  одамларни  назорат  қилишга 
бўлган эҳтиёж;

Юқорига интилиш эҳтиёжи;

Қайсидир  гуруҳга  тегишли  бўлиш  ва  тан  олинганлик 
эҳтиёжи. Бошқарувда  раҳбар  муаммосини  аниқлаб  олиш  учун 
"Бошқарув",  "Раҳбарлик"  ва    "Раҳбар"  тушунчаларини 
таҳлил қилиб чиқиш лозим
•
Бошқарув  деганда  кўзланган  мақсадларни  амалга  оширишга 
йўналтирилган  ҳар  қандай  таъсирларни  ташкил  этиш  жараёни 
тушунилади.  "Раҳбарлик"  -  бу  бошқарув  фаолиятининг 
ходимларга  таъсир  ўтказиш  орқали  бошқарув  саволлари 
ечиладиган  бир  қисми  ҳисобланади.  "Раҳбарлик"  ва  "Раҳбар" 
тушунчаларини  фарқлаш  ҳар  бир  ташкилотдаги  мавжуд 
"формал"  ва  "Ноформал"  муносабатлар  тури  мавжудлиги 
билан боғлиқ.
•
Раҳбарлик  -  ноформал  муносабатларда  ўз  аксини  топса, 
раҳбарлик  аниқ  тизимга  солинган  формал  муносабатларни 
назарда  тутади.  Формал  тизимда  раҳбарнинг  роли  аниқ 
белгиланган. 
•
Раҳбарлик  англанган психологик ҳоҳиш даражаси.  РА ҲБАРЛ ИК  МАҲОРАТНИ   БЕЛГИЛОВЧИ ФАЗИЛАТЛАР
ГЛ ОБАЛ 
(ДУНЁҚАРА Ш)    
КОМПЕТЕНТЛИК ИЖТИМОИЙ-
МАДАНИЙ 
КОМПЕТЕНТЛИК ИЖТИМОИЙ-
ФАОЛИЯТ ГА  
КОМПЕТЕНТЛИ К АХБОРОТ 
ОЛИШ ГА  
КОМПЕТЕНТЛИ К КОММУНИКАТ И
В 
КОМПЕТЕНТЛИК ЎҚУВ-БИЛИШ ГА  
КОМПЕТЕНТЛИ К АМАЛИЙ  
ФАОЛИЯТГА  
КОМПОТЕНТЛИК
РА ҲБАРЛ ИК  
МАҲОРАТ
КАСБИЙ ИНДИВИДУА Л  
ХИСЛАТЛАРГА  ЭГАЛИК РА ҲБАРЛ ИК  
КОМПЕТЕНТЛИГИРАҲБАРЛИК 	
С
И
Ф
АТЛ
А
РИ
ГА
 	
ЭГАЛИК	
Б
И
Л
И
М
Д
О
Н
Л
И
К
 
МОТИВАЦИОН 
ХИСЛАТЛАРГА 
ЭГА ЛИК ИНТЕЛЛЕКТУА Л 
САЛОҲИЯТГА  
ЭГАЛИК ИРОДАВИЙ ЛИК
ҲИССИЙ ЛИК ҚОБИЛИЯТЛИЛИК ЎЗ-ЎЗИНИ 
БОШҚАРА  
ОЛИШГЛ ОБАЛ БИЛИМ ЛАРГА 
ЭГА ЛИК
КОНСТРУКЦИЯЛАЙ 
ОЛИШЛИК
ЛОЙИҲАЛАЙ 
ОЛИШЛИК
БАШОРАТ  ҚИЛА ОЛИШЛИКМОДЕЛЛАШТИРА  ОЛИШЛИКФАНЛАРНИ ИНТЕГРА ЦИЯЛАЙ 
ОЛИШЛИКТАШКИЛОТЧИЛИК
ТАШАББУСКОРЛ ИК ИНТИЗОМЛИЛИК
Б ОШҚАРУВЧАНЛИК
МЕҲНАТСЕВАРЛ ИК
ҚИЗИҚУВЧАНЛИКГЛ ОБАЛ ФИКРЛ АШГА ЭГАЛИК                             ГЛ ОБАЛ
  КОМПЕТЕНТЛИК РА ҲБАРЛ ИК  КОМПЕТЕНТЛИК РА ҲБАРЛ ИК  МАҲОРАТ (билим, кўникма ва малака)НИ БЕЛГИЛОВЧИ 
ФАЗИЛАТЛАР
 
ИЖТИМОИЙ 
БОРЛ ИҚНИ ҲИС 
ЭТА БИЛИШ ВА 
ТУШУНИШ  
ИНСОН ВА 
ИНСОНИЯТ 
ҲАЁТИНИНГ 
МАЪНАВИЙ-
АҲЛОҚИЙ 
АСОСЛАРИГА  
ОИД БИЛИМЛАР 
МАЖМУА СИ 
МУСТАҚИЛ ЎЗ  
ЙЎЛИНИ ТОПА 
ОЛИШИ, 
ДУНЁҚАРА ШИ   ЧУҚУР 
ЎЗЛАШТИРИЛИ
ШИ ЗАРУР 
БЎЛГА Н БИЛИМ 
ВА ФАОЛИЯТ 
ТАЖРИБАСИНИН
Г ДОИРАСИИЖТИМОИЙ-МАДАНИЙ КОМПЕТЕНТЛИК        
ТАФАККУРНИ РИВОЖЛАНТИРИШ 
ГЛ ОБАЛ БИЛИМЛАРГА ЭГА ЛИК
 
МУСТАҚИЛ ИЗЛАНИШ, ХУЛ ОСАЛАР 
ЧИҚАРИШ ВА ҚАРОРЛ АР ҚАБУЛ  ҚИЛИШ  
ИНТЕГРАТИВ 
БИЛИМЛАРБИЛИМДОНЛИК
 
ЎЗЛИКНИ 
АНГЛ АБ 
ЕТИШЛИК   
ИНТЕГРА ЦИОН 
ЁНДАШУВ 
УМУММАДАНИЙ 
ВА МАХСУС 
БИЛИМЛАРНИ 
БИРЛ АШТИРА  
ОЛИШЛИК  
ФАНЛАРНИ ИНТЕГРА ЦИЯЛАЙ ОЛИШЛИК         РА ҲБАРНИ  ИНДИВИДУА Л ХИСЛАТЛАРГА ЭГАЛИК 
 
Барқарорлик  
Ватанпарварлик  
Инсонпарварлик 
Ҳиссийлик
 
Ҳар қандай вазиятда 
ўзини йўқотмаслик  
Бурчга садоқат  
Меҳрибонлик
Эътиборлилик
   
Маъсулият 
ҳисси  
Кўнгилчанлик
 
Чидамлилик  
Ўзини тута 
билиш  
Таъсирланув
чанлик
 
Сабр 
қаноатлилик  
Зийраклик  
Ишонувчанли
к  Қатъийлик  
Матонат  
Мақсад йўлида 
кураш 
Иродавийлик
 
Дадиллик  
Ўзини тута 
билиш  
Ўзаро мулоқотда 
чидамлилик
  Мустақиллик  
Журъатлилик  
Ҳар қандай 
вазиятда ўзини 
йўқотмаслик
 
Ўз фикрига 
эга бўлиш  
Чидамлилик  
Интизомлили
к
 
Ўз сўзига 
эгалик  
Сабр-қаноат   Жавобгарлик 
ҳисси                                 РА ҲБАРЛ ИК  СИФАТЛАРГА ЭГА ЛИК 
Кенг билим 
доирасига 
эгалик  
Кенг 
днуёқарашга эга 
бўлиш  
Башорат қила 
олишлик 
Ташкилотчилик
 
Ғайратлилик  
Ўзгалар меҳнатини 
қадрлай олиш  
Масъулиятл
илик
 
Интизомлил
ик  
Ташаббускорли
к  
Эътиборли
лик
 
Коммуникат
ивлик  
Фикрлаш  
Биргаликда 
фаолият 
юритиш 
кўникмалар
ига эгалик  Ижтимоий 
муносабатларни 
таҳлил ва синтез қила 
олиш  
Кенг билим 
доирасига эгалик  
Кенг 
дунёқарашга 
эгалик 
Глобал фикрлашга эгалик
 
Воқеа ва 
ҳодисаларни таҳлил 
қила олишлик Интелектуал имкониятла-
рини максимал ишлата 
олиш  
Ўзи ва ўзгаларнинг 
фао-лиятини 
баҳолай олишлик
  Ижтимоий 
муносабатларни
нг моҳиятини 
англаш  
Танқидий 
фикрлай олиш Умуминсони
й ва миллий 
қадриятларн
и англаш
 
Билимга 
интилувчанлик  
Таққослай 
олишлик  
Ўз-ўзини 
англаш, 
фикрлаш                           РА ҲБАРЛ ИК  СИФАТЛАРГА  ЭГА ЛИК 
 
ЭРУДИЦИЯ  
БАШОРАТ ҚИЛА 
ОЛИШЛИК  
КЕНГ 
ДУНЁҚАРА ШГА  
ЭГА ЛИК 
ҚИЗИҚУВЧАНЛИК
 
ИЗЛАНУВЧАНЛИК  
ЯНГИЛИККА 
ИНТИЛУВЧАНЛИК  
ЎЗ УСТИДА 
ТИНМАЙ ИШЛАШ
СИНЧИКОВЛИК
   
И ЖОДКОР-
ЛИК  
БИЛИМГА  
ИНТИЛУВЧАНЛИК
 
ФИКРЛ АШ  
КУЗАТУВ-
ЧАНЛИК  
ЗИЙРА КЛИК
 
ЎЗ “МЕН” ИГА  
ЭГА ЛИК  
АТРОФ-ОЛАМГА  
ҚИЗИҚИШ 
КАСБИНИ 
СЕВИШ ИЖОДКОРЛ ИК  
ЎЗ УСТИДА 
ТИНМАЙ ИШЛАШМЕҲНАТСЕВАРЛ ИК
ҒАЙРАТЛИЛИК  
КАСБИГА 
ҚИЗИҚИШ  
МАЪСУЛ ИЯТ-
ЛИЛИК
 
МЕҲНАТГА  
МУҲАББАТ  
ҲУНАР ВА КАСБ 
ЭГА ЛАРИГА  ҲУРМАТ 
ҲИССИ  
БОШЛАГА Н 
ИШИНИ 
ОХИРИГА  
ЕТКАЗИШ
 
ОЗОДАЛИК  
С АРА МЖОНЛИК  
ЖАВОБГА РЛ ИК 
ҲИССИГА  
ЭГА ЛИК
 
ҚИЗИҚУВЧАНЛИК  
ЎЗ-ЎЗИГА ХИЗМАТ 
ҚИЛИШ                               РА ҲБАРЛ ИК  СИФАТЛАРИ 
 
ВОҚЕА ВА 
ҲОДИСАЛАРНИ 
ТАҲЛИЛ ҚИЛА 
ОЛИШЛИК  
ЧУҚУР БИЛИМЛАРГА  
ЭГА ЛИК  
КЕНГ ДУНЁҚАРА ШГА  
ЭГА  БЎЛИШБОШҚАРУВЧАНЛИК
 
ЎЗИ ВА 
ЎЗГА ЛАРНИНГ 
ФАОЛИЯТИНИ 
БАҲОЛАЙ 
ОЛИШЛИК  
ИЗЛАНУВЧАНЛИК  
ТАНҚИДИЙ 
ФИКРЛ АЙ ОЛИШ
 
РОСТГЎЙЛИК  
ЭЪТИБОРЛ ИЛИК, ЗИЙРА КЛИК  
КОММУНИКАТИВЛИК
 
ФИКРЛ АШ  
ҒАЙРАТЛИЛИК  
БИРГА ЛИКДА ФАОЛИЯТ 
ЮРИТИШ КЎНИКМАЛАРИГА  
ЭГА ЛИК
 
ЎЗ «МЕН»ИГА  ЭГА ЛИК  
КУЗАТУВЧАНЛИК  
ГУРУҲЛАРД А 
КИРИШУВЧАНЛИК  
БАШОРАТ ҚИЛА ОЛИШ
 
МАЪСУЛ ИЯТЛИЛИ
К  
ТАШКИЛОТ-
ЧИЛИК                     ЭЪТИБОРИНГИЗ УЧУН 
РА ҲМАТ

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ПРЕЗИДЕНТ ҲУЗУРИДАГИ ДАВЛАТ БОШҚАРУВ АКАДЕМИЯСИ ШАХСНИНГ РА ҲБАРЛ ИК ВА ТАШКИЛОТЧИЛИК ХУСУСИЯТИ

Раҳбар шахси • Раҳбарлик феноменини таҳлил қилишда асосий эътибор раҳбар шахсига қ аратилади. Бошқарув тизимидаги шахс агар жамоада ҳақиқий раҳбар бўлишни ҳохласа ўзидаги бир қанча сифатлар комплексини ўзи ўзгартиришига тўғри келади .

Раҳбарнинг хулқ - атворига таъсир этувчи ОМИЛЛАР (ЭҲТИЁЖ ВА МОТИВЛАР АСОСИДА)  Раҳбар ҳам ҳар қандай одам каби қатор эҳтиёжларга эга. Бу эҳтиёжлар қондирилиши ёки кондирилмаслигига кўра йўқолади. Аммо умумий инсонларга тегишли бўлган эҳтиёжлардан ташқари раҳбарликнинг алоҳида қуйидаги махсус эҳтиёжлари мавжуд:  Ҳукм ўтказишга эҳтиёжи;  Бўлиб ўтаётган воқеа ва одамларни назорат қилишга бўлган эҳтиёж;  Юқорига интилиш эҳтиёжи;  Қайсидир гуруҳга тегишли бўлиш ва тан олинганлик эҳтиёжи.

Бошқарувда раҳбар муаммосини аниқлаб олиш учун "Бошқарув", "Раҳбарлик" ва "Раҳбар" тушунчаларини таҳлил қилиб чиқиш лозим • Бошқарув деганда кўзланган мақсадларни амалга оширишга йўналтирилган ҳар қандай таъсирларни ташкил этиш жараёни тушунилади. "Раҳбарлик" - бу бошқарув фаолиятининг ходимларга таъсир ўтказиш орқали бошқарув саволлари ечиладиган бир қисми ҳисобланади. "Раҳбарлик" ва "Раҳбар" тушунчаларини фарқлаш ҳар бир ташкилотдаги мавжуд "формал" ва "Ноформал" муносабатлар тури мавжудлиги билан боғлиқ. • Раҳбарлик - ноформал муносабатларда ўз аксини топса, раҳбарлик аниқ тизимга солинган формал муносабатларни назарда тутади. Формал тизимда раҳбарнинг роли аниқ белгиланган. • Раҳбарлик англанган психологик ҳоҳиш даражаси.

РА ҲБАРЛ ИК МАҲОРАТНИ БЕЛГИЛОВЧИ ФАЗИЛАТЛАР ГЛ ОБАЛ (ДУНЁҚАРА Ш) КОМПЕТЕНТЛИК ИЖТИМОИЙ- МАДАНИЙ КОМПЕТЕНТЛИК ИЖТИМОИЙ- ФАОЛИЯТ ГА КОМПЕТЕНТЛИ К АХБОРОТ ОЛИШ ГА КОМПЕТЕНТЛИ К КОММУНИКАТ И В КОМПЕТЕНТЛИК ЎҚУВ-БИЛИШ ГА КОМПЕТЕНТЛИ К АМАЛИЙ ФАОЛИЯТГА КОМПОТЕНТЛИК РА ҲБАРЛ ИК МАҲОРАТ КАСБИЙ ИНДИВИДУА Л ХИСЛАТЛАРГА ЭГАЛИК РА ҲБАРЛ ИК КОМПЕТЕНТЛИГИРАҲБАРЛИК С И Ф АТЛ А РИ ГА ЭГАЛИК Б И Л И М Д О Н Л И К МОТИВАЦИОН ХИСЛАТЛАРГА ЭГА ЛИК ИНТЕЛЛЕКТУА Л САЛОҲИЯТГА ЭГАЛИК ИРОДАВИЙ ЛИК ҲИССИЙ ЛИК ҚОБИЛИЯТЛИЛИК ЎЗ-ЎЗИНИ БОШҚАРА ОЛИШГЛ ОБАЛ БИЛИМ ЛАРГА ЭГА ЛИК КОНСТРУКЦИЯЛАЙ ОЛИШЛИК ЛОЙИҲАЛАЙ ОЛИШЛИК БАШОРАТ ҚИЛА ОЛИШЛИКМОДЕЛЛАШТИРА ОЛИШЛИКФАНЛАРНИ ИНТЕГРА ЦИЯЛАЙ ОЛИШЛИКТАШКИЛОТЧИЛИК ТАШАББУСКОРЛ ИК ИНТИЗОМЛИЛИК Б ОШҚАРУВЧАНЛИК МЕҲНАТСЕВАРЛ ИК ҚИЗИҚУВЧАНЛИКГЛ ОБАЛ ФИКРЛ АШГА ЭГАЛИК