SODDA, BIRIKMALI VA MURAKKAB TOPONOMLARGA MISOLLAR. • RE JA: • SODDA TOPONIMLAR • QO’SHIMCHALI TOPONIMLAR • QO’SHMA TOPONIMLAR

O’zbekiston hududidagi geografik nomlar o’zbek tilining imlosining amaldagi qoidalari asosida yozilar ekan, bu qoidalarning asosiy maqsadi va vazifasi o’zbek tilidagi darsliklarda ilmiy ommabop va siyosiy kitobta davriy matbuot va kartalarda, turli lug’atlarda geografik nomlarning yozilishida umumiy birlik bo’lishinitaqazo etadi. Hozirda mavjud bo’lgan geografik tuzulishga ko’ra sodda va qo’shma toponimlarga ajratish mumkin.

SODDA TOPONIMLAR Sodda toponimlar o’z navbatida qo’shimchasiz va qoshimchali nomlarga bo’linadi. Joy nomi tarkibida birgina otdan iborat bo’lib, unga boshqa biror unsur qo’shilmasa, bunday nomlar qo’shimchasiz toponimlar hisoblanadi. Suyun Qorayev qo’shimchasiz sodda toponimlarni tahlil qilib, ularni bir necha xilga bo’lgan:

a) Oddiy geografik yoki ijtimoiy-iqtisodiy terminlar shaklidagi toponimlar. Anhor, Asbob, G’o’za, supa, uchma va h. k. b) urug’-aymoq va boshqa etnik guruhlar nomlari bilan bog’liq toponimlar. Aldak, burgut, mang’it, turk va h. k. c) Kishilarning ism familiyalari, taxallus, laqablaridan iborat toponimlar. Beruniy, Navoiy. d) O’simlik va hayvon nomlaridan iborat toponimlar. Bodom, Yong’oq, chinor, terak.

QO’SHIMCHALI TOPONIMLAR Qo’shimchali toponimlar tarkibida otga qandaydir qo’shimcha offiks qo’shib yasaladi. Bunday geografik nomlar tarkibida quyidagi affikslar bo’lishi mumkin. -goh Zangoh, Nomozgoh. -zor Bodomzor, Chilonzor -iston Registon, Guliston -iya Mengriya, Shohrutuya