Mavzu : Turkiy xalqlar va ular foydalangan yozuvlar Reja: 1.Yozuv tarixi haqida qisqacha . 2.O'rxun-Enasoy yozuvlari. 3. Uyg'ur yozuvi.

Turkiy xalqlarning yozuv madaniyati ko‘hna tarixga ega. Arab xatini qabul qilmaslaridan burun ham ajdodlarimizning bir qancha mukammal alifboli yozuvlari bo‘lgan.

Uyg'ur yozuvi Ana shulardan biri hozir fanda «uyg‘ur yozuvi» deb yuritiladi. Mazkur yozuvga nisbatan qo‘llanilgan bu nom shartli bo‘lib, o‘zini to‘liq oqlamaydi. Chunki, eski yozma manbalarda u turlicha nomlar bilan tilga olingan. Mahmud Koshg‘ariy o‘zining «Devonu lug‘atit turk»ida uni «turkcha yozuv», «turk xati» deb ataydi. Alisher Navoiy ham uni «turk xati» nomi bilan tilga oladi. Arab-fors manbalarida «uyg‘ur xati», «mo‘g‘ul xati» degan atamalarga duch kelamiz. «Uyg‘ur xati» nomining kelib chiqishi XIX asrda Sharqiy Turkistondan ana shu yozuvda bitilgan turkiy yodgorliklarning ko‘proq topilishi bilan bog‘liq.

Uyg‘ur xatidagi yodgorliklarning eng qadimgilari VI-X asrlarga mansub. Bu davrga oid budda, moniy, xristian diniy-falsafiy asarlari, yuridik hujjatlar va boshqa turdagi bitiklar bizgacha yetib kelgan. Buddizm afsona va rivoyatlaridan tashkil topgan «Oltin yorug‘» sutrasi, qadimgi turkiy adabiyotning dramatik namunasi bo‘lgan salkam 600 sahifaga yaqin «Maytri sitim» asari, moniylik mazhabining muqaddas kitobi «Xuastuanift» asari shular jumlasidandir.