Umumiy va taqsimlangan xotiraga ega tizimlar

Yuklangan vaqt:

10.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

4174.861328125 KB

Ko'chirib olish

Umumiy va taqsimlangan xotiraga
ega tizimlar.

Parallel hisoblash terminologiyasi

Superkompyuter - bu o'zining texnik parametrlari bo'yicha
ko'pgina mavjud kompyuterlardan sezilarli darajada ustun bo'lgan
kompyuter.

Klaster - mahalliy tarmoqqa birlashgan va yagona hisoblash
resursi sifatida ishlashga qodir kompyuterlar guruhi.

Klaster mahalliy tarmoqqa qaraganda yuqori ishonchlilik va
samaradorlikni nazarda tutadi. Klaster tipik apparat va dasturiy
yechimlardan foydalanadi va shuning uchun boshqa turdagi
parallel hisoblash tizimlariga nisbatan ancha past narxga ega.

Taqsimlangan hisoblash - bu parallel hisoblash tizimiga
birlashtirilgan bir nechta kompyuterlar yordamida ko'p vaqt talab
qiladigan hisoblash muammolarini hal qilish usuli.


Taqsimlangan hisoblash - bu ma'lumotlarni qayta ishlash
texnologiyasi bo'lib, unda katta vazifa kompyuter tarmog'i
yoki Internet orqali ulangan ko'plab kompyuterlar o'rtasida
bajarilishi uchun taqsimlanadi.

Bulutli hisoblash - bu ma'lumotlarni qayta ishlash
texnologiyasi bo'lib, unda kompyuter resurslari va
imkoniyatlari Internet xizmati sifatida taqdim etiladi.
Shunday qilib, taqsimlangan va bulutli hisoblash parallel
hisoblashning alohida holatidir. Parallel hisoblash bitta
kompyuterda (superkompyuter yoki ko'p yadroli kompyuter)
yoki ko'p kompyuterlarda amalga oshirilishi mumkin.
Taqsimlangan va bulutli hisoblashni bitta kompyuterda
bajarib bo'lmaydi.

Parallel algoritm – operatsiyalarni bir vaqtning o’zida
bajarishni ta’minlovchi algoritm ;

Protsessor.
Protsessor (ingliz tilidan - " ishlov berish ") - biror narsani qayta ishlashga
mo'ljallangan dastur yoki qurilma. Bu har qanday kompyuterning
markaziy hisoblash elementi bo’lib, uning boshqa elementlarini
boshqaradi.

Protsesor soketi(razyom)
Ona platadagi mikroprotsessor o’rnatiladigan maxsus joy soket
deb ataladi. Har bir soket(razyom) faqat ma'lum turdagi
protsessorni qabul qiladi.
PGA (Pin Grid Array) – to’rtburchak shakldagi, ignali
ulagichlarga moslangan .
BGA (Ball Grid Array) – payvandlangan shariklar .
LGA (Land Grid Array) – kontaktli maydonchalar .

Protsesor takt chastotasi
Takt chastota protsessorning ishlash tezligini
gertslarda ko'rsatadi va sekundiga bajariladigan
amallar sonini bildiradi.
Protsessorning bu xususiyati shaxsiy
kompyuteringizning tezligini belgilab beruvchi
xususiyatlaridan biri hisoblanadi, lekin uning
ishlashi faqat unga bog'liq emas.

Protsesor razryadi
Protsessorning razryadi - uning asosiy
parametrlaridan biri bo'lib, u protsessor registrlari
tomonidan bir tsikl davomida qancha bitli
ma'lumotlarni qayta ishlashini aniqlaydi.

Protsessorlarni ishlab chiqishda katta yutuq 2002
yilda yuz berdi, AMD birinchi marta bozorga 64
bitli arxitekturaga ega "kengaytirilgan" protsessorni
taqdim etdi. Raqobatdan uncha uzoq bo'lmagan,
o'sha yili Intel 32-bitli protsessor liniyasini 64-bitli
protsessor bilan almashtirib, o'z protsessorini
chiqardi.
Protsessorlar ikkita registr arxitekturasida mavjud: 32 va 64 bit. Zamonaviy protsessorlar
arxitekturaning 64-bitli versiyasida ishlab chiqariladi, bu 32-bitli protsessorlarga asoslangan
dasturiy echimlarni ishga tushirish mumkin emas degani emas. Protsessor razryadini
korpusdagi belgilar yoki mahsulotning xizmat ko'rsatish nomi bilan aniqlab olishingiz
mumkin, masalan, x86 yoki EM64T .

Protsessor kesh xotirasi
Protsessor keshi tanlashda e'tibor berish kerak bo'lgan asosiy
xususiyatlardan biridir. Bu protsessor tez -tez murojaat
qiladigan yoki oxirgi operatsiyalarni, ma'lumotlarni o’zida
saqlaydigan bufer. U protsessorning asosiy xotiraga
murojatini kamaytiradi. Xotiraning bu turi uchta darajaga
bo'linadi: L1, L2, L3. Har bir daraja xotira hajmi va tezligi
bilan farq qiladi va ularning tezlashtirish vazifalari turlicha.
L1 - eng kichik va eng tez, L3 - eng katta va eng sekin.
Protsessor har bir sathga o'z navbatida (eng pastdan eng
yuqori darajagacha), ulardan birida kerakli ma'lumotlarni
topguncha, kiradi. Hech narsa topilmasa, u RAMga murojjat
qiladi.

Operativ xotira(RAM)

Operativ xotira – bu kompyuter ishlab turgan vaqtda undagi mashina
kodlari(dasturlar), kirish chiqish ma’lumotlarini vaqtinchalik saqlovchi
qurilmadir.

Operativ xotira o‘zida kompyuterda ishlatilayotgan dasturlar va
ma’lumotlarni saqlaydi. Ma’lumotlar doimiy xotiradan operativ xotiraga
ko‘chiriladi, olingan natijalar zarur holda diskka qayta yoziladi. Bu xotira
qurilmasi energiyaga bog’liq xotira qurilmasidir ya’ni, u malumotlarni
faqat elektr manbai bilan taminlangan paytda saqlaydi. Kompyuter
o‘chirilishi bilan operativ xotiradagi ma’lumotlar o‘chib ketadi.

Zamonaviy kompyuterlarda 2, 4, 8 Gb va undan katta xajmga ega bo‘lgan
operativ xotirlar ishlatiladi. Kompyuterlarning operativ xotirtasini
ko‘tarish uchun Ona platalarda qo‘shimcha shinalr mavjud. Ikkita 2 Gb lik
operativ xotiradan 4 Gb lik, yoki ikkita 4 Gb lik operativ xotiradan 8 Gb lik
xoira yasash mumkin. Faqat bitta narsani etiborga olish kerak, bu ham
bo‘lsa ona plataning imkoniyati bunga mos kelishi kerak, ya’ni ona
plataning imkonidan chiqib kelish kerak degan so‘z.

Protsessor va operativ xotira to’g’ridan to’g’ri muloqat qilmaydi. Bu
qurilmalar o’rtasida operativ xotiraga nisbatan ancha tez bo’lgan kesh
xotirasi mavjud.

Ko’p yadroli kompyuter tizimlari.
Yadro - protsessorning eng muhim elementi. Bu bitta
buyruqlar oqimini bajarishga qodir bo'lgan protsessor
qismidir. Yadrolar kesh xotirasi hajmi, shina chastotasi,
ishlab chiqarish texnologiyasi va boshqa ko’rsatgichlari
bilan farq qiladi.
Protsessor texnologiyasining rivojlanishi bilan uning
tarkibiga bir nechta yadroni joylashtirish mumkin bo'ldi, bu
protsessor ishini sezilarli darajada oshirdi va bir vaqtning
o'zida bir nechta vazifalarni bajarishga yordam berdi,
shuningdek dasturlar ishida bir nechta yadrolardan
foydalanish imkoniyati paydo bo’ldi.

Ko’p protsessorli kompyuter tizimlari.
Ko’p protsessorlik (Multiprocessing, Multiprocessing,
ing. Multiprocessing) - bitta kompyuter tizimida 2 ta yoki
undan ko'p jismoniy protsessorlardan foydalanish.
Agar qurilma ikki yoki undan ortiq jismoniy
protsessorlardan foydalansa, ko'p protsessorli deyiladi.
Operatsion tizim yoki dastur, agar u protsessorlar o'rtasida
vazifalarni taqsimlashga qodir bo'lsa, u ko'p protsessorli
deb ataladi

Ko’p protsessorli kompyuter tizimlari.
Ko'p protsessorli tizim - bu ma'lumotlarni qayta ishlash uchun bir nechta
protsessorlardan foydalanadigan hisoblash tizimi.
Misollar: ikki protsessorli shaxsiy kompyuterlar, bir nechta protsessorli
kuchli serverlar, superkompyuterlar.

Superkompyuterlarda ishlaydigan yirik muhandislik va tadqiqot dasturlari
bir nechta protsessorlar haqidagi ma'lumotlarni parallel qayta ishlash
orqali ishlash samaradorligini oshiradi
• Tijorat va ilmiy tashkilotlar ish faoliyatini yaxshilash, vazifalarni etarli
resurslar bilan ta'minlash va yuqori ishonchlilikka erishish uchun ko'p
protsessorli tizimlardan foydalanadilar

Ko’p protsessorli kompyuter tizimlarida ОТ .
Ko'p protsessorli kompyuterlarning operatsion tizimi qo'shimcha
ravishda quyidagilarni ta'minlashi kerak:
• Barcha protsessorlarga ish yuklanganligini
• Jarayonlar tizimda teng taqsimlanganligini
• O'zaro bog'liq jarayonlarning bajarilishi sinxronlashtirilishini
• Jarayonlarning umumiy xotirada saqlangan ma'lumotlarning
izchil nusxalari bilan ishlashini taminlashi
• qiyin vaziyatlar uchun o'zaro istisno qilishni ta'minlashi

Ko'p protsessorli tizimlarning turlari.
• Ma'lumotlarni qayta ishlash kanallari tuzilishi bo'yicha;
• Protsessor ulanish sxemasiga muvofiq;
• resurslarning protsessorlar o'rtasida taqsimlanish usuli;
• Operatsion tizimlarning vazifalarini protsessorlar o'rtasida
bo'lish orqali;
• Xotira bilan ishlash usuli bo'yicha

Kompyuter tizimlarining tasnifi

Turli maqsadlar uchun turli tasniflar mavjud. Parallel
algoritmni ishlab chiqishda, operativ xotira turini bilish juda
muhim, chunki u parallel dastur qismlarining o'zaro ta'sir qilish
usulini belgilaydi. Operativ xotira ning tashkil etilishiga ko'ra,
parallel kompyuterlarni quyidagi ikkita sinfga bo'lish mumkin.

U mumiy xotira tizimlari ( multiprotsessorlar ) – yagona
xotiraga ega va bu xotiradagi ma’lumotlarga barcha
protsessorlar teng xuquqli foydalana oladigan tizimlardir
(uniform memory access или UMA). Taqsimlangan xotira
tizimlar ida ( multikompyuterlar ) har bir protsessor o'zining
mahalliy operativ xotirasiga ega va boshqa protsessorlar bu
xotiraga kirish imkoniga ega emas.


Taqsimlangan xotiraga ega kompyuterda ishlashda har bir
protsessorda dastlabki ma'lumotlarning nusxalarini
yaratish kerak. Umumiy xotiraga ega tizim ida esa ,
tegishli ma'lumotlar strukturasini bir marta ko'rsatish va
uni RAMga joylashtirish kifoya.

Xotirani tashkil etishning ushbu ikki turi turli
arxitekturalarda amalga oshirilishi mumkin. Keling,
RAMning qanday tashkil etilishi bo’yicha parallel
kompyuterlarning turli tasniflarini ko'rib chiqaylik .


Buyruqlar va ma'lumotlar oqimlari soniga qarab, arxitekturaning to'rtta
sinfi ajratiladi:

 SISD (Single Instruction stream/Single Data stream) – bitta buyruq oqimi
va bitta ma’lumotlar oqimi;


 SIMD (Single Instruction stream/Multiple Data stream) – bitta buyruq
oqimi va bir nechta ma’lumotlar oqimi;


 MISD (Multiple Instruction stream/Single Data stream) – bir nechta
buyruqlar oqimi va bitta ma’lumotl ar oqimi;


 MIMD (Multiple Instruction stream/Multiple Data stream) – bir nechta
buyruq oqimlari va bir nechta ma’lumotlar oqimi.

Hozirgi vaqtda gi kompyuterlarning katta qismi MIMD arxitekturalari sinfida
amalga oshirilgan. Bundan tashqari q uyidagi asosiy kichik ichki sinflar ham
mavjud .

Operatsiyalarni mustaqil ma’lumotlar massividan tashkil topgan vektorli
buyruqlar to’plamidan foydalangan holda bir sikl mobaynida bajaruvchi
vektorli konveyrli kompyuterlar . Ushbu yo'nalishning tipik vakili CRAY
"klassik" vektor-konveyer kompyuterlari liniyasidir.


Taqsimlangan xotiraga ega massiv parallel kompyuterlar . Bunda
har biri o'z lokal xotirasiga ega bo'lgan mikroprotsessorlar aloqa
vosita lari orqali ulanadi. Ushbu arxitekturaning afzalligi
protsessorlarni sonini orttirish orqali ishlash tezligini oshirish
qobiliyatidir. Kamchili gi esa - protsessorlararo aloqa uchun katta
sarf xarajat talab etiladi .

Simmetrik ko'p protsessorlar (SMP) umumiy xotiraga ega bo'lgan va
bitta operatsion tizim ostida ishlaydigan protsessorlar to'plamidan
iborat. Kamchilik shundaki, umumiy xotiraga kiradigan protsessorlar
sonini ko'paytirish mumkin emas. Protsessorlar sonining ko'payishi
chegarasi mavjud bo'lib, undan oshib ketishi protsessorlararo
ma'lumotlar almashinuvi uchun yo'qotishlarning tez o'sishiga olib
keladi.

Klasterlar aloqa tizimi yoki umumiy tashqi xotira yordamida
birlashtirilgan yuqorida ko'rib chiqilgan har qanday turdagi hisoblash
modullaridan hosil bo'ladi. Klasterlar h am ixtisoslashtirilgan, ham
universal tarmoq texnologiyalaridan foydalanish i mumkin. Bu
yo'nalish asosan oldingi uchtasining kombinatsiyasi.

Xotirasi ajratilgan hisoblash tizimlari
( Multikompyuterlar )

Ushbu sinfdagi (massiv parallel) kompyuterlarning
hisoblash tugunlari aloqa vositasi orqali bir-biri bilan
birlashtiriladi. Har bir tugun bir yoki bir nechta
protsessorga va o'zining mahalliy xotirasiga ega.
Xotirani almashish har bir protsessor faqat o'z
tugunining mahalliy xotirasiga to'g'ridan-to'g'ri kirish
huquqiga ega ekanligini anglatadi. Boshqa tugunlarning
xotirasiga kirish yoki ma'lum bir hisoblash tizimi uchun
maxsus ishlab chiqilgan yoki standart aloqa muhiti
orqali amalga oshiriladi.

A fzalliklari yuqori tezlikka erishish uchun sarf xarajat
nisbatan pastligi va protsessorlar sonini deyarli cheksiz
ravishda kengaytirish qobiliyatidir. Ushbu sinf
kompyuterlar i aloqa muhitini tashkil etish turlari
bo’yicha farq qiladi.


Tarqalgan xotirali ko'p protsessorli tizimlar
arxitekturasi

Umumiy xotiraga ega parallel kompyuterlar
( multiprotsessorlar )

Ushbu toifadagi kompyuterlar uchun parallel hisoblashni tashkil etish
taqsimlangan xotiraga ega tizimlarga qaraganda ancha sodda. Bunday
holda, siz massivlarni taqsimlash haqida o'ylashingiz shart emas.
Biroq, bu sinfdagi kompyuterlar protsessorlari soni kam va narxi juda
yuqori. Shuning uchun protsessorlar sonini ko'paytirish uchun odatda
turli xil echimlar qo'llaniladi, lekin bitta manzil maydonida ishlash
qobiliyatini saqlab qoladi.

Xususan, bu tizimda umumiy xotira bacha protsessorlarga bo’lingan
bo’ladi lekin barcha protsessorlar har qanday protsessorning
xotirasiga kirish huquqiga ega. Bunga maxsus dasturiy ta'minot va
apparat vositalaridan foydalanish orqali erishiladi. Bu holda hal
qilinadigan asosiy muammo alohida protsessorlarning kesh
xotirasining uyg'unligini ta'minlashdir. Keshlarning uyg'unligini
ta'minlash bo'yicha chora-tadbirlarni amalga oshirish SMP
kompyuteriga nisbatan parallel protsessorlar sonini sezilarli darajada
oshirishi mumkin. Ushbu yondashuv bir xil bo'lmagan xotiraga kirish
deb ataladi ( non-uniform memory access yoki NUMA). Ushbu turdagi
xotiraga ega tizimlar orasida quyidagilar mavjud:


M a'lumotlarni ko'rsatish uchun
protsessorlarning faqat mahalliy
kesh xotirasidan foydalanadigan
tizimlar (faqat kesh xotira
arxitektura yoki COMA);

T urli protsessorlarning lokal
keshlarining uyg'unligini
ta'minlovchi tizimlar ( kesh-
kogerent NUMA yoki CCNUMA);

K esh uyg'unligi uchun apparat
darajasida qo'llab-
quvvatlanmasdan turli
protsessorlarning mahalliy
xotirasi dan umumiy foydalanishni
ta'minlaydigan tizimlar ( keshsiz )
izchil NUMA yoki NCC-NUMA. Umumiy ko'p
protsessorli
tizimlar
arxitekturasi
xotira


Taqsimlangan umumiy xotiradan foydalanish ( tarqatilgan
birgalikda xotira yoki DSM) ko'p protsessorlarni yaratish
muammolarini soddalashtiradi (bir necha ming protsessorli
tizimlarga misollar mavjud). Biroq, bu holda parallel
algoritmlarni qurishda, mahalliy va masofaviy xotiraga kirish
vaqti bir necha darajalar bilan farq qilishi mumkinligini hisobga
olish kerak. Bu holda algoritmning samaradorligini ta'minlash
uchun ma'lumotlarni taqsimlash va protsessorlar o'rtasida
ma'lumotlar almashinuvi sxemasini masofaviy xotiraga kirishni
minimallashtiradigan tarzda aniq rejalashtirish kerak.

Vektor va massiv parallel arxitektura o'rtasida sezilarli farqlar
mavjud. Vektorli dasturda operatsiyalar registrning barcha
elementlarida aniq bajariladi, parallel dasturda
protsessorlarning har biri o'z registrlari bilan ishlaydigan
mashina ko'rsatmalarini ko'proq yoki kamroq sinxron tarzda
bajaradi. Ikkala holatda ham harakatlar bir vaqtning o'zida
amalga oshiriladi, ammo parallel kompyuterning
protsessorlarining har biri boshqa protsessorlarning
algoritmlaridan farq qiladigan o'z algoritmini amalga oshirishi
mumkin.

Klasterlar

Klasterlar massiv parallelizmga ega kompyuterlarni rivojlantirish
yo'nalishlaridan biridir. Klaster loyihalari bozorda arzon
mikroprotsessorlar va aloqa echimlarining paydo bo'lishi bilan
bog'liq. Natijada, "superkompyuter" ni yaratish imkoniyat i paydo
bo'ldi. Birinchi klaster loyihalaridan biri - Beowulf -klasterlar idir .
Birinchi klaster 1994 yilda NASA Goddard Space Flight Center
(GSFC) da yig’ilgan . U 16 ta Intel 486DX4/100 MGts
protsessorlarini o'z ichiga olgan. Har bir tugun 16 MB operativ
xotira va Ethernet tarmoq kartalari bilan jihozlangan . Biroz
vaqt o'tgach, TheHIVE klasteri yig'ildi ( Highly-parall e l Integrated
Virtual Environment ). Ushbu klaster 332 ta protsessor va ikkita
maxsus xostni o'z ichiga olgan . Barcha klaster tugunlari Red Hat
Linux boshqauvida ishlayotgan edi.

Hozirgi vaqtda juda ko'p miqdordagi klaster ye chimlari ma'lum.
Muhim farqlardan biri ishlatiladigan tarmoq texnologiyasidir.
Arzon narxlardagi ommaviy tarmoq texnologiyalari xabar
almashish uchun katta xarajatlarni talab qiladi


Klaster tizimlarida tarmoqlarni tavsiflash uchun ikkita parametr
qo'llaniladi: kechikish va o'tkazish qobiliyati . Kechikish - bu
xabarlarni yuborishning dastlabki kechikishi. Tarmoqning
o'tkazuvchanligi aloqa kanallari orqali axborot uzatish tezligi
bilan belgilanadi. Agar parallel algoritmda qisqa xabarlar ko'p
bo'lsa, u holda kechikish juda muhim xususiyatdir. Agar xabarlarni
uzatish katta qismlarda tashkil etilgan bo'lsa, u holda aloqa
kanallarining o'tkazish qobiliyati muhimroqdir. Ushbu ikki
xususiyat kodni bajarish samaradorligiga katta ta'sir ko'rsatishi
mumkin.

Agar kompyuter hisob-kitoblar fonida xabarlarni asinxron tarzda
yuborish imkoniyatini qo'llab-quvvatlamasa, u holda parallel
jarayonlarning o'zaro ta'sirini to'liq yakunlanishini kutish bilan
bog'liq muqarrar qo'shimcha xarajatlar mavjud. Klasterda parallel
ishlov berish samaradorligini oshirish uchun barcha
protsessorlarning bir xil yuklanishiga erishish kerak. Agar bunday
bo'lmasa, protsessorlarning bir qismi ishlamay qoladi. Kompyuter
tizimi geterogen(bir xil emas) bo'lsa, protsessorlar yukini
muvozanatlash juda qiyin vazifaga aylanadi.

GRID tushunchasi va metacomputing

Asosan, har qanday hisoblash qurilmalari bir vaqtning o'zida ishlasa va bir
xil muammoni hal qilish uchun ishlatilishi mumkin bo'lsa, parallel hisoblash
tizimi deb hisoblanishi mumkin. Ushbu ta'rif Internetdagi kompyuterlarni
ham o'z ichiga oladi. Internetni eng kuchli klaster - metakompyuter deb
hisoblash mumkin . Bunday hisoblash tizimida hisoblashlarni tashkil qilish
jarayoni metacomputingdir . An'anaviy kompyuterdan farqli o'laroq,
metakompyuter o'ziga xos xususiyatlarga ega:

katta hisoblash resurslari (protsessorlar soni, xotira va boshqalar);

resurslarning tabiiy taqsimoti ;

konfiguratsiyani (ulanishlarni) dinamik ravishda o'zgartirish imkoniyati;

harxillik ;

turli tashkilotlarning resurslarini turli kirish siyosatlari bilan birlashtirish
(egalik bo'yicha).


Bu xususiyatlardan kelib chiqadiki, metakompyuter nafaqat
hisoblash qurilmalari, balki infratuzilmadir. Bunday holda,
kompleks dasturlash modellarini, vazifalarni taqsimlash va
rejalashtirishni, kirishni tashkil qilishni, foydalanuvchi interfeysini,
xavfsizlikni, ishonchlilikni, boshqaruv siyosatini, tarqatilgan
ma'lumotlarni saqlash vositalari va texnologiyalarini va boshqalarni
ko'rib chiqishi kerak.

Shuni ta'kidlash kerakki, metacomputing g'oyalarini ishlab chiqish
juda katta hajmdagi ma'lumotlarni qayta ishlashning dolzarb
muammolari bilan bog'liq. Misol tariqasida Yevropa yadroviy
tadqiqotlar markazida (CERN) yuqori energiya fizikasi bo‘yicha
tajribalarni qo‘llab-quvvatlash uchun axborot infratuzilmasini
yaratishdir. Katta hajmdagi ma'lumotlarni qayta ishlash uchun
yuqori tezlikdagi telekommunikatsiya kanallari bilan bog'langan
turli darajadagi bir qator markazlarni o'z ichiga olgan ierarxik
taqsimlangan tizimni yaratish maqsadga muvofiqdir. Bunday holda,
markazlar bir-biridan sezilarli masofada joylashishi mumkin . Ushbu
turdagi infratuzilmani qurish GRID texnologiyalar iga asoslanadi .

Umumiy va taqsimlangan xotiraga ega tizimlar.

Parallel hisoblash terminologiyasi  Superkompyuter - bu o'zining texnik parametrlari bo'yicha ko'pgina mavjud kompyuterlardan sezilarli darajada ustun bo'lgan kompyuter.  Klaster - mahalliy tarmoqqa birlashgan va yagona hisoblash resursi sifatida ishlashga qodir kompyuterlar guruhi.  Klaster mahalliy tarmoqqa qaraganda yuqori ishonchlilik va samaradorlikni nazarda tutadi. Klaster tipik apparat va dasturiy yechimlardan foydalanadi va shuning uchun boshqa turdagi parallel hisoblash tizimlariga nisbatan ancha past narxga ega.  Taqsimlangan hisoblash - bu parallel hisoblash tizimiga birlashtirilgan bir nechta kompyuterlar yordamida ko'p vaqt talab qiladigan hisoblash muammolarini hal qilish usuli.

 Taqsimlangan hisoblash - bu ma'lumotlarni qayta ishlash texnologiyasi bo'lib, unda katta vazifa kompyuter tarmog'i yoki Internet orqali ulangan ko'plab kompyuterlar o'rtasida bajarilishi uchun taqsimlanadi.  Bulutli hisoblash - bu ma'lumotlarni qayta ishlash texnologiyasi bo'lib, unda kompyuter resurslari va imkoniyatlari Internet xizmati sifatida taqdim etiladi. Shunday qilib, taqsimlangan va bulutli hisoblash parallel hisoblashning alohida holatidir. Parallel hisoblash bitta kompyuterda (superkompyuter yoki ko'p yadroli kompyuter) yoki ko'p kompyuterlarda amalga oshirilishi mumkin. Taqsimlangan va bulutli hisoblashni bitta kompyuterda bajarib bo'lmaydi.  Parallel algoritm – operatsiyalarni bir vaqtning o’zida bajarishni ta’minlovchi algoritm ;

Protsessor. Protsessor (ingliz tilidan - " ishlov berish ") - biror narsani qayta ishlashga mo'ljallangan dastur yoki qurilma. Bu har qanday kompyuterning markaziy hisoblash elementi bo’lib, uning boshqa elementlarini boshqaradi.

Notebook protsessori.

O'xshashlar

EGA

Operatsion tizimlar

Iqtisodiy tizimlar va ularning modellari

Nutq nuqsoniga ega bolalarning idrok xususiyatlari

Big Data ni saqlash va uni qayta ishlashda Parallel va taqsimlangan hisoblash yondashuvlari