logo

Uzunqir haqida ma’lumot

Yuklangan vaqt:

10.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1143.8017578125 KB
Uzunqir  haqida 
ma’lumot Uzunqir  —  shahar  xarobasi.  Zarafshon   tizmasidan  bosh olgan 
Shoʻrobsoy boʻyida ( Kitob   tumani ) joylashgan. 1981-yilda  ToshDU
 Oʻrta Osiyo arxeologiya kafedrasi ekspeditsiyasi xodimlari 
tomonidan topib tekshirilgan. U. oʻrnida  mil. av. 8 — 7-asrlarda  qad. 
manzilgoh  boʻlgan. Mil. av. 7— 6-asrlarda  70 ga  maydonni
 egallagan. U.  Kitob —  Sha!xrisabz   vohasining   iqtisodiy  va  maʼmuriy
 markaziga aylangan. U.dan  Tax t akr racha   dovoni  or qali qad.  Samar qand  ( Mar okanda
) gacha boʻlgan masofa 70 km ni t ashk il qilgan. Shahar  Mar okanda
— Baqt ra   kar von  yoʻli boʻyida joylashib muhim savdosot iq va 
hunar mandchilik  ahamiyat iga ega boʻlgan. U. ichki  qalʼa  va 
shahar  hududidan iborat .  Yodgorlikning  jan.garbiy t omonida  uz .  450 m  mudofaa   devorining  x arobalari 
saqlanib qolgan. Devor ham  gʻisht dan   qurilgan   t oʻgʻri   burchakli   burjlarga , burjli 
x onalarga va jangovar  shinaklarga  ega. U. —  Oʻzbekist on  hududida ilk  shaharsozlik  
t uzilmasining  shakllanishi namunasi. Uning yirik oʻt roq  dehqonchilik  vohasining 
markazi sifat ida  qoʻrgʻon qarorgohi ,  guzarlari  boʻlgan. U. t opilmalar i —  sopol
 idishlar,  jezdan  va 
t emir dan  ishlangan 
mehnat  va har biy 
qur ollar i shahar da 
hunar mandchilik 
kasbi yuqor i darajada 
t araqqiy et ganligidan 
dalolat  beradi. Shoʻr obsoy vohasidan t opilgan  madaniy   oʻsimlik lar  ( ar pa
,  bugʻdoy ) , t ur li uzum  navlar i  ur ugʻlar i bu yer da 
dehqonchilik va  bogʻdor chilik ning  t araqqiy et ganligidan 
dalolat dir. Bu davrda  kanal ,  ar ikdar , qazish,  dar yolar dan
 suv chiqar ish, yangi  ekin   maydonlar ini   oʻzlasht ir ish  va 
sugor ish  ishlar i keng yoʻlga qoʻyilgan.  Dehqonlar  at r ofi  
devor  bilan oʻralgan qoʻr gʻonli uylar da va  qishloqlar da
 yashashgan. Ar x eologlar  Kit obShahr isabz vohasiga, umuman  Qashqadaryo   viloyat ining
 t ogʻ oldi  shar qiy  qismiga "Avest o" da kelt irilgan Gava, Gau, G ava Sugʻdda (
sugʻdiylar  yashaydigan  makon , " Sugʻd makoni" )   t ushunchasi  t egishli 
boʻlganligini t ax min qiladilar. Ushbu  soʻzning  oʻzi  Qashqadaryoning  sharqiy 
qismidagi koʻpgina zamonaviy at amalar da saklanib qolgan.  Mil. av. 7—6-asrlar da G ava Sugʻdi viloyat i  Navtaka
 deb at algan. Navt aka viloyat i Z arafshon t izmasidan 
boshlanib Oʻradaryo vohasigacha boʻlgan yerlar ni oʻz 
ichiga olgan. Viloyat  mar kazi. U. qalʼasi boʻlgan.  Mil. av. 3 — 2-asr lar da  viloyat  mar k azi U.dan 
Kit ob sh. oʻrnida asos solingan Yangi 
shahar ga koʻchadi. Yozma  manbalar da  Suse 
deb at algan bu nom " Sugʻda" , " Sugʻud" , 
yaʼni Sugʻdiyona t ushunchalar idan kelib 
chiqqan. Ar x eologlar  Kit obShahr isabz vohasiga, umuman 
Qashqadar yo viloyat ining t ogʻ oldi shar qiy qismiga 
«Avest o»da kelt irilgan G ava, G au, G ava Sugʻdda ( sugʻdiylar  
yashaydigan makon, «Sugʻd makoni»)  t ushunchasi t egishli 
boʻlganligini t ax min qiladilar.  Qadimgi Nax shab, Nashebolo, Nasaf nomlari bilan mashhur shaharning qadimgi 
x arobalari hozirgi Yerqo' rg' onda joylashgan bo' lib, hozirgi Shayx ali bekat i hududida 
zamonaviy Qarshi shahri ma' muriy hududining shimoliy chegaralaridan bir yarim 
kilomet r uzoqlikda joylashgan. Yer qo' r g'onning hududi ichki va t ashqi devor lar i chegarasida 
esk i shahar  x ar obalar idan iborat  bo` lgan t ur li x il kat t alikdagi 
balandlik lar  bilan o' ralgan. Eng kat t a balandlik huk mdor  qasr i 
ekanligi ma` lum bo' ldi. shuningdek , sit adel ( qal' a ichidagi 
qo' r g'on), shahar  ibodat x onasi, maqbara, zar dusht iylik 
ibodat x onasi, hunar mandlar  mahallalar i qazib olindi.  Yerqo' r g'on at r ofi da, but unlay yo'qolib ket gan, o' zar o zich 
joylashgan shahar  oldi imorat lar  bo' lgan va ilk  ming yillik ning 
bir inchi yarmida keng jihozlangan shahar  oldi hududi g' ar bga 
t omon Qashqadar yo dar yosi sohillar igacha cho' zilgan. 
Yerqo' r g'ondagi shahar  VI asr da eft alit lar  davlat ini ishg'ol 
qilish davomida Tur k x oqonligi va er on sosoniylar ining 
bir lashgan k uchlar i t omonidan yoqib yubor ilgan va vayr on 
qilingan. E’t ibor ingiz uchun rahmat !

Uzunqir haqida ma’lumot

Uzunqir  —  shahar  xarobasi.  Zarafshon tizmasidan  bosh olgan Shoʻrobsoy boʻyida ( Kitob tumani ) joylashgan. 1981-yilda  ToshDU  Oʻrta Osiyo arxeologiya kafedrasi ekspeditsiyasi xodimlari tomonidan topib tekshirilgan. U. oʻrnida  mil. av. 8 — 7-asrlarda  qad.  manzilgoh  boʻlgan. Mil. av. 7— 6-asrlarda  70 ga  maydonni  egallagan. U.  Kitob —  Sha!xrisabz   vohasining   iqtisodiy  va  maʼmuriy  markaziga aylangan.

U.dan  Tax t akr racha   dovoni  or qali qad.  Samar qand  ( Mar okanda ) gacha boʻlgan masofa 70 km ni t ashk il qilgan. Shahar Mar okanda — Baqt ra   kar von  yoʻli boʻyida joylashib muhim savdosot iq va  hunar mandchilik  ahamiyat iga ega boʻlgan. U. ichki  qalʼa  va shahar hududidan iborat . 

Yodgorlikning  jan.garbiy t omonida  uz .  450 m  mudofaa devorining  x arobalari saqlanib qolgan. Devor ham  gʻisht dan   qurilgan   t oʻgʻri burchakli   burjlarga , burjli x onalarga va jangovar  shinaklarga  ega. U. —  Oʻzbekist on  hududida ilk  shaharsozlik   t uzilmasining  shakllanishi namunasi. Uning yirik oʻt roq  dehqonchilik  vohasining markazi sifat ida  qoʻrgʻon qarorgohi ,  guzarlari  boʻlgan.

U. t opilmalar i —  sopol  idishlar,  jezdan  va  t emir dan  ishlangan  mehnat  va har biy qur ollar i shahar da hunar mandchilik kasbi yuqor i darajada t araqqiy et ganligidan dalolat beradi.