logo
  1. Bosh sahifa
  2. Slaydlar
  3. Umumiy
  4. XX ASRNING 45-80-YILLARIDA O‘ZBEKISTON SANOATI RIVOJLANISHINING BIRYOQLAMA XARAKTERI

XX ASRNING 45-80-YILLARIDA O‘ZBEKISTON SANOATI RIVOJLANISHINING BIRYOQLAMA XARAKTERI

Yuklangan vaqt:

16.11.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

918.38671875 KB
Ko'chirib olish
MAVZU:XX ASRNING 45-80- YILLARIDA O‘ZBEKISTON SANOATI RIVOJLANISHINING BIRYOQLAMA XARAKTERI RE JA 1. XX asrning 50-80 yillarida O‘zbekiston iqtisodiyotidagi ahvol 2. O‘zbekiston iqtisodiyotining bir tomonlama rivojlantirilishi 3. Paxta yakkahukmronligining o‘rnatilishi va uning oqibatlari O‘zbekiston SSR tashkil topgach, Markazning respublikani SSSRning asosiy paxta mintaqasiga aylantirishga bo‘lgan harakati ko‘lamli xususiyat kasb eta boshladi. O‘zbekiston Kompartiyasi Markaziy Komitetining tashkiliy byuro plenumida (1925 yil fevral) respublika siyosiy rahbariyati tomonidan «dehkonlarni paxtachilikka qaytarish uchun qulay bo‘lgan umumiy sharoitlarning yaratilganligi, dehqonlarda paxta ekishning afzalligi borasida qatiy ishonch hosil qiladigan va paxtachilikdagi yutuqlarning hamda O‘rta Osiyo, xususan, O‘zbekiston paxta sanoatining qayta tiklanishi uchun mustahkam bazaga asos bo‘ladigan qulay muhit vujudga kelayotganligi» haqida qayd etilib o‘tildi. Mazkur plenumda respublikada paxtachilikni rivojlantirish bo‘yicha qator qarorlar qabul qilinib, respublika siyosiy rahbariyati tomonidan bu «kishloq xo‘jaligini va mehnatkash dehqonlarning turmush-sharoitlarini ko‘tarishda asosiy omil hisoblanib, ayni vaqtda Ittifoq to‘qimachilik sanoatini kengaytirish uchun asosiy xomashyoni etkazib beradi» deb ta’kidlandi. Paxtachilikning rivojlantirilishi respublika paxta sanoatini yaratish masalasi bilan kompleks ravishda ko‘rib chiqildi. TTZ Toshkent Traktor Zavodi --O qdori ishlab chiqaradigan zavodd ʻ sifatida 1942-yilda tashkil qilingan. 1945-yilda oziq-ovqat mashinasozligi zavodi ("Tashprodmash") ga aylantirilib, oziq-ovqat sanoati uchun uskunalar va maishiy xo jalik mollari ishlab ʻ chiqarilgan. 1950-yildan Paxtachilik mashinasozligi zavodi deb atalib, unda paxtaga dastlabki ishlov berish uchun mashinalar, quritishtozalash sexlari uchun uskunalar tayyorlangan. 1957-yildan paxta tashiydigan transport vositalari va GAZ51 avtomashinasi ehtiyot qismlari ishlab chiqaradigan "Tashavtomash" zavodiga aylantirilgan. 1967-yilda rekonstruksiya kilingan. 1969-yildan traktor zavodi. 1970-yildan Rossiyadagi Vladimir traktor zavodida ishlab chiqarilgan tayyor agregat va uzellardan paxtachilik uchun moslashtirilgan (paxta modifikatsiyasidagi) T28X4 traktorlari yig ilgan, 1972-yildan zavodning o zida tayyorlangan uzellardan ʻ ʻ traktorlar ishlab chiqarila boshladi. 1976-yilda paxta modifikatsiyasidagi ancha quvvatli va tejamkor MTZ80X traktorini ishlab chiqarishga o zlashtirildi. ʻ 1925–1940-yillarda qurilib, ishga tushirilgan bunday korxonalar jumlasiga Bo‘zsuv GES, Samarqand, Buxoro, Qo‘qon, Tеrmiz, Asaka shaharlarida issiqlik elеktrostansiyalari, Olmaliqstroy, Chirchiqstroy elеktr kimyo kombinati, Toshkеnt, Samarqand, Farg‘ona va Buxoroda to‘qimachilik fabrikalari, Toshkеnt qishloq xo‘jalik mashinasozligi zavodi,Farg‘ona konsеrva zavodi, Xilkov sеmеnt zavodlari, Samarqand, Buxoro va Marg‘ilonda Ipak yigiruv fabrikalari, «Chimyon» va «Santo» nеft konlarida nеft zavodlari, «Toshtram», «Qizil Sharq va Birinchi may ustaxonalari», ko‘plab paxta tozalash, sut-yog‘ tayyorlash, sovun pishirish kabi zavodlar qurildi va qayta jihozlandi. Bundaymisollarni ko‘plab kеltirish mumkin. Sovetlar davri mafkurasi asosida dunyoqarashi shakllangan tarixchilarimiz bu erishilgan «muvaffaqiyatlar»ga mahliyo bo‘lib, «birinchi bеsh yillik yillarida 192 ta»,ikkinchi bеsh yillikda... 189 ta» va «uchinchi bеsh yillik (1938–1942-yillar)ning dastlabki yillarida 134 ta»1 sanoat korxonalari qurildi, dеbayyuhannos soldilar. «Birinchi bеsh yillik davrida O‘zbеkistonda 289 ta sanoat korxonasi qurildi va ishga tushirildi, 79 ta korxona qayta tashkil etildi, sanoatning asosiy ishlab chiqarish fondlari 3 baravar nеft qazib chiqarish 2,5 baravar, mеtall ishlash sanoati mahsuloti6 baravar, sеmеnt ishlab chiqarish 3,5 baravar ortdi. Yеngil sanoatningko‘nchilik, poyabzal ishlab chiqarish, tikuvchilik sohalari, ip gazlamaishlab chiqarish suratlari muttasil oshib bordi».2 Holbuki bu sanoat korxonalarining birortasi ham O‘zbеkistonning milliy mustaqilligini ta’minlash darajasidagi korxonalar bo‘lmaganligiga bugungi istiqlolkunlarimizda ishonch hosil qilib, unga imon kеltirmoqdamiz.1925–1940-yillarda shaharlar, transport va yo‘l qurilishi pochtatеlеgraf va tеlеfon tarmoqlari rivojlanishida ham o‘zgarishlar bo‘ldi.Bu to‘g‘rida ko‘p yozilgan.Urushdan oldingi va kеyingi bеsh yilliklarda ham O‘zbеkistonda barpo etilgan korxonalarning hammasi ham uning o‘ziga tеgishli emasligini, ko‘plari, avvalo eng muhimlari markaz tasurrufiga olinganligini nazarda tutish lozim. Agar 1928-yilda O‘zbеkistondagi mavjud korxonalarning 81,7 foizi Ittifoqqa tеgishli, 14,5 foizi rеspublika va 3,8 foizi mahalliy ahamiyatga ega bo‘lgan bo‘lsa, 1930-yillarning o‘rtalariga kеlib Ittifoq tasarrufidadi korxonalar 90 foizni tashkil qilgan edi. Masalaning xaraktеrli tomoni shundaki 20-yillarda mahalliy tub yеrli ishchilar soni ko‘payish o‘rniga qisqarib borgan. Jumladan A.Ikromov 1927-yil, 16–24-noyabrda Samarqandda o‘z ishini olib borgan O‘zKP(b)ning III qurultoyida Mqning hisoboti yuzasidan so‘zlagan nutqida tub yеrli millat vakillari bo‘lgan ishchilar 1926- yildagi 38,4 foizdan 1927-yilda 37,4 foizga kamaygan1 bunday jarayonlarning sabablari nimalardan iborat, dеgan qonuniy savolning tug‘ilishi tabiy holdir, albatta. Buning eng asosiy sababi: Birinchidan, rahbarlik lavozimlarida o‘tirganlarning aksariyati yеvropa millatlariga, asosan ruslarga mansubligidir. Ikkinchidan, davlat idora boshqarish va ish yuritish ishlarining rus tilida olib borilganligidir. Uchinchidan, sanoat-tеxnika asbob-uskunalarining ruscha nomlanganligiga va ularga oid qo‘llanma, kitob va yo‘llanmalarining rus tilida bo‘lganligidir. 1928- yilda O‘zbekistondagi butun ekin maydonlari 1 748 000 gektarni tashkil etib, shulardan 1 353 000 gektari sug‘oriladigan, 395 000 gektari esa lalmikor erlar edi. Sug‘oriladigan erlardan 530 000 gektari yoki 39,2 foizi g‘o‘za bilan band etilgan bo‘lsa, qolgan 612 000 gektari g‘alla, 221 000 gektari poliz ekinlariga ajratilgan edi. 1929 yilning iyulida VKP(b) MK «Glavxlopkom faoliyati to‘g‘risida» qaror qabul qildi (ushbu tashkilot va asosiy paxta ekuvchi rayonlar o‘rtasidagi aloqalarini kuchaytirish maqsadida uning vakolati 1929 yilda Moskvadan olib Toshkentga berildi, 1930 yilda esa u respublika paxta birlashmasiga aylantirildi). Mazkur qarorda birinchi besh yillik oxiriga kelib Ittifoq to‘qimachilik sanoatini nafaqat xorijdan keltiriladigan paxtadan ozod qilish, balki to‘qimachilik sanoatini kengaytirishda zaruriy zaxiraga ega bo‘lish uchun paxta ekin maydonlarini kengaytirish va paxta hosildorligini oshirishda biz barcha imkoniyatlarimizni ishga solib mazkur besh yillikda jadal sur’atlar bilan Ittifoq paxtachiligini rivojlantirishimiz kerak», deb ko‘rsatilgan edi.  SHunday qilib, O‘zbekistonda sovet hokimiyatining dastlabki yillarida paxtachilikni jadal rivojlantirish poydevoriga asos solindi. Birinchi besh yillik davrida paxtachilikni kompleks rivojlantirishning barcha yo‘nalishlarida ilk yutuqlar qo‘lga kiritildi. Paxta ishlab chikarishning o‘sishi sug‘oriladigan maydonlardagi boshqa ekin turlarini siqib chiqarib, ular o‘rniga g‘o‘za ekish hisobiga ham amalga oshirildi.  Sug‘oriladigan paxta maydonlarining keskin ko‘payishi aynan XX asrning 30- yillarida ro‘y berdi. Jumladan, 1929 - 1932 yillarda O‘zbekistondagi paxta ekin maydonlari 530 000 gektardan 928 000 gektarga oshdi. Natijada, bu paytga kelib paxta xomashyosini etishtirish 520 000 tonnadan 753 000 tonnaga ortdi. O‘zbekistonda 1932 yilda sotsialistik sektor va paxta mahsulotining salmog‘i 86 foizga etdi.  G‘alla maydonlarining kamayib borishi hamda paxta maydonlarining oshib borish tendensiyasi keyinchalik ham barqaror xususiyat kasb etdi. Masalan, g‘alla turlarining ekin maydoni 1940 yilda 1 479 900 gektarni, g‘o‘za ekin maydoni esa 923 500 gektarni tashkil etgan bo‘lsa, 1960 yilga kelib g‘alla ekin maydonlari 894 800 gektargacha kamaytirilgan, paxta etishtirish maydonlarining ortishi hisobiga ushbu ekin turi esa 1 386 600 gektarga etkazildi.  Markaz «hujumga o‘tish va siquvga olish» usullari bilan harakat qilib, O‘zbekistondan oxirgi paxta tolalarigacha yig‘ishtirib olib ketilardi. Sovetlar mamlakatiga paxta etkazib berishda O‘zbekistonning salmog‘i 1940 yilda 63 foizga etdi. Bundan tashqari, o‘zbek paxtakorlarining mashaqqatli mehnati tufayli sovet davlati paxta sohasidagi avvalgi qaramlikni tugatibgina qolmasdan, shu bilan birga, paxta etishtirish bo‘yicha jahonda ikkinchi o‘ringa chiqib oldi.  Albatta, O‘zbekiston rahbariyati Sovet hukumati tomonidan tushirilgan, lekin bajarishning imkoni bo‘lmagan paxta etishtirish rejalariga doim rozi bo‘lgan, deb qat’iy ta’kidlay olmaymiz. Masalan, sovet totalitar rejimining qattiqqo‘lligiga qaramay, respublikaning siyosiy ra h bariyati reja topshiriqlarini kamaytirishni so‘ragan. Jumladan, 1935 yilda Markaz tomonidan O‘zbekiston uchun paxta xomashyosi tayyorlash rejasi tushirilib, u 910 000 tonna qilib belgilangan. Respublikaning o‘sha paytdagi Fayzulla Xo‘jaev va Akmal Ikromov kabi siyosiy rahbarlari O‘zbekistonning iqtisodiy va insoniy resurslarini hisobga olmay asossiz ravishda belgilangan rejaga nisbatan o‘zlarining nuqtai nazarlarini oshkora aytishga jazm etganlar. Natijada, reja 15000 tonnaga kamaytirilgan.  KPSS MK va SSSR Ministrlar Sovetining 1954 yil 9 fevraldagi «1954-1958 yillarda O‘zbekiston SSRda paxtachilikni yanada rivojlantirish to‘g‘risida»gi qarorida sug‘oriladigan er maydonlarini 600 ming gektarga, jumladan, g‘o‘za ekiladigan maydonlarni 300 ming gektarga kengaytirish; irrigatsiya-meliorativ qurilish ishlarini yaxshilash, 1954 yildan boshlab har yili 150 ming gektar qo‘riq va bo‘z erlarni ekin uchun o‘zlashtirish nazarda tutilgan edi.  KPSS MK va SSSR Ministrlar Sovetining 1956 yil 6 avgustdagi «Paxta etishtirishni ko‘paytirish uchun O‘zbekiston SSR va Qozog‘iston SSRdagi Mirzacho‘lning bo‘z erlarini sug‘orish va o‘zlashtirish to‘g‘risida»gi qaroriga ko‘ra esa, 1956 - 1962 yillarda Mirzacho‘lning 300 ming gektar bo‘z erlarini sug‘orish va o‘zlashtirish, shuning 200 ming gektarini O‘zbekistonda va ayniqsa, Mirzacho‘l zonasida katta ko‘lamda irrigatsiya- melioratsiya ishlari olib borildi. 1956 - 1959 yillarda bu erda 35,5 ming gektar er sug‘orilib, 460 km.li sug‘orish tarmoqlari, 630 km.li ochiq kollektorlar yotqizildi. OROL DENGIZI  Qishloq xo‘jaligini rivojlantirish amaliyotida qator jiddiy xato va kamchiliklarga yo‘l qo‘yildi. Jumladan, bo‘z erlarni o‘zlashtirish sohaning ekstensiv rivojlanish modelining yaqqol ifodasi hisoblangan. U ilmiy jihatdan chuqur va har tomonlama ishlab chiqilmagan va unga yuzaki yondashilgan. SSSR siyosiy rahbariyati tomonidan paxta ekiladigan maydonlarning muttasil ravishda kengaytirilishi, sug‘orish ehtiyojlari uchun daryolarda ommaviy ravishda suv omborlarining qurilishi natijasida kelib chiqishi mumkin bo‘lgan ekologik halokatlarga ham bepisand munosabatda bo‘lish mavjud ahvolni yanada chuqurlashtirdi. Mintaqa uchun og‘ir bo‘lgan bu inqirozli ekologik holat darrov paydo bo‘lmagan, balki asta-sekin to‘planib borgan. Ammo, aynan sug‘orish borasidagi ekologik muammolarga bo‘lgan e’tiborsizlik hozirgi Orol fojiasi uchun zamin yaratgan edi.  Mirzacho‘l o‘zlashtirila boshlangan dastlabki vaqtda ham jiddiy xatolarga yo‘l qo‘yildi. Qilinayotgan ishlarning sifat darajasi e’tibordan chetda qoldi. Oxir- oqibat zovur va kollektorlar ishlamay qoldi. Natijada paxta xomashyosining hosildorligi keskin tushib ketdi. Xususan, «Glavsredazsovxozstroy» tomonidan 1986 yilgacha o‘zlashtirilgan 880 ming gektar erning 595 000 gektari yaroqsiz holga keldi. 1971-1985 yillarda yo‘l qo‘yilgan xatolar okibatida 2,3 mln. gektar erning meliorativ holati yomonlashib, 670 ming gektar erdagi zovurlar qayta ta’mirlandi. Bu davrda o‘zbek xotin-qizlaridan traktorchilar tayyorlash hamda paxta terish mashinalarini ayollar boshqarishi haqidagi chaqiriq ommaviylashib ketdi. «Tursunoychilar harakati» degan bu harakatning boshida oddiy qishloq qizi Tursunoy turdi. Tursunoy Oxunova (1937 - 1983) - o‘zbek xotin-qizlari orasida paxta terish texnikasini o‘zlashtirish harakati tashabbuskori, 2 marta Sotsialistik Mehnat Qahramoni (1959, 1978). O‘zbekistonda xizmat ko‘rsatgan qishloq xo‘jaligi mexanizatori (1967).  Paxtachilik sohasidagi reja ortidan quvish va raportbozlik ijtimoiy- siyosiy hayotda qo‘shib yozish va davlatni aldash kabi salbiy hodisalarni keltirib chiqardi. Bu hodisani paxta etishtirishdagi davlat statistikasida ko‘rsatilgan rasmiy ma’lumotni davlatga topshirilgan paxtaning keyin aniqlangan haqiqiy hajmi bilan solishtirib chiqish orqali ko‘rsatib berish mumkin. Masalan, hosil rekord darajada etishtirilgan 1980, 1985 va 1988 yillarda O‘zbekiston partiya va hukumat organlarining hisobotlarida keltirilgan 6 mln. tonnadan ziyod emas, balki amalda 5 579 000 tonna, 5 381 000 tonna va 5 385 000 tonna miqdorda paxta yig‘ib-terib olingan.  SHunday qilib, Markaz tomonidan O‘zbekistonda paxtachilikning asossiz ravishda ekstensiv rivojlantirilishi ijtimoiy, ekologik va agrar inqirozni keltirib chiqarib, u yildan-yilga kuchayib bordi va 80-yillar oxiriga kelib xavfli tus oldi. Lekin, sovet rahbariyati paxta monopoliyasining o‘rnatilishi va bu inqirozning kelib chiqishida O‘zbekistonni ayblashga harakat qildi. O‘zbekistonning Birinchi Prezidenti Prezidenti I. Karimov o‘zining «O‘zbekiston mustaqillikka erishish ostonasida» kitobida ta’kidlaganidek: «Respublika yalpi paxta hosilini g‘arazli maqsadlarda ko‘paytirdi, degan da’volar ham bo‘ldi. Bu afsonaga chek qo‘yish payti keldi. Paxtaning yakkahokimligi O‘zbekiston qishloq xo‘jaligining tub maksadlariga xilof ravishda yuqoridan zo‘rlab o‘tkazib kelindi». I. Karimov mazkur muammo bo‘yicha o‘zining qarashlarini rivojlantirib, ushbu kitobda quyidagi fikrlarni ilgari suradi: «.... 30-yillardan boshlaboq, O‘zbekiston SSR oldiga qanday qilib bo‘lmasin mamlakatning paxta sohasidagi mustaqilligini ta’minlash vazifasi qo‘yilgan edi. Biz, qancha mashaqqat bilan bo‘lmasin, bu vazifani hal qildik... Ayni bir paytda respublikaning ko‘pgina hayotiy muhim manfaatlariga ziyon etdi, paxta yakkahokimligi, ilmiy asoslangan almashlab ekishlar buzilganligi, erning tinka-madori qurib ketganligi, suv manbalarining imkoniyatlari tobora kamayib borganligi qishloq xo‘jaligiga halokatli ta’sir ko‘rsatdi. Natijada oziq-ovqat mahsulotlari etishtirish cheklab qo‘yildi va aholini shu mahsulotlar bilan ta’minlash muammolari keskinlashdi. Orol dengizining falokati Qoraqalpog‘iston janubi uchun borib turgan ekologik kulfat bo‘ldi». Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati:  Ўзбекистон халқлари тарихи..1-қисм. Ўқув қўлланма / Масъул муҳаррир А. Асқаров-Т.1992.  Ўзбекистон тарихи. Ўқув қўлланма / Масъул муҳаррир А.С.Сағдуллаев-Т.1997  O‘zbekiston tarixi. Oliy o‘quv yurtlarining tarix fakulteti talabalari uchun darslik / Mas’ul muharrir A.S.Sagdullayev. – T., 2019.  Shamsutdinov R,Karimov Sh, Xoshimov S. Vatan tarixi 1- kitob. O’quv qo’llanma-T.”Sharq”-2016  Эшов Б ., Одилов А . Ўзбекистон тарихи . 1- жилд . Энг қадимги даврдан XIX аср ўрталаригача . Дарслик. – Т.: Янги аср авлоди, 2014.  Азамат Зиё. Ўзбек давлатчилиги тарихи. -Т.,2000 ETIBORINGIZ UCHUN RAHMAT

MAVZU:XX ASRNING 45-80- YILLARIDA O‘ZBEKISTON SANOATI RIVOJLANISHINING BIRYOQLAMA XARAKTERI

RE JA 1. XX asrning 50-80 yillarida O‘zbekiston iqtisodiyotidagi ahvol 2. O‘zbekiston iqtisodiyotining bir tomonlama rivojlantirilishi 3. Paxta yakkahukmronligining o‘rnatilishi va uning oqibatlari

O‘zbekiston SSR tashkil topgach, Markazning respublikani SSSRning asosiy paxta mintaqasiga aylantirishga bo‘lgan harakati ko‘lamli xususiyat kasb eta boshladi. O‘zbekiston Kompartiyasi Markaziy Komitetining tashkiliy byuro plenumida (1925 yil fevral) respublika siyosiy rahbariyati tomonidan «dehkonlarni paxtachilikka qaytarish uchun qulay bo‘lgan umumiy sharoitlarning yaratilganligi, dehqonlarda paxta ekishning afzalligi borasida qatiy ishonch hosil qiladigan va paxtachilikdagi yutuqlarning hamda O‘rta Osiyo, xususan, O‘zbekiston paxta sanoatining qayta tiklanishi uchun mustahkam bazaga asos bo‘ladigan qulay muhit vujudga kelayotganligi» haqida qayd etilib o‘tildi. Mazkur plenumda respublikada paxtachilikni rivojlantirish bo‘yicha qator qarorlar qabul qilinib, respublika siyosiy rahbariyati tomonidan bu «kishloq xo‘jaligini va mehnatkash dehqonlarning turmush-sharoitlarini ko‘tarishda asosiy omil hisoblanib, ayni vaqtda Ittifoq to‘qimachilik sanoatini kengaytirish uchun asosiy xomashyoni etkazib beradi» deb ta’kidlandi. Paxtachilikning rivojlantirilishi respublika paxta sanoatini yaratish masalasi bilan kompleks ravishda ko‘rib chiqildi.

TTZ Toshkent Traktor Zavodi --O qdori ishlab chiqaradigan zavodd ʻ sifatida 1942-yilda tashkil qilingan. 1945-yilda oziq-ovqat mashinasozligi zavodi ("Tashprodmash") ga aylantirilib, oziq-ovqat sanoati uchun uskunalar va maishiy xo jalik mollari ishlab ʻ chiqarilgan. 1950-yildan Paxtachilik mashinasozligi zavodi deb atalib, unda paxtaga dastlabki ishlov berish uchun mashinalar, quritishtozalash sexlari uchun uskunalar tayyorlangan. 1957-yildan paxta tashiydigan transport vositalari va GAZ51 avtomashinasi ehtiyot qismlari ishlab chiqaradigan "Tashavtomash" zavodiga aylantirilgan. 1967-yilda rekonstruksiya kilingan. 1969-yildan traktor zavodi. 1970-yildan Rossiyadagi Vladimir traktor zavodida ishlab chiqarilgan tayyor agregat va uzellardan paxtachilik uchun moslashtirilgan (paxta modifikatsiyasidagi) T28X4 traktorlari yig ilgan, 1972-yildan zavodning o zida tayyorlangan uzellardan ʻ ʻ traktorlar ishlab chiqarila boshladi. 1976-yilda paxta modifikatsiyasidagi ancha quvvatli va tejamkor MTZ80X traktorini ishlab chiqarishga o zlashtirildi. ʻ

1925–1940-yillarda qurilib, ishga tushirilgan bunday korxonalar jumlasiga Bo‘zsuv GES, Samarqand, Buxoro, Qo‘qon, Tеrmiz, Asaka shaharlarida issiqlik elеktrostansiyalari, Olmaliqstroy, Chirchiqstroy elеktr kimyo kombinati, Toshkеnt, Samarqand, Farg‘ona va Buxoroda to‘qimachilik fabrikalari, Toshkеnt qishloq xo‘jalik mashinasozligi zavodi,Farg‘ona konsеrva zavodi, Xilkov sеmеnt zavodlari, Samarqand, Buxoro va Marg‘ilonda Ipak yigiruv fabrikalari, «Chimyon» va «Santo» nеft konlarida nеft zavodlari, «Toshtram», «Qizil Sharq va Birinchi may ustaxonalari», ko‘plab paxta tozalash, sut-yog‘ tayyorlash, sovun pishirish kabi zavodlar qurildi va qayta jihozlandi. Bundaymisollarni ko‘plab kеltirish mumkin. Sovetlar davri mafkurasi asosida dunyoqarashi shakllangan tarixchilarimiz bu erishilgan «muvaffaqiyatlar»ga mahliyo bo‘lib, «birinchi bеsh yillik yillarida 192 ta»,ikkinchi bеsh yillikda... 189 ta» va «uchinchi bеsh yillik (1938–1942-yillar)ning dastlabki yillarida 134 ta»1 sanoat korxonalari qurildi, dеbayyuhannos soldilar.

O'xshashlar

XX ASRNING 45-80-YILLARIDA O‘ZBEKISTON SANOATI RIVOJLANISHINING BIRYOQLAMA XARAKTERI
XX ASRNING 17-30-YILLARIDA O‘ZBEKISTONNING MADANIY-MA’NAVIY HAYOTI
XX asrning oxiri XXI asrning boshlarida Shvetsiya
XX asrning oxiri XXI asrning boshlarida Portugaliya
O'tkir Hoshimov 45